Na de aktuellen Notizen: Hier. |
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken Ik heff leest, dat Loki Schmidt oft fraagt worrn is, wat denn wohl ehre leevste Bloom weer. Un se hett denn seggt: "Dat kümmt ganz up de Johrstiet an." Un dor mütt ik ehr tostimmen. Gah ik in't fröhe Fröhjohr bi Ies un Snee langs de Wakenitz un seh dor direkt an't Över, direkt neven den dichtfroren Fluss, lütte witte Glocken, de mi bi den kolen Wind tonickt denn sünd in dissen Moment natürlich de lütten Sneekieker, also uns Schneeglöckchen, de schöönsten Blomen överhaupt. Schient denn de swake Februarsünn dörch den Hamamelisboom un lett ehre dünnen Fadenblöden uplüchen; denn meen ik, de Hamamelis also de Zaubernuss hett de schöönsten Blöden överhaupt. Bringt mien leef Mann mi denn in'n März en Pulk Veilchen mit rin un sett de mit Wörteln un Erd in en vun mien Keramikpött, denn gifft dat nix Schöneres as Veilchen. Dorto verströömt se ehren wunnerfienen Duft in uns Stuuv. Ik bün övertüügt, för mi sünd Veilchen de leevsten Blomen. Un so geiht dat jümmers wieder. Dat gifft aver Blomen, de mag ik nich so geern as annere. Ik denk dor as Bispill an Nelken. Se sünd ja hübsch, un se hebbt ok schöne Farven man stellst du Nelken in en Vaas, denn staht se dor piel un stief. Se beweegt sik nich en beten. Stell ik dorgegen Tulpen in ene Vaas, denn gaht de Knospen na un na up, de Stengel böögt sik wat dal, mi dücht, de Stengel wasst in de Vaas noch en Stück wieder, avends geiht de Blööd wedder beten dicht also dor is Leven in. De Nelken dorgegen staht mi to unlebennig in de Vaas. Nu hett mien leef Mann graad poor Telgen vun'n Flederboom afbraken un mit rinbröcht. Wat för hübsche lütte Blöden! Wo schöön süht de Dolde ut! Un wo wunnerbor parfümeert de Blöden de Luft üm mi rüm. Nee ik denk, de Fleder kunn doch wohl miene leevste Bloom wesen...! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Is Mai!
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
"En Shivalingam" hett Ella seggt. Man wat is en Shivalingam? Dat Wort harr ik noch nie nich höört. Also kraam ik miene Steen-Böker rut un stöver dor in rüm.
Dat find ik ja nu ganz faszinierend, denn ik stell mi vör, dat
mien Shivalingam vun't Water vun dissen Fluss Narmada de in
3000 m Hööcht entspringt mitnahmen worrn is, villicht
bet na dat Arabisch Meer, wo de Fluss rin münden deit. Un enerwegens
an dat Över vun dissen Fluss in dat ferne Indien hett en Minsch
mienen Sandsteen funnen un ut't Water ruthaalt un nu nu Sien Naam besteiht ut Shiva un Lingam. Shiva is de hööchst Gott in Indien. Lingam is en altindisch Wort un bedüüdt Phallus, de Leven bringt. Mien Shivalingam hett gries-brune Farven mit düüster rootbruun
Inslüsse. De hellen Dele vun den Steen Mi weer de Shivalingam vun Anfang an bannig unsympathisch. Ik heff dat Ella-Geschenk natürlich in Ehren hollen, man de Steen müss jümmers buten liggen, up'n Balkon, up de Terrasse, vele Johre. Nu aver heff ik mal in de Böker keken, vun de mien leef Mann
jümmers seggt, dat sünd de reinsten Hexenböker, un
dor steiht, dat de Lüüd in Indien övertüügt
sünd, dat en Shivalingam Kraft geven kann, d Natürlich heff ik foorts mienen Shivalingam rinhaalt. Ik heff em fein rein maakt ünner fleten Water un nu tööv ik mal af, wat he un ik uns villicht doch noch anfründen köönt. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
30.4.12 . .Rana en echten Pogg! Wat weer ik verwunnert över de Utkunft vun den lütten Pogg, den ik tofällig funnen harr! Dat weer en echten Pogg (lat. Rana)! Gifft dat ok unechte Poggen? As ik letzten Sünndag mit mien Mann mit Auto dörch den Woold föhr, wöör ik an den Rand vun en Waldweg de ersten Mööschen wies. Glieks heff ik anhollen, dat müss ik genauer ünnersöken. Un wohrhaftig, an de Kannt vun den Weg wussen n'Barg Mööschen up en lütten Wall. Dor müss ik mi doch enen lütten Struß plücken un mit na Huus nehmen. De drögten Mööschen legg ik ümmer in mien Wäscheschapp mank dat Linnentüüch. Dat rüükt so goot. As ik up den Wall kladder un mi na de Mööschen bück, hüpp mi en lütten Pogg meist in't Gesicht. Ik heff mi böös verfehrt. Den Pogg harr ik wull ut sien Meddagsslaap haalt. He hüpp mank dat verdröögte Loof un dörch de Mööschen vör mien Fööt. Denn sett he sik up en Blatt. Gau haal ik mien Knipskassen ut de Tasch. Aver dor weer de Pogg al wieder hüppt. Endlich wöör ik em wedder wies. Aver in den Momang, as ik up den Utlöser drücken wull, swupp!, hüpp he al wedder wieder. Ik ümmer achterna. Dat güng den Wall up un daal un duer so lang, bit ik in't Gras full. Mien Mann müss mi wedder hoochtrecken. Nahdem ik mi dat Loof un de Dannennadeln vun de Büx kloppt harr, fraag he: "Hest denn nu wenigstens en godes Bild vun em maakt?" "Dat weet ik doch noch nich, ik mütt eerst mal nakieken!" As ik em denn up dat Display vun mien Knipskassen den Pogg wies, meen he: "Dat hett sik ja richtig lohnt! Dat is ja en ganz besünneres Exemplar!" Ja, dat weer en echten Pogg, en Moorpogg! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Up de Söök na dat wilde Vijöölchen keken mi in den Woold luder witte Steerns an. Mank de blagen Blöden vun Vijöölchen lüchen se ut dat düstergröne Moos. Dat weer'n Blöden vun den Wooldsuurklever, smucke witte Blöden mit zartlila Adern. Se stünnen so dicht neven eenanner, dat ik se vun Wieden meist mit Anemonen verwesselt harr. Aver ne, dat weern Blöden vun den Wooldsuurklever mank de hellgröön Kleverbläder.
Eerst hüüt weet ik, dat man nich to veel vun de Bläder eten dörf. Se sünd swack giftig, se hebbt Oxalsäure. De Plant hett en ganz besünnere Egenoort. An't Enn vun den dünnen Stengel sitt dree Bläder. Se seht uns Kleverbläder liek. In'n Schadden wasst se dicht neveneenanner. Dat is en richtig gröön Teppich. Wenn dat aver warm warrt un de Sünn up de Bläder brennt, klappt se de ganz eenfach as so'n Regenscheerm tosamen.
De Wooldsuurklever wasst in Misch- un Nadelwoolden an Placken, wo besünners veel Schadden is. De Bodden mutt feucht un suur ween. De eersten Blöden warrt vun Insekten bestöövt. Wieldat de Wooldsuurklever sien Standoort in den schattigen Woold hett, kaamt nich noog Insekten to Besöök. Denn maakt de Plant ehr Blödenbläder tosamen. Dorbi köönt se sik sülvst bestöven. Den Samen ut de riepen Kapseln sleudert de Wooldsuurklever ganz eenfach in de Ümgegend. So sorgt he sülvst för de neegsten Planten. Wi kennt dat vun dat Springkruut.
De Wooldsuurklever is en taage un utduernd kruutig Plant. Se warrt 5 bit 15 cm hoch. De meisten Oorten wasst in de Tropen. Fröher hett man den Wooldsuurkleever sogoor sammelt. Dor wöör Suurkleesolt ut wunnen. Hüüt freut wi uns blots noch an de smucken lütten Blööm un pröövt hööchstens mal de Bläder. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Wat för en Naam! Wi kann en Bloom den Naam Kaiserkroon drägen? De Kaiserkroon smückt doch egentlich den Kopp vun en Kaiser. Hett de Bloom en Kroon up den Kopp? As Kind heff ik mi al ümmer vör düsse Bloom intresseert. Bi mien Tante in den Buurngoorn stünnen in en Rabatt de smucken Blööm. Se blöht al in den Aprilmaand mit Narzissen un Tulpen to glieke Tiet.
As de meisten Fröhblöher wasst se ut en Zippel un kann bit to 1,50 m groot warrn. Se tellt to de Liliengewächse un is giftig. Egentlich is se bi uns nich to Huus, se kümmt ut den vörderen Orient. Aver siet 1573 is se överall in de Goorns to sehn. Se sall mit ehr'n jüüst nich goden Ruuch de Wöhlmüüs un Muulworpen verdrieven. Aver wegen ehr smuck Utsehn warrt de Kaiserkroon geern anplant. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
19.4.12 . .Ikk hevv de Goosen lieden sehn ...glöövt mi, dat wee nich wunnerschöön!
Disse Worden sprungen mi in d Föölen, as ikk de Dach noa Ostern in use dree ollnborch/freeschken/schliektauischen Bladdjes (NWZ / JWB / WZ) een Schrievers Berichten över de, in de Oogen van een Buur ut Petersgroo "gefaarlichen un unnützen Frääters", de as Wintergasten bi us in d Joaderebett över de koole Tied läävenden Nonnengoosen lääst hevv.
De Penner butendieks un de Gröönlandwischen binnendieks üm de Joadebucht ümto (van Fedderwardesiel up de Oosterkant över Dangast und Willemshoaben bit hen noa Schillichhörn an de Westensiet) sünd van de juropiensch Regeern in Brüssel as Voagelschutzrebett deklareert worden. Annerswons un överall hevvt Naturschützer un Naturnützer up een Padd tosoamenfunnen, de de Goosen (un ok anner Wilddeerten) to överlääven helpt. De Buuren as Natuurneeter günnen de Wilddeerten dat Frääten un kriecht dorföör up de anner Kant ut de Stüürkass een doalerhaftigen Utgliek föör dat, wat hör dor an Aarnt dör de Nöäs geit, wiel de Frücht van hör Land statt as Doalers in hör Knipke, as Ruuchfoor in de schmachtich Goosen hör Buuk laand. See, de Buuren, schöält joa su dat Sinnen in de Regeerungskoppen nich allennich de Lasten droagen, de Naturbewoahren nu moal mit sükk brengt. Naturbehollt is Allermannsdoon, un su moot ok elker Minsch sien Deel dorbidoon. Ikk weet nu nich, woarüm de een ov anner Buur nich mit de annern disse Padd geit un dat Naturgeböören to een föör alle Sieden goodet Waark warden lett. Ikk froach mi stilkens, woarüm dor bi de Landeegendöömer ov Hüürlüü wekke tüschen sünd, de up de Doaler-Utgliek wat schieten, un de leever Kanonen upstellen, üm dormit in de Gägend rümtoballern un dorföör doch verrafftich ok noch een amtliched Tostimmen kriecht. Schull dat wääsen, dat disse Moakers und disse Tostimmers in hör Koppen noch rüpelhaftich Jungs blääven sünd, de geern wat mit een Püüster in de Gägend rümballern? Dat schullen see denn bäter blods an d Olljoahrsoabend doon, dat is dries blossich eenmoal in d Joahr. Ovwoll dat ok all eenmoal toveel is. Wat see langs de Dieken van Petershöörn up Dangast to mit de Balleree näämich moaken, dat ist nix as Deertenquäleree Massendeertenquäleree, wiel de Goosen sükk dör dat Vergrämen as see dat söötschnutich benöömen nich de föör de Toch noa Sibirien nödige Liev anfrääten köänt. See mooten sotosärgen mit een losen Sprittank de lange Reis in hör Sömmerrebetten anträden. Wo veele Nonnengoosen dorüm ünnerwäängs verrekken, wiel hör de Kräften verloaten, dat lett sükk blods vermooden. Wu veel dat denn nipp un nau wäst sünd, dat weeten wi eers denn, wenn keenen van de Deerten mehr dor is. Jümmers, wenneer mi wäär so een Doon, as nu jüüstemang hier an de Joadedieken, tömööt schleit, denn denk ikk bi mi, dat de Natur bääter oahn so mennich Minschenschlach utkoamen wür up de anner Kant oaber nich up een Deertenszort verzichten kann. Ewald Eden
|
|||||||||||||
Düssen wunnerschönen Sünnen-Halo heff ik an'n Dingsdag, den 17., merrn in Hamborg opnahmen. Wat de Halo is un woans he tostann kümmt, köönt Se hier nalesen. De lütte Wulkenslier, de den Halo mööglich maak, weer Minuten later verswunnen. Se köönt dat Bild per Klick vergröttern. Marlou Lessing
|
|||||||||||||
Spechte sünd ja jümmers goot to höörn. Ehr Trommeln un Hacken hallt wiet rüm. Ik glööv meist, dat de Spechte mit disse Trommel-Konzerte ehr Revier jüst so afgrenzt as de Amseln mit ehr Singen. Man oft "trommelt" se natürlich ok gegen de Rinde vun de Bööm, dat se Insekten, Käfer un so'n Tüüg upschreckt.
Worüm ok jümmers, se sünd goot to höörn, de Spechte, man to sehn kriggt man dissen Vagel eher selten. Ik aver heff vör poor Daag Glück hatt. En Buntspecht harr sik över den letzten Meisenbüdel hermaakt, den mien leef Mann noch ruthangt harr. He harr dat nich licht mit den Meisenbüdel, de för veel lüttere Vagels maakt weer. Ik kunn em also "infangen". He weer wohl noch en jungen Vagel, denn he harr noch de rode Huuv up'n Kopp. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Annerletzt heff ik an mien Urenkelin Marietta en Bild vun enen Gimpel
schickt. De Vagel seet so totrulich in de Hortensie, dat ik em goot
knipsen kunn. "Oma, is de echt?" weer ehr erste Fraag, as
se dat Bild sehg. Ik heff Ja seggt. "Wenn du ganz ruhig achter
mien Stubenfinster
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Hüüt, an'n Karfriedag, weer ik morgens al fröh naja so Klock söven buten. Uns Thermometer wies 4°C minus. Kunn ja wohl meist nich angahn. Man, de Rasen weer witt. Un uns Blomen? Oh, oh Väterchen Frost harr se all besöcht. He hett up ehre Bläder Muster tekent, togeven: hübsche Muster. De Tulpen hett he daldükert, dat vele Blöden an de Erd liggt. De Narzissen hett he witte utzackt Iesränder an ehre lüchen gele Blöden tövert.
Karfriedagslüden ... De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Büst du ok noch vun'n Klapperstorch bröcht worrn? Ik ja! "Storch, Storch, bester, heff ik denn later sungen. Bröcht hett he enen lütten runden Broder. Ik kunn Mudder aver nich överreden, mi to wiesen, wo de Stork ehr beten harr. So'n Schiet aver ok. Un denn ok noch en Broder! Denn harr ik ja glieks singen kunnt: "Storch, Storch, goder, Also, mi dücht, mit dissen Vagel is nich recht wat los. Dat geiht dissen Vagel mit den langen Hals un de langen, roden Been un den groten, roden Snabel wedder goot. He höört nich mehr to de bedrohten Vagels. He treckt noog Lüttvagels groot un he hett gode Levensbedingen. He bruukt natte Wischen an'n Fluss orrer See orrer Watergraben un'n lütten Wald dorto denn is dat al as en Paradies för enen Storch. He fritt Regenwürmer, Heuschrecken, Snicken, ok mal en Fisch, en Muus orrer enen Pogg. In sienen Kehlsack sleppt he al dit Getier in sein Nest un fodert de Jungen dormit. He hört to de Schreitvagels. Wenn ik an'n Stork denk, denn meen ik den Wittstork (Cicnia ciconia).
In Märchen un Fabeln warrt de Stork mehrst Adebar nöömt,
oft ok Meister Adebar. Dit is en heel oll Naam, stammt wohl vun de
Germanen (auda = Glück, bera = tragen) un bedüüdt sowat
as "Glücksbringer". De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Wat för en Freud! In mien Goorneree heff ik den Güllack wedder funnen. Ik höör noch mien Tante ropen: "Kiek mal, de Gülla blöht al, ik heff dat al vun wieden raken!" Denn hett se mi de Bloom wiest un mi an de Blööt snuppern laten. Dat weer meist so, as wenn ik de Nees in Viölchen steek. Domaals weer ik noch en lütt Deern. De Güllack weer fröher in jeden Buurngoorn antodrapen. Aver denn keem he ut de Mood. Weer doch kloor, dat ik mi enen Güllack mit na Huus nehm. Dor keem he mit twee anner Blomenplanten in enen smucken Putt. Sien goden Ruuch weih nu glieks över de Terrass. Dat hebbt ok de ersten Hummeln raken. De weern al ut den Winterslaap upwaakt. In de warme Avendsünn keem sogoor en Königin vun de Ackerhummeln to Besöök. Se flöög vun Blööt to Blööt. Se kunn gor nich noog vun den frischen Nektar kriegen. In all de Johrn heff ik blots ganz selten mal en Güllack sehn. Nu stünn en Güllack up mien Terrass un verströöm sien goden Ruuch. Ik müss veel an mien leev Tante dinken! In de Blomenspraak steiht Güllack för "Sehnsucht", ik sehn mi na di! Dat do ik ok! Mit sien güllen Klöör un sien goden Ruuch vertövert he mi. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken Flint- orrer Füürsteen bruukt en dick Book, so veel kann över de verkloort un vertellt warrn. Se sünd mit de Gletscher ut'n Norden kamen.
Ik heff in'n Loop vun de Tiet en poor runde Steen funnen, de mehrsten up Fehmarn, dor sünd ok welk mank, de klappert.
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
"Schack karack", luut, unmelodisch. Kaamt de Heisters aver an uns Futterhuus, denn verswindt all uns annern Gäst. De lütten Vagels hollt Afstand. Un uns Vagelhuus uns Vagelvilla is so groot, dat de Heister licht dor rin passt. Un se hollt en rieklich Mahltiet, freet allens, wat mien leef Mann dor rinstreut hett. Ik find, dat se rein so'n beten frech sünd, dreist, se doot so, as höör allens se to. Mal dor harrn wi enen ganz seltsam Vagel in uns Vagelhuus to Besöök. Swatt-witt, man gor keen Steert. Eerst as de Vagel luut un unmelodisch en "Schack karack" höörn leet, dor mark ik, dit weer en Heister, de sien Steert verloren harr. Possierlich antokieken! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
De erste warme Sünnenschien in den Märzenmaand haal mi in den Goorn. In de Heck keken al wedder de fienen zoortblagen Leverblööm ut de Eer. Dütt Johr weern dat besünners veel. De Grund vun de Heck lücht richtig vun hellblaag bit deepblaag. Düsse lütten Fröhblöher heff ik gor to geern, ok wenn se man korte Tiet blöht. Ik kann verstahn, dat de Japaner veel Geld anleggt, üm de lütten Blööm in ehr'n Goorn to hebben.
