Dat Archiv vun't Natuur-Notizbook Na de aktuellen Notizen: Hier. |
In dit Johr kümmt dat mal wedder genau hen. Graad an de Daag orrer beter in de Nachten vun de Hilligen, de wi Ies-Hillige nöömt, weer dat richtig kolt. Ik müß morgens bi mien Gymnastik inn Goorn Hanschen antrecken, anners weer t mi veel to kolt.
Wann sünd denn nu de Ieshilligen-Daag, vun de olle Buurnregeln seggt, dat se böös kolt sien köönt? Mien leef Mann hett de Namen vun de Hilligen nakeken, de an düsse Daag fiert warrt:
To de Tied, as de eersten Buurnregeln tostann kemen, woorn ok in uns' Gegend de katholischen Hilligen noch fiert. So hebbt sik düsse Daag ok bi us fastsett. Hier en poor Buurnregeln to de Ies-Hilligen:
Nu aver sünd de Ies-Hilligen vörbi. Nu köönt wi de Geranien rutplanten. Nu kann nix mehr passeern... Anke Nissen
|
|||||
De Aprilsünn harr uns na buten lockt. De Fohrrööd wöörn klor maakt un los güng uns eerst Radtour. Aver na de lange Winterpaus müssen wi uns bald mal verpussen. Up den Priwall an den Strand harrn wi en Bank funnen. Nu seten wi ünner en blöhenden Sleedoornbusch un keken över de blaag Oostsee. In de Slee över uns höörn wi dat Summen un Brummen vun Immen un Hummeln. Se sammeln den eersten Nektar. Dor wöör ik en besünnere Imm wies. Ehr'n roden Achterliev lüüch in'n Sünnenschien. Emsig flöög se över den Sand hin un her. Denn sett se sik vör en Lock in'n Sand daal, klapp de swarten Flünken tosamen un verdeck dormit den roden Achterliev. Nu weer se mit eenmal blots noch swart. Dat müss ik doch ünnersöken. Ik leet mi up de Knee in den Sand hindaal. De weer al richtig schöön warm. Dor flöög de Imm wieder un ik kunn wedder ehr'n roden Achterliev sehn. Dat Speelwark heff ik noch eenige Male mit ansehn kunnt. Endlich harr ik de Imm knipst. To Huus heff ik nakeken. Dat weer en Blootimm, en Wildimmenoort. Se leevt up de Kööst vun anner Wildimmen. Wenn dat nödig weer, verjaagt se de frömde Wildimm un leggt ehr Eier in dat fardige Nest. De Blootimm hier an den Strand söch sik akraat en fix un fardig Nest. Dorüm sett se sik ümmer wedder vör en Lock hindaal un versöch en Nest uttoluren. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
Spontan vun enen Dag up den annern bün ik gau mal na Fehmarn föhrt. Fründin Annekathrin wull geern na Staberholt. Se weer fröher jümmers mit Mudder dor west. Un an'n Himmelfohrtsdag hett oll Pastor Trede dor Gottsdeenst afhollen. Un nu wull Annekathrin beten in Erinnern swelgen. Also denn...! Dat weer en sünnig Dag, man ok bannig veel Wind. Oosten-Wind! Scharp, kolt! Wi sünd över den Staberhof föhrt, hebbt en groot Door upmaakt un kemen so na de Sülver-Pappel-Allee hen. Nu, wo de hogen Bööm noch keen Bläder hebbt, süht de Allee ganz anners ut. Al vun wieden sehg ik vele, vele Slötelblomen an'n Wegrain. Tominnst dach ik, dat weern Slötelblomen. Aver nee, dat weern ehre Verwandten, dat weern Primeln. Dusende vun Primeln. Se seten in de knorrig Wörteln vun de Bööm un leten de Allee utsehen, as harr se sik extra för uns smuck maakt. Man wi wullen ja in dat lütt Holt. Up Fehmarn gifft dat kuum Wald, man in Staberholt staht poor richtig olle dicke Bööm. Ok enen Rehbock hebbt wi dörchhüppen sehen, lange, wiede Sprünge hett he maakt. De hele Waldbodden weer as mit enen Teppich beleggt. Veel Witt vun all de Anemonen, veel Geel vun all dat Scharbockskruut un dormank weern grote Placken vun Blaag-Violett. "Blaag-violett Inseln mang witte Anemonen un blank-geel Scharbockskruut", sinnier Annekathrin. Ja man wat is dat? Miene Photos vun dat Blaag-Violett sünd nich recht scharp worrn.
Ik harr wohl to verklaamt Hannen vun den kollen Wind. Man en Fründ
hett de trotzdem kennt. Wi sünd sünd krüüz un queer dörch dat lütt Holt lopen un toletzt ok an 't Water. Wi stünnen baven an de Steilküst un freuen uns an dat deep-blaag Water mit de velen witten Schuumköpp. Annekathrin kreeg mi an'n Arm tofaten, as ik beten dicht an de Kant güng. Se harr Bang, de Wind kunn mi dalpuusten. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||
Wenn dat geiht, denn loop ik jeden Dag en End an de Wakenitz lang.
Meist nehm ik den langen Bagen. Kann ok mal sien, dat ik keen rechte
Lust heff. Dat kümmt selten vör, klor. Dorför gifft
dat denn de korten Weeg.
Dat wimmelt man so vun de blagen Poggen in den Diek, un en Zappeln
un en Toben, dor is meist keen Water mehr to sehn. Vun de Deerns is
nich veel to marken, allens blaag. Un en Larm is to hören "Uark,
uark, uark". Twee, dree Daag, denn is allens vörbi. Gistern seet dor en netten Mann up de olle Bank, so mien Johrgang.
He vertell mi vun sien Kinnertiet, as se Stichlinge un Steertpoggen
dat sünd Kaulquappen dor ruthaalt hebbt. Den meisten
Spaaß harrn se, wenn de Poggen-Fruun ehre Poggen-Mannslüüd
up ehren Puckel över den Weg sleppt hebbt, na de anner Siet,
na den Graben rin. Aver ik heff wat anners funnen. De Bööm un de Büsch
sünd noch nich recht gröön, dat geiht graad los mi
lütte Bläder un Knubben, Un an den Weg an de en Eller
dor bummeln dree Oostereier! Richtige utpuußt Höhnereier,
ganz wunnerschöön bemaalt. As so en richtig Ooster-Överraschen
hüngen de dor. Een kunn dor nich an vörbi kieken. Heff ik
ok nich, ik heff mi höögt. Karl-H. Nissen
|
|||||
En poor Daag is dat noch hin, denn is eerst Oostern. Aver dat Weder weer na den griesen Winter up eenmaal so schöön, dat wi uns al vörher up den Weg maakt hebbt. Ok wull ik den Oosterhasen söken. Unsen Weg güng dörch den Klosterwohld vun Cismar. Överall lüchen in hellen Sünnenschien al de witten Buschwindröschen. Över den Wohldbodden weer en witten Teppich utbreedt. In düssen Wohld wüss ik en Steed, nehm dat ok Himmelsschlötel geev. Un wohrhaftig, maank de witten Buschwindröschen stünnen al enkelte Himmelsschlötel. Se lüchen geel in de Sünn as wull'n se seggen: "Ja, kiek man, wi hebbt mit unsen Slötel den Wohld upslaten un den Lent rinnhalt!" An de Kant vun den Wohld stünnen ok al enkelt Violen un verströömten ehr'n wunnerboren Duft. Villicht harrn wi hüüt ok noch Glück un drepen den Oosterhaas. Wi spazeern wieder en Knickweg lang. Un wohrhaftig, dor hoppel in en Buurngoorn en Oosterhaas. Mien Mann stupps mi an un meen: "Nu krieg di man wedder in, dat is ja blots en Stallhaas!" För mi weer dat aver de Oosterhaas, de uns up unsen Oosterspazeergang in de Mööt kamen weer! Nu kunn ik em doch knipsen un ik harr för mien Enkelkinner en smucken Oosterhaas! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
5.4.09 ..Pelzdeert mit vele Been: De Bruun Boor "Pass up!" reep mien Mann un wies mit den Finger up de Eer. "Dor krüppt en lütt Ruup!" Meist harr ik se breet pett Nu wöör ik se ok wies. En dicht behoort düsterbruun Ruup krööp dor över den Börgerstieg. "Wat möökt de hier up den Weg?" fraag ik. "Se will en smucken Bottervagel warrn," anter he. "Wi mööt se up de Siet doon, sünst warrt se vun den neegsten Spazeergänger breet pett!"
