Logo van dei MARE-Mission. Bild-Daoten: DLR

"Astromumien" ünnerwägens

van Ludgerd Lüske

Man kann sik blots wunnern. Twei Sitze in dei Orion-Maond-Kapsel sünd all besettet. Nümms hätt reserveiert, beide Passagiere sünd nich utbillt, dei bruukt dei düürste Reise uck nich betaohlen, dei sünd einfach dorbi. Dat Dütschke Zentrum för Luft- un Ruumfohrt (DLR) schickt dei beiden, gaut vermummt, üm den Maond. Dor käönt wi blots haopen, dat Helga un Zohar heile wedder trüggekaomt.

Helga und Zohar fleigt üm den Maond. Bild-Daoten: DLR

Dei twei sünd "Astro-Mumien" un as Test-Dummies ünnerwägens, un sei reiset ok nich alltau komodig.

Dei NASA werd 2022 mit dei Mission Artemis I nao bold 50 Johre wedder ein Ruumschip nao den Maond schicken. Nu wörn all dei eiersten Passagiere Helga un Zohar ünnerwägens nao dei NASA in Florida. För dat unbemannte Testfleigen werd dei "Mät-Twillinge" in dei Orion-Kapsel sitten. Dat Dütschke Zentrum för Luft- un Ruumfohrt (DLR) hätt dat Leit äöwer dat MARE-Experiment. Et ünnersöch mit twei gliek bawte Mätpuppen dei Straohlenlast bi dei bold seß Wäken duurn Weltruum-Reise, anpasst an ein Frauenlief.

In düt Bild achtern ligg HELGA in ehre Anti-Straohlen-Weste. Bild-Daoten: DLR

Dei NASA will nämlick mit dei Artemis-Missionen dei eierste Frau up den Maond bringen. Forschkers van dat Kölner DLR-Institut för Luft- un Ruumfohrtmedizin häbbt dit Experiment praot maokt un nu för den Inbau an den Kennedy-Weltruumbaohnhoff utläwert. Eine Straohlenschutzweste will man dorbi uck utprobeiern. Up- un Inbau sünd all veier Wäken vör dat plaonte Upstiegen passeiert.

Mätpuppe Helga. Bild-Daoten: DLR

Praot för dei Reise nao Florida. Bild-Daten: DLR

Butsiet van den Eerd-Magnetscherm is dei Straohlenlast för den Menschken-Organismus dütlick höger. Dat Frauenlief hätt mehr Orgaone, tau'n Bispill dei Bostdrüsen, dei dei Straohlen nich so gaut affkäönt as dat Kerlslief. Dei Staohlen hört bi deipe Weltruum-Missionen, bit nao'n Mars, tau dei grooten Lasten. "Mit dat Programm MARE, dat gröttste Straohlen-Experiment butsiet van den Eerdümloop, willt wi rutfinnen, wo nau sick dei Straohlen-Werte bi eine heele Maondreise för Fraulüe verhollt, un womit man dei Ruumfohrers* för Straohlenschaoden wohren kann", sägg Thomas Berger. Hei hätt dat Leit äöwer dei Biophysik-Mannschkup bi dei Straohlen-Biologie an dat DLR-Institut för Luft- un Ruumfohrtmedizin. "In dei vergaohn Wäken un Maonde häbbt wi Helga un Zohar an dei DLR-Stäen in Köln un Bremen heel dörcheckt. Dorbi was uck ein Test äöwer dei Wirkung van Startvibrationen bi dei Artemis-I-Mission. Achternao möken wi einen heelen Upbautest van dei Mätpuppen, dormit an dat Kennedy-Ruumzentrum aals pass afflöpp." Hier kannst dat in ein Video sehn.

Upbau van dei Mätpuppen in Laogen. Bild-Daten: DLR

Aktiver Strahlungs-Detektor. Bild-Daten: DLR

Vörweg mök man mit HELGA an dat DLR-Institut för Ruumfohrt-Systeme in Bremen einen Vibrationstest. Disse Test simuleiert dei Beschleunigungswerte, dei bi den Start van dei Artemis-I-Mission upträen käönt.

Bild-Daten: DLR

Dei "Mätpuppen-Twillinge" sünd nao dat Vörbild van Frauenliewer upbawt. Fraulüe häbbt ansick ein högeret Krebsrisiko un dorümme gellt alltied för ehr annere Straohlengrenzwerte as för dei Kerls bi dei Astronauten-Mannschkup. Mit Testpuppen in den Weltruum geef et süß noch kiene sünneren Forschkungen för Fraulüe. "Nauer sünd beide Puppen ut Materiaolien herstellt, dei dei Menschken-Knaoken, Weikdeile un Orgaone van eine utwössen Frau naostellt. Mehr as 10000 passive Sensoren un 34 aktive Straohlendetektoren sünd in dei 38 Schiewen inbawt, mit dei man dei Puppen tausaomesettet,", verklort Dr. Berger. Beide Testpuppen sünd 95 Zentimeter groot un wägt 36 Kilogramm. Helga flügg aohne Weste nao'n Maond, aower Zohar dräg eine nei entwickelte Anti-Straohlen-Weste, ASTRO-RAD neumt. Naodem Helga un Zohar wedder trügge kaomt up dei Eern, kann man dei Daoten van beide Testpuppen verglieken. So finnt man rut, off dei Weste dei Straohlenlast minnern kann.

Bild-Daten: DLR

Bi dei Artemis-I-Mission werd dei Orion-Kapsel van dat Europäischke Versorgungs-Modul (ESM) andräben un versorgt, dat man mit dütschke Technologie in Bremen bawde. Dei Fleigtied werd tüschken 26 un 42 Daoge liggen. Dorbi is dat MARE-Experiment as eine soneumte Wätenschkup-Fracht mit an Bord. Dat heit, beide Testpuppen mäötet eigenstännig funktioneiern. Van dei Stromversorgung bit tau dat Daotenspiekern dräöwt aale Funktionen nich van dat Orion-Schip affhangen. Dat neie NASA-Maond-Programm kreeg den Naomen nao dei Twillings-Süster van Apollon. Artemis is in dei griechischke Mythologie dei Maond-Gottheit.