In den Wohld sünd de smucken Blööm blots noch selten
antodrapen. Dorüm hett man se siet en poor Johr ünner Naturschutz
stellt. De Blöden dörft nich plöckt warrn. De Leverblööm
sünd tage winterharde Planten. Se tellt in Düütschland
neven dat Buschwindröschen un dat
In't Mittelöller wöör de Plant as Medizin gegen Lever-
un Gallensüük insett. Hüüt warrt se nich mehr
bruukt. In de frische Plant is Protoanemonin, dorher is se licht giftig.
Se dörf blots in dröögten Tostand as Heilkruut anwendt
warrn. Wieldat se aver ünner Naturschutz steiht un nich mehr
sammelt warrn dörf, besteiht wull keen Gefohr mehr. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Wenn se dat nu ut Hunger daan harrn, denn wörr ik ja nix seggen man direkt dorneven steiht mien leev Mann sien groot "Vagelvilla", de jümmers goot mit Vagelfoder füllt is. Dor köönt se freten, de Drosseln un Kreihen, man doch nich miene Blomenzibbeln ut de Eerd rieten! Nee dat is ganz un gor nich in Ordnung! Ik heff fix mit dat Vagelvolk schimpt.
Ik glööv, wi hebbt ok ene Singdrossel üm uns rüm. Ik höör dat Singen, sehn heff ik se noch nich. Man sehn heff ik ehre "Drosselsmeed". Dat is en Steen, up den de Singdrossel Snicken tweihaut, so, as weer't en Amboss. De Vagel nimmt de Snick an de apen Siet in'n Snabel un haut dat Snickenhuus so lang up den Steen, bet dat tweigeiht. "Peng, peng, knack" Also, wenn ik mi dissen Steen mit all de Snickenhuus-Schören üm rüm ankiek, nee, denn stimmt dat wohl nich mit "Dusslige Drosseln". De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
"Hest dat ok höört?, dor hett doch jüüst ganz liesen en Klock bimmelt?", fraag ik mien Mann. "Wat du allens höörst! Dat weer de Flunkenslaag vun de twee Swaans, de dor jüüst övert Water fleegt!" Ümmer mehr keem de Sünn to'n Vörschien. De Oostsee wöör noch blanker. In dat Water spegel sik nu de Stadt vun Gegenöver. Sehg meist as en Fata Morgana ut. De Stadt weer tweemal to sehn. Ik kunn mi nich beruhigen, harr noch dat Bimmeln vun de Klock in't Ohr. "Du, villicht hebbt wi de versunken Stadt Vineta sehn. Un ik heff de Klocken vun Vineta höört!" "Dien Phantasie geiht mal wedder mit di dörch", lach he un schüddel mit den Kopp. Vullenns keek de Sünn nu dörch den Nevel un spegel sik as en Füerball in't Water. Dorneven seet een vun de beiden Swaans. He möök de Flunken breet un floog övert Water. Nu höör ik ok den Flunkenslaag, dat weer keen Bimmeln vun en Klock. Ik harr vörher wull blots vun Vineta dröömt! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken To un to geern loop ik an'n Strand lang, direkt an de Waterkant. Mien leef Mann aver, de mag dat gor nich. Lopen in'n Sand is för em dat allerletzt, wat en Minsch doon kann! Dorto denn ok noch tohoop mit sien Fru, de all nääslang stahn blifft, kiekt, sik bückt un jümmers wat findt, wat se upsammelt, wedder lang bekiekt un mehrst denn mitnehmen will. "Een kümmt nich vun de Stell mit ehr", hett he graad weller unsen Jungen vörjammert, "un denn sall ik ehr an'n End ok jümmers noch bi't Drägen helpen..."
He hett ja Recht, mien leef Mann, ik gah dorüm ok veel lever alleen an't Water lang un freu mi an allens, wat dor so rümliggen deit, as Muscheln orrer Steen orrer ok an Schören. Mehrst sünd dat Schören ut Glas, blaag, gröön, witt, bruun. Bi de brunen Schören krieg ik elkeenmal enen lütten Kick: "Sull dor en Stück Bernstein liggen?" Man nee, mehrst is dat weller en Schöör. Un wiel de Glasschören in't Water vun de Wellen jümmers hen un her beweegt warrt un dor denn bi över den Grund schraapt, sind de Stücken all glatt un rund un fein in de Hand to hollen. Un so'n Stück kann ik denn doch nich liggen laten! Dat mütt doch jedereen insehen. Na ja, togeven, ik heff tohuus en ganz Glas vull mit Schören aver ik freu mi jümmers to elkeen nieget Stück. Wenn ik dat Glasstück an'n Strand find, denn is dat natt un lüücht so'n beten. Wenn dat Stück denn dröög is, wenn dat also hier bi uns up't Schapp in en Glas liggt, denn sünd de Stücken wat stuff, matt, licht witt. Glänzen doot se denn nich mehr. Ok Keramik-Schören heff ik al funnen. Un denn kiek ik mi de Muster an un sinneer, to wat för'n Gegenstand disse Schöör wohl mal höört hett un woso disse Pott wenn't denn en Pott weer wohl in't Water kamen is. Dor kannst di denn wunnerschöön Geschichten to utdenken. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
4.3.12 . .Schaap up de Priwallfähr För den 26. Februar Klock 9 weern ca. veerhunnert Schaap anseggt. De sullen mit de Fähr vun den Priwall na Tramünn översett warrn. Ehr Tohuus weer de Landschaftspflegeverein Dummersdörper Över. In de Wintermaanden weern se up de Wischen in't Meckelnborger Land. Nu keem aver de Lammtiet un dor müssen se in ehr'n Stall in Dummersdörp. Dat weer för de Lüüd in Tramünn en groot Beleevnis. Sülvst to de fröhe Stunn harrn sik veel Tokiekers infunnen. Wi weern ok dorbi. De mehrsten harrn en Kamera to Hand. Dat Weder weer goot. De Schaap müssen up ehr'n Weg na Dummersdörp noch en Bahnövergang passeeren, bevör de neegst Tog keem. Dorüm müssen de Schaap to rechte Tiet översett warrn. ![]() Denn weer dat sowiet. Schöön vörsichtig legg de Fähr "Schleswig-Holstein" an den Anlegger an. Ganz vörut föhr en Polizeiauto mit Blaulicht vun de Fähr. Dat möök den Weg för de Schaap frie. Liekers harrn de Schaap vör de velen Minschen an't Över Schuuch un bleven stahn. Eerst as de Scheeper mit sien Stock un sien beiden Hunnen keem un de Schaap toreep: "Komm, Alte, komm!", güng dat wieder.
För uns weer dat en groot Beleevnis. Wi hebbt de Schaap bewunnert, de up ehr dünnen Been den langen Weg vun Brook in Meckelnborg bit na Dummersdörp lopen müssen. An Avend in de Narichten kregen wi denn to weten, dat all Schaap heel ankamen sünd. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Glieks kemen welk answommen un kladdern ok up dat Ies. Dat weer en fröhlich Gesnatter. Immer mehr Aanten kemen an. Welk weern al an't Gründeln. En Aantenfru bleev aver lever up enen Reethupen in de Sünn. Se blinzel mi an, as wull se seggen: "Mi is dat Water noch to koolt!"
Dor müß ik an dat Gedicht vun Emanuel Geibel dinken: "Un dräut der Winter noch so sehr....." Wer weet, up he uns up de Trüchreis in sien Land nich doch noch
wedder wiest, wat he kann. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Hüüt leet sik Herr Dompfaff vun mi infangen. He warrt ok
"Herr Gimpel" nöömt. Disse Vagels besöökt uns in'n Winter veel. Mien leef Mann
streut wohl jüst de Körner ut, de Dompfaffen geern freten.
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
De Snee weer bit up wenige Resten updaut. Sogoor dat Ies up de Seen weer al meist verswunnen. Up uns Utfohrt höörn wi neven uns en lütt Beek murmeln. Se plätscher liesen vör sik hin: "Nu warrt dat Fröhjohr. Ik kann mi wedder richtig bewegen, mien Water löppt vun ganz alleen den Barg hindaal!"
De vergänglich Schöönheit heff ik gau fasthollen.
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Teemlich laat hett sik dittmal de Winter mit Ies un Snee bi uns mellt.Toeerst sehg dat so ut, as wenn dat enen ganz milden Winter geev. De lütten Fröhblöher keken al neeschierig ut de Eer. Dat weer en Freud, se antokieken. Ok de lütten Vagels hebbt sik verdahn. Manch een weer al up Bruutschau. Denn aver, an Enn vun den Januarmaand, keem doch noch över Nacht de Winter mit scharpen Frost un Snee in Sleeptau! Dat froor Steen un Been. De lütten Planten fullen vör Küll üm. Ok de warme Sneedeek reck nich ut. De keem to laat.
De Winter geev aver blots en kortes Gastspeel. Meist as weer he blots up de Dörchreis. Al na goot twee Weken trock he wedder af.
Wat he dor mit Frostschaden trüchlaten hett, is richtig trurig. Vele lütte Planten bleven up de Streck, se kunnen sik nich verhalen. Se legen platt up de Eer. Ok de erste warme Sünnenschien kunn ehr nich mehr helpen. Wüllt blots höpen, dat de Winter nich noch mal wedder trüch kümmt. Poor Daag later keken aver doch wedder eenige vun de velen ümknickten Blöden in de Hööcht. Mit so veel Kuraasch vun de Planten hett sülvst de Winter nich reekt. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
13.2.12 . .Freuhstück in Sibirien Sibirien liggt bi Elmshorn. Dor weer ik ober nich. Ok nich in dat
Badische un Säcksische Sibirien. Un ut düt Land hebbt wi nu noch de Küll kregen. Wind geev dat gratis. Bi mi weer de "gefühlte Temperatur" so an de 20 Graad minus. Un op Fohrrad kunnst blot's noch de Oogen sehn. Allens annere harr ik dick inmummelt.
So richtig gleuben wull ik dat nich. Denn eegentlich weer de "gefühlte Temperatur" al dat Fröhjohr. Bi de Piepmätze ok. De singt un poussiert, dat is ne wohre Pracht. Hacki de Specht kloppt överall as dull, un een Adeboor is ok al dor. Wat is dat för'n Dörchenanner? Un denn, över Nacht, weer ik op eenmol in en Töverwelt, allens witt. Fien un zaart mit Snee övertrocken leeg de Balkon un de Goorn vör mi. Keen Luut weer to heuern. De Wulken an'n Heben harrn en rosa Klöör. De Sünn keem höger un höger. De Snee vun'n Heben glitzer as dusend Diamanten. Un dor heff ik, Klock halvig acht, op'n Balkon mien Koffi drunken,
in Sibirien. Silke Frakstein
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken Ene gode Bekannte vun uns hett gliek dree Quittenbööm in
ehren Goorn un elkeen Johr warrt wenn de Quitten-Oorn-Tiet
dor is jümmer dat sülvig Thema
Un so bün ik denn doch noch to poor Glääs Quittengelee kamen. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Fründin Annekathrin hett mi ene olle Plischke-Kort schickt. Se wiest ene Distel, un ünner de Distel steiht: "Der Igel bin ich unter den Blumen, friedlich
wie er,
De Distel is ene Plant, de al in de Bibel vörkümmt. In'n 1. Mose 3, 18 steiht, as Bispill: "Mit Mühsal sollst du dich vom Acker ernähren dein Leben lang. Und der Acker soll Dornen und Disteln tragen."
De Distel is aver ok en Futterstell för Immen, Hummeln, Bottervagels. En Bottervagel hett sogoor sienen Namen na disse Plant, de Distelfalter. Siene Rupen leevt up Disteln. Se möögt dat stachlig, se freet de Stachel.
Ik heff mi freut, mirrn in'n Winter enen Distelgruß vun Annekathrin
to kriegen un ik heff poor Distel-Photos ut'n Sommer rutsöcht.
Is se nich wunnerschöön, uns oll Distel? De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
12.2.12 . .So schöön kann Winter sien! Dat weer noch düster. In de Nacht harr dat Steen un Been froren. Dat Thermometer wies an'n Moorn 15°C Minus. Brrr! Wat weer dat koolt! Am leevsten weer ik glieks wedder in mien warmes Bett kladdert. Aver dat güng nich, ik wull hüüt noch allerhand up de Reeg bringen. In de Twischentied weer de Sünn opgahn. Se lüüch vun schiern blagen Heven. De ersten Strahlen keken al in't Finster. Dat sehg na enen herrlichen Winterdag ut. "Den mütt wi geneten", meen ik bi't Fröstück to mien Mann. Na't Meddageten trocken wi uns warm an. Över versniete Dörper güng uns Fohrt na Wilmsdörp. De Sünn stünn al teemlich deep. Ehr güllen Strahlen glemen dörch de Bööm över den Hemmelsdörper See. Wi wullen in den Seepavillon en Tass Kaffee drinken.
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Düsse Winter is ümmer wedder för en Överraschen
goot. Mal meent man dat Fröhjohr is al dor un nu is dat depen
Winter. Kannst di blots wunnern! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Wi hebbt in unsen Goorn en wat egenordig Spuur in'n Snee funnen.
Grote Tatzen! Un mank elkeen Afdruck tominnst een Meter Afstand.
En poor Daag later weer wedder ene ungewöhnlich Spuur in'n Goorn to sehen. In turbulent Övermoot harr een sien Haken slaan. Ditmal weer dat Identifizeern licht: Emily weer dörch unsen Goorn lopen. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
So bi Klock acht is bi uns Fröhstückstiet. Wi sitt in de Köök an den lütten Disch vör dat Finster. Männichmal geiht de Naver vörbi un winkt uns to, he mütt arbeiten. Ik heff dat Blatt al haalt un lees Anneke dat Wichtigst vör. Wi kiekt mal ut dat Finster. De Drosseln sünd an de letzten Appeln togang, un twee Katteker toovt in den Appelboom rup un dal un hen und her. Man vörgistern ik dach ik drööm dor stünnen twee Rehe an'n Tuun, een so'n beten lütter as de anner! Se knabbern an de Strüker, mal hier, mal dor. So recht smecken dee ehr dat woll nich. Se kratzen in den Rasen rüm, dat weer ok nix. Un denn güngen se ganz sinnig trüch, de Stufen hendal, ganz ornlich, un denn weern se weg. "Nee", meen Anneke, "de warrt jümmer driester. Bi uns Fründin Christa freet se in't Fröhjohr de Blomen af, un nu besöökt se uns hier. Meenst nich, dat geiht to wiet? Aver pass man up, dat warrt sik ännern. De Wulf maakt sik breed. Ik heff dat jüst leest. Bald is he hier bi uns tohuus. Denn rüümt he up mit Rehe un Hasen. Dorvun gifft dat eenfach to veel heff ik ok leest. Un wenn de Wulf hier wedder leevt bi uns, dat is doch en Teken, dat uns Welt wedder in Ordnung is." "Man, Deern, du tüünst! Dat kann doch nich sien, de
Wulf hier bi uns. Du kannst denn doch gor nich mehr an de Wakenitz
spazieren gahn. "Ik heff aver leest, du sallst dorbi ok an uns Ümwelt denken! Weer dat nich schöön, so'n poor Wölfe hier bi uns?" "Överlegg doch mal. Alle Daag verputzt de denn en Oma, di toeerst, twischendörch mal en Schaap orrer anner zaart Fleesch. Nee, kümmt nich in de Tüüt. Drink du man jetzt noch en Tass Tee, un vun den Wulf will ik nix mehr höörn." De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Karl H. Nissen
|
|||||||||||||
Uns jüngste Dochter seet an ehren Laptop un keek dorbi ganz sinnig ut en Fenster de grote Stuuv is no all Sieden open, wenn man dor sitt, hett man en goden Ründümblick in den groten wunnerscheunen Goorn. Mien Mann harr noch en tweetes Vogelhuus buen müss, wieldat
so vele Derten in Goorn no Foder seuken. Uns Dochter wohnt op't Land,
se hebben dor een smuckes Huus buut. Dat Scheunste is de Knick, de
all de Hüüs sotoseggen inrohmt. So Hüüt over hebbt se een besünneren Gast hatt een lütten Rehbock! Ganz suutje hett he sik satt freten; sien Geweih weer noch vun en Bast-Huut övertrocken de warrt later an de Bööm afschüert.
En utwassen Rehbock hett an sien Geweih meerst söss Ennen, un dree Tremsen an jeedeen Stang. In Fröhling un Sommer hebbt de Rehn dat lichter morgens in de Düüsternis, un an Ovend kann man se tohoop op de Wieschen un Feller sehen, se weten, wo se wat Godes to'n Freten finnen. Krüder, Gras, Bleder, Driften vun Bleuten, Woold- un Feld-Früchten freten se geern. Rehn sünd Wedderkäuer; woneem se noog hebben, leggen se sik hen un kauen allens noch eenmal dörch.
De Hoor vun de Rehn sünd holl, se isoleren den Lief so gegen
Hitten un Küll. In Woold hebbt Jagers Foder-Krübben opstellt,
se sünd meerst mit Heu, Ecker, Book-Eckern opfül För uns Kinner weer dat en Beleefnis, dat de jung Rehbock in ehr Goorn ganz totrulich to'n Freten komen is. So ist dat doch scheun woneem se in en Dörp wohnen un de Derten över den Winter helpen köönt! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Marita Pollak
|
|||||||||||||
Weer dat ehrgüstern blots en Droom? As ik vunmoorn ut Finster
keek, heff ik mi verwunnert de Ogen reven! Allens witt! Dat weern
keen witten Blöden vun den De letzten Daag harrn wi deepblagen Heven, meist as an't Middelmeer.
De Sünn weer al richtig warm. De ersten Blööm recken
all de Köpp na ehr. Ok ik müss na buten.