Mit en lütten Knüppel hebbt wi se an de Kant daan. Bi den Transport möök se sik ganz krumm. Aver bald krööp se wedder wieder. Dat dichte Hoorkleed weer smuck antokieken. Sehg meist en Pelz liek. Wat dor wull mal för en Bottervagel ut warrt? To Huus hebbt wi glieks nakeken. Dor hebbt wi rutfunnen, dat he to de Bärenspinner höört. Sien Naam is "Brauner Bär". En ganz smucken Bottervagel warrt mal ut de bruun Boor. Wat en Glück, dat wi se up de Siet sett hebbt! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
Buten "singt" de Katten. Den ganzen Dag hebbt se up unsen Schoohschrank legn un eng an'nanner kuschelt slapen. Nu sünd se buten, in'n Düüstern, in de schietkolle Nacht und singt ehre Leefsleder. Luut! Nich to överhöörn. Dorbi hebbt wi eerst dat End vun 'n März tofaten! "Tiger" slöppt in de Sünn. Anke Nissen
|
|||||
En
Buurnregel seggt al: "Märzenschnee tut Saaten weh!".
Ok all de lütten Blööm kunnen den Snee nich verdregen
un sünd vör Küll ümfullen. Sülvst en taag
Eerdhummel, de al bi 2 bit 3 Grad Plus vun Blööt to Blööt
ünnerwegens weer, kunn düsse Küll nich af. Se leeg
bi mi up den Rasen un kunn nich wedder in de Hööcht kamen,
kunn nich na Huus flegen. Se weer stiev vör Küll. Dorto
weih noch en stieven un kolen Wind ut Noordoost. Mit en lütten
Stock bün ik ehr to Hölp kamen.
Se klammer sik glieks an den Stock fast. Nu
müss ik eerstmaal in't Huus un mi upwarmen. Mien Hannen weern
böös verklaamt. Na'n lütten Stoot keek ik wedder na
de Hummel. Se seet noch ümmer up de glieke Blööt un
röhr sik nich vun Placken. To'n Avend heff ik se mit den Putt
noch wieder an de Wand schaven. Ik kunn blots höpen, dat se de
kole Nacht levend överstahn wöör. Över Dag wesseln sik Snee- un Regenschuur af. Nich een lütten Sünnenstrahl keem to'n Vörschien. Dat weer gräsig kolt. Un de arme Hummel seet ümmer noch stiev up de Bloom. Ümmer wedder keek ik na ehr. Aver dor harr sik nix ännert. Annern Moorn seet de Hummel ümmer noch up de glieke Blööt.
Seker weer se vör Küll ingahn. Gegen Meddag luur mal en
lütten Sünnenstrahl dörch de griesen Wulken. Gau heff
ik den Putt mit de Hummel in de Sünn stellt. Un wohrhaftig, se
röög sik, se keem wedder to sik! Ganz langsam krabbel se
sik up en Blöödenkelch to. As ik na'n ganzen Stoot mal wedder na de Hummel keek, weer se afflagen. Nu tööv ik up Sünnenschien, villicht kümmt de Hummel mi denn mal besöken. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
Ik mag Steen. Dat is de Grund, worüm mien Mann nich geern mit mi an'n Strand spazeern geiht. Dat duurt em to lang. Jümmers bliev ik stahn, bück mi, sammel up, un wenn ik wieder loop, gah ik mit den' Kopp na ünnen. Männichmal finn ik Steen, de en Lock hebbt, wi sään
dor as Kinner "Höhnergott"
to. Mien Grootmudder hett mi vertellt: Mal weer ik mit twee Enkeldeerns an'n Strand. Ik stünn vörn
an de Waterkant, de Wellen ruschen vör un wedder trüch,
vör un wedder trüch. Dor miteens seh ik enen Steen.
He rull mit vör un wedder mit trüch und noch mal mit vör
un wedder mit trüch. Bi dat nächste "Trüch"
suus ik achterna, lang in 't Water, grapsch den Steen un jump wedder
an'n Strand. Nu aver heff ik ganz afsünnerlich Steen funnen. In Dänemark,
in enen ollen Gewölbekeller de vull vun Kerzen weer, de
all verköfft warrn sullen fünn ik wunnerschöne,
blanke, swartwitte un gries-witte Steen. Ik heff mi dree utsöcht
un kladder na baben. Dor heff ik lang na en Verköpersch söcht,
wies ehr de Steen un sä: De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||
22.3.09 ..Vagel mit Huuv un gelen Steert
"Kumm mal!", reep mien Mann. Brav, as ik bün, keem
ik. He stünn up 'n Balkon un keek dörch sien Feernglas.
Ik keek in de sülvig Richtung, un wat wörr ik gewohr? En
würklich groten Swarm Vagels seet in de hoge Böök.
Hübsche Vagels. Meist so groot as uns Drosseln, man veel, veel
bunter. Wat mi as eerst upfüll, dat weern ehre "Hauben".
Elkeen vun de 50 bet 60 Vagels, harr ene Huuv up 'n Kopp. Dat sehg
richtig possierlich ut. As denn mal de een orrer anner vun de Vagels
hierhen orrer dorhen flöög, entdeck ik, dat dat End vun
den Vagel-Steert lüchen zitronengeel weer. Also: Internett. Över ene halve Stünn heff ik söcht, man funnen heff nix. Mien leef Mann hett later dree Minuten bruukt, dor harr he den richtigen Vagel up den Monitor: En "Seidenschwanz"! All de Vagels weern Siedensteerten. Mienen Mann is denn infullen, dat he vör Johren al mal so enen Swarm sehen hett, ok in'n Winter. Dor seten se all in den Appelboom un picken an de trüchbleven Appels. De Siedensteerten kaamt nämli bloots op Stippvisite in'n Winter bi uns vörbi, bald sünd se wedder weg na ehr Sommerquarteern wiet in Oost un Noord. Ik heff denn noch beten in dat Vagelbook leest. Dor stünn, dat de "Seidenschwanz" ok "Pestvagel" nöömt warrt orrer "Sterbevögeli". Wiel de Vagels blots af un to mal updükert, dachen de Lüüd fröher, dat weer keen goot Teken, keen goot Omen. Wi aver hebbt veel Freud hatt an de schönen Vagels mit ehre nüdlichen Huven un den gelen Steert. Anke Nissen
|
|||||
Hüüt lach de Sünn na lange Tiet endlich mal wedder vun blagen Heven. Glieks hett se mit ehr warmen Strahlen allens waak maakt. Fröhmoorns zwitschern de Vagels ehr fröhlich Leed. In de Meddagssünn möken de lütten Blööm alltohoop ehr Blöden wiet up. De eerst Boddervagel, en Zitronenfalter, gaukel dörch de Luft. De geel Farv vun em lüüch mit dat Geel vun de eersten Narzissen üm de Wett. Hummeln un Immen summen in den Winterjasmin un de eersten Snaken spelen in de Sünn. Binnen an mien Fensterschiev seet sogoor al en zarte Florfleeg. Se is man knapp 2 cm lang un meist weer ik se gor nich wies woorn. Ehr dörchsichtigen Flünken höll se in den Sünnenschien. Keek mit ehr groten Ogen ut dat Finster. Denn sett se sik up de Finsterbank un putz sik de Been. Dorna reck se sik ornlich un flöög dorvun. Se sehg meist as so'n lütt Elfenkind ut. Na den Winterslaap weer se ok vun den Sünnenschien upwaakt. De Minschenkinner weern ok upwaakt, möken sik in de Goorns to schaffen. De lütten Göörn spelen in Sandkassen. Un ik summ dat Leed: "Nu fangt dat schöne Fröhjohr an....". De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
De Krokus höört to de Familie vun de Schwertlilien un kümmt ut den Orient. Dat gifft veel verscheden Oorten. Sien Blööm kümmt ut en Zippel. As Fröhblöher is he beleevt. Al in Februar-März kiekt de farbigen Blööden in vele Goorns un Parks ut de Eer. Vun de velen Oorten blööt de Elfen-Krokus besünners fröh. He is taag un vermehrt sik düchtig. Egentlich is he in de Balkanlänner to Huus. Bi uns is he inföhrt woorn. Mit de zarten lila- bit wittfarbigen Blööden smückt he al in Februar de Goorns. Oftins kiekt he al dörch den Snee. Bi Sünnenschien gaht de Blööden gau wiet up. Aver al bi 0,2°C Ünnerscheed vun de Temperatur sluut sik de Blööden nau so gau wedder to. De Elfen-Krokus wasst ok in mien Goorn. Un jedeen Fröhjohr heff ik grote Freud, wenn de eersten Insekten to Besöök kaamt. As eerst weer dütt Johr de Marienkäver to Besöök. Twee Daag later keem de grote Eerdhummel, en Königin, anflagen. Mal kieken, wat sünst noch kümmt. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
