Mudderkuurn...
...or Kreihenbrot, Wulfstähn, Brandkrut, Kuurnzappen, Kreigenkrall

vun Behrend Böckmann

na Deel 2
na Deel 3

Up wat kümmt 'n nich allens, wenn man bi't Vertellen is. Man schnackt œwer Gott un dei Welt un up eins stünn dat Mudderkuurn up't Tapet: Worüm is dat hüt nich mihr tau finnen, wat hett dat Sammeln un Verhökern vör föftig Johren an Taschengeld inbröcht, wortau hemm' Apteikers disse schwatt-blågen Küürns nödig hadd, sünd's würklich so giftig, as 'n secht un wat'n hier un dor œwer't Mudderkuurn hürt un läst harr? Œwer ik will dei Reich nå vertellen.

Klauke Lüd, dei sik inne Götterwelt vonne Griechen utkennen, hemm' rutfunnen, dat tau Ihren von dei Fruchtborkeitsgöttin Demeter — Zeus harr sik ok in sei verknallt — dei Mysterien von Eleusis (hüt 'n Vorurt von Athen) af 1500 vör J.C. afhollen würn un siet disse Tiet dor'n Drunk utgäben wür, in den näben Gasten un Peppermintkrut ok Mudderkuurn utlaucht wier — un so wüürn dei Lüüd "mysterisch" måkt. As denn œwer dat Christendaum upkeem, hett dei römisch Kaiser denn 392 nå J.C. den Demeter-Kult verbåden, un 396 nå J.C. geef hei Order, dei Tempelanlåch kort un klein tau måken.


Göttin Demeter mit Garf
up ein antike griechsche Münze

Begäng bläben is bi Buern in Griechenland bet hüt dei Demetergarf. Bet hüt sünd ok ut mannig Roggenor väle Mudderküürn rutwussen. Spökenkieker un Wunnerheiler hemm' wull wüsst, wat sik mit dat Mudderkuurn anstellen lött; anner hemm' disse drei bet fief mål grötteren schwatt-blågen Küürn blot för verwussen Kuurn hollen, sei as Mähl äten un sünd dorvon krank worden orrer sünd gor dod bläben. Man wüsst nich, wat in dat Mudderkuurn is, dat up den Minschen würkt. Man wüsst blot, dat dor wat würken deit un dat dei Würkung von't Quantum afhängen däd. So hett Mudder Griepsch all in't Middelöller mit'n Medizin ut Mudderkuurn Frugens hulpen, fixer un bäder Kindsbettweihen tau œwerståhn. Dorher kümmt ok, dat disse Küürns "Mudderkuurn" näumt warden. Bekannt is ok, dat dei Engelsmakerinnen Mudderkuurn för ehr Pfuscherie brukt hemm'. Œwer ierst in't verläden Johrhunnert künn man den Stoff in't Mudderkurn finnen, dei up Fleisch un Geist von'n Minschen inwürken deit.

Man wüsst ok, wo dat Mudderkurn tau finnen is. Besonners väl Mudderkuurn wier in Roggenoren an'n Ackerrand tau finnen, wenn't taun bestimmte Tiet sihr natt wäst is.


Swatte Mudderkuurns in Roggen

Hüt weit man, dat dat Mutterkuurn 'n Pilz is. Dei Sporen von den Mudderkuurnpilz täuben an'n Ackerrämel in't natte Gras up den Momang, dat dei Roggen bläuhen will, un låten sik denn von'n Wind up noch unbefrucht Bläuden inne Oren weihen, setten sik fast un krupen so in dat, wat dat Kuurn warden süll, rin — un låten dat Myzel tau den Mutterkuurnpilz ranwassen. Dorbi ward tauierst noch'n säuter Saft, dei "Honnigtau" afgäben; un wenn dei Pilz, den dei klauken Lüüd Sklerotium näumen, utwussen is, denn hett hei ok väl Gift in sik. Wägen sien Utseihn hett dat Mudderkuurn in'n Volksmund noch väle anner Nåmen, so taun Bispill Wulfstähn, Brandkrut, Kuurnzappen, Kreigenkrall, Sankt-Petri-Schnei, Tullkuurn, Hungerkuurn, roder Külenkopp, Ergot, Muddergottesbrand... un dei Form un dei Farf hemm' dit Kuurn so den lateinschen Nåmen "claviceps purpurea" inbröcht.

Dei Nåm' Wulfstähn geiht up dei Sagengestalt von'n Werwulf orrer Roggenwulf taurüch. Anneruurts würn öltlings Kinner wohrschuucht, von't Mudderkuurn äbenso aftaulåten as vonne langen schwatten Titten vonne Roggenmuhm orrer -mudder. Vör disse Oort Unwäsen würn wi as Kinner nich mihr wohrschuucht, wull œwer anhollen, nie nich Mudderkuurn in'n Mund tau nähmen, wenn wi as Kinner inne föftiger Johren von't verläden Johrhunnert düchtig Mudderkuurn sammelt un bi'n Apteiker verköfft hemm'. Mudderkuurn wier uns gröttster Geldborn. Man mösst Kuurn för Kuurn ut'e Or up'n Halm an'n Feldrand plücken un nich up't Döschen täuben, denn tau disse Tiet harrn dei Döschkastens all Säben, dörch dei dat Mudderkuurn mit all den annern Schiet verlustig güng. Wier dat Mudderkuurn vör dei Aust utfollen, künn dat buten œwerwintern un in't Vörjohr von Niegen Sporen as all beschräben utsennen.


Gesunde Roggen

Låters is Mudderkuurnsammeln ut'e Mod kåmen, denn dei Wetenschåp wier vörankåmen, man künn dei Würkstoffen all künstlich måken un künn up Mudderkuurn verzichten as den Utgangsstoff för Medizin gägen Blauthochdruck un Koppweihdåch, taun Blautstillen usw. Tau glieke Tiet is dat Mutterkuurn dörch Tüchtung un Chemie dull taurüchdrängt worden, hüt sall dat dörch den Ökoanbu von Roggen af un an all wedder tau finnen sien. Äbenso würn œwer ok Sorten tücht, bi dei dat blot up dei Mudderkuurngewinnung ankeem.



na baven