Wat goot, dat ik Biller vun em maakt heff. So kunn ik nawiesen, dat ik nich dröömt harr. Wüllt höpen, dat de smucken Blöden dat Winterweder överleevt. Nadem ik mi noch wieder klook maakt heff, weet ik, dat is en Snee- oder Winterkirsch un keen Mandelboom. De Küll en poor Daag later hebbt de fienen Blöden vun de Winterkirsch aver doch nich so recht verdrägen kunnt. Se leten meist all de Köpp hangen. Villicht hebbt de Knubben den Frost överstahn. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken Wat för en Beleven, an't Water lang lopen un Möven ankieken. Wat sünd dat för schöne Vagels un wat sünd dat för elegante Fleger. Wat sünd se jümmers an't Krächzen un Kreischen. Trotz "Meeresbrausen" un "Windessausen", de Möwen kannst' jümmers höörn. Schrill un luut! Un as mien leef Mann en lütt Stück Brot in de Luft smeet, dor kemen se all anflagen, se swüngen hen, se swüngen her, se krieschen, zanken sik grootordig! Schaad, dat ik nich flegen kann. Neben mi lütt Emily, en staunen Emily. Man denn stoppt se miteens ehre lütten Finger in de Ohren, för se weer't wohl genug mit all dat Möwenschrien. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen; Fotos: Anke Nissen, Elene Scholz
|
|||||||||||||
Kling-klong höör ik de Huusdöörklingel. Gau leep ik hin un maak de Döör up. "Oh, Bärbel, wat schöön, dat du mi mal wedder besöchst! Wi hebbt uns lang nich sehn! Kaam rin!" Se legg ehr'n Mantel af un keem in de Stuuv. "Wat is dat wedder schöön bi di. All de smucken Bloom up de Finsterbank!" Se keek sik wieder üm. "Wat hest du denn dor up dien Eckschrank stahn? Is dat en nieges Modell vun en Stoffwedel?" Ik keek na mien Eckschrank. "Ach, du meenst den Lampenputzer."
"Dien echten Bloom sünd mi lever!" Dorbi wies se up en groten Tulpenstruuß. Denn harr ik jüüst vun Wekenmarkt mitbröcht. "Ach weetst du, de frischen Bloom sünd mi in'n Winter oftins to düür. Dorüm heff ik dat Chinaschilf in de Vaas stellt. Dat heff ik in Harvst vun mien Naversch kregen un dröögt. Un ik finn, dat süht ganz smuck ut!" "Wat, dat sünd keen Kunstbloom? Ik heff wohrhaftig in'n eersten Ogenblick dacht, dat weer'n Stoffwedel oder so'n Dinger to'n Buddel sauber maken!" "Ne, dat is Chinaschilf. Dat warrt aver ok Lampenputzer nöömt. Du kennst de Plant ganz seker. Bi uns Naversch steiht de as Sichtschutz in'n Goorn. Se warrt över twee Meter hoch!" "Lampenputzer?", fraag se mi un fung lachend an to singen: "Lampenputzer ist mein Vater, am Berliner Stadttheater......" Ik full mit in: "Meine Mutter näht Manschetten für Soldaten und Kadetten..." Wi hebbt uns bi een Tass Kaffee noch fix wat vertellt un harrn enen vergnöögten Nameddag. Se hett noch en Stengel vun den Lampenputzer mit na Huus kregen. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken Fründ Peter hett en wat länger Reis na Nepal maakt. Se weer wohl fix anstrengend, disse Reis, denn he weer 10 kg lichter, as he wedder trüch keem. Bi al de Strapazen aver hett Peter doch an uns dacht. Wi kregen ene Ansichtskort ut Nepal un he bröch uns en lütt Kist vull Swarten Tee mit, "Ilam Tea". Ik weer natürlich wedder ganz anröögt man ik heff mi ok bannig freut. Tee ut Nepal! Tee vun't Dack vun de Welt...
Bevör ik nu aver mit dat Drinken vun'n Tee mit dat Geneten
anfangen kann, mütt ik mi doch eerstmal en beten över
dissen Tee informeern. Man, wo? Miene Tee- un Krüderböker
geev nix her.
Tja ... Jeedeen warrt nu wohl insehen, dat dit Tee-Geschenk noch veel wertvuller worrn is för uns. Un ik warr glieks in de Köök gahn un dissen Infarkt-minnern Drunk trecht maken, un denn warr ik den Nepal-Tee tohoop mit mienen leven Mann probeern mit Andacht probeern. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Man wat kann ik doon? Nix. Wat heff ik rümfraagt, de Garners, in so en Goornladen, miene Frünnen. Un wat heff ik för gode Raatslääg kregen. Du müsst Larm maken, mit so en Rüttelplatt över den Rasen gahn. Enen Holtpahl inhaun un jümmers mal dor gegen kloppen. Buddels ingraven, dat de Wind baben so rinpuust, dat dat huult. Ultraschall sall ok helpen, dat gifft so schöne düür Apparate to köpen. De Muulwarp hett en empfindlich Nääs, warrt seggt, allens wat stinkt, dat mach he nich, so as suur Melk, Zippeln, Hundeschiet, Parfüm, Petroleum.... Heff ik allens utprobeert, de Muulwarp is noch dor. Ik wull em versupen, mit'n Schlauch. Geiht nich, he steiht ünner
Schutz. Dorbi gifft dat rieklich vun sien Oort.
Na, denn man to, denn bliev hier, oll Fründ. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Karl-H. Nissen
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken Gries is de Farv, de nu regeert. In unsen Goorn sünd ok de Christrosen upblöht. För
de höört sik dat nu aver ok. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Mal kümmt de Storm ut Süüdwest un mal ut Noordoost! Kümmt he ut Süüdwest, heet dat bi uns in Schleswig-Holsteen för de Noordseeküst oftins Stormfloot. An de Oostseeküst is denn kuum noch Water. Överall kaamt Sandbänk to'n Vörschien ok ünner de Seebrüchen. De staht denn up hoge Stelzen. De Lüüd köönt ünnerdörch gahn. Welk föhrt sogor mit Fohrrad ünner de Brüch lang. Dat is en dulles Beleevnis! Dat bringt de Storm ut Süüdwest tostann. He drückt dat Water in den finnischen Meerbusen.
So weer dat ok an'n Mittwoch, den 4.Januar. De Wederbericht geev ümmer wedder Stormflootwarnung för de Weestküst dörch. Achterna keem denn en Satz vun unsen Wedermann Meeno Schrader: "Und an der Ostseeküste ist Niedrigwasser! Mindestens 1½ Meter unter normal. Viele Fähren mussten den Betrieb einstellen!" Een Dag later geev dat ümmer noch Stormflootwarnung för de Weestküst. Aver achterna keem denn de Warnung för de Oostseeküst: "Für die Ostseeküste ist Hochwasser angesagt und es besteht die Gefahr einer Sturmflut durch den Badewanneneffekt!" Dat vun den Storm in den finnischen Meerbusen rinndrückte Water swappte torüch. Ahn groten Storm keem dat Water nu in de Lübecker Bucht. 1½ Meter över normal wöörn anseggt. Vun de Parkplätz in Waterneegde müssen de Autos in Sicherheit bröcht warrn. So gau ännert sik dat Weder. För mennig Lüüd in Lübeck weer dat en Vergnögen. In de Lübecker Narichten weern an neegsten Dag Biller vun Paddelboote up de Straat vun de Obertraav afbildt! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Wi wunnerwarken noch up unsen Weg in Richt up de Mool. De wöör noch vun de Sünn anstrahlt. Wi hebbt dütt Johr den Dannenboom up de Mool vermisst. Letzt Johr stünn bi Ies un Snee en smucken Dannenboom up de Molenspitz. De Bööm un Büüsch an de Lotsenstatschon weern mit Ruuchriep bedeckt. Ok de Butuun harr sik mit Ruuchriep smückt un geev en smucken Utkiek op de Passat. So anners weer dat Wiehnachtsweder as in dat Vörjohr. Hüüt leeg de Passat in de Avendsünn. Mit güllenen Schien sack de Sünn ümmer deper. Ganz langsam verswunn se as groten glönigen Ball achter de Bööm up den Priwall. Dat weer meist so, as wull se uns seggen: Vun nu an warrt de Daag wedder länger! Deep anröögt vun düssen Spazeergang güng dat wedder na Huus. Dor lüchen uns up de Terrass de Lichten vun unsen Dannenboom an. Wenn ok noch düster Daag bit to'n Fröhjahr kaamt, düssen hellen 24. Dezember 2011 warrt wi nich vergeten. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Ebbe un Flut sünd bi uns an dei Ostseeküst nich tau marken, denn dovör sünd wi dörch Schleswig-Holstein sicher. Un doch naacht dat Ostseewarer ganz schön dull an uns Küst, dei ook Uutglieksküst nöömt warrd. Dei Natur nimmt un dei Natur giwwt. So is dat siet Johrdusenden dörch dei Bewägung von dat Waarer von West na Ost, Sand wart awlagert un an anner Stellen wechnahmen. Dei Haupwindrichtung uut Westen is dorför verantwuurtlich. Wi hebben dordörch oewer ook schöne breide, witte Sandstränd'n in Boltenhagen, in Warmünn', Markgrafenheid', upn Darss un ook up Hiddensee. Doch wenn, besünners inn November/Dezember, dei Wind sick in einen Sturm orrer sogor in einen Orkan verwannelt un denn mit vuller Wucht uut Nuurdost up die Küst taumaracht, schüwwt hei dat Ostseewarer gegen dei mäkelbörgsche-pommersche un schleswig-holsteinsche Küst. Dat schlimmste Hochwarer wier 1872 in Warmünn mit 243 cm oewer Normal Null. Na denn 2. Weltkriech harrn wi hier drei schwere Fluten mit bit tau 173 cm oewer NN. Siet 1947 sünd 70 Orkane oewer uns wechraast un dei beiden letzten wiern 1995 un 2007. Disse Upnahmen sünd ann 17.12.2011 maakt worrn. So ein Naturkatastroph' kann man nich vörherseggn, leider. Schaden warrd besünners an dei Dünen anricht un ook dei Steilküsten mütten vääl Material hergäben. So is datt nu mal, dei Natur giwwt, dei Natur nimmt. Bi sonne Gelägenheiten warrd ein'n ümmer werrer klor, wi wichtig dei Dünen as Schutz gegen dat Hochwaarer sünd un dat dei Minschen sei hägen un plägen mütten. De
Biller köönt Se per Klick vergröttern!
Hans Jürgen Grebin |
|||||||||||||
Wat mookt blots Petrus mit uns düt Johr. Nu hebbt wi al den 09. in'n Dezembermoond, Wiehnachten steiht vör de Döör, un in de Natur is jümmer noch Leven.
Ursula Vollstedt
|
|||||||||||||
Dat Bild köönt
Se per Klick vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
29.11.11 . .Poggenstöhl in'n Rosenrabbatt De Hoot weer bruun un mit witte Flocken besett. Dat weern luder lütte
drollige "Männlein" mank de Rosenstöck. Nich as
dat "Männlein im Walde". Dat harr enen roden Hoot mit
witte Punkten.
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
9.11.11
. .De Schokoladenkosmee Tau'n Anhören: Hier klicken Wat een mitünner so ünner kümmt! Kortens bummeln wi mit Frünnen dörch enen wunnerschöön Goorn 't weer wohl al mehr en Park. Dor füll mi en Bloom in't Oog, de en heel besünner Farv harr. Se weer mehr bruun as root. Un as ik neger ran güng, keem mi en ungewöhnlich Duft in de Nääs. Ungewöhnlich för en Bloom. Se rüük nämlich na Schokolaad. Kuum to glöven, man dat weer so. Ik dach eerst, een drünk hier Kakao, un ik keek mi üm. Man nee, de Ruuch keem vun de schokoladenfarven Blöden.
As ik al seggt heff, wat een allens so ünnerkamen kann... De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Bald dreev de Levensboom niege Telgen un de Sommer kunn kamen. Jeedeen Johr wöör he en Stück gröter. In Harvst smück he sik mit Spinnennetten. Dat sehg besünners smuck in dat Gröön vun den Levensboom ut. Na eenige Johr'n streck he de Arms vun sien Telgen över den
Goornweg. Ik müss den Kopp intrecken, wenn ik dor vörbi
wull. Annerletzt hett he mi mit enen Telgen sogoor de Mütz vun
Kopp smeten. Ik müss mi bücken. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Uns Fründin Uta hett en lange Reis dörch China maakt. Enerwegens up enen Markt dor hett se sik Muskatnööt köfft, tominnst hett se glöövt, dat weern Muskatnööt, denn verstahn kunn se de Lüüd ja nich. Dit weern aver keen Nööt, dit weern kugelig tosamendreiht Jasminblöden.
As se dormit wedder to Huus weer, müss se eerstmal in 't Internet nakieken, wat man mit disse Blöden maakt, woans man dor mit ümgahn deit. As eerst müss Uta sik nu en Teekann ut Glas köpen, un denn kunn se sik dor enen Jasmintee in maken. Denn wenn se hitt Water dat nich mehr as 80°C hebben sull över de Kugel geten deit, denn sall sik de Blööd ut'neen folden un dat süht bestimmt richtig hübsch ut. Blots in ehren ollen Porzellan-Teepott kunn se dat Schauspeel nich bekieken. Also müß en Glaskann her. Swiegermudder sull to Besöök kamen. Uta hett en Schwarzwälder Kirschtorte backt, denn de oll Daam harr sik graad en beten besweert, dat dat in de Senioren-Residenz jümmers un jümmers so 'n drögen Koken geev. Un denn hett Uta enen feinen Kaffeedisch deckt, mit Kerzen un Blomen un dorto hett se denn de niege Teekann ut Glas inweiht un den besünnern Tee ut China serviert. Se hett de schöne, vun Hand dreiht Blööd in de Kann leggt un dat Water dat ja nich mehr kaken dörv suutje dor över gaten.
All keken nu stur un stief up de Kann un töven up dat, wat dor kamen sull. Uta harr sik in Gedanken utmaalt, dor wörr sik en wunnervoll Blööd un'neen folden. Ja, un ut 'nanner foldt hett se sik ok, de Blööd, man schöön orrer prächtig orrer kunstvoll also nee, dat weer se nich dor harr Uta sik würklich wat anners vörstellt. Swiegermudder bröch dat denn up 'n Punkt: "Uh dat
süht ja ut, as weer dat so'n gräsig Spinn!" Un dormit
harr se nich ganz unrecht. Man smeckt hett de Tee. Richtig
goot! Un dat is doch de Hauptsaak. De Jasminblöden-Biller köönt
Se per Klick vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
8.11.11
. .Zimbelkruut Dat Zimbelkruut dat Efeublättrige Leinkruut is en vergeten Zierde vun uns Goornmuurn.
Un an olle Muurn, dor findt wi oft un oft dat Zimbelkruut, dat Efeublättrig
Lienkruut. En Kruut, dat wenig Ansprüche stellt, en Kruut, dat
mehrst översehen warrt. De Bläder sünd glänzig-gröön,
groot as en Penning ik meen, as en Cent un seht so 'n
beten ut, as Efeu. De Plant wasst geern in Lücken vun Muurn un Muurnritzen. Un dat süht wunnerschöön ut. Wirklich en Freud för dat Oog. Blots mien leef Mann! För em is so 'n Plant, wenn de denn in en Muur-Ritz sitt, keen Freud. Ok in dat Plaaster vun de Straten mag he dat nich hebben, wenn dor Planten in wasst. He schimpt up de tapfern Maiglöckchen, de sik mank de Gehweg-Platten up unsen Hoff rutzwängt hebbt. He seggt, dor höört disse lütten un mehrst ok hübschen Planten nich hen, dor richt se Schaden an, dor maakt se up Duur jeedeen Muurwerk twei... De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
8.11.11
. .Zibbel Tau'n Anhören: Hier klicken
Mien Grootmudder weer vun de Meen, dat Zibbeln Sliem lösen köönt,
dat Zibbeln "schleimlösend" wirkt. Ik erinner: Een Morgen Oma sleep noch dor summ un brumm dor en heel intressant Insekt üm uns rüm. Hüüt nehm ik an, dat weer en Wöps, man dormals wüß ik dat natürlich nich. Jedenfalls hett mi dit Summse-Deert steken un ik heff fix un luut brüllt. All Lüüd in 't Huus kemen anrennt. Se halen denn ene grote Zibbel, sneden de mirrn dörch un reven mit de Snittsiet up mien Instichstell rüm. Toletzt hebbt se de Zibbel dor rup leggt. Na dat weer ja nu mal wat: all Lüüd üm mi rüm un all wullen mi begöschen un denn noch dat Tüdeln mit de Zibbel ik sall dat Bölken dor över reinweg vergeten hebben. Un denn Smarten an de Ohren. Ok de güng Oma mit Zibbeln to Liev.
Se reev ene frische Zibbel, wickel de Masse in en Dook un leggte dit
up dat Ohr, dat weh dee. Ik glööv, so een Stünn müssen
de Zibbeln dor up liggen blieven. För en Kind en unendlich
lange Tiet... Anke Nissen
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken Gistern, also an'n 5. November, dor müssen wi mal wedder na Travemünn. Dor warrt de Kurpromenade nieg maakt, un disse Bustell mütt mien leef Mann af un an bekieken. De ole Promenade hett he mal buut, so vör rund 40 Johr. Se weer solide Handwarksarbeit un se harr noch 40 Johr länger uthollen, man se passt nich mehr in de Tiet so is seggt worrn. All anner Bäder, so as Scharbeutz orrer Boltenhagen, hebbt niege moderne Promenaden, also
Nu müss ik ja langs de Promenade wedder trüch und wat seh ik dor un dorüm schriev ik överhaupt disse lütte Naturnotiz dor seh ik en Goornheck, de över un över an't Blöhen is. Hüüt, an'n 5. November, direkt an de Ostsee. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
23.10.11 . .Giftbeer! De Blage Lampionbloom Up uns lütt Reis na Süderlügum weern wi natüürlich wedder in't Noldemuseum un in den Noldegoorn. Wi harrn Glück, de Wedergott meen dat goot mit uns. Bi herrlichen Sünnenschien kunnen wi uns de Blödenpracht in den Goorn ankieken. Up de Goornweg stünnen noch grode Waterpütten vun den velen Regen in düssen Harvst. Aver de meersten Blööm harrn sik al verhalt. In all Farven lüchen de Dahlien. Wi kunnen uns gor nich satt sehn.
Wi harrn Glück. Dor weer en Goorner bi de Arbeit un den kunnen wi fragen. He wüss furts, üm welk Bloom dat güng. "Das ist die Giftbeere oder die blaue Lampionblume (nicandra physaloides). Sie kommt aus Südamerika und zählt zu de Nachtschattengewächsen. Die Beere im Lampion ist sehr giftig. Die dürfen sie nicht essen. Anders ist es mit der Kapstachelbeere (physalis), die es in den Supermärkten zu kaufen gibt."