Bi herrlichen Sünnenschien harr ik de Terassendöör wiet upmaakt. En luut Brummen an't Finster, meist as wenn en Hubschrauber ankeem, leet mi upmarken. Dat weer aver blots en dicke Eerdhummel, ca.25 mm lang, en Jungkönigin. Se lann bi mi in de Stuuv up de Finsterbank. Ik harr königlichen Besöök kregen. De warme Sünnenschien harr se seker upweckt. In de Finsterschiev spegeln sik mien Pottblööm. De harrn se anlockt. Na den langen Winterslaap harr de Eerdhummel seker groten Hunger. Un nu seet se achter de Schiev. Mit luut Brummen hau se ümmer wedder mit den Kopp gegen de Fensterschiev. Vörsichtig heff ik ehr holpen. Ik heff se mit en Glas infungen un na buten bröcht. Glieks brumm de Hummel los un stüür up de Blomen to. Bi den Sünnenschien weern de lütten Krokusse wiet upblöht. Ok de Winterlinge lüchen mit ehr satt Geel in de Sünn. De grote Eerdhummel lann up en Krokusblööt. De zarte Krokus böög sik ünner de Last mit den dünnen Stengel wiet na ünnen. So sworen Besöök weer he nich wennt. De Eerdhummel leet sik den Nektar vun den Krokus goot smecken. Se flöög vun Krokus to Krokus un harr den Kopp al vull gelen Blödenstoff. Nu versöch se ok noch mal den Nektar vun en Winterling. Meist all Blööm hett se besöcht. Al kregen se königlichen Besöök! Nu harr de Eerdhummel seker wedder noog Knööv un kunn sik enen Placken för ehr Nest söken. Geern buut se ehr Nest in en verlaten Gang vun den Mullworp oder in en verlaten Muuslock. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
8.3.09 ..Krötenwannern to tweet Nu fangt de Poggen un Kröten ja wedder an, Kinner to maken. Letzt Johr gung ik dörch dat "Naturschutzgebiet Boberger Niederung" in Hamborg. Op eenmal dacht ik, wat is dat denn för'n Steen?! Un denn markt ik, dat dat twee Kröten sünd. Dat linke Been torüch de Ollsch, de den fuulen Sack vun Kerl op'n Rüch dreggt, harr wull dacht, ik seh de nich , tövt se dor. Ik fix mien Kamera ruut un düsset Foto makt. Een Stück wieder lang is de "Korngraben". Dat is wull dat Teel wesen vun de beiden, üm Kinner to maken. Katja Renfert
|
|||||
Al in de letzten Februardaag keek en zarten Krokus mit sien Kopp neeschierig dörch de Sneedeek. Bi den eersten Sünnenschien wull he glieks sien Blööt upmaken. Dat harr he verspraken. Un he hett dat Verspreken hollen. Wiet hett he sien smucke Blööt upmaakt. De zarten lila Bläder weern meist dörchsichtig. In de Meern lüüch de safrangele Stempel. Un dor kreeg he ok al Besöök! En Marienkäver weer wull ok vun de Sünn waak maakt un möök den eersten Utflug. He weer noch wat stief vun de kole Wintertiet un lann glieks up den Krokus. Up den Rand vun de Blööt krabbel he hin un her. De Krokus schaukel richtig dorbi. Denn verloor he aver de Balance un full vun den Blödenrand daal in de Blööt. Genau in de Meern neven den gelen Stempel bleev he wat benüsselt liggen. De Sünn smeet al lange Schatten. De Luft harr sik in de Twischentied düchtig afköölt. De Krokus möök so ganz langsam de Blööt to. De Marienkäver seet noch ümmer neven den Stempel un leet sik so richtig vun den Krokus insluten. He seet in en warmes Bett. An annern Moorn keek ik glieks na den Krokus mit den Marienkäver. Dat weer Regenweder un teemlich kolt. De Blööt weer noch to. Up de Käver wull noch binnen weer? Ik kunn dat nich laten. Ik heff den Krokus afplückt un in de warm Stuuv halt. In en lütt Glas Water möök he in de Warms gau sien Blööt utenanner. Un wohrhaftig, de Marienkäver seet noch in den Krokus. He wöör dörch de Warms ok gau lebennig. Krabbel wedder up den Rand vun en Blödenblatt un smeet dorbi den Krokus üm. Up de Dischdeek leep he gau wieder, kuum dat ik em tofaten kreeg. Ganz vörsichtig heff ik em denn na buten bröcht un up en Blomenputt sett. De Steenputt weer so kolt, he kreeg glieks kole Fööt un bleev eerstmal sitten. Aver no'n Stoot hett he sik doch ut'n Stoff maakt. Den Krokus heff ik wedder in dat Glas daan. He hett mi noch eenige Daag Freud bröcht. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
7.3.09 ..Mardelblööm, ok "Gänseblümchen" nöömt Se sünd al wedder dor, de Mardelblööm, op de wi ok "Gänseblöömchen" seggt; lütt un schüchtern luschert se ut unsen Rasen rut. En poor heff ik mit rin nahmen, de staht nu in ene lütt Keramik-Vaas up unsen Fröhstücksdisch. Na de Legende hett Maria up de Flucht na Ägypten vele Tranen weent. De sünd up de Eerd dal drüppelt un dor is dat Gänseblöömchen rut wussen. Vele Lüüd seggt dorüm "Marienbloom" dorto. Dat gifft noch anner Namen, as Dusendschöön, Marienbloimken, Goosfleder, Augenblümchen, Himmelsbloom, Maibloom, Maßliebchen, Regenbloom... Se sünd witt, de Gänseblöömchen. Witt symboliseert de Unschuld, ok de Reinheit. As Kinner hebbt wi geern Kränze un Keden ut de Gänseblöömchen maakt, ok to'n Aftellen weern se goot to bruken: "Er liebt mich, er liebt mich nicht...". De weern also sowat as en Orakel för uns. Wi loopt över uns Gänseblöömchen eenfach röver. Wi peddt se dal. Se sünd för uns as Olldag. Se blöht binah dat ganze Jahr över. Ehre Blöden sünd slicht un eenfach, aver wunnerschöön! Ehre geel Mitt besteiht ut vele, vele villicht hunnert lüttste Röhrenblöden. Um disse Mitt rüm is en Krink vun witte weiblich Zungenblöden. Allens warrt vun gröne Bläderchen umhüllt. Gänseblöömchen weern de eersten Blomen, de mi vun uns Enkelkinner schenkt worrn sünd. So ok vun Liesegret. Se wackel an mien Hand över den Rasen un entdeck dorbi de Gänseblöömchen. Glieks füng se mit "Plücken" an, dat heet, se rupps mit ehre Patschhannen de lütten Gänseblöömchen-Köpp af un leggt se mi in de Hand. Se weer swoor an 't "Arbeiden", de Deern, un ik ik müß mi eenfach freuen, all Olldagskraam, Hast un Iel füll vun mi af. För Lütt-Liesegret existeer "Tiet" gor nich. Se kunn mit "morgen", "gistern", "nächste Week", "nächst Johr" noch gor nix anfangen. För se tell, dat se sik nu bi schöönsten Sünnenschien mit Oma up 'n Rasen tummel. Se sünd al wedder dor, de Gänseblöömchen... Dat Bild köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||
"Kiek
mal, dor geiht en Lünk an't Water spazeern", hör ik
en Ehepoor miteenanner snacken. Se stünnen blang mi an't Gitter
bi de Mool. Mit de Arms up dat Gitter stütt, keken wi hindaal
up de Trav. Bi dat schöön Weder swömmen dor veel Watervagels.
