Dat Kruut för'n Maimaand: Königskerze vun Anke Nissen Verbascum thapsiforme un phlomoides (phlomos
= Wull) |
|
|
Anner Namen:
|
Großblumige Königskerze, Bärenkräutchen, Brennkraut, Fackelblume, Fackelkraut, Frauenkunkel, Frauenkerze, Frauakerza (Schwaben), Gewitterkerze, Himmelbrand, Himmelsbrand, Himmelkerze, Jonhannislicht, Kerzenkraut, Königskerzenblumen, Luntenkrüütken, Marienkerze, Neumannskraft, St. Johanniskerze, St. Johanniskraut, Schafschwanz, Unholdenkerze, Unholdenkraut, Wallblume, Welk, Wetterkerze, Wilden Tabak, Wüllen, Wollblume, Wollblumen, Wolle, Wollkraut Wollstange, Wurmkraut, Wüllich, Zöllich Plattdüütsch Namen: Brennkruut, Fackelbloom, Fackelkruut, Königskerz, Wullbloom, Wullkruut |
|
Bestanddelen: | Sliem, Saponine, Zucker, Spuren vun ätherisch Öl, Farvstoff | |
Sammelt warrt:
|
Blöden (Flores Verbasci) vun Juli bet August bi sonnig Weder. |
|
Warrt bruukt: |
lööst Hoosten un Sliem, beruhigt de Nerven |
|
So warrt't anwendt:
|
mehrstendeels blots in Teemischungen, as Bispill:
Königskerze alleen:
|
|
|
||
Rosspappeln
un Königskerzen
sammel för un för; denn blifft de Winters-Schrecken buten vör de Döör In't eerst Johr wasst bi de Plant blots en groot, locker up den Boden
liggen Blattrosett. In't tweet Johr drifft se enen kerzengraden Stengel,
de oft mannshoch is un de in den ünnern Deel mit Bläder
besett is. Bläder un Stengel un Kelche sünd dicht övertrocken
vun en wollig, filzig Hoor. Dorher de Namen Wullbloom, Wullkruut...
De Königskerz is en staatsche upfallen Plant, de vun'n Juli bet
September blöht. Dat Besünnere an de Königskerz is, dat se villicht de empfindlichst
Blöden in uns heimisch Flora hett. Al dat lüttst Antippen
as to'n Bispill dörch en anflegen Insekt maakt,
dat sik de Blöden lööst un dalfallt. Neven de "Grootblomig Königskerz" Verbascum thapsiforme sünd ok de Blöden un Bläder vun twee anner Orten heilkräftig:
Bi de Windblomen-Königskerz is de filzig Behaarung an Bläder
un Stengel so'n beten geel. |
||
|
||
De
Königskerz hett en lang Tradition as Heilplant. Ok uns Vöröllern hier kennen de Plant. Se hebbt bi Sonnenwend-Fiern
de Stengel mit Bienenwachs besmeert un as Fackel bruukt. In't Middelöller hebbt de Lüüd glöövt, de Königskerz kann Ratten un Müüs ut Schüün un Stall wegdrieven. Se weern vun de Meen, de hen- un herhuschen Deerten weern böös Geistervolk un de Königskerz kunn de wegdrieven. In't Allgäu warrt hüüt noch seggt: Wenn ene Königskerz up en Graff wasst, denn hett de Dode noch keen Ruh funnen. Ok in de Weihbuschen ik heff al oft dorvun vertellt höört de Königskerz för vele Minschen mit rin. De Königskerz hett Saponine in sik, un de sünd giftig för Fisch so warrt seggt. Aristoteles schrifft, dat de Samen vun de Königskerz in't Water streut warrt. Dorvun sünd denn de Fisch so benusselt, dat se ganz licht fungen warrn köönt. Hildegard von Bingen nöömt uns Königskerz "wullena". Se meent, disse Plant is en goot Heilmittel för en "trurig Hart". De Stengel hett een fröher in Harz orrer in Pech dükert, so wörr dat en lang brennen Fackel dorher de Namen Fackelbloom, Fackelkruut. |
||
|
||
De Blöden vun de Königskerz (Flores verbasci) lööst den Sliem. Se warrt mehrstendeels tohoop mit anner Krüder bruukt, as Bispill mit Eibischwörtel, Söötholtwörtel, Veilchenwörtel, Anis... Königskerzenöl gegen Smarten in de Ohren:
Tee-Mischen gegen beginnen Hoosten: Liek veel:
|
||
|
||
Tee-Mischen gegen Reiz-Hoosten
Königskerzentee gegen Reiz-Hoosten, ok för Kinner to bruken
Tee-Mischen gegen Keuch-Hoosten, för öllere Kinner Disse Tee hemmt de Entzünden, lindert den Hoostenreiz, lööst Sliem un Krampf
|
||
|
||
Königskerz
Ut Martinas Krüderbook Plattdüütsch: Ludgerd Lüske So as dit Krüütken driff de Bloom' As Wullbloom un as Königskerz, Bruken deit man miene Bläder, Dörch Tee ut Blatt un Blöden Dörch Mischen ok mit anner Orten So bün ik nich blots moj' un lüchen Düsse Äöversetten in originaol Südollenborger Platt: hier
So wie dies Kräutlein zeugt die Blum "Als Wollblume und Königskerze, Verwendet werden meine Blätter. Der Tee aus Blättern und den Blüten Man mischt mich auch mit andern Arten, So bin ich nicht nur schön und prangend |
||
29.4.2008 |