Na mien Fraag dörf ik mi en Lampionfrucht vun de Giftbeer afplücken. De heff ik vun alle Ecken knipst un ünnersöcht. Dor weer wohrhaftig in de Meern vun den Lampion en gröön-swattlila Beer. De heff ik mit na Huus nahmen. Se liggt noch in mien Regaal. To Huus heff ik denn ok noch niep un nau de Frücht vun mien
Lampionblom ünnersöcht. Dor weer in de Meern en orangfarvig
Beer. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Emanuel Geibel hett mal vertellt: Mit den olen Förster hüüt Üm dat Loof speel fleten Gold, Un wi kemen na de Kant, Un jüst dat heff ik ok daan: Ik bün mit Förster Reimers dörch den Woold gahn, den Wesloer Forst. Ene Sternstunn för mi. Ik heff poor Photos mitbröcht dat Se sik ok freuen köönt... De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
Översetten: Marlou Lessing |
|||||||||||||
Een vun de stillen Wunner vun Natuur un Wetenschap: To'n eersten Mal in'e Welt is en Regenbagen vun drütte un veerte Ordnung fotografeert woorn! Hier kannst sehn, hier noch schöner. Al lang harrn se berekent, woans dat utsehn müss, nu hett een dat knipst. Un woneem? Ha, bi us in'n Noorn, bi Bremerhaven! Över uns Landschap mit Wisch, Koppeltuun un Wooldhorizont süht dat glieks so vertruut ut, as harrn wi dat all veelmal beleevt. Hebbt wi sachs ok. Wi leevt ja mang de Wunner. Marlou Lessing
|
|||||||||||||
Stickelig liggt se för mi, noch ümsloten vun de greunbruun
Hüll. Heel vörsichtig treed ik mit mien Foot op de Kastanje.
Se berst op, un de noch fucht Kastanje küümt to'n Vörschien. As lütte Deern harr ik al de Bööm liedensgeern hatt! Ut Kastanjen, un ok ut Eckeln, kunnt man so wunnerbore Soken klütern. Mennigmal hebbt wi Kinner ok de Früchten sammelt un bi'n Forstmann afgeven, för de Deertens, dormit se winterdaags wat Godes to'n Freten harrn. Doon de Kinners dat hüüt ok noch? Ik gläuv nich se befoot sik opleevst mit den Computer. Schood hüdigendaags is doch en beeten hele Welt ok noch scheun! Wenn dat buten koolt, natt un Harvsttiet wörr, denn seten wi Kinners in de Köök, bi'n mollig warm Heerdfüür, un klütern ut de Kastanjen un Eckeln Speelsokens. Hett uns Kinner bannig veel Spaaß mookt. Ik bün geern in de natten Johrtiet in Woold un Wieschen ünnerwegens. De Natuur rüükt denn so wunnerbor krüdig. Bi Sünnschien is dat natüürlich ok scheun, denn lücht dat Loof in all Klöören. Ik kann de Johrstiet jümmers mit all Sinnen geneten. Marita Pollak |
|||||||||||||
Up den Nahuusweg vun en Kunsthandwarkermark in Meckelnborg föhrn
wi över Land na Huus. Rechts un links vun de Straat stünnen
Büüsch un lütte Bööm. "Kiek mal de Boom
dor vörn an de Straat", mien Mann wies mit de Hand vörruut,
"de hett Nu kunnen wi eerst so richtig sehn, dat an den Stratenrand up beide
Sieden Mirabellenbüüsch un Bööm stünnen.
Welk harrn gele Frücht un welk ok rode. "Dat is ja de reinste
Mirabellenstraat", reep ik ut. Blots wi keem man an de Frücht?
Dor weern noch vele Wi hebbt ganz eenfach de Telgen to uns röver trocken. So kunnen wi goot Mirabellen plücken. Un denn hebbt wi se eerstmal pröövt! De weern saftig un smecken wunnerbor sööt. Wat en Glück, dat ik en Büdel dorbi harr. So hebbt wi uns bedeent. To Huus heff ik se entsteent un Kompott dorvun kaakt.
Up de Mirabellenstraat besinnt wi uns noch geern. In't neegst Johr söök wi se ganz seker wedder up. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken Familie: Nachtkerzengewächse (Onagraceae = Oenotheraceae). To de Nachtkerzengewächse höört ok de Fuchsie, dat Hexenkrut un dat Weidenröslein. Uns Naver hett enen Korv mit dalfullen Appeln un en Handvull Plummen bröcht. Babenup harr he poor Krüder leggt. En angenehm kräftig Geruch verströmen de. Dit Kruut weer Quendel. Un Quendel hett al Hillig Hildegard kennt. Un dat, wat se över dit Kruut schreven hett, dat gellt noch hüüt. "De Quendel is warm un gemäßigt. Un en Minsch, de
krank Fleesch an'n Liev hett, so dat sien Fleesch as Krätze utblöht,
de sall oft Quendel eten entweder mit Fleesch Man wenn een de lütte Krätze hett, denn mütt he Quendel
tweistöten un mit frisch Fett vermengeleern. Dor warrt denn en
Saalv ut maakt, mit de he sik salven mütt un he warrt
gesund." De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken Familie: Nachtkerzengewächse (Onagraceae = Oenotheraceae). To de Nachtkerzengewächse höört ok de Fuchsie, dat Hexenkrut un dat Weidenröslein.
De Nachtkerze is tweejährig, se is en stattlich Plant. De Blöden
rüükt goot, se gaht eerst an'n Avend apen. De eersten Sünnenstrahlen
laat ehre Blöden welken. Dat Bestäuben maakt de Nachtfalter.
De Samen köönt noch na 80 Johr keimen! De Nachtkerze is en oll Indianer-Medizin. De peruanischen un chilenischen Indianer bruken de Nachtkerze as wundheilen Mittel bi Verletzungen un Prellungen un ok gegen Besweer vun Maag un Nieren. De Cherokees drinkt noch hüüt den Nachtkerzentee gegen Fettleibigkeit, un bi de Irokesen gell disse Plant sogoor as Anregungsmittel bi chronische Fuulheit. Also, dat is doch nu mal wat!
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
4.9.11
. .Wedder een ut
de Frömm! De Augustappels harr ik al ut den Büdel ruthalt. Nu weern dor blots noch Bläder un Dreck binnen. "Ach, schüttel man den Büdel ut", dach ik. Dorbi wöör ik enen lütten Käver wies. Up den hellen Büdel weer he goot uttomaken. Dörch sien swarten un glänzenden Flünken full he mi up. He weer lang un oval un blots enen knappen cm lang. Up jeden Flunken harr he noch helle Muster. Gau haal ik mi den Knipskassen. Ik heff Glück hat. Kuum dat ik en Bild maakt harr, breed he de Flünken ut un flöög dorvun. An Hand vun en Bild heff ik em in de Insektenbox vun Google funnen. Vör ca. 50 Johr is he ut de Frömm inschleept woorn. Glischrochilus quadrisignatus kümmt ut Noordamerika un gellt dor as Schädling in Appelgoorns un Maisfeller. He tellt to de Glanzkäver, hett avers noch keen düütschen Naam. Mit de Augustappels harr ik in mien Goorn enen Schädling insleept. Wüllt höpen, dat de Inwannerer nich to veel Schaden anricht! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Dor sünd se wedder! Na den groten Regen söökt se den Sünnenschien. An den olen Rosenstock föhlt se sik besünners wohl, de lütten Füürwanzen. Smuck süht dat ut, de roden Wanzen up den olen Rosenstock!
Ik laat se leven, ok wenn mien Mann meent: "Dat is doch Ungeziefer!" De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Se is beten wat ruug, de Plant. Anfaten mag ik se nich geern. Ehre Blöden seht anfangs mehr rosa ut, se warrt denn aver gau blaag.
Mehr weet ik nich to vertellen vun den Natternkopp, man vörwiesen wull ik de mal. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken Bi uns an de Süden-Huuswand steiht en Pott, in den wasst Erdbeern. De heff ik schenkt kregen. As de Plant anfüng to blöhen, heff ik staunt, ehre Blöden weern rosa, wunnerhübsch rosa. Ok Früchte hett de Plant dragen, eenmal hebbt wi so veel plücken kunnt, dat wi avends ene Erdbeerbowle ansett hebbt. Lecker! Alleen schon de Duft. Dat gifft ja Lüüd, de seggt, Erdbeerduft kann glücklich maken.
Ut de Bläder vun de Walderdbeer kann en Tee herstellt warrn, de maakt dat Bloot rein un drifft Harn rut, linnert Gichtsmarten, Steenlieden, helpt bi Dörchfall.
Eerst in 't 18. Johrhunnert hett man uns lütte Walderdbeer mit de veel grötter amerikaansch Sorten krüüzt. Un so is denn ok wohl mien Erdbeerplant mit de schönen rosa Blöden entstahn, de nu - wo de Sommer so bilütten to End geiht noch mal anfungen is mit blöhen. Wat se nun ok noch mal Früchte bringt? Töövt wi af. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken Den Sünnenhoot kunn man goot för dat Speel bruken, dat
wi as Kinner veel speelt hebbt un dat wi "Teekesselchen"
nöömt Man ok de Sünnenhoot, de in Goorn wasst, kunn noch för
dat Teekesselchen-Speel bruukt warrn. De een wörr seggen: "Mien
Teekesselchen hett den botaansch Naam Echinaceae," un de anner
wörr seggen: "Mien Teekesselchen hett den botaansch Naam
Rudbeckia." De Düütschen bruukt nämlich den Naam
Sünnenhoot för beide, för de Echinaceae un ok för
de Rudbeckia. As Heilplant is mi de Sünnenhoot nich bekannt. Ik heff aver
leest, dat de Rode Sünnenhoot (Echinaceae purpurae) al vun de
Ur-Inwahners vun Nordamerika gegen Infektionen von de Atemweeg un
to 'n Stärken vun de Immunkräfte anwendt worrn is. Se hebbt
in de Tiet, wenn de Planten an 't Blöhen sünd
de Dele vun de Plant plückt, de över de Eerd wasst. De Lüüd
hebbt dor denn en alkoholisch Utzug ut maakt, orrer se hebbt de Echinaceae
as Tee drunken. Ik heff aver ok leest, dat de Minsch vörsichtig wesen mütt, denn dörch Sünnenhoot kann dat to allergisch Reaktionen kamen. Een mütt ok uppassen, wenn man noch anner Medikamente nehmen mütt.
Noch mal dat ole Speel. De een Speler seggt: "Up den Kopp vun mien Teekesselchen sitt geern Botterlicker, orrer Marienkäfer orrer Immen orrer..." Un de anner seggt: "Mien Teekesselchen sitt sülms up'n Kopp!" De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Ümmer wedder kaamt vele lütte Deerten up den Lünkendisch
to Besöök. All söökt se na Foder. De lütten
Kohlmeeschen pickt noch de letzten Sünnenbloomköörn
ut de Ritzen un hackt se up den Lünkendisch twei. De lütte
För de lütten Kohlmeeschen is de Lünkendisch ene richtige Sünnenbank, nich blots en Disch för dat Foder. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken De Fru hett de lütten Eekkater toeerst ümmer för Jan Flink, den Vadder vun de Lütten hollen. Denn hett se aver mitkregen, dat Jimmy un Jonny lütte Kinner vun Jan Flink weern. De beiden kemen afwesselnd up den Lünkendisch.
Dor hett de Fru ümmer mehr Nööt un godes Foder up den Lünkendisch streut. Dat Foder weer in enen Ammer, de up de Terrass stünn. Dor weer twors en Deckel up, denn hett de Vadder, Jan Flink, aver ümmer gau rünner smeten. He hett sien Kinner wiest, wi man dat maakt. He nehm de Deckel ganz eenfach in't Muul un leet em daal fallen. Dorna klatter he in den Ammer un keek mitünner över den Rand as wenn he seggen wull: "So warrt dat maakt!"
De beiden hebbt nau tokeken. Bald harrn se dat ok ruut. Se sünd denn en na'n annern, so as ehr'n Vadder, in den Ammer klattert. Jimmy hett dat toeerst probeert. He weer noch so lütt, he kunn kuum över den Ammerrand kieken. Af un an hett Jimmy den Kopp hoch böört, hett nakeken, of de Luft rein weer. Denn hett he wieder freten. Un dat hett em smeckt.
Denn dörf Jonny probeern. De harr Pech. De Deckel full em up
den Kopp un he seet in den Ammer. Aver he hett sik doch twischen Deckel
un Ammer wedder na buten wrangt. Dat weer ümmer en böös
Rangelee, wokeen vun de beiden toeerst in den Ammer keem.
Wat hett se maakt? Se hett glieks ehr'n Knipskassen halt un de beiden knipst! Se höllt se för Tweeschen!
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
"Pass up", reep ik, "vör dien Fööt liggt en smucken Käver!" Verwunnert keek mien Mann up de Eer. "Meenst du den Käver, de dor up den Rüüch liggt? De is doch al doot. De röögt sik nich mehr." Gau haal ik en Blatt Papier. Vörsichtig schööv ik dat ünner den Käver un legg em mit dat Blatt in de Sünn up den Terrassendisch. He leeg ümmer noch as doot up den Rüüch. In de Sünn glüster de Buuk in metallen Farven. Wi hebbt em niep un nau bekeken. "Dat is glööv ik en Goldkäver," meen ik, "un de steiht ünner Artenschutz. Kiek mal, de is gor nich doot, he hett sien Föhler beweegt." De warme Sünn hett em seker upweckt. Vörsichtig dreih ik em up de Fööt. Wat harr he vör smucke gröönglänzend Flünken. Nu röög he sik al. De söte Ruuch vun en Phloxblööt steeg em in de Nees. Ik harr en Blööt afplückt un se vör em hinleggt. Ik wüss, dat de Goldkäver geern den Nektar vun de Blöden drinkt. Un wohrhaftig, he krabbel na de Blööt. "He is wedder lebennig," freu ik mi. "Kiek mal, wat he sik röögt!", reep ik mien Mann to. De keek unglöövsch den Käver an. "Dat harr ik nich dacht," meen he blots. Up dat Blatt Papier heff ik em den vörsichtig na de Plant bröcht un em up en Phloxblööt sett. Glieks möök he sik över den Nektar her. Nadem he sik stärkt harr, krabbel he up en Blödenspitz. Dor bewegen sik sien Flünken up un daal. He pump! Mit deepes Brummen flöög he dorvun. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Endlich ritt de griese Wulkenschicht uteenanner, de Regen hett uphollen. Wind kümmt up un dat warrt heller. Glieks kaamt de lütten Vagels to'n Vörschien. Mit ehr natt Fedderkleed fleegt se up de Terrass un kiekt na Foder ut. De Klever truut den Kraam noch nich. He sett sik eerstmal op den Lünkendisch un kiekt in den Heven. En Meesch truut de Saak ok noch nich so recht. Se sitt an de Eer up enen groten Steen un kiekt na baven. Blots de Amsel sett sik glieks up den Ammer mit dat Vagelfoder un luurt na de Rosinen. Dor kümmt Jan Flink ünner en natten Busch to'n Vörschien. Mit enen Satz springt he up den Ammerrand un verdrifft furts all de Vagels. Sien Pelz weer örnlich natt. Aver dat maakt em nix ut. He sett sik in den Ammer un haut sik den Buuk mit Vagelfoder vull. De lütten Vagels müssen töven, bit he satt weer. Denn kemen se eerst an de Reeg. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Ik kiek ut uns Sloopstuuvfenster un geneet, wat ik seh. In uns Diek leven vele Woter-Deerten, ok Poggen, Woterlöper, Köcherflegenlarven, de sik in wunnersome Soken inhüllen, dormit se nich freten warrn ik find de lustig un lütte un grote Larven vun Waterjungfern. Mien Mann bückt sik un wiest op een Woterplant. Gele Adeboorsblomen stohen meern in Woter, he grippt an een Plant un höllt en grote greune Woterjungfer an sien Finger ganz behott hooch un denn plückt he gau en lütte Weeps weg, de sik an den Achterlief vun de grood slüppt Waterjungfer fastbeten hett. Ik goh rut, üm mi dat allens antokieken. Mien Knippskassen heff ik dorbi.
Wi bewunnern se, wo scheun se is ehr zorten Flögel hett se utbredt, üm se to drögen se blenkern binah dörchsichtig in scheune Farven in de Sünn.
Mien Mann seggt drurig: "Grood boren un mutt nu al starven ohn dat Glück to spören, in de Luft in Sünnschien to flegen denn ik gläuv nich, dat se dat hier överleevt!" Een lütte Weeps hett en groot Roofdeert angrepen nau in den Tostand, as dat sik nich wehren kunn! Worüm hett de Weeps dat mookt? Harr se Hunger? Or wull se een Fiend mit Afsicht doot moken? Dat blifft wohl ehr Geheemnis. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Marita Pollak
|
|||||||||||||
10.7.11
. .Slaapmohn "Kieken Se mal, wat hier mank mien Kantüffeln wassen deit", reep uns Naver över 'n Tuun. Ik keek un stutz. Dor wasst Mohn. Wunnerschöön Mohn. Man nich de lüchen rode Klatschmohn, de uns Ogen so verwöhnt hett in dit Johr, nee, hier wasst de bleek-rosa Slaapmohn. Na de Meen vun mienen leven Mann is de Farv mehr bleek-lila.
Al siet 5000 Johr is de Slaapmohn as Heilplant bekannt. Dat hett
man faststellt dörch dat, wat man funnen hett, bi 't Utgraven
vun olle Gräver.
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
10.7.11 . .De Mullworp is ant Gniddern
Piep... piep... piepen de Mullworps-Verschrecke in den Mullworpssgang. Hei is inne Nächten wedder ant Werk weest. Ik sall di kriegen, denk ik so. So näben den Gorrnweg wäuhlt hei de schwatte Ierd na boven op den Weg un ok op den Rasen.
Nu måkt de Swatten sik ornliche Straten ünnen in mien Goornierd. Die Straten hedd ik sööcht un ok funnen. So 20 Zentimeter deip buut se se. Veer vun de Summer verdeilt ik, se warden in de Gäng stoppt. Die Dinger slaan fuurts an. Dat summte na Meddag an alle Ecken. De arbeiden ok mit Licht. Prima! De Hupen warden fein glatt mååkt.
An negsten Morgen. Ik denk, dat kann nich sien. Üm de Piepser rüm ein Hupen na denn annern. Ik glööv, ik heff neven dat Piepsen vun de Summers ok noch wat Komisches gniddern hüren kunnt...
Bi mi in den Goorn gniddert hei nu nich miehr. Ik denk, dat de grellen Lichtblitze un dat Piepen ehm up'n Wecker fullen sünd. Nu bün ik mit den groten Hund gahn. Ik kiek bi de Naversfruu in Goorn.