Dükern den Kopp ünner Water un putzen ehr Fedderkleed. Welk
seten ok an de Kant up de Steen. Dat weer keen Lünk. Düsse Vagel weer slanker un veel flinker as de Lünken. Sien slanken Been harrn ok en anner Klöör. Mit dat griesbruun meengeliert Fedderkleed sehg he de Lünkenfruun twors teemlich liek. Aver de Lünken hebbt enen veel dickeren Snavel. Goot, dat ik mien Knipskassen dorbi harr. Mit en godes Bild kunn ik to Huus ünnersöken, wat dat för en Vagel weer.
Gau harr ik in mien Vagelbook denn lütten Vagel utfinnig maakt. He höört to de Sperlingsvagels. Mit sien Fedderkleed is he meist en Dubbelgänger vun de Lünkenfru. He süht de Lünken to'n Verwesseln liek. Dat is aver en Strandpieper. He höllt sik geern an Waterlööp up. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
"Du, kiek doch blots mal, wat de för grote Fööt hett", wies ik lachend up en Zappi. Wi güngen an'n Karpendiek lang. Mien Mann grien un meen: "De Zappen sünd ja ok teemlich swor! So köönt se seker ehr Punnen beter drägen!" "Aver de sünd doch meisttiets in't Water un swömmt", meen ik. "Dörför hebbt se Swömmlappen an de langen Töhnen. Richtige Swömmfööt as de Aanten hebbt se nich. Köönt dorvör aver mit de groten Fööt an Land düchtig rönnen," verkloor he mi. Ik keem ut dat Staunen nich rut. "Ok bruukt se de groten Fööt, wenn se an Land över de Telgen klattert. So köönt se beter dat Liekgewicht hollen", wüss mien Mann noch. "Flegen köönt de Zappen nich so goot," vertell he wieder. "Dat hebbt wi doch jüüst sehn. Bevör se in de Luft sünd, mütt se up dat Water enen groten Anloop nehmen." "Dorför leevt se aver up teemlich groten Foot!"kunn ik mi nich verkniepen. Vör uns stünn wedder en Zappi. "Kiek mal, dor pliert uns en Zappi mit sien roden Ogen an." De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
17.2.09 ..Lütte witte Wattekugeln Uns Söhn harr lange Johren enen ganz engen Fründ. Jan heet de. As Kinner weern de beiden jümmers un jümmers tohoop. Jan wahn nich wiet af. Un as wi mal dörch uns Siedlung spazeern un an'n Goorn vun Jan sien Öllern vörbi kemen, dor bleven wi in Erinnern an disse Kinnerfründschaft stahn. Wi snacken un keken. Un dor miteens sehgen wi lütte helle Vagels. Meist as Meisen man se harrn enen heel langen düüstern Steert. En ganzen Swarm vun disse meisigen Vagels tummeln sik in Jan sienen Goorn
"Wat för nüdelige Vagels!", freu ik mi, "de seht ja ut as lütte witte Wattekugeln." "Ja", lach nu ok mien Mann, "as lütte witte Wattekugeln an'n Steel!" Mit den "Steel" meen he den düüsterfarven Steert. Man denn füng he dat Sinneern an: Wat sind dat för Vagels? "Wat meenst", fraag he mi, "so 14 bet 15 cm lang sünd se ja wohl?" "Ja, dat mag wohl henkamen, man över de Hälfte dorvun is ja de Steert." "Hm Steert sullen dat Schwanzmeisen sien?" Wi hebbt lang stahn un dat vergnöögt Drieven vun de muntern Vagels ankeken.
Kuum weern wi denn tohuus, greep mien leef Mann na sien Vagelbook un bläder dor in rüm vör un wedder trüch. An'n End weer he övertüügt, wi harrn Schwanzmeisen sehen. Annern Dag sünd wi wedder hengahn na den Jan-Goorn. Dat weer recht kolt, man dat leet uns keen Ruh, wi müssen noch mal na de Vagels kieken. Wi harrn dat Fernglas mitnahmen un ok dat Vagelbook. Un richtig, de lütten Gesellen weern jümmers noch dor togangen. Nu kunnen wi se nipp un nau ankieken. Un mien leef Mann harr Recht, dat weern Schwanzmeisen. Anke Nissen
|
|||||
15.2.09 ..Klöönsnack in'n Snee De Winter harr sik noch mal trüüchmellt. Dichtes Snee-drieven deck alle Blomen to. Aver hüüt leet sik de Sünn mal wedder sehn un glieks weer Leven in'n Goorn. "Ehrgüstern deck mi noch en dicke Sneedeck to", leet sik de lila Krokus mit hoge Stimm höörn. He keek mit sien slanke Blööt dörch den Snee. "Laat de Sünn man noch wat schienen. Juuch warrst dat nich glöven, aver denn maak ik mien Blööt up." "Mi harr de Snee ok ganz todeckt," anter de Sneekieker. "Hüüt kann ik al wedder mit mien Klock bimmeln!" Un dörch den Goorn klüng en fien Klockenton. "Vun mi weer gor nix mehr to sehn", mell sik de gele Winterling. "Bi de eersten Sünnenstrahlen bin ik aver glieks dörch de Sneedeck dörchbraken. Un ganz veel vun mien Süstern hebbt dat ok al schafft." Nu mell sik de rode Christroos mit depe Stimm: "Vun mi ward gor nich snackt. Dorbi hebbt mien Blöden de ganze Tiet ut den Snee keken!" Dor keem eenstimmig vun de dree torüch: "Du büst ja ok veel gröter as wi!" De Sünn schick noch de letzten warmen Strahlen to de
lütten Blööm. Denn weer för se aver de Dag vörbi
un se güng slapen. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
Gor to geern gah ik in de Wintertiet hier in Tramünn an't Traveöver. Kann ik dor doch goot de Watervagels beluren. Dor sünd 'n ganzen Barg mehr antodrapen as in de Sommertiet. Alleen all de verscheden Aanten, de dat gifft! Dor is mi dütt Johr en enkelt Aant upfullen. In de verleden Johr'n weern vun de Oort 'n Barg mehr ant Över. Mien enkelt Aant weer en Tafelaant, en Erpel. Mal heff ik em an de Mool un mitünner sogor in'n Fischereehaven andrapen. Aver ümmer weer he alleen. Vun en Fru weer wiet un breet nix to sehn. Ümmer wedder heff ik na ehr utkeken. Ok anner Erpel vun de glieke Oort bün ik dütt Johr nich wies woorn. He weer alleen un villicht sogor Junggesell. Annerletzt bi Sünnenschien kunn ik tokieken, wi he sien Fedderkleed putz. Ümmer noch legen de Feddern nich all richtig. He harr al dat Prachtkleed, sien Hochtietskleed an. Weer sien Fru villicht ankamen? De kastangelbrune Kopp un de sülvergriesen Flünken lüchen in de Sünn üm de Wett. Wat weer dat vör en smucken Kerl! Nu weer he mi wies woorn. Swupp, güng he koppöver ünnert Water, un ik harr dat Nakieken. En beten wieder lang swomm he nu sogor an Land. Watschel sworfällig an't Över un putz wedder an sien Fedderkleed rüm. Bi em seten noch anner Watervagels. Sull sien Fru dormang ween? Vun Wieden kunn ik dat nich utmaken. Ganz vörsichtig güng ik neger ran. Aver ne, dat weern en Stockaantenfru un en Zapp. He weer dat Alleensien wull leed un sööch eenfach Sellschop. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
Buten is dat koolt, Nevel treckt över de Trav. De Lachmöven sitt up den Steeg un luurt över't Water. Se hebbt noch alltohoop ehr Winterkleed an, den witten Kopp! Eerst wenn't Fröhjohr kümmt, warrt de Kopp wedder swart. Aver wat weer dat. Dor seet doch en Mööv an't Över vun de Trav un harr al en meist swarten Kopp. Se seet dor ganz alleen un drööm vör sik hin, drööm wull vun den letzten Sünndag. Dor schien de warme Sünn vun'n blagen Heven un lütt Emma haal glieks ehr Fröhjohrskleed ut Schapp. Nu seet se dor mit den swarten Kopp, ehr Fröhjohrskleed, in Küll un dicken Nevel. Dat hölp ehr allens nix. Se kunn blots vun Warms un Sünnenschien drömen. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
Hüüt heff ik de junge Mantelmööv wedder sehn, to de kann een Pechvagel seggen. De junge Mööv harr en kaputt Been! An enen schönen Dag in'n Nevelmaand weer se mi upfullen. Se seet an't Över vun de Trav up de Steen un röör sik nich vun'n Placken. Eerst as ik ganz koort vör ehr weer, keem se in de Hööcht. Dor wöör ik wies, dat se en twei Been harr, dat hüng richtig slackerig hindaal. Up dat hele Been humpel se en Stück vun mi weg. Sett sik denn aver glieks wedder daal. As ik ehr achterna güng, möök se lever de Flünken breet un flöög up un dorvun. Neegsten Dag weer ik wedder an't Över. Weer doch to neeschierig, up de Mööv mit dat kaputte Been wedder dor weer. Dittmal stünn se up den Rasen un streck dat kaputte Been vun sik. As ik neeger ran keem, flöög se wedder up. Wo se sik dat wull haalt harr? Poor
Daag later wöör ik wies, dat de Möven un Aanten an
düssen Placken vun en öller Ehepoor füttert wöörn.
