Worüm Mudderkuurn so giftig is


Mudderkuurnbild ut dat Bauk von Lonitzer

vun Behrend Böckmann

na Deel 1
na Deel 2

Ok wenn dat Mudderkuurn all œwer 3000 Johr bekannt is un hier un dor Verwennung funnen hett, so hett'n doch nich wüsst, woans dat ranwassen un wat sik binnen in't Kuurn as Würkstoff billen deit.

As ierster hett Adam Lonitzer (1528-1586) sik dormit befåt. Hei hett in Marborg Philosophie un Medizin studiert, dorsülfst as Perfessor för Räkenkünste arbeid't un sik as Dokter näbenbi mit allerhand Kruutwark befåt. As hei denn 1554 Stadtphysikus von Frankfort wür, hett hei sik noch mihr mit Kruutwark gägen Krankheiten kunnig måkt un 1557 sogor ein eigen Kruutbauk von 750 Sieden rutbröcht. In dit Kruutbauk finnen wi den alleriersten Henwies up dat Mudderkuurn un sien praktisch Anwennung.

1782 wier denn klor, dat Mudderkuurngift in't Äten disse Krankheiten utlösen deit; un 1853 kümmt dei franzöösch Botaniker Louis René Tulasne (1815-1885) den Mudderkuurnpilz neeger up'e Spur. Siet disse Tiet weit man, woans hei sik vermihrt un wassen deit.


Grundmolekül Ergolin, von dat sik all Gift-Varianten afleiten daun

Mihr Klorheit œwer dit Gift bröcht Rudolf Kobert (1854 - 1918). Hei studierte Medizin un hett as Pharmakolog' un Toxikolog' bet 1896 in Straßborg un dornåh bet tau sienen Dod in Rostock forscht un lihrt. All inne Straßborger Tied hett hei dat Mudderkuurn neeger ünnersöcht, üm ruttaukriegen, wat dat för Substanzen in dit Kuurn sünd, dörch wecker sik dei Minschen vergiften daun. Kobert schrifft von Ergotinsäure; hüt näumt man den Giftstoff Ergotamin. Disse Nåm rööcht von't franzöösch un inglisch Wurt "ergot" för Mudderkuurn her. Dat Ergotamin in't Mudderkuurn sall besonners giftig sien, wenn't noch frisch is, wenn't länger licht, geiht dei Giftigkeit taurüch. Ik wüür dor œwer leiwer kein Risiko ingåhn — von Sülwstversäuk råd ik nådrücklich af!


Dat Ergotamin-Molekül. Links dei Ergolin-Gruppe

Dei schwiezer Biochemiker Arthur Stoll (1887-1971) isoliert denn 1918 dat Ergotamin in't Mudderkuurn un beschrifft disse chemische Substanz. Dei Chemiker George Barger (1878-1939) ut England gifft denn 1931 sien Wark "Ergot and Ergotism" — up Platt "Mudderkuurn un dei Mudderkuurnsüük" — rut un fåt dorin allens tausåmen, wat bet dorhen œwer dat Kuurn un sien Würkungen bekannt wier.

Œwer dat Säuken nå dei Giften güng wieder, un so wull dei schwiezer Chemiker Albert Hofmann (1906-2008) in't Mudderkorn dat säuken, wat dei Blaudzirkulatschon anrächt — un hett dorbi 1943 dat LSD funnen.

Dat Ergotin un sien väle Varianten — also dei Alkaloiden, dei dat Mudderkuurn so gefährlich måkt — warden hüüt noch in dei Medizin bruukt, tau'n Bispill bi dei Behanneln von Migräne. Dat is ja doch dei Dosis, dei dat Gift måkt.

Intressantes Link:

Mudderkuurn — Gift warrt Medizin


na baven