Feine Hupen hett hei nu twüschen ehre Ierdbeern mååkt. Günter Weber
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken Wi bekeken mal wedder de olle Burgruine Glambeck in de Deep up Fehmarn, as Fründin Ingeborg fraag: "Wat is dit denn för en Boom, kiek doch mal!" Ik harr em gor nich sehn, den Boom, ik keek blots up dat oll Muurwark. Tja, dat is denn wohl en Ahorn (Acer). Ahorne sünd Bööm orrer Strüker, de in'n Sommer gröön sünd, uns Jung hett enen lütten hübschen Ahorn in sienen Goorn, de sein Bläder sünd wunnerschöön root. Ahorn-Bläder hebbt fiev Zacken, to de Früchte warrt Näsen seggt. Dat gifft so üm un bi 150 Orten vun 'n Ahorn. Bi uns in Düütschland findt man mehrst den Bergahorn, Feldahorn un Spitzahorn. Ahornbööm wasst in Mischwälder, Goorns, Parks, as Alleebööm un so as hier bi en oll Burgruine. Telgen vun' n Ahorn köönt in 'n Winter goot na binnen in de Warmnis haalt warrn, dat se in de Blomenvaas utdrievt. Ahorn kann bet to 500 Johr olt warrn, je na Ort. Ahornholt höört
to 't wertvollst Edelholt. Dat warrt geern för Möbel un
Musikinstrumente bruukt. Ahornsirup warrt ut den Saft vun'n Zuckerahorn
wunnen, de in Nordamerika to Huus is. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Kortens müß ik mi böös in'n Acht nehmen, dat ik keen Schiet up 'n Kopp kreeg, keen Swulken-Schiet. De Kraam is echt, geiht ut 't Tüüg heel swoor wedder rut. Ik keek rup na baben un richtig, dor seten de Swulken-Nester hooch ünner dat överstahn Schüündack. Jüst so, as ik dat al as Kind jümmers sehen heff. Man, wat weer dat? Ik keek eenmal, ik keek tweemal. Disse Nester harrn de Swulken gor nich alleen buut, nee, dit weern Beton-Nester, ut de lütte Swulken-Kinner heel lebennig rutluurn. Harr ik noch nie sehn.
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
In de frie Natur findt wi de Akelei in ganz Europa up Bergwiesen un Waldwiesen. Se driggt överhangen Glockenblöden, de mehrst blaag sünd, aver ok witt orrer violett. Se blöht vun Mai bet Juni.
Wi hebbt vele, vele Akeleien in unsen Goorn. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken
Ik sitt up de Terrass un lees dat Blatt, ganz alleen. Wat gifft dat
doch för veel legen Kraam in uns Welt, denk ik so bi mi. Dor
mark ik, in de Heck to den Naver, keen twee Meter af vun mi, dor ruschelt
dat, dor huscht wat Lüttes, war Brunes rüm. Sull dat en
Muus sien? Ganz sinnig tööv ik un nu seh ik dat.
En lütten Vagel! Spitzen Snabel, dünne Been, hochstellt
Steert. En Tuunkrüper! "Zaunkönig"
seggt de Hoochdüütschen. He kümmt, hett wat in sienen
Snabel, en dröög Blatt, meist so groot as he sülven,
orrer ok mal dröög Gras. Dor krüppt he mit na de Heck
rin. En korte Wiel, denn flüggt he wedder los un kümmt mit
Moos trüch. So geiht dat nu al en poor Daag. He buut en Nest.
Twischendörch hett he noch Tiet, denn sett he sik up den böversten
Telgen un singt mi war vör mit sien kräftig Stimm. He hett nie Angst hatt. Dor is doch mal de Lööw kamen
so vertellt en Geschicht , de hett na dat Nest vun 'n Tuunkrüper
rinkeken un de Lütten hebbt sik bannig verfehrt un hebbt weent.
As dat de oll Tuunkrüper höör, dor is he achter den
Lööw herflagen, hett sik up sienen Rüüch sett
un hett em anblafft. Karl-H. Nissen
|
|||||||||||||
"Nu kiek di dat blots mal an", reep en vun de veer Arbeiderinnen. Se weern mit de letzten Honnigwaben na binnen kamen un seten nu an't Finster achter en Zeitung. De Imker wull hüüt Honnig sleudern. "Ik heff al ümmer seggt, de is achter de Mannslüüd her!", resoneer se wieder. Ünnen up den Fensterrahmen leep en Arbeiderin achter en Drahn her. Dinkt se villicht, se weer en Königin? De Veer steken de Köpp tohoop un keken wieder över den Zeitungsrand. Wat dor wull ut warrt? De Drahn leep eenfach wieder. He kümmer sik nich üm de verleevte Arbeiderin. 'n beten wieder lang seten noch eenige Arbeiderinnen up den Fensterrahmen. Dor leep he hin un leet sik verwöhnen. De Veer achter de Zeitung högen sik bannig. De leevsdulle Arbeiderin seet nu ganz alleen an den Finsterrahmen un leet ehr'n Kopp hangen. Dat harr se nu dorvun.
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken "Oh", heff ik to Jürgen seggt, "wat steiht denn dor in dienen Vörgoorn för en Boom? Ehre Bläder seht ja meist ut as vun enen Flederboom. Man de Blöden...?"
Un ik bün övertüügt, de Boom in Jürgens Goorn höört ok to disse Familie. Un wi hebbt dat rutkregen. De Boom is en Syringa pekinensis, dat is de Chinesisch Fleder orrer ok de Japaansch Sommerfleder. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
5.6.11
. .Rhabarber Up unsen Goorndisch liegt poor Stangen Rhabarber. Uns Naver hett se övern Tuun langt. Oh, wat sall uns hüüt Middag de Rhabarber-Rodegrütt smecken! Naver hett schöne, staatsche Rhabarberplanten in sienen Goorn. Vör poor Weken heff ik de Rhabarber-Knospen fotografeert. Denn de Blööd un hüüt ok de Samen.
Egal, ob as Kompott Rode Grütt, Koken, Uploop orrer anners wat, de Rhabarber bruukt jümmers veel Zucker. Un doch hebbt wi as Kinner so 'n Rhabarber-Stang in 't fröhe Fröhjohr roh upeten. Obwohl uns vun den suurn Rhabarber böös dat Muul tosamentrocken wörr, kauten wi dor geern up rüm. Ursprünglich sall de Rhabarber ut dat Himalaja-Gebiet stammen. Mi gefallt so 'n Vörstellen, dat disse suurn Blattstängel mit de groten dekorativen Bläder mal in 'n Himalaja stahn hebbt und nu wasst se hier in Navers Goorn. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Wat seet denn dor vör en lütten blinkern Käfer up den Deckel vun mien Mülltünn? He lüüch richtig metallen in de Morgensünn. Ik wull jüüst den Deckel anböörn, dor wöör ik den lütten grönen Käfer wies. He weer teemlich lütt blots, 6 bit 8 mm lang. Mien Mülltünn steiht ünner en Thujabusch neven de Huusdöör. Ganz vörsichtig heff ik em in mien Hand raakt un mit na binnen nahmen. Heff em up en witt Blatt Papier sett un mit de Luup bekeken. Dorna heff ik em knipst. Den Käfer harr ik noch ni sehn. In mien Käferbook un sülvst bi Google in de Insektenbox heff ik em nich funnen. Dor heff ik en Bild vun den Käfer an en Experten mailt. De kunn mi glieks hölpen. En Käfer vun de Oort weer 2001 dat eerst Mal in Düütschland (Baden) registreert woorn. 2003 weer he denn in de Pfalz updükert. He weer egentlich in Frankriek un Sardinien to Huus. Is sien Aart de Warms vun'n Klimawannel folgt? As goden Fleger kunn he sik gau utbreden. 2005 hett man em ok in Nordreihn-Westfalen sehn. He harr sik al düchtig vermehrt. Nu is een vun de Oort bi mi in Travemünn updükert. De Larven vun de Käfer leevt wohrschienlich in de Eer vun de Wötteln vun Wachholder- un Thujabüsch. Seker is he mit een vun de Wöttelballen vun düsse Büsch to uns kamen. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Hier an'n Geestrand wahnt wi in en Lärchenkant. De Lärche is en stolte Boom, ehr Holt is meist so hatt as Ekenholt, un se is uns eenzige Nadelboom, den een nich as Wiehnachtsboom bruken kann, denn se is plietsch un smitt ehr Nadeln in'n Harvst af. As eenzig warrt se in'n Harvst geel un lücht güllen in de dunklen Nadelwälder herrlich. Ik bün mit Lärchen opwussen un heff ehr to un to geern, ofschoonst een in'n Harvst noch un nöcher Nadeln fegen mutt. Man wenn se in't Fröhjohr wedderkaamt, zaartgröön, week un so püschelig as de Püschel op Kattekersohren, dat is wunnerbaar. Denn weetst, dat du in Harvst wedder wat to fegen hest. Süh, un jüst dat blifft düt Johr ut. De Lärkennadeln kaamt nich frischgröön, sünnern bruun un welk, as weern de Vörjohrsnadeln gor nich affulln. Mi geiht dat dull to Harten. Inbrockt hett us dat de verflixte Warms un Dröögte vun düt Fröhjohr: Bi Warms diegt de Lärchentriebmotte, de ehr Larven de Nadeln opfreet. De Lärchentriebmotte is een ut de berüchtigte Familie vun de Miniermotten. Welk dorvun hebbt in de verleden Johren ok al uns Kastangeln un anner Stadtbööm tosett, dat een dach, de Städer warrt kahl blieven.
Marlou Lessing
|
|||||||||||||
26.5.11 . ."Kampf dem Kartoffelkäfer" Uns Naver hett staatsche Kantüffelplanten in sienen Goorn stahn. Ik heff mi richtig freut, as ik de vör poor Daag entdeckt heff. Harr mien Mudder de to sehen kregen, denn harr se seggt: Piel in Ende staht de. Ik heff mi fast vörnahmen, wenn Navers Kantüffeln blöht, denn warr ik mal de Blöden photographeern. Man nu! Graad keem mien leef Mann rin un in sien Hand krabbel en lütt
smuck Käfer. De sehg liek ut as de Marienkäfer, blots: he
is nich swatt-root, nee, he is swatt-geel. Un he hett kene rode Pünkte,
nee, he hett gele Striepen. As wi Kinner weern so erinner ik , sünd wi oft un oft dörch de Kantüffel-Felder lopen to 'n "Kantüffelkäfer sammeln". Un as ik dor nu vun vertell, füng mien leef Mann an in sienen Schrievdisch to kramen, un denn wies he mi enen ollen Breefümslag. Vun 1943! Un de Stempel up dissen ollen Breef, de reep up to 'n Kampf gegen den Kantüffelkäfer. Dat weer nich bloots en smucke Käfer, dat weer bitterer Eernst. Hungersnoot drauh! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Dat is nu so veerteihn Daag her. Ik harr dat lütte End Wand
anmaalt, ünnen up 'n Hoff. Nu kunn sik de Eck wedder sehn laten.
Schöön geel, nich so grell, so en beten hell un fründlich.
Ik weer tofreden. Dor keem Korl üm de Eck. "Mann, wat süht dat ut! Doch nich geel, dat deit mi richtig
in de Oogen weh. So en Wand, de müsst du gries anmalen, so mittelgries,
versteihst du? Denn is ok keen Schiet to sehn. De Farv Geel meent
doch, dat du anner Lüüd nix gönnen deist. Geel is leeg,
dorüm warrt bi 't Footballspelen de gele Kort wiest." "Jung, wat snackst du. Kiek mal, bi so 't Radrennen hett de
eerste en geel Trikot an, uns Post is geel, dat gifft en Partei, de
is geel. Wi sünd de Ratzeborger Allee lang föhrt, an de Uni-Klinik
vörbi. Rechts un links an de Kant vun de Straat Botterstecker,
so wiet as wi kieken kunnen. Denn füng Grönau an mit dat
Ortsschild. Dat is ok geel. "Nu föhrt wi na Falkenhusen." De Biller köönt
Se per Klick vergröttern! Karl-H.Nissen
|
|||||||||||||
An den Rand vun den Parkplacken bi en groot Goorneree lüchen mi vele lütte zartlila Bloom an. Allens luder lila Steerns! De kenn ik noch nich. "Dat is wull en niege Bloomensort", weern mien Gedanken, "de müß du di neger bekieken". Se stünnen dicht an dicht. Dat sehg richtig smuck ut. Ik bück mi na de lütten Bloom hindaal. Wat seh ik dor, dat weern ja allens Storchsnavels! De harr ik ok al mal up en Braak un an en Bahndamm sehn. De lütte Plant is tweejohrig. Se is blots 10 bit 40 cm hoch. Dat gifft aver vele verscheden Oorten vun Storchsnavelplanten. Dor heff ik to Huus denn glieks nakeken, wat dat för en Oort weer. Dat weer en gewöhnlichen Reihersnavel un höör to de Familie vun de Storchsnavelplanten!
Ik wull al welk vun de lütten zartlila Bloom för mien Goorn köpen. Seker harrn de Goorners mi denn düchtig utlacht. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
"Wat steiht hier denn al wedder för'n Kruut?" Mien leef Mann keek beten wat skeptisch up en kneehooch Plant mit kräftig lilafarven Blöden. "Dat is de Judassilberlöin. Du weeßt doch, Telgen
dorvun staht al den helen Winter up dien Finsterbank. De hebbt so
runde dünne sülvern Schieven."
In'n laten Sommer warrt de Früchte riep. Se sitt in de dekorativen sülvrig glänzen Scheidewände, de aver noch vun en gries Schutzhüll umgeven sünd. De Schutzhüll fallt so na un na af ik help dor ok mal en beten bi un löös de Hüll, dat de hübschen "Silberlinge" to sehen sünd. Ik stell geern so enen Telgen mit Sülverlinge in enen schönen Krug, de smückt de Stuuv den ganzen Winter. En Plant, de so enen Namen driggt, de heff ik natürlich ok in'n Bibelgoorn funnen. Na Düütschland kamen is de Plant al in't 16. Johrhunnert. Se keem vun 't Mittelmeer.
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Kieken Se sülvst heff ik dor nich ganz wat Besünners funnen? De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Up uns Maifohrt 2011 hebbt wi dat gele Wunner sehn! Satt geel lüch
dat överall dörch den Knick! Keen Raps as in verleden Johr,
de weer noch nich richtig upblöht. Nee, dat weern luder Hunnenbloom,
ok Bottersteker nö De stünnen dicht an dicht, weer keen Gras mehr to sehn. Dat weer en gele Pracht. De Wischen harrn Geelfever! So veel Hunnenblomen bieenanner up de Wischen hebbt wi in de Johrn vörher nich sehn.
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Ik dach, ik vertell mal en beten över Basilikum (Ocimum basilicum, Familie vun de Lippenblütler). Dorbi kaam ik mit disse Plant nich goot torecht. Ik glööv, wi möögt uns nich, disse Plant un ik. Se geiht bi mi jümmers in. Un nu heff ik dat upgeven mit ehr. Basilikum stammt ut warme Länner. Ik heff ok noch Namen as Königskruut,
Krampfkruut, Josephskruut un Hirnkruut för disse Plant funnen. Hillig Hildegard hett Basilikum gegen Magen- un Darmbesweer bruukt. Mi is disse Plant as Heilplant nich bekannt. Hübsch is, wat Gertrud mi kortens över Basilikum schreev: "Weetst, wat ik disse Tiet so schöön find? Basilikum! Ik heff en Pott dorvun up de Finsterbank. Mien Söhn hett uns den mitbröcht. Uns' Wellensittiche freten dat Kruut so geern. Un dat rüükt so richtig interessant, veel beter as dat dröögt Basilikum. Uns Vagels sünd dor ganz verrückt na. De haut sik binah, un ik mutt jedeen sien egen lütt gröön Blatt geven."
Een Fru heff ik leest harr so teihn Vagels. Eerst is
en Wellensittich dormit anfungen, un denn hebbt se dat all maakt:
Se hebbt sik mit Basilikum parfümiert. De ganze Stuuv hett dorna
duft. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
28.4.11
. .Wiesen-Schaumkraut
To 't Wiesen-Schuumkruut höört de Aurorafalter. Siene Raupen
futtert de Schotenfrüchte vun dit Kruut bannig geern. Jüst
so geern freet se de Früchte vun 'n Bärlauch (Knoblauchrauke).
Bärlauch warrt in Holland "Look zonder Look" nöömt,
dat bedüüdt "Lauch ahn Lauch". Hübsch, so
meen ik.
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Ik mag se de schöne Zier-Johannisbeere. Se is en Swester vun
de Johannisbeer (Ribes rubrum), de wi geern in Marmelade un Rode Grütt
eten, un de Johannisbeer gifft dat in root, in swart un in witt. All
Sorten hebbt en annern Smack. De Früchte vun uns schöön Zier-Johannisbeere aver
hebbt keen goden Smack, se warrt ut den Grund ok nich as Beerenfrucht
verwendt.
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
23.4.11 . .En lütten Frechdachs! Up liese Sahlen keem he över den Rasen sprungen, hüpp up den Lünkendisch un freet de letzten Brösel vun dat Vagelfoder. Dat weer nich noog för Jan Flink, den Eekkater. De lütten Vagels harrn teemlich reinen Disch maakt, harrn nich veel liggen laten. Hungrig luur he över de Kant. Dor wöör he den lütten Ammer mit dat Vagelfoder wies. De stünn ünner enen Schemel. Gau hüpp de lütte Frechdachs hin, stell sik up de Achterbeen un keek in den Ammer. Dor weern ja noch Nööt un Rosinen! Mit enen Hops sprüng he up den Ammerrand, lang mit den Kopp na ünnen bit up den Grund. Blots de buschige Steert weer noch to sehn. Mit en Nutt in't Muul düker he wedder up. Sprung vun den Ammerrand up de Eer. Dreih de Nutt mit de lütten Poten un knabber se up. Dat möök he noch en poor Maal.
An neegsten Dag tru ik mien Ogen nich. Jan Flink weer wedder dor. He harr nich vergeten, dat in den Ammer noch Nööt weern. Dorbi harr ik den Ammer mit dat Vagelfoder extra up den Hocker stellt. Dat weer för Jan Flink keen Saak. Mit enen Satz weer he up den Hocker, stell sik wedder up de Achterbeen un keek in den Ammer. Mit den Kopp up den Grund sööch he sik wedder en Nutt. Meist weer he dorbi in den Ammer fullen. Aver dat güng noch eenmal goot. Up de Terrass hett he denn de Nutt upfreten.
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Mien leef Mann hett mi mal enen Kaktus schenkt, en kugelig Kaktus. Ja, un seet ik dor mit an, mit dat piekig Deert. All Nääslang weer ik to dicht an em ran kamen, harr mi piekt, harr männichmal so 'n Kaktus-Spitz in 'n Arm orrer in 'n Finger. As denn ok noch Lütt-Emily so 'n Stachel in ehren lütten Finger harr un dicke Tranen över ehre Backen lepen, dor dach ik, also nee, dat mütt en End hebben.
Hüüt wiest mi de Kaktus wunnerfien pinkfarven Blöden. Reinweg as en Wunner! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Torfreden mit en lütten Struß in de Hand güng dat wedder na Huus. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
17.4.11
. .Engelsüß Tau'n Anhören: Hier klicken
Hillig Hildegard hett för ehr Heilwirken den söten Wörtelstrunk
verwendt. In ehre Physica nöömt se de Plant "Steinfarn".