Nu weer mi klor, worüm ik se ümmer an de glieke Steed wedder
to sehn kreeg. So harr de junge Mööv seker en Schangs, mit
ehr twei Been to överleven. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
He passt dor egentlich gor nich rin, in uns lütt Vagelhuus, de groot Häger, man enerwegens schafft he dat, un denn fritt he in Ruh, wat mien leef Mann dor so rinstreut hett. Oft un oft heff ik versöcht, em dorbi to photographeern. Man so recht gelungen is mi dat nich. Aver ene blage Fedder, de hett he mi dorlaten un dor heff ik mi bannig to freut. För mi is de Eichelhäher de schöönste Vagel överhaupt.
Jüst so, as he utsüht, jüst so mütt en Vagel utsehn.
Wenn ik em so bekiek, denn dücht mi dat, as wenn he sik extra
in'n Sünnenschien so dreiht, dat ik siene "lüchen-blage"
Feddern bewundern kann. En
Häger fritt in'n Harvst geern Eicheln. He sammelt ok Eicheln.
In sienen Kehlbüdel kann he veer bet fiev Eicheln mit sik rümdrägen.
Un de versteckt he in de Eerd. He budddelt mit seinen Snabel en Lock,
dor leggt he denn en Eichel rin, kloppt noch en beten mit sienen Snabel
na un maakt denn dat Lock fein wedder dicht. So plant he an de 2000
Eicheln in'n Harvst, un in'n Loop vun de Wintermaande buddelt he vele
dorvun wedder ut un fritt se up. Aver veel mehr as he fritt, blieven
in de Erd binnen he findt de nich wedder un de dörvt
to lütte Eken ranwassen. Un so is de Häger en goden Helper
in de Forstwirtschaft. He is en flietigen Ekenplanter. Anke Nissen
|
|||||
15.1.09 ..Winterzauber an'n Hemmelsdörper See Lang hebbt wi dorup töövt, dat de Winter uns mal wedder de Natuur verzaubert. Mit Snee is he bito recht spoorsam ümgahn. Aver dorför hett he dat düchtig freren laten. De Iesdeck up den Hemmelsdörper See weer al fast un dick noog. Dor heff ik mi up dat Ies waagt. Ganz vörsichtig bün ik vun enen lütten Bootssteeg up dat Ies kladdert un heff de Fööt up dat Ies sett. Dat weer bannig glatt. Schritt vör Schritt güng ik wieder rut up den See. Aver dat harr sik lohnt, wat harr ik dor för en gode Utsicht! Ik weer ganz alleen up den See. Blots wieder buten weern noch en poor Iessegler. Ik keem mi as en Iesprinzessin vör. De Welt weer reineweg verzaubert. Versteekt un fastfroren legen en poor lütte Bööt in't Reet. Achter dat Reet un de Büsch güng de Sünn to Roh. De Bööm smeten al lange Schadden. Dat wöör Tiet, dat ik mi up den Nahuusweg möök. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
Ik
weer an de Wakenitz, en wunnerschöön Fluss, de in'n Ratzeburger
See entspringt un in Lübeck in de Trave mündt. Un denn stünn ik en lütt Wiel still an't Över. Keen Minsch wiet un siet. Schöön! Un dor düker jüst vör mi en Haubentaucher up. Up Platt nöömt wi em ok Düker, Dükert, Seehahn, Seedüker, Dükervagel. He böör sienen Kopp so hooch, as wenn he wat grootsnutig weer. He swömm beten wat hen un her: "Kiek, magst mi woll lieden?" Un denn düker he wedder af. För mien Geföhl weer he veel to lang ünner 't Water, ik dach al, dat he nu denn wohl verdrunken weer, dor keem he wedder na baben. Ik heff Freud an den Vagel hatt. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen, Fotos: Antje Heßler
|
|||||
Bi Sünnenupgang keem en Fischkutter vun See. Dat Krieschen un Larmen vun de Möven möök em al vun wieden künnig. He böög vör Tramünn üm de Mool un föhr in Richtung Fischereehaven. Seker harr de Kutter enen goden un rieken Fang maakt. Dat weer Döschtiet! Al up de Trüchfohrt wöörn de Fisch sorteert un sauber maakt un de Bifang un Resten över Bord smeten. Dat weer en lekker Freten för de Möven. Se flögen in dichten Swarm achter den Kutter ran un töövten up niege Fischresten. In de Hööcht vun de "Passat" dat histoorsche Segelschipp bi uns in Tramünn smeten de Fischer wedder wat över Bord. Alltohhop un to glieke Tiet störk de Mövenswarm hindaal un möök sik doröver her. Ünner luthals Krieschen geev dat Striet üm de dicksten Brocken. Dat Water sprütt richtig hoch. Dorna stööv de Swarm uteenanner un dat güng wieder den Kutter achterna. För mi heet dat: "Föhr man gau na den Fischereehaven un kööp Fisch in. Hüüt kriggst du seker enen goden Dösch!" So'n frischen Dösch weer för uns en Festeten. Ok an Hilligavend keem bi uns ümmer Dösch up den Disch. Karpen weer uns to düer. De Dösch weer billiger un ok nich so fett. Wi kunnen em eenfach beter verdregen un he smeck uns ok beter. Dorbi kost hüdigendaags de Dösch an Fischereehaven dat kg bi 5 Euro un de Karpen dat kg 6 Euro. De Snack: "De Dösch is de Karpen vun den lütten Mann!" gellt dorüm egentlich al lang nich mehr. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
Teemlich dörchfroren möken mien Mann un ik up unsen Utfloog en Paus. Wi müssen uns eerstmal upwarmen. En lütt fien un smuck Kaffee in enen Park laad uns in. Wohlige Warms vun en Kachelaven keem uns glieks dörch de apen Döör in de Mööt. Up jeedeen Disch lüchen Talglichten. Wi harrn ja ok den 1.Advent! An enen Disch in de Neegde vun den warmen Aven funnen wi noch twee frie Stöhl. Eerst as wi uns enen heten Melkkoffi bestellt harrn, wöör ik de Dekoratschoon up den Disch richtig wies. Neven dat Talglicht stünn en hübsch trechmakten lütten Blomenpott. De weer mit Ziergräser un anner verscheden Blattwark utstafeert. Babenup in de Meern seet in hellgröön en Oort Bloom. De sehg meist en Kaktus liek. So'n Blomenpött stünnen ok up de Finsterbänk. De zart hellgröön un düstergröön Bläder möken sik goot up de witten Finsterbänk. Weern de Planten överhaupt echt un weer dat würklich en Bloom? Vörsichtig heff ik se anfaat. Echt weern se, aver dat Ganze weer gor keen Bloom. Dat weer blots en hellgröön meist dörchsichtig Fruchthüls mit luder lütte Stickeln. En Fruchthüls vun en Plant up de Finsterbank weer al platzt un lütte Samenkoorns mit en Fedder to'n Flegen as bi de Pusteblomen keken ut den Spalt. Nu güng de Raderee los. Keeneen kenn düsse Plant mit de
hellgröön Fruchthülsen. Ok de Wirtsfru kunn mi blots
den Naam vun den Blomenladen, nehm se de Dekoratschoon köfft
harr, künnig maken. Se hett mi denn de Telefon-nummer vun den
Laden rutsöcht.. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
7.12.08 ..Weddersehn an't Water! In de Narichten harrn se för de Oostsee Hochwater anseggt. Dat müß ik mi ankieken. Bi herrlichen Sünnenschien möök ik mi up den Weg na de Trav. An den Jachthaven swapp dat Water ok wohrhaftig över de Promenaad. De Watervagels, Aanten un Zappen watscheln in't Water över den Weg. Dor möök mien Hart vör luder Freud enen Hopser. Dat kunn doch nich angahn. De Swaans weern wedder dor! Twee Maand harr ik se nich to Gesicht kregen. In'n Mai weern se up de Welt kamen un bit an't Enn vun den Augustmaand heff ik se ümmer wedder andrapen. Denn weern se up eenmal verswunnen. Un nu swömm de hele Familie wedder up de Trav; Vadder un Modder un in de Meern de Kinner. Aver vun de söven Kinner weer eens verswunnen. Ik kunn blots noch söß Swanenkinner wies warrn. Smuck sehn de jungen Swaans ut. Dat Fedderkleed weer dicht aver ümmer noch nich ganz witt. Se weern in de Twischentiet to stolze Swaans ranwussen. Vör de Spazeer-gänger an de Trav weern se en richtig Attrakschoon. Ok för mi weer dat Weddersehn mit de hele Swaanfamilie en groot Freud. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
Wi seten gemütlich bi Kerzenschien in de warme Stuuv. Ik harr
enen Töller mit Hasselnööt up den Schoot un wull uns
en poor dorvun knacken. De Hasselnööt weern bannig
harrt. De en Nutt kunn ik kuum upkriegen, harr mi dorbi al in de Finger
knepen. Endlich knack de Schaal, un ruut kemen twee Nööt!
Ik juuch vör Freud luut up. "Kiek mal," reep ik, "ik
heff en Vielliebchen!" Vele Johrn harr ik al ümmer bi't Nöötknacken in de Wintertiet na en "Vielliebchen" utkeken. Dat letzt Mal heff ik mit mien Moder "Vielliebchen" eten un ik weer dormals de Winner. De lütt Vaas, de se mi denn schenkt hett, steiht hüüt noch ümmer in mien Schapp. Antje Heßler
|
|||||
23.11.08 ..Dat Kruut an de Autobahn Al lang wunnern mien leef Mann un ik uns, wenn wi mit 't Auto ünnerwegens sünd, över dat vele Geel an'n Rand vun de Autobahn. Ok wenn keen Johrstiet för Raps orrer Löwenzahn is, dor blöht dat lüchen geel. Wat is dat? Nu heff ik ik uns Zeitung, uns "Lübecker Narichten", leest, dat, wat dor an'n Stratenrand blöht, is dat "Schmalblättrige Greiskruut" (Senecio inaequidens), ok Greisblatt nöömt. Dat blöht lingelang de Autobahnen vun Flensburg bet Garmisch-Partenkirchen. Dat Kruut stammt ut Südafrika. Man nimmt an, dat de Plant dorüm lingelang de Straten to finnen is, wiel ehre lichten Samen dörch de Autos wegwirbelt warrt. Vun de Plantengattung "Greiskruut" (Senecio), ok Krüüzkruut, kaamt alleen in Mitteleuropa över 30 Orten vör; weltwiet gifft dat wohl över 1000 Orten. Mi sünd bet nu dree Orten begegent:
De Greiskruut-Planten bruukt nich veel to 't Wassen, se kaamt mit kargen Bodden ut, se wasst meist överall. Se höört to de Korbblütler. All dree blöht geel. De Blöden vun dat Gewöhnlich Greiskruut sünd man wat lütt. De Same vun de Greiskruut-Planten hangt an en witt Flughaar (Pappus) un kann vun 'n Wind wiet wegdragen warrn. De utblöht Blödenkopp erinnert dörch de wetten Flughoor an Greisenhoor; daher villicht de Naam "Greiskruut". De latiensch Naam "Senecio" kümmt vun "senex", un dat bedüüdt ok Greis. Dat Jakobs-Krüüzkruut un dat Gewöhnliche Greiskruut hett dat jümmers bi uns geven. Dat Schmalblättrig Greiskruut aver, dat is na uns herbröcht insleppt worrn. Anke Nissen
|
|||||
Dit Johr möök de Nevelmaand sien Naam all Ehr! Kuum dat de Oktovermaand Tschüs seggen kunn, keem he mit dicken Nevel. De Schwaden trocken de Trav hoch, se wabern över de lütten un groten Scheep un decken langsam allens mit en graue Deek to. Dat Tuten vun de Scheep weer wiet to höörn un nehm keen Enn. De Watervagels stünnen up de Steen an't Över vun de Trav
un keken över't Water. Keen Fisch leet sik blicken. De Nevel
wöör ümmer dichter. Sülfst de Masten un de Takelaasch
vun
de Passat weern kuum noch uttomaken. De seeg as en Geisterschipp ut.
Ik müss an den "Flegenden Holländer" dinken. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
2.11.08 ..Besöök vun de Fule Greet Dat sall man doch nich för möglich hollen. Nu harr en Wanz sik doch al en vun mien Orchideen as Winterquarteer utsöcht! Ik tru mien Ogen nich, aver dat güng mi doch to wiet. Se harr sik enen fienen Placken achter den Blödenkelch utsöcht. Se sleep noch, as ik se wies wöör. Ik heff se denn eenfach mit de Orchidee in de Sünn stellt. Vun de Warms wöör se wedder munter un krabbel nu up de Blööt rüm. Balangseer up den Rand vun de Blööt, dat ik dat al mit de Angst kreeg, se fallt mi up den Footbodden hindaal. Ganz vörsichtig heff ik se denn lever na buten bröcht un in enen Asternstruuß afsett. De stünn up de Terrass in de Sünn. Nu kreeg de lütt Wanz dat mit de Angst to doon. Se leet vör Upregen enen Druppen vun ehr Sekret up de Asternblööt fallen. De glänz as en Parl in Sünnenschien!