Se bruukt de Wörtel gegen Besweer vun de Huut. De ollen Griechen un Römer bruken Engelsüß gegen Eingeweide-Wörm. Ok gegen Wanzen un Flöhe wörr 't bruukt. Un ok gegen Kropf. Dat Wort "Engel" in den Naam vun en Heilplant wiest mehrst dor up hen, dat disse Plant fröher bruukt worrn is as Help för uns Fruun, to 'n Afdrieven, to Helpen, dat keen Empfängnis passeert, to Help bi Besweer vun de Menstruation... Engelsüß wörr in fröher Tieden as empfängnisverhöden Mittel insett. Ik sülven heff Engelsüß nich kennt. Ik heff eerst
bi Hillig Hildegard dorvun leest. Entdeckt un photographeert heff
ik de grote un dekorative Plant in 't Arboretum in Ellerhoop. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken Ik heff so hübschen Farn in en Kloosterhof in Hildesheim sehen. Poor Upnahmen dorvun much ik Se mal wiesen. Wi kennt em ja all, den Farn. Un ik meen, dat he en recht dekorativ Plant is. Man as Heilplant kenn ik Farn nich.
Ganz besünners gefallt mi de Farn in 't Fröhjohr, wenn he sik langsam uteneen rollt. De enkelt Stengel süht denn ut, as weer he de Hals vun en Vagel, as Bispill vun en Swaan. Richtig graziös süht de Plant denn ut. Kieken Se sülm! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
"Kannst mal wedder Fisch von Fischereehaven halen", meen mien Mann. "Dat is al to laat", anter ik, möök mi aver likers up den Weg. Dat weer so, as ik mi dat dacht heff. De leddigen Fischkisten stünnen al an Land. Aver de Lüttfischer harr noch en Kist mit Fisch an Bord.
De Fischer hett mi denn noch verkloort, dat de Seehasen ümmer üm de Oostertiet in't Nett gaht. Se kaamt to'n Ablaichen in Küstenneegde. Ok dat se uns den düütschen Kaviar levert, vertell de Fischer. Sünst holt se sik in't depe Water op. Mit ehr Suugschiev suugt se sik an'n Grund fast. Frischen Fisch mit na Huus bröcht heff ik nich. Dorför aver wedder wat Nieges to weten kregen. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken Matthäus 27, Vers 27 - 29: Un na dit Vertellen ut de Bibel hett de Christusdorn (Euphorbia milii) sienen Namen kregen; disse Plant hett besünners spitzig lange Dornen un dor kunn ja denn de Dornenkroon för Christus ut maakt worrn sien. Nu wasst in Israel vele Planten, de Dornen hebbt. Un hüüt
kann wohl keeneen mehr seggen, ut welk Plant de Dornenkroon maakt
worrn is, de Christus upsett worrn is. Worüm also sall 't nich
disse Plant de Christusdorn west sien? Man ik segg,
disse Plant is dat nicht west, de kann 't nich west sien. De Heimat
vun dissen Christusdorn is Madagaskar. Dor wasst he as Busch un warrt
bet 1 Meter hoch. He So as uns Naver as Bispill, he hett enen Christusdorn up sien Finsterbank
stahn. Siene lütten roden Blöden sünd Ja, un wenn uns Naver verreist is, kümmer ik mi üm siene Blomen, un denn piekt mi meist jümmers de oll Christusdorn mit siene dünnen un langen Dornen. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
En smuck oolt Torhuus steiht vör dat Goot Brodau mit en Schild:
Privat! Betreten verboten! To schaad, geern wöör
ik mi dat Gootshuus un den Hoff wat neger ankieken. De ole Landstraat
na Brodau warrt Up uns letzt Fohrt över Brodau wöörn wi wedder Graugöös un Nonnengöös up en Wisch wies. Se grasen un plöcken dat eerst Gröön. Gau hebbt wi uns Auto an'n Stratenrand afstellt. Vörsichtig un ahn en Wort to snacken hebbt wi uns ransliekert. Aver de Göös weern hellwaak. Se weern uns glieks wies worrn. Böörn all den Kopp in de Hööcht un marscheern den Barg hindaal na den Diek un güngen to Water. Wi sünd noch dörch den Tuun krapen, üm neger an den Diek to kamen. Dor swommen noch n' Barg anner Watervagels. Reiheraanten, Stockaanten, Zappis un sogoor en Löpelaant kunnen wi utmaken. Un meern mank de Watervagels en Pulk mit de Göös. Dat weer en smuck Bild. De Diek vuller Watervagels un in Achtergrund de olen Stallungen vun den Gootshoff. Leider kunnen wi nich üm den Diek lopen. Dor weer allens intüünt. Ik heff dat noch nich upgeven. Villicht schafft wi dat doch noch mal, up den Hoff un neger an de Dieken to kamen! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
3.4.11
. .Scilla Also, de Titel "Dat blage Wunner" as wi dat kortens hier leest hebbt passt würklich wunnerbor. Ik weer vun den Bidrag ganz begeistert. De Upnahmen, de wiede Placken vun dat blage Wunner wiesen, leten mi staunen.
Wi hebbt natürlich Scilla in unsen Goorn, uns Naver hett vele dorvun ünner sienen Appelboom, ok in'n Bibelgoorn heff de Scilla al funnen man so veel, dat de hele Rasen blaag utsüht, nee, so vele heff ik noch nie sehn. Sibirisch Blaustern, Stern vun Bethlehem, Sneeholz, Blage Fastenbloom
so orrer noch anners heet de velen Sorten vun de Scilla. Un wat heel Besünners an de Scilla is de Blödenstoff, de is nämlich nich geel, as wi dat anners wennt sünd, nee, de is blaag. Also passt de Titel "Dat blage Wunner" würklich hoorgenau. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Geiht Se dat ok so? Fallt Se bi dit Bild ok furts "Frühling"
in?
"Fröhjohr lett dat blage Band Ik geneet em, den Frühling, obwohl de ollen Pollen al wedder anfangt un mi piert, lütte Beester, de maakt, dat mien Nääs löppt, miene Ogen traant, de Kopp brummt. Ik geneet em trotzdem, den Frühling. Dat maakt villicht dat blage Blaag vun 'n Himmel, dorto all de bunten Farven vun de eersten Fröhjohrsblomen, de miene Seel un miene Spraak in Gangen sett. Dat Wunner jümmers wedder wenn knorrig dröge Telgen en zart-gröön Kleed övertreckt. Ik much dor över straken. Een sall se geneten, elkeen Stund, elkeen Minut, elkeen Sekund, se is blots eenmal, disse schöne Tiet Villicht anner Johr wedder! Dat Bild köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Mi leet dat keen Roh. Bi den Sünnenschien in de letzten Daag müss dat Rad ruthalt warrn. Ik müss doch in de Hecken de eersten Fröhblöher finnen. De Stellen kenn ik noch vun verleden Johr. Un wohrhaftig, glieks an enen Goorntuun wöör ik de ersten Violen wies. Gau stell ik mien Rad an de Stratenkant af. Müss mien doch för mien sülvern Beker enen lütten Violenstruß plöcken! Vörsichtig heff ik de lütten Blööm in en Taschendook wickelt. Dorbi steeg mi de gode Ruuch vun de Violen in de Nees. De sullen nu in mien Stuuv kamen. Up de Trüchfohrt wöör ik in den Park noch enen Placken mit Buschwindröschen wies. Mien erste Radfohrt harr sik lohnt. Ik harr den Lent drapen! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
27.3.11 . .Fröhjohr bi de Minschen un de Deerten Jedeen Johr wedder wunnerscheun antosehn. De Natur wookt up. Allens
ward greun. De Sünn warmt den Rüch. Na, un denn de lütten
un groten Pieper. Dat tiriliert und singt un fleit. Un de ersten mookt
al Hochtiet. He bringt ehr 'n Twieg, orrer annern leckern Kroom mit.
Un denn snäbelt se sik nochmol. Eegentlich hebbt se gor keen
Tiet för sowat. Dat Nest mutt doch trecht mookt warrn. In unsen
Barkenboom vör't Kökenfinster is en Zippdrussel
(Singdrossel) bi den Nestbo. Ik koom överhaupt nicht mehr
dorto in Roh to fröhstücken. Een vun de beiden buut dat
Nest un de anner passt op. Dor geiht de Post af. Een Heister
orrer Heger (Eichelhäher) hett slechte
Korten. Hochachtung heff ik för den lütten Tuunkrüper. Söss Nester mookt he trecht. Jedeen en Kunstwark. Un denn kümmt Madam un kann sik een utsöken. Schietbüdel harr keen söss Hüüs to'n utsöken. Wi weern froh un tofreden över uns lütte Wohnung ünner't Dack. Mit direkten Bohnanschluß twüschen Hauptbohnhoff un Puttgarden, achter dat Huus. Un vör dat Huus weer de B75. Dat harr doch wat. No fief Johr sünd wi op Land trocken. De Nerven legen so'n lütt beten blank. Dor weern veele Lünken in de Neegde vun'n Peerstall. Worüm dat nich mehr veele Lünken gifft, kann ik nich begriepen. Hier in de Kollauwischen liggt de Peeräppel 2 m hoch, un twüschen Vielohweg und Wendlohstroot kannst dat bi Sünnschien vör Gestank nich utholen. Dor is dat in Duvenstedt doch beter. Dor sünd de Kraniche un danzt mit den Partner üm de Wett. Un trompeten doot se ok. Dat weer doch mol wat. Schietbüdel un ik danzt op'n Rasen un kriescht luut dorbi. Na, lever nich, de Lüüd mit'n witten Kittel weern glieks dor. Wi loot dat so as dat is. Wi tüschert uns ok. De Froonslüüd mookt dat Nest sauber un de Mannslüüd kiekt ut de Feern to. Un wiel se de Plackeree nich mit ansehn köönt, gifft dat eerstmol 'n Buddel Sluck. Mit veel Glück kriggt wi denn enen Rükelbusch un een Glas
"Mutterglück", Eierlikör mit'n Schwups Kirschlikör. Silke Frakstein
|
|||||||||||||
In'n Harvst heff ik vele Krokus-Zibbeln köfft. De hele Familie tummel sik in'n Goorn, un bald harrn wi all Zibbeln in de Eerd. Glieks suus lütt Emily na ehren Grootvadder: faat na sien Hand un trock em up 'n Rasen: "So, Opa, nu kümmst du an! Legg di hier mal hen, Opa. Papa, haalst du al mal Sand..." De eersten Krokusse keken anner Johr an'n 11. Februar mit ehre lütten grönen Spitzen ut de Eerd, aver De Muulwarp weer graad dor, wo wi de Krokus-Emily plant harrn, bannig togangen west. He fritt de Zibbeln wohl nich, man he hett se böös dörch'neen muracht. Un överall sien Hupens dor över uphümpelt. Dor is nix mehr vun grönen Rasen to sehen. To un to schaad! Goot, dat wi tominnst en Computerbild dat reinste Meisterwark vun Ludgerd Lüske hebbt.
Doch nu, mirrn in'n März, füngen se an to blöhen,
de Krokusse, in en wunnerfien, hell Geel. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
24.3.11 . .Fröhjohrsanfang: De Spanners sünd los Moorns halv tein schien de Sünn al warm dörch dat Finster. Dat schien, as wenn dat en goden Dag warrn sull. Endlich! Wi hebbt lang noog dorup töövt. Un güstern weer al Fröhjohrsanfang. Ik seet mit de letzt Tass Tee bi de Zeitung. Dor wöör ik mit eens en lütt Deert an de Finsterschiev wies. Dat weer gröter as en Fleeg. En Hummel weer dat ok nich. Seet dor ganz still in de Sünn un keek in't Finster. Dat müss ik natüürlich genau bekieken. En lütten Falter, en ganz smucken Kerl seet dor an de Schiev. He ripp un röhr sik nich, keek ümmer blots dörch dat Finster. Dor stünnen bunte Orchideen up dat Finsterbrett. De hebbt em seker anlockt. Gau heff ik em knipst un denn naslaahn, wat ik dor för en Falter to'n Fröhjohrsanfang to Besöök harr. Dat weer mal wedder en Spanner. Verleden Johr weer een bi mi in de Baadstuuv, en Weidenspanner. Nu seet een an't Stuuvenfinster un keek mi bi't Fröhstück to! Dat weer en rotbännerten Blödenspanner! Dat hett mi beruhigt. He keek mi nich up de Finger, he keek na de Orchideen ut! De "Rotgebänderte Blütenspanner" (Gymnoscelis
rufifasciata) tellt to de Nachtfalters un kümmt ut de Familie
vun de Spanner. "Rufus" heet up Latinsch "roothoorig"
un "fascia" heet "Binn". He is egentlich in de
Nacht aktiv un höllt sik geern in warme Gegenden up. Wosück
he jüüst an düssen Dag an mien Finsterschiev För mi weer dat en richtig goden Fröhjohrsanfang! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Jümmers wedder, wat wi de Leev ehr Landschap
ok kennt Na Rilke
dat blaage Wunner. Scilla bifolia heet dat, de Blaagsteern. De Lü kaamt, blievt, wunnerwarkt. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Bertram Botsch
|
|||||||||||||
He is wedder dor! Överall an't Över kiekt he mit sien dicken Knuppen ut de lehmig Eer. Kuum, dat he sien lüchend geel Blööt upmaakt, sünd de lütten Insekten al to Besöök. Mit sien söten Ruuch na Honnig lockt he de lütten Deerten an. Verscheden Bottervagels söökt em na de lange Wintertiet geern up.
De Fahlenfoot is mit een vun de eersten Fröhblöhers in de Natuur un de eerst Foderlieferant för de Insekten. Al an den Anfang vun den Märzenmaand steekt he sien Blödenköpp ut de Eer. De Stengel vun de Blöden sünd mit rötlich brune Schuppenbläder besett. Eerst na dat Verblöhen kaamt de groten Bläder to'n Vörschien. Se hebbt de Form vun enen Peerfoot. Dorher de Naam "Fahlenfoot". An't Brodtener Över is he deelwies en Pioneerplant. De Abbruchstellen vun dat Över besiedelt he geern. So kümmt dat dor in't Fröhjohr to en richtigen gelen Fahlenfoottichteppich. Ganz besünners dicht is de Teppich n' beten wat later vun de grönen Bläder. De Fahlenfoot is een vun de öllsten Heilkrüder un hett vele Naams. Sien Blöden warrt vun März bit April plückt. För mi is dat ümmer wedder en groot Freud, wenn ik de ersten Blöden an't Över wies war. Dat heet so veel as: De Winter is vörbi. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
17.3.11 . .Mien Fründin, de Amselfru Al an'n Anfang vun den Februarmaand is mi de lütt Amselfru upfullen. Se weer ümmer de Eerst an de Foderstell. Toeerst weer se noch teemlich schuuch. Möök ik de Terrassendöör up, floog se glieks dorvun. Aver bald wöör se ümmer totrulicher. Wedderkennt heff ik se an en poor witte Feddern achtern an ehr'n Hals. Sehg meist en Halskeet liek. Wi beiden hebbt uns bald anfrünnt. Wöör se mi achter de Terrassendöör wies, stünn se glieks an de Foderstell un keek mi mit grote Ogen an. Meist as wull se seggen: "Dat warrt Tiet, dat du kümmst! Ik heff al groten Hunger!" Wenn ik dat Foder utstreu, bleev se sitten un leet sik dat dorna goot smecken. Ik kunn ruhig dicht dorbi stahn, dat stöör se nich. Na dat Freten harr se ümmer bannig Döss. Up de lütt Vageltränke weer toeerst noch Ies. Aver an'n Rand weer de Iesdeek al n' beten updaut. Dor düker se ehr'n Snavel in un lösch den Döss. In de gröter Vageltränke ünnen in den Goorn hett se bi den ersten warmen Sünnenschien sogoor bi Ies un Snee en Bad nahmen. Dat Water sprütt man so över den Rand. Dorna flöög se wedder up de Terass un hett sik in dat Vagelhuus vun de Sünn drögen laten. Dat weer to nüüdlich. Gemütlich schaukel se hin un her. Ik heff ehr goot toreedt un se bleev dor en ganze Tiet sitten. Ik kunn ganz dicht ran gahn un heff se knipst. Siet korte Tiet jaagt sik mien lütt Fründin mit de Kerls. Se rennt achtereenanner her un loopt üm de Wett över den Rasen. Seker findt se mit ehr smucke witte Keet üm den Hals bald enen Mann. Villicht buut se tohoop en Nest in mien Goorn. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
10.3.11 . .Sluderee an de Krückau Middeweken in Märzmoond. De Sünn schient jüst as an
en scheunen Sommerdag, over de Wind weiht noch bannig koolt. Hüüt
heff ik bi mien Radtour en lüttes Märken beleevt. Dat twete Poor weer noch gor nich ganz ran, dor güng dat Snötern al los. Hör sik an, as wörrn se düchtig över anner Lüüd hertrecken. Se wüssen sik so veel to vertell'n, un se stünn'n merden op'n Weg, so dat keeneen vörbi goh'n or föhr'n kunn. Duer nich lang, güng dat richtig los. Een Fru keem, de harr gliek veer Keerls in Slepptau. Veel möök se würklich nich her, over de lepen ehr no as de Koters de Katt. Komisch weer, se harr jüst so'n Kleed an as de annern beiden Wiever. Nich modern, over liekers so veel Chancen? Se nehm de Nees hooch un höger un renn meist an de beiden Poren, de in de Mitt op'n Weg stünn'n, vörbi. Oh, wat hebbt de veer sludert, as de annere dat nich mehr hör'n kunn. Weern de Fruuns villicht afgünstig? Ik heff mi dat ganze minnstens een Veertelstünn bekeken, heff smustert un dacht: "Wat is de Welt doch scheun, wenn een dat sehn kann". Vör mehr as hunnert Johr'n hett de Heimotdichter Klaus Groth al doröver schreven. Kennt ji dat noch?
Oonten in't Woter, Oonten in't Woter,
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Ursula Vollstedt
|
|||||||||||||
Ja, un disse hübschen, dekorativen Beern, de höört to den Sneeball. De Gemeine Sneeball is as Zierstruuch bekannt. Wi findt em veel in Goorns un Parks un as ik hüüt sehn heff an de Wakenitz. Ok siene witten Blödendolden sünd mi bekannt. De schönen roden Beern heff ik aver eerst nu funnen un faststellt, dat se to den Gemeinen Sneeball (Viburnum opulus) tohöört.
Anner Namen för dissen Struuch sünd: Herzbeer, Hartbeer, Blutbeer, Blootbeer, Drosselbeerstrauch, Geißenball, Glasbeere, Schlangenbeere, Wasserholder, Wasser-Schneeball. De Naam "Sneeball" kümmt so denk ik vun de runde, ballförmig Form vun de Blöden. "Herzbeer" kümmt vun de herzförmig Form vun de Samen. De Naam "Glasbeer" kümmt vun de Früchte, de durchschienend wat glasig wirkt. De Naam "Blootbeer" kümmt ok vun de Früchte, de root as Bloot sünd, as wi ja seht. Un de Naam "Wasserholder" kümmt bestimmt dorvun, dat de Gewöhnliche Sneeball geern an 't Water wassen deit. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Weer ik en Dichtersfru, denn wöör ik över schrieven, woans wi vunmorgen wi harrn -7°C Sneekiekers funnen hebbt, nich an'n Weegrand, nee, an't Över vun de Wakenitz, de noch vun't Ies bedeckt is... De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
All 10 bit 15 Johr süllt wesselwies Delen vun de Knicks "up den Stock sett" oder "knickt" warrn. Se warrt bit up de Wöttel afsaagt. As "Stock" betekent man de Wötteln. Düsse Arbeit dörf blots noch bit to'n 15. März maakt warrn. Na den Snitt drievt de Wötteln wedder ut. Dat sünd "Stockutslääg".
Se wasst dicht un hoch un sünd so en Windbrems. Later levert
de Büsch mit ehr Frücht Nahrung för Deerten un lütte
Vagels. De findt ok rieklich Platz to'n Nestbu un köönt
dor ehr Kinner groot trecken.
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
4.3.11 . .Tokieken, wenn sik Ies bildt Ik bün an de Wakenitz lang bummelt. De Wakenitz driggt en slaten Iesdeck. Ik heff enen Strietschohlöper sehen. Mit lange, wiede Schreed sweev he över 't Ies. Dorbi leet dat Ies en singen Ton hören. Hüüt schrievt wi den 4. März. De Küll is würklich dull. Se güng mi dörch un dörch. De bleke Sünn hett sik beten wat dörch Dunst dörchquält, warmen dee se nich, se leet aver allens beten wat fründlich utsehen. De Vagels piepen un zirpen un tirilieern al beten. Vele Göös sünd dor, Graugöös un anner. Se fleegt oft hooch, se köönt ja nich to Water. Un denn keem ik an de winterlich Badestell, de sik en mutig Minsch in 't Ies haut hett. As noch Snee leeg, heff ik männichmal barfte Foot-Afdrücke in 'n Snee sehen. Nu harr sik en hauchdünn Ies-Deck bildt. Ik kunn tokieken, wo sik de Muster in 't Ies verännern.
De Strukturen, de sik da billen dään, harrn rein nix mit de Sösskant-Winkel in'n Ieskristall to doon, as een ja villicht denken kunn. Da weern Winkel vun all Grött, spitz, stumpf un rechtwinklig. Dat sehg mehr ut as Ies-Scholln, wenn dat Ies tweisplittert. Twischen de Scholln weern depe plastische Kanten. De Winkel an düsse Kanten schienen all liek to ween, tominnst hier geev dat en Ordnung. De Hand vun de Natuurgesetten maak ahn Luut allens vun alleen. En wunnerlich Beleven! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
20.2.11 . .Eenspänner! Bookfink in'n Winter
Dat warrt Tiet, dat de warme Sünn wedder schient un de Frunnslüüd trüchkaamt. Denn möökt de Bookfinkenhahn sik smuck un söcht sik en Fru. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
16.2.11 . .Mööv Emma pett Wörms En ganze Tiet stünn ik al an den Karpendiek un keek na de Aanten un Möven. En Mööv, nennt wi se mal Emma, weer an Land un pett up den Rasen al en ganzen Stoot up de Stell rüm. Weer se krank, harr se wat mit ehr Been as de Pechvagel vun verleden Johr? De harr en Been braken. Aver nee, se pett vun en Foot up den annern un tippel ümmer in enen Kreis vun enen Meter up den Rasen rüm. Sehg ut, as söch se wat. Af un an güng ehr'n Snavel na ünnen in den Rasen. Wat harr dat to bedüden?
Ik wüss, dat dat Vagels gifft, de mit dat Trippeln den Luut vun den Regen namaakt. Wenn se mit ehr Fööt up den Rasen trampelt, höört sik dat för de Regenwörm an, as wenn Regen up de Eer trummelt. De Wörm kaamt denn na baven, üm nich in ehr Löcker to versupen. Kaamt na baven, üm sik to redden un warrt denn vun de Vagels upfreten!
Un dat wüss de Mööv Emma! Seker harr se Wörm in de Eer utmaakt un pett dorüm ümmer up de Stell. De Wörm kemen an't Dageslicht, un Emma hett sik den Buuk örnlich vullneiht! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
De Duuv plier verwunnert mit de Ogen. Wat weer dat? Överall leeg Snee, de Goorn weer witt. Harr se güstern blots vun de Sünn dröömt? Se harr mank luter gele Bloom in de Sünn seten. Se mark noch de Warms!
Un hüüt leeg överall Snee. De Duuv söch de lütten gelen Bloom, dorbi kreeg se richtig kole Fööt. Vun de lütten Bloom weer nich mehr veel to sehn. Wo kunn dat blots angahn? De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
13.2.11 . .So schöön man so'n Gestank! Fründin Silke hett mi enen Zeitungs-Utsnitt över Wanzen
schickt, över Raubwanzen. Wat ik dor nu vun hollen sall, dat
weet ik würklich nich so recht. Dat Bild köönt
Se per Klick vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Över den Kormoran hett Antje Hessler
so fein vertellt und so schöne Photos maakt. Ik wull Se alltohoop
blots dissen "eitlen" Kerl wiesen. Is he nich meist al graziös
to nennen?
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Fründin Ruth wull los un Ellern söken. Ruth bastelt veel un brukte nu ganz nödig poor vun de lütten Ellern-Zappen. Ik bün mitgahn. Dit Johr weer nu aver de Snee bannig fröh kamen un harr all dalfullen Zappen todeckt. Hier un dor seten noch poor an de Telgen un wi hebbt uns böös anstrengt, dat Ruth to ehr Bastelmaterial keem.
Dorbi heff ik Ruth vun mien Grootmudder vertellt, de weer nämlich de Meen, dat bi 't Blöden vun 't Tähnfleesch un bi Aphthen in'n Mund en starken Absud ut Ellernbläder helpen kann:
Gegen Angina weer ehr Rezept:
Un to 'n Afstillen harr se dit Rezept:
Vör poor Daag hett Ruth mi enen Kranz bröcht, un dor sünd vele, vele vun de Ellernzappen binnen, de wi in Ies un Snee tohoop sammelt hebbt. Intressantes to de Eller gifft dat ok hier un hier. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
3.2.11 . .Jan Flink, de Appelklauer Jan Flink is en Eekkater. Mien Goorn tellt to sien Rebeet. Ümmer wenn dat Freten to'n Winter knapp warrt, lett he sik wedder bi mi sehn. Un he weet teemlich nau, neem he wat finnen kann. He klattert över den Tuun un sett sik up dat Vagelhuus. Denn slüggt he sien buschigen rotbrunen Steert hin un her un verjaagt de lütten Vagels. Dorna klattert he in dat lütte Vagelhuus un möökt sik över dat Vagelfoder her. He söcht sik de besten Saken rut, oftins ok en Stück Appel. Wat de lütte Slüngel för en Slaumeier is, heff ik vör en poor Daag sehn. Harr mi dat ener vertellt, harr ik dat nich glöövt. Ik keek tofällig ut dat Stuvenfinster. Dor keem Jan Flink över den Rasen sprungen. He hüpp ielig in de Eck vun de Terrass. Dor verwohr ik in'n Winter ümmer mien Appels in en mit Zeitungspapier utleggte lütte Holtkist. Is Frost anseggt, deck ik en ole Wulldeek över de Kist.Vun Jan Flink weer nix mehr to sehn, he keem nich wedder to'n Vörschien. Dat möök mi nescheerig. Ik stünn up un keek ut Finster. Wat ik dor wies wöör, hett mi luut lachen laten.
De Eekkater stünn up sien Achterbeen un keek sik de todeckte
Kist niep un nau an. Meist so, as wull he seggen: "Ik weet genau,
nehm du de Appels versteekt hest". Denn beet he in de Wulldeek
un versöch de swore Deek vun de Kist to trecken. Weer gor nich
so eenfach vör den lütten Eekkater. He stemm de Been up
de Eer, stütt sik mit den buschigen Steert af un trock un trock.
Un wohrhaftig schaff he So veel Knööv harr ik Jan Flink gor nich totruut. Dor harr he den klauten Appel denn ok as Belohnung verdeent. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Bi uns is dat hüüt bannig diesig, neblig. Dat süht wunnerschöön ut, wiel allens vull Raureif is, Bööm, Struuchwark, Rasen... Gistern heff ik sogoor Muscheln sehen, de mit Raureif besett in de Sünn funkeln. Wi weern in Travemünn. Af un to mütt ik mal an de See, un gistern harrn wi hier strahlen Sünnenschien, fix kolt, man wunnerschöön.
Un in disse iesig Küll ik heff kuum glöövt, wat miene Ogen sehn trock sik en Minsch ut un güng in de Ostsee. He düker eenmal ünner, plansch en beten un denn keem he al wedder rut. Splitterfasernakelt! Tja, wer 't mag, mag 't denn wohl mögen. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
Dat weer Dauweder. De ersten Sünnenstrahlen na söss Weken Winter bröchen Leven in mien Goorn. Kuum dat de Snee weg un dat Ies updaut weer, is an de Vageltränke wedder Hochbedriev. De Lünken staht Slang. Toeerst löscht se ehr'n Döss. Mit ehr'n Snavel dükert se in't Water un nehmt enen örnlichen Sluck. Dat weer doch wat anners, as in de letzten Weken ümmer blots vun den Snee to picken! Denn hüppen een na'n annern vörsichtig in de Tränke. Se keken sik na alle Sieden üm, up dor keen Gefohr luur. Un denn güng dat los. Dat weer en Gedränge, in de Vageltränke weer keen Platz mehr frie. Mit de Flünken smeten se dat Water över sik, dükern den Kopp ünner Water un spaddeln as dull. Dat nehm gor keen Enn. Dat Water sprütt richtig in de Höcht. De reinsten Waterfontänen lüchen in den Sünnenschien. Na de langen Winterweken weer dat en groot Vergnögen för de Lünken. Neegsten Dag leet de Sünn sik al kuum noch sehn, un seker kümmt de Winter noch mal wedder trüch. Aver eerstmal hebbt de lütten Vagels dat Baad in dat updaute Water genaten. Hebbt den ganzen Winterdreck afspöölt. Un sik al mal en beten Vörfreud up den Frühling schafft! Un mi ok. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Warnemünde, kort vör Wiehnachten: Fru Möwe is ein richtig staatsches Vagelwiew, hett sick witt ruterputzt un mit düster Flüchten schmückt. Is de lüttere, griese, plackige, verklamte Jungvagel näben ehr ehr eigen Kind? Denn is sei 'ne Rabenmudder, de allens in sick rinnerstoppen deit un nich an den'n Nahwuchs denkt. Na, wenn ierst ut dit "hässliche junge Entlein ein schöner Schwan ward" denn kümmt dat anners.
Nu blifft mi tatsächlich de Mund apen stahn. Wat hett Fru Möwe denn dor in ehren Schnabel? Dat 's jo 'ne grote Scholl! Woans is de up dat Ies kamen, un dor schafft sei jo all den 'n groten Fisch bisiet, denn ehre lütte Möw' günnt sei keinen Haps. Fru Möwe ritt hier un dor ein Stück Fleisch ruter un tast mit de Scholl hen un her, bet sei de passgerecht in ehren Schnabel hett. Nu möt ick doch lachen. Woans süht dat Möwenwiew denn nu ut? De düster Schollensiet hett Ähnlichkeit mit ein Chemisett, un dat schmückt de gewaltige witte Bost von de Möwenfru. De Siedenflossen und de Schwanzfloss' hemm' einen roden Schimmer. Frugens sünd nu 'mal eitel un putzen sick giern ruter. So steiht sei in dat düster Warer. Ick find, dor süht sei sogor wehrhaft ut, denn de Scholl künn ok eine Rüstung sien. Disser Vagel is jedenfalls mächtig gewaltig. Ick bün nu würklich niegierig, woans Fru Möwe ehren Putz wechputzen deit. Na, ehr gelingt dat tasächlich, ehren Schlund so wiet uptaurieten, dat sei den'n Fisch miteinsen dalschlucken kann! Dat 's nich tau glöben. Dor kickt jo bloten noch ein' Stück Schwanzfloss' ut ehren gierigen Schnabel... De Jungvagel dornäben steiht mit bögten Kopp. Hei har sooo giern ein bäten wat af hatt. So is dat Läben, de Starken kamen dörch, de Schwachen möten lieden. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Gisela Reink, H. Jürgen Grebin, KaHeko
|
|||||||||||||
4.1.11 . .Sünnendüüsternis an'n 4. Januar 2011 Wat passeiert bi eine Sünnendüüsternis? Nu, dei Maond trecket daogsäöver tüschken Sünne un Eern siene Baohn. Steiht man up dei passen Stäe up use Eern, denn werd man den Maondschadden seihn. Dingesdagmorgen was et sowiet. Eine schwarte Glasschieven was nich nödig. Et geef einen Wulkenvörhang, dei lööt jüst för eine korte Tied dei Sünne mit den vör-langerstrecken Maond schaddig dörschienen. Dat was dei Gelägenheit, mit dei Digitaolkamera dat Spillwark tau knipsen. Disse Sünnendüüsternis is dei eierste un üppste van eine groote Riege van Sünnendüüsternisse in dit neie Joahr 2011. Dei ku'm as partielle Düüsternis up drei Kontinente seihn: in aale Länder van Europa, dei Nordländer van Aofrikao un uk in dei Länder van'n Naohen Oosten un in'n Kaukasus. Duurn dö dat länger as twei Stünnen. In Kontinentaoleuropa leeg dei Düsternis so bi 70%. Gaude Links dorto: Hier, hier un hier. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Ludgerd Lüske
|
|||||||||||||
Winterland, gries un witt. De Woolden as fraren Gischt, as Welln,
de sik brekt un dorbi erstarrt sünd. So witt, dat de Heven meist
dunkel schient gegen ehr. Man da: frische swatte Bülten vun Eer
in'n Snee! Dat nödigt mi nu ja wohraftig Respekt af. De Borrn mutt fraren ween, tominnst bavenan. Dat maakt de lüttjen Beester gor nix, naja, nich veel. Se smiet ehr Hupen up, as hölln se in all dat fraren Witt de Fahn vun business as usual hooch. Dat Geschäfft mutt wiedergahn, Hupen warrt maakt. Mullwarpen, ji sünd basige Deerns un Jungs! An ju schall sik de düütsche Bahn mal en Bispill nehmen. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Marlou Lessing
|
|||||||||||||
19.12.10 . .Vagelhuus as Schaukel! Mien nieges Vagelhuus hängt an en Haken. De Vagels hebbt dat glieks annahmen. Dat beweegt sik twors ümmer, wenn se dat besöökt. Aver dat schient se nich to stören. Sülvst de Buntspecht kümmt un hängt sik an dat Huus. Vör 'n poor Daag wunner ik mi nu aver doch, worüm dat lütt Huus sik so dull hin un her beweeg. Sull dat de Wind sien? Aver nee, dor keek en lütten brunen Kopp ut dat Huus. Dat weer ja en Katteker. De harr dat Vagelhuus so to'n Schaukeln bröcht. As he mi wies wöör, klatter he gau up de Latt un leep in den Thujabusch. Dat duur aver gor nich lang un he weer wedder dor. Eerst keek he, ob de Luft rein weer. Denn klatter he wedder in dat Vagelhuus un hau sik den lütten Buuk mit Vagelfutter vull.
Apenboor möökt em dat Schaukeln bit Freten nix ut. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Besünners in'n Winter fallt mi ümmer wedder de Busch mit
de knallroden Beern up. He steiht bi mien Naver neven de Huusdöör.
Wenn Snee liggt un sünst narms noch Foder to finnen is, fallt
de Ut mien Kinnertiet kenn ik noch vun mien Modder den latinschen Naam vun den Busch, Cotoneaster. In unsen Goorn harrn wi ok enen Cotoneaster. Ik funn den Naam ümmer bannig intressant. Wat weer mien Modder blots klook, dat se solk Naams wüss!
Nu kunn ik ok verstahn, wosück jüüst de Amseln ümmer in den Cotoneaster sitt un de lütten Früchte plöckt. De Amseln freet doch to geern Appels. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken
De ursprünglich Farv vun de Küchenschelle ok Kohschelle is lila. Se blöht in'n April. Se is ene Plant ut de Steppe. Ut den Grund warrt se ok männichmal Steppen-Kuhschelle nöömt. In de frie Natur kann man se hier bi uns nich mehr oft sehen. In Goorns aver blöht se veel.
Richtig goot gefallt mi de Küchenschellen, wenn se utblöht un flauschig Flaumhoor-Kugeln utbildt hebbt. Ik find disse Samenstände hübsch. De lialütten Nööt, de in disse flauschig Kugeln sitt, köönt goot vun 'n Wind wegweiht warrn. So köönt denn grote Flächen mit Samen versorgt warrn. Ik heff mal up Gotland ganze Wischen vull mit Küchenschellen sehen ik heff keken un staunt, mi dor an freut. De düütsche Naam för de Pulsatilla vulgaris is Kohschelle un ok Küchenschelle. Küchenschelle hett aver rein gor nix mit uns Köök uns Köken to doon. De Naam stammt vun de lütte Koh, "kleine Kuh", also Küh-chen. De Schelle in den Naam kümmt vun de Blöden, de utseht as lütte Glocken.
Mien leef Mann weer mal as Jung mit de Kinnerlandverschickung in Franken. Hier hett he disse Plant as Kuhschelle kennen lehrnt. Un wiel dor ünnen de Köh jümmers mit en Bimmel (Schelle) üm 'n Hals rümloopt, weer de Naam för em goot to verstahn: De Blöden vun disse Plant seht ut as en Bimmel vun de Köh. Wenn ik Küchenschelle höör, denn fallt mi jümmers
uns oll Fründ Hans-Georg Peters in. He much disse Plant, he vertell
veel vun ehr, he harr se leev nu dorüm wasst se nu ok
up sien Graff. De Biller köönt
Se per Klick vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
![]() Tau'n Anhören: Hier klicken Hüüt will ik blots gau mal över ene grote Freud vertellen: In unsen Goorn hier in'n kollen Norden blöht de eerst vun miene Krokus sativus vun den Safran-Krokus. Christa harr Zibbeln vun den Safran-Krokus. Oh, wat harr ik dor geern en poor vun af. Natürlich heff ik ehr fraagt, heff beedt ja binah bettelt man nee , ik kreeg keen. Anner Fruun hett se welk geven mi nich. Christa harr keen Verstahn för mi un mien Lengen na disse besünner Zibbel. Ganz anners weer dor de Garnersfru, na de ik föhrt bün.