De Wanz höört to de grönen Boomwanzen, se warrt ok "Fule Greet" nöömt. Se harr al ehr bruun Harvstfarv annahmen. Eerst in't Fröhjohr na den Winterslaap is se wedder gröön. Dörch de brune Farv is se in dat bunte Loof kuum uttomaken. Denn egentlich överwintert se in dröges Loof. Ganz selten kümmt se in de Wahnungen. Up mien zartlila Orchideenblööt bin ik se furts wies worrn. Dor harr se sik enen annern Placken utsöken müsst! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
Up en Fohrt över Land wöör ik ut Auto vun wieden en groten Hupen witte Vagels wies. Se flögen över en Koppel up un daal un hin un her. Dat weern hunnerte vun Möven. Denn güng de Straat bargup un ik kunn nix mehr sehn. Wat weer dor blots los? As ik neger ran weer, keem en Trecker mit en Ploog, en Walz un en Egg achter sik den Barg hoch. He plöög un hark de Koppel glatt, allens mit en Arbeitsgang! So'n Gespann harr ik bither noch nich sehn. Nu weer mi kloor, worüm dor so veel Möven up de Koppel to gang weern. Se flögen mit groot Geschrei in enen Striepen ümmer dicht achter den Trecker her; slögen dorbi wild mit de Flünken. In de frisch upwöhlte Eer geev dat seker veel Metten un anner lütt Deerten för de Möven to'n Freten. As de Trecker den Barg hendaal föhr, bleven de Möven all up den frisch trechmakten Striepen sitten un töven, bit he wedder den Barg hoch keem. Nu keem noch en annern Trecker achter den Barg hoch tuckert. De harr enen Saatkassen achter sik. Dor flögen alle Möven achter den Saatkassen her. En Pulk Möven flöög so dicht üm dat Fohrerhuus vun den Trecker rüm, dat de Fohrer bald keen Sicht mehr harr. Up so'n Fohrt över Land kannst n' Barg wies warrn. So veel Möven up en Hupen harr ik sülvst an de Oostsee noch kuum to Gesicht kregen. Un so'n niemodschen Trecker mit soveel Geschirr achter sik harr ik ok noch nich sehn. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
19.10.08 ..Meeräschen in de Trav! To geern harr ik mal en Meeräsch in de Hand nahmen un ok geern eenmal en eten. Se sall heel goot smecken. Den halven August bit End vun den Septembermaand bün ik mit Fohrrad meist jeedeen Dag an de Trav bit to'n Fischereehaven föhrt. Un ümmer heff ik an't Över vun de Trav welk in't Water swömmen sehn. Mitünner slogen se sogoor mit de Schwanzflossen, denn sprütt richtig dat Water hoch. Se swömmen flink un behend in lütte Swarms dörch dat flache Water un söchen ümmer wat to'n Freten. Dat Water weer so kloor, ik kunn tokieken, wi se de Algen vun de Steen grasen. Seeg meist ut, as wenn Schaap up de Wischen grasen. De
Meeräschen sünd smucke bit to 50 cm lange Fisch. De Schuppen
up'n Rüüch sünd blaugries un an de Ünnersiet blenkert
se sülvern. Se sünd Vegetarier. Mit ehr breetlippig Muul
köönt se goot de Algen vun de Steen afplücken. Se filtert
ok Nohren ut dat Water. Nu sünd se nich mehr bi uns. Se sünd sotoseggen blots Sommergäst! Se hebbt sik in't deper un warmer Water vertrocken. Freten bruukt se in Winter kuum. In't Fröhjohr treckt se denn wedder an de Küsten un in Flussmünungen un graast de Algen an de flachen Över vun de Steen. Dor se bit to 16 Johr olt warrn köönt, seh ik mien Meeräschen villicht neegsten Sommer wedder bi uns in de Trav. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
Driggt se ehren Namen nich to Recht, de Hamamelis, de "Zaubernuss"? Tövert se nich wunnerschöne Harvst-Farven, de Tövernutt? Un to lieke Tiet kann een al düütlich dat tokamen Fröhjohr sehen. De brunen Knubbeln wiest: Wees man nich bang, wi sünd al dor. Ut uns warrt meist noch in kollen Winter lütte gele Blöden. Anke Nissen
|
|||||
14.10.08 ..De Wegwarte: Bloom vun't Johr 2009 Ik wull man blots vertellen, dat de Wegwarte (Cichorium intybus) mit ehre lüchen blagen Blöden de Bloom vun dat Johr 2009 is. De Loki-Schmidt-Stiftung will up disse olle Kultur- un Heilplant upmerksam maken. De Länner Hamburg un Neddersassen hebbt de Plant as gefährdet instuuft. Un denn is mi en wohr Beleven infullen, dat Rudi Witzke mal vertell över de Tiet, as he för de Russen arbeidt hett (1945-47): De Russ geev uns to eten, as wi in t Holt för em de dicken Eken dal halen, he sprütt ok gegen Typhus un Cholera. Man dat Eten weer knapp un wat na unsen Smack angammelt, de Sprütten rumoren inn Liev. Dor behöll een dat Eten nich lang bi sik. En Kumpel vun mi de Buur Steiner ut dat Elksiedland in Masuren , dorto mien Erinnern, wat mien Vadder wohl daan harr leet uns as Schaap up Wischen un ann Feldrand de rechten Krüder söken un finnen, de wi roh verputzen. Mal de Bläder, männichmal hett Maat Steiner ok de Wörteln utbuddelt un tweinaagt un utlutscht. Un ik heff em dat denn namaakt. So hebbt wi männich Zichorie (dat is de Wegwarte) verbruukt, ok Kaffee hebbt wi uns dor ut bruut. Anke Nissen
|
|||||
Uns wörr dat goot gahn, wenn ja wenn dat de Marienkäfers nich geev. So nüdelich de sind, wenn di mal een orrer twee över 'n Weg krabbelt orrer wenn uns Antje Hessler dor över vertellt , wenn du aver Hunnerte dorvun in dien Baadstuuv hest, denn is dat lästig. Se wüllt nu apensichtlich bi uns in de warme Baadstuuv överwintern! De Deck, mien Baadwann, de Wännen, allens krabbelt rotpünktet. Wenn du di dalsetten willst as dat ja ok de Upgaav vun en Baadstuuv is , denn kannst' dat nich vör luter rode Krabbel-Pünkte. Du warrst bekrabbelt, nix is vör dat Krabbeltüüchs seker. Mien leef Mann is anfangs noch bigahn un hett de Deerten tohoop raakt un in enen Pott un na buten bröcht. Man bi't teihnte Mal hett he upgeven. Ok ik sinneer, wo de lütt Deerten to helpen weer. Bi mien Rettungs-Versöken harr mien Nääs faststellt: besünners goot rüken doot se nich, de Käfers, tominnst nich för minschlich Näsen. Un as se mi denn in den Blusenkragen krabbeln un in 't Hoor flögen, dor heff ik den Staubsauger haalt un allens afsuugt, de Wännen de Wann, de Deck, allens. Later hebbt wi 't Sugen noch tweemal wedderhaalt. Nu hebbt wi Ruh. Man wegrüümt heff ik em noch nich, den Suger... Anke Nissen
|
|||||
"Kiek mal, wi hebbt en smuck Fensternett kregen", meen mien Mann. He wies up en fien Nett buten in de en Eck vun uns Stubenfenster. In de Meern vun dat Nett seet en lütt Spinn. As ik de Terrassendöör upmöök, suus de Spinn in de Buddel, de buten up dat Fensterbrett ünner dat Nett stünn. Wi harrn de Spinn bi ehr Arbeit stöört, se harr dat Nett noch gor nich ganz fardig, en Utschnitt fehlt noch. Annern Dag seet se wedder in de Meern vun ehr Nett. Ik harr Glück, ik kunn de lütt Spinn dörch de Schiev knipsen. En Krüüzspinn weer dat nich, se harr en ganz anner Muster up den Rüüch. Dat weer en Sektorenspinn.
Nu wöör uns kloor, worüm dor wat an dat Nett fehlt. De Sektorenspinn lött en Utschnitt vun dat Nett frie. In den Utschnitt löppt en enkelt Faden vun de Meern in de Buddel. Dat is de Fluchtweg in ehr Nest. Jeedeenmal, wenn de Terrassendöör upgüng, suus se an düssen Faden hindaal rin in de Buddel. Bi den Storm harr dat Nett Schaden nahm. En verdröögt Rosenblatt weer up dat Fensterbrett weiht. Up dat Blatt harr de Sektorenspinn en Fleeg inspunnen. De lütt Spinn hett sik dörch den Wind nich verdrieven laten. Se weer wohrhaftig ümmer noch in de Buddel. Seker flickt se in de neegsten Daag wedder ehr fien Nett! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
28.9.08 ..Harvstdag an de Noordsee! De Septembermaand güng up dat Enn to. Dat Weder weer goot un
uns trock dat wedder an de Noordsee. Glieks an eersten Moorn güng
dat an den Diek. De Heven weer so blaag un kloor, dor müssen
wi doch över den Diek kieken. De
Sünn, koort vör't Ünnergahn, düker den Heven in
en orangefarvig Klöör. Dat weer en Farvenspeel, dat warrt
wi so licht nich vergeten. Un an de Kimm kunnen wi ditmal de Insel
Sylt utmaken. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
De lütten Naschkatten, de Eerdimmen, besöökt ok in Harvst noch ümmer ievrig de Blomen in unsen Goorn. De hoge Fetthehn, ok Harvstfreud nöömt, mit ehr rosa Blöden hebbt ehr dat andahn. Dor sitt mitünner söss Immen to glieke Tiet. Is nix mehr to halen, fleegt se een Bloom wieder. In
Harvst is dat nich ahn Gefohr! Överall hebbt de Spinnen ehr Netten
trocken. De sitt in ehr Versteek achter en Blatt un liegt up de Luur.
De fienen Netten sünd kuum uttomaken. Dat güng allens so gau. Mi wöör rein so'n beten grugelig
bi't
Tokieken. De Eerdimm weer so fast mit Spinnfadens inwickelt, ik kunn
blots noch ehr'n geelswart ringelten Achterlief un ehr swarten Ogen
künnig maken. As Mumie hüng de arme lütt Naschkatt
nu meern in't Nett! De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
Hett Antje Hessler nich kortens vertellt, dat bi ehr an de Huuswand ein Poch leevt? so dach ik un luur so 'n beten an mien Huuswand rup. Un dor kunnst di ja meist verjagen dor seet in dat Wienloof an de Wand en lütt Draken, ene Echse, nee, ene Eidechse. "Oscar!", reep ik, "kumm doch gau mal her!" Oscar keek, staun, keek noch mal un entdeck noch twee vun disse Deerten, noch heel lütte. He sett sik een dorvun up sienen Arm. Un de lütt Eidechs hett sik dor denn all Ruh wieder vun de Sünn beschienen laten. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Ole Nissen
|
|||||
Gistern bün ik in Hamborg merrn in de Binnenstadt ünnerwegens, da lücht wat Witts an'n Wegrand. Un en Duft kümmt vun da, den ik nienich verwesseln kann, denn dat is min Leevlingsduft... Holunner! Holunnerblööt! Un kiek an: da blöht he würklich, blangen de Straat, un dicht bi de blöhen Dolde een mit noch slaten Knubben, un beten dorachter en Dolde mit dunkelblaage Beeren. All dree Stadien vun de Hollerbusch-Dolde blangenanner, hier bi de Sechslingspforte in Hamborg-St. Georg an en Septemberdag! Nu is dat so wiet, nu blöht de Hollerbusch dat ganze Johr. Dat is de "dörteihnte Maand", in den sik alle Köstlichkeiten vun't Johr togliek versammelt! Dat Bild köönt
Se per Klick vergröttern! Marlou Lessing
|
|||||
De
Augustmaand harr uns nich jüüst mit veel Sünnschien
verwöhnt. Dorför geev dat glieks in de eersten Daag vun
Septembermaand veel warmen Sünnenschien. Dat hebbt ok de lütten
Deerten markt. Hummeln, Immen, Flegen un Bottervagels flögen
vun Bloom to Bloom. Setten sik ok mal up en Blatt in den Sünnenschien
un breden ehr Flünken ut. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
"Äpp, äpp, äpp", lett sik jeedeen Dag de
Hasselpogg (Laubfrosch) höörn. Dat geiht al so siet Enn
vun den Julimaand. Seker is dat de Hasselpoog vun verleden Johr. Dor
seet he oftins up de Hortensie. He will uns wull vertellen, dat sien
Sipp as "Lurch des Jahres 2008" utsöcht woorn is. Sien
Konzert kümmt ut den Winterjasmin, de an de Huuswand steiht.
Ik anter em ümmer un he rööpt denn wedder trüüch:
"Äpp, äpp, äpp!" Aver sehn lött he sik
nich. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
24.8.08 ..Pielkruut un Waterpogg Wi seten up dat Wakenitzschipp un keken in't blanke Water. Dat weer windstill un dat Water weer so kloor, kunnst meisttiets bit up den Grund kieken. Blots in de lütten Wellen vun uns Schipp bewegen sik de Seerosen un anner Waterplanten. Up langen dünnen Stööl schaukeln de Bläder vun de een Plant hin un her. Se wiesen bi jede Well mit ehr spitzen Bläder ümmer piel na baben. Dorto harrn se ok noch de Form vun en dreekantig Piel. Wi keken uns de Planten genau an. Lütte Blöden an de Planten kunnen wi ok noch utmaken. De Kaptein harr dat wull mitkregen. He verkloor uns denn: "Das ist das Pfeilkraut!" To Huus heff ik denn glieks in mien Plantenbook nakeken. Dor stünn: "Pfeilkraut, Familie Froschlöffelgewächse"! Harr sik dorüm en Pogg ünner de Planten verkrapen? In't flache Water vun de Wakenitz seet he meern mank anner Waterplanten un leet sik vun mi knipsen. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
Dat weer noch bannig fröh, aver ik kunn nich mehr slapen. Vörsichtig güng ik de Trepp hindaal. As eerst möök ik de Huusdöör up, keek in't Weder un hal denn dat Blatt ut den Zeitungsstänner. Nu müss ik eerstmaal wat drinken, ik harr Döss. In de Köök geev dat en groot Överraschen. Dor seet en Nachtswärmer! An't Finster up de Gardin harr he sik dat bequeem maakt. Dat weer en Nachtbottervagel! Nu müss ik dat genauer weten. Noch in dat Nachthemd heff ik den Bottervagel vun alle Sieden knipst. Dorna heff ik em flegen laten. Glieks suus he in den hellen Heven, ok as Nachtswärmer! Later
heff ik denn in mien Böker nakeken, em aver nich funnen. Ok mien
PC heff ik üm Rat fraagt. Aver dor geev dat so veel Nachtbottervagels,
dor heff ik mienen nich rutfunnen. Mien Nachtbottervagel is en Huusmodder, en Ulenfalter, un keen Nachtswärmer! Dat is en Nachtuul! He höört to de Nachtfalter. Sien genauen Naam is: Hausmutter Noctua pronuba en Eulenfalter. Nu heff ik mien Bild mit dat vun de Huusmodder vergleken. Un wohrhaftig, mien morgendlichen Besöök in de Köök weer en Huusmodder. De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Antje Heßler
|
|||||
15.8.08 ..Agapanthus, de Leevsbloom De Agapanthus is en Schmucklilie ut de Familie Agapanthaceae, he
warrt ok "Liebesblume" nöömt. "Agape"
is nämli en greeksches Woort för Leevde, aver nich för
de erotische Leevde, sünnern mehr för de geistliche, metaphysische
Leev. Düsse schöne Bloom weer mi noch nie so richtig in't
Oog fullen. Nu aver seten wir in Bosau "Achter de Muur",
in'n Goorn vun en fein, lütt Kaffee. De Goorn weer man lütt,
aver in em stickt bestimmt veel Leev un Towenden dat kunn een
marken. Allens weer fein toschick, keen "Wildkrüder"
to sehen. De Blomen blöhen as dull, in alle Farven. Dormank stünnen
Dische un Stöhl för Gäst, as wi. Und denn weern dor
noch vele Keramiken to sehen: Pött, Kannen, Aanten, Höhner,
Beker... all in Blaag. Gistern weern wi bi Frünnen inlaadt. Un wat harrn de up ehre Terrass in'n groten Pott stahn? En mächtig Exemplar vun de Agapanthus. De heff ik nu photographeert, dat Se ok disse schöne blage Bloom ankieken köönt. Dat Bild köönt
Se per Klick vergröttern! Anke Nissen
|
|||||
10.8.08 ..Ünner't Vagelhuus: De gröne Gefohr Hüüt heff ik enen groten Schreck kregen. Mien Mann klöter beten in'n Goorn rüm un reep na'n Tiet:
"Kumm doch mal her!" un as ik neven em stünn, dor wies
he up en saftig gröön Plant, de direkt ünner't Vagelhuus
stünn: "Kiek mal, kennst du disse Plant? Ik kann mi gor
nich mehr besinnen, wat wi hier utseiht hebbt." De Biller köönt Se per Klick
vergröttern! Anke Nissen
|
|||||
|