De kunn mi goot verstahn. Se hett sik glieks an 't Telephon hangt
un rümtelephoneert. In Leipzig hett se welk updreven. De hett
se hierher schicken laten un ik heff de Krokus-Zibbeln denn mit veel
Leev un Ümsorgen inplant. De grönen Spitzen wörrn länger un länger un wöörn
toletzt to gröne lange smalle Bläder. Ik verraad dat ja
nich, man ik heff sehen, dat ok mien leef Mann sik nu af un to över
miene lütten Planten böög. Ik mütt blots noch överleggen, sall ik dor Safran-Ries
vun kaken? Orrer Groten Hans? Orrer Safran-Pannkoken mit Kirschen,
so as wi denn jümmers up Gothland eten hebbt. Na, ik kann ja
noch en beten överleggen.
An'n 27. Dezember 2009 is beten
wat utführlicher över Safran vertellt worrn. Kiek ok dor!
De Biller köönt Se per Klick vergröttern! Anke Nissen |
|||||||||||||
An't letzt schöön Wekeneend vun den Oktobermaand hebbt
wi noch mal enen lütten Utfloog na de Röverkuhl maakt. Dat
is en Turmhügelborg ut dat 13.Johrhunnert. De Reste vun de Borg
liegt in de Neegde vun Häven un den Hemmeldörper See. Uns Auto hebbt wi an den Wegrand afstellt. Denn güng dat bi herrlichen Sünnenschien to Foot dörch den bunten Harvstwoold.
Bi de Röverkuhl stünn en Bank, dat wüssen wi. Dor hebbt wi uns eerstmal daalsett un verpust. Ümmer noch güng mi de Bloom dörch den Kopp. Mi wull un wull de Naam vun de Bloom nich infallen. Up den Trüchweg na uns Auto heff ik mi twee Stengel vun de witte Bloom plückt un mitnahmen. Wedder to Huus heff ik de Bloom glieks in en Vaas mit Water up den Terrassendisch stellt. Dor kreeg se glieks Besöök vun en Sweevfleeg. De leet sik dat richtig goot gahn. Ik heff denn nakeken, wat dat för en Bloom weer. Waldengelwurz heet de Bloom, un ehr'n Besöök, de Fleeg, weer en Mist-Imm. De Poggenstohl heet Spechttintling. Un dat Ganze sünd wi up den Weg na de Röverkuhl wies woorn! Wat för Naams! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Tau'n Anhören: Hier klicken Anner Namen: Europäisches Pfaffenhütchen, Gewöhnlicher Spindelstrauch, Pfaffenkäppchen, Pfaffenkapperl, Spillbaum, Spindelbaum, Rotkehlchenbrot
In vele Goorns ok in unsen kann een dat Pfaffenhütchen finnen. Un in'n Harvst lüchen siene Früchte wiethen in en kräftig Pink orrer Hellroot orrer Düüster-Rosa, ik weet eenfach nich, wo ik disse Farv nömen sall. Beten verwunnert heff ik dat Pfaffenhütchen ok al mal in enen
Kloostergoorn funnen. Ik denk mi, dor stünn dat wegen sienen
Namen. Wenn nämlich de Früchte vun dissen Struuch Dat Pfaffenhütchen is en Struuch. De warrt so 2 bit 6 Meter
hooch, wasst överall in Düütschland un warrt bet 50
Johr olt. An de Triebe vun 't Pfaffenhütchen knabbert geern dat
Wild, dorüm sull man junge Planten Schutz geven. Dat Pfaffenhütchen is giftig. Sien Gift sünd Herzglykoside.
2006 weer de Struuch dorüm de "Giftplant vun 't Johr".
Mi dücht, dat kümmt öfters vör, dat en schöne
Plant bannig giftig is. Alle Dele vun uns Pfaffenhütchen
vör allen aver siene Samen hebbt dat Alkaloid Evonin in
sik, dorto lütte Mengen Evonosid, dat up uns Hart inwirken deit.
Wenn de Minsch 30 bit 40 Früchte to sik nimmt, bringt em dat
mehrst al den Dood so heff ik leest.
Eerste Hülp:
Fröher hett man ut de Samen vun 't Pfaffenhütchen Pulver maakt un dit gegen Ungeziefer as Krätzemilben un Lüüs bruukt. Ut dat Holt vun 't Pfaffenhütchen dat süht so 'n
beten geel ut wörr Holtkohle maakt, de weer goot as Kohle
to 'n Teknen to bruken. Dat Holt is taag un hart. Dorüm wörr 't fröher geern to 'n Drechseln nahmen. As Bispill hett man dat för Orgelpfeifen bruukt, hett dor Stricknadeln ut herstellt un Schoh-Nagels un ok de Spindeln för en Spinnrad sünd oft ut dit Holt dreiht worrn. Ik denk mi, dat dorvun de Namen Spindelstruuch un Spindelboom för dat Pfaffenhütchen herkaamt. Ja, un wiel doch de ganze Plant giftig is also ok dat Holt , kann ik nu endlich verstahn, woso in dat Märken "Dornröschen", de Deern as se sik an de Spindel piekt harr glieks ümsackt is un as doot dor leeg. Wi weet dat ja all: 100 Johr lang is se nich wedder waak worrn. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
31.10.10
. .Buntnettel Tau'n Anhören: Hier klicken Ik heff in dissen Sommer bi unser Gorner ene Buntnettel sehen. Lang Tiet weer se ut mien Denken rut, nu aver müss ik glieks an miene Grootmudder denken. Oma harr jümmers Buntnetteln in ehre Stuuv un ok buten in ehren Goorn. "Se dörvt nich to dull in de pralle Sünn stahn", sä se. Man Grootmudder harr so dücht mi den rechten Buntnettelplatz in ehren Goorn utsöcht; denn ehre Planten weern goot in Gang un wunnerschöön antokieken. Ik heff mi as lütt Deern oft de Tiet dormit verdreven, twee total liek utsehen Buntnettelbläder to finnen. Ik weet 't nich mehr, man ik glööv, dat is mi nich glückt.
Natüürlich kunn ik nich anners, ik müß mi ene Buntnettel köpen, as de mi bi unsen Gorner ünner de Ogen kamen weer. Un natüürlich kunn ik denn ok nich anners: As sik de Blöden wiesen, kunn ik de nich afknipsen. Ik will seggen, ik kunn se nich afsnieden. Afknipst heff ik se liekers. Mit mienen Photoapparat! Un kiekt man en Photo an, up dat de bleek-blagen Blöden vun de Buntnettel afbildt sünd, denn kümmt man gor nich up de Idee, dat disse lütten Blöden to so en prächtig Plant tohöört, as de Buntnettel nu mal is.
To Huus is de Buntnettel in Afrika un in Asien. Dor sall dat so üm un bi 200 verschieden Orten vun de Buntnettel geven. Man bi mien Oma up uns Insel Fehmarn mirrn in de Ostsee , dor is de Plant ok jümmers goot togangen kamen, graad as weer se bi mien Oma to Huus. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
31.10.10 . .Giftig Schöönheiten
Mit de lüchend geel Farv fallt de Bloom richtig in't Oog. Mien Söhn hett mi annerletzt fraagt: "Kennst du diese Blume? Auf unserer Herbstreise sind uns die vielen gelben Blumen an den Straßenrändern immer wieder aufgefallen."
Aver as ik to weten kreeg, dat de dore Bloom giftig is un op de swatte List vun den SKEW (Schweizerische Kommission zur Erhaltung der Wildpflanzen) steiht, heff ik se glieks vernicht.
Ik heff geern smucke Blomen up mienen Disch. Aver düsse giftigen Schöönheiten plück ik nich wedder. Hoffentlich heff ik in't neegst Johr keen geel Greiskruut in mien Goorn. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
29.10.10 . .Wo vääl wicht ein Star? Dor droepp ick doch hüüt bi einen Inkoep dei jetzt fiefunachtichjöhrige
Murrer von ein Schäulerin uut dei dormalige dörtige Polytechnisch
Oberschaul "Artur Becker" in Rostock-Reutershagen. Dei Murrer
von Dorle strahl mi an. Dorle uut mien ierst tweite Klass', dei ick
as niech Unterstufenliehrer 1961 in dei hüüdige Türmchenschaul
in Rostock-Reutershagen hüüt noch leiwhaftich vör mi
seih. Woll ook deshalw, weil mi ein Erläwnis mit disse klauke
Diern in gaude Erinnerung bläwen is. Dei Star wier bekannt, doch jüst beleiwt wier hei nich, wiel
alle Kinner von ehre Öllern, dei einen Gorden harrn, wüssten,
datt sei in grooten Scharen oewer dei Kirschbööm herfallen
deihn un disse plünnern. Nich tauletzt wüürn groote
Netz' spannt un ook Vagelschugen upstellt, üm dei Deiws afftauhollen,
Kirschen tau klauen. Üm nu grad disse Kinner tau oewertüügen,
sä ik: "Alle Voegel, dei ji bi uns finndt, sünd nich
blots wägen ehren Gesang beleiwt, sünners, sei sünd
in dei Gorden von juch Öllern siehr nützlich un wichtich.
Koent ji juch vörstellen, datt tau Bispill dei Star ann Dach
so vääl Raupen un annere Schädlinge fritt, as hei sülwst
wägen deit?" H. Jürgen Grebin
|
|||||||||||||
Wat nu Wintergoldhähnchen orrer Sommergoldhähnchen, dat
weet ik nich. Up jeden Fall bleev de lütt Vagel he höört
wohl to de lüttsten Vagels in ganz Europa brav sitten,
bet ik mienen Photoapparat haalt harr. He is würklich man lütt, blots so 9 cm lang, un wegen deit
he blots 5 Gramm.
Af un to seh ik Goldhähnchen hier bi uns an de Wakenitz. Possierlich Vagels, so meen ik. Jümmers ene Freud, ehr totokieken un totohöörn. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
En lütten Eekboom stünn dor ganz alleen in de Harvstsünn up den Knick. He harr anschienend al sien Harvstkleed antrocken. En poor bunte Bläder lüchen in de Sünn. Dorvun wull ik mi en poor plücken un mien Kaffeedisch dormit dekoreern.
En Blatt mit veer Galläppel heff ik afplückt un mit na Huus nahmen. So'n Gallappel müss ik genauer ünnersöken. Ik heff em mit en scharp Mess uteenanner sneden. Genau in de Meern vun den Gallappel seet en lüürlütt Laarv.
Dat Blatt mit de Galläppel much ik aver nich up mien Kaffeedisch lieden. Ik heff mi en poor Blomen ut mien Goorn haalt un dormit den Disch dekoreert. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Lütt geel Blomen an'n Wegrand mit ganz veel Blöden leten mi vun mien Fohrrad afstiegen. De Blomen wull ik genauer bekieken. Dor sett sik jüüst vör mi en smucken Bottervagel up en Blööt. Dat weer en Admiral! Gau haal ik mienen Knipskassen ut de Tasch. Dor weer de Bottervagel aver al in den Knick flagen. Ik achterna! Mit sien smucken Farven wies de Admiral mi den Weg. Ik kunn em noch goot mank all de Brennetteln utmaken. Nu sett he sik up en rosa Blööt vun en Fetthenne. De Bloom stünn meern mank dat Nettelkruut. Ik bahn mi vörsichtig enen Weg un güng achterna. Dor kemen noch twee smucke Bottervagels anflagen. Dat weern C-Falter. All dree seten up en Blööt, klappen ehr Flünken up un to un leten sik dat in de warme Oktobersünn goot gahn.
Ik heff mi dorna noch enen schönen Harvstblomenstruuß plöckt un bün ganz glücklich na Huus föhrt. De Struuß steiht noch up mien Terassendisch. Wenn ik em seh, fallt mi wedder de veerte Oktober mit Glück hoch veer in. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Dat müssen wi uns doch wat genauer ankieken. "Dat is wieder nix as frisches Seegras", meen mien Mann. Ik heff dat aver genauer ünnersööcht. De düsterroden Planten weern ganz besünners smuck. As ganz fines un zortes Astwark legen de dor dicht an dicht in den Sand. Dorvör, noch meist in't Water, legen mank de Steen gröne Planten. De erinnern mi an frischen Salat.
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
An en Septembermoorn harrn sik up de Antenn vun mien Naver gegenöver en ganzen Barg Swulken daallaten. Se seten in de warme Moornsünn un putzen ehr Fedderkleed. Mal flögen ok welk up un kreisen üm de Antenn. Sehg meist ut, as wull'n se noch 'n beten dat Flegen öven, bevör se up de grote Reis na'n Süden güngen.
"Adjüüs!", reep ik de Swulken noch achterna. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
Dit Johr sünd dor Tomaten an, meist so groot as lütte Kürbisse. De eersten hebbt al en beten rode Klöör. Un wenn se buten nich ganz root warrn wüllt, denn maakt wi dat so as mien Mudder: in Zeitungspapier wickeln un achter de Sofakissen versteken. Blots nich rupsetten!
Klaas is avers ok jümmers dormit in'n Gang, afsnieden un düngen un anbinnen, ok mal afplücken. Sien Fru meent, dat he mehr mit sien Tomaten to kriegen hett as mit ehr. Dat stimmt nich, meen ik. Man Klaas hett sien Freud dorbi.
De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Karl-H. Nissen
|
|||||||||||||
19.9.10 . .Een lütt bääten Bott an de Sünn Över Dach sünd de Söötwoater- un Unlandschildpattkrötjis in de Gödenser Schlöttgraft riep föör dat Eiland. Hier an disse Stää köänt sükk de wesselwaarmen Uurtiedsdeerten up Boomstammen, de in d Woater lirgen, van de Sünn upwarmen loaten. Eerst wenner de Füürbaal an d Hääven achter de Bööm van d Schlöttpark wächdüükt is, worden de Deerten krägel un scheeten dör de Schwemmhuut tüschen hör Toanen as Pielen dör d Woater achter anner lütji Futterdeerten an, de see mit Gewalt frääten willt. De licht footlangen Uurtiedsdeerten hevvt ok keen Manschetten vöör gröttere Fischkers, de see van achtern un an d Ünnerliev eers mit Bieten attakkeern un denn verhakkstükken. De Schildkrötjers hevvt woll keen Tannen in d Bekk, oaber netso as Opa up Felgen gnaueln dee, wenner he sien Gebitt verlüstich goahn wee, netso scheert disse Kloogkoppen dat Fleeschk bi de annern van de Rirbens un lüttgern dat mit hör Vöörpodjis bevöör see dat denn fräten. Dat Fräten geit jümmers ünner Woater av, worbi see sükk nich blods Fleeschk achter de Kusen neien, sünners ok Woatergrööntüüchs steit up hör Spieskoart. Winterdachs sööken de Urtiedsdeerten vöör de brannige Koal schloapend Schuul in de morastige Woatergrund. Wenner dat eerste Maigröön in d Joahr vandach kummt, denn fieren de Deerten Hochtied. Een lütten Sett loater spittet dat Wiefken mit de Achterbeenen een Lokk in de Grund, in dat Stükk ov wat bit twintich Eier trüllern, de see glieks mit Eer bediekt un sükk denn an niks mehr keert. Noa tachentich bit hunnerdtwintich Doagen (dat kummt up dat Wäär an) krupen de lütji Deerten ut de Eierschilln un mooten van de eerste Minüt an allennich tosehn, dat see dör de Tied koamen. De Schildkrötenliev sitt in een Panzer ut Schildpatt, de ünnern un boaben Lokken föör Beenen un Liev hett. Us Omas, de stooken ok noch in sükke Korsoajen, de see sükk woarschiens bi de Schildkrötjis ovkääken harn. Wenner de Lücht üm hör to nich heel schoon is, dat heet, wenner hör een an d Liev will, denn trekken see Beenen un Kopp trüch un ut d Verkeer, worbi de Steert sass an een Achterbeen anlächt ward.
Franz Dreidax
|
|||||||||||||
"De Sünn schient, laat uns en lütt Autotour na Meckelnborg maken", reep ik mien Mann to. "Weetst noch, verleden Johr weern wi to glieke Tiet in dat lütt Café Strandgoot in Rosenhagen. Dor geev dat so leckern Koken." "Ja, aver ok veel Wöpsen," anter he, "wi kunnen knapp unsen Koken eten. Un dor wullt du wedder hin?" Mit de Fähr över de Traav, dorna dörch enen lütten
Wohld güng unsen Weg. Up den Parkplacken vun dat Café
flögen n' poor Swulken As eerst wöörn wi up de Terrass en lütt Schild wies.
Dor weer en Swulkennest mit en Swulk afbildt, un dor ünner stünn
"Schwalbenfreundliches Haus NABU Mecklenburg-Vorpommern". De jungen Swulken weern al teemlich groot. Se breedten al mal de Flünken uteenanner un öövten dat Flegen. Ünner dat Nest harr de Gastwirt en Brett anbröcht. Dat weer ok nödig. De Lütten höllen ehrn Steert över den Nestrand un möken ehr Geschäft. In hogen Bagen keem de Schiet anflagen. Eenmal heff ik sogor wat up de Jack kregen. Ünner groot Gelächter vun de annern Gääst heff ik mi wedder sauber maakt. Heff dorför aver ok gode Biller vun dat Swulkennest knipst. Unsen Besöök in dat Café Strandgoot weer en groten Erfolg! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
"De Sommer is bald vörbi. Ik mütt maken, dat ik mien Eier in de Eer krieg", dach de Snakenfru. "Sünst köönt düssen Sommer keen Larven mehr ut de Eier krupen!" Dat weer en swoor Stück Arbeit. Se müss ehr'n Legebohrer deep in de Eer purren. In dat Lock kunn se denn de Eier afleggen. De letzten Daag harr dat düchtig Regen geven un de Bodden weer noch natt. Hüüt weer dat dröög un de Sünn schien. Dat weer de richtige Dag. Se flöög över den Rasen hin un her. Endlich harr se den richtigen Placken funnen. Deep purr se den Achterliev mit den Legebohrer in de Eer. Nu kunn se ehr Eier afleggen. Na de Arbeit bleev se enen ganzen Stoot mööd up den Rasen liggen. Se harr ehr Wark daan, se harr för de Nakamen sorgt. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||||||||||
6.9.10
. .De Catalpa-Boom Tau'n Anhören: Hier klicken
As wi kortens mal dörch den Park vun dat Prinzenpalais in Plön bummeln, dor stünn ik ok miteens vör enen Catalpaboom, un denn freu ik mi. Un in Bosau in enen Vörgoorn heff ik ok enen sehn.
Wegen de langen brunen Früchte warrt de Boom ok Zigarrenboom nöömt. De Früchte blievt lang Tiet an'n Boom hangen. Oft kann een de noch anner Johr sehen, wenn de Boom al wedder blöht. Süh, un up anner Johr freu ik mi nu al, wenn de Catalpa blöht, denn laadt uns Frünnen uns villicht ja wedder in. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||||||||||
|