De Sünnschienkieker in'n Hornung: Dat dicke Enn kümmt noch! |
|||
Na, wo warrt dat in düssen Februor? Warrt't kolt? Freuher, as de ollen Römer noch to mellen harrn, dor güng
dat Johr in Mart los. De Februor was de letzt Maand in Johr, dorum
kreeg he ümmer bloots de Restdaag vun dat Johr. |
|||
|
De Meteorologen, de Wedderpoggen, meent, de Februor fangt mit milden
Wedder an. Na jo, schallt se Recht hebben. Aver de Sünn dröff
op keenen Fall schienen, wieldat de Buur seggt, wenn de Boor to Lichtmeß
(2. Februor) sien Schatten süht, dennso verkruupt he sik nochmaal
soss Weken. Ne, dat schall he nich, wi wullt nich mehr so'n langen
Ieswinter hebben, dorvon hefft wie noog. |
||
Snee is witt un witt is ne feine Farv, ok oder besünners för'n
Winter. |
|||
Woso is dat denn so? |
|||
|
Dat sichtbore Licht. Dat geiht vun Rood na Vigelett. Doröver kümmt denn dat Ultra-Vigelett (Latiensch: "Güntsieds vun Vigelett"), vun dat een den legen Sünnenbrand kriggt. Nerrn ünner dat sichtbore Licht is de Infrarood-Strahlung, de sik bloots warm anföhlt. De is ungefährlich. Dat schöne Licht, dat dat minschliche Oog in bunte Farven terleggt, is för de Natuur also ok bloots een elektromagneetsche Well. De Piel düüdt de anstiegen Frequenz an. Alle Farven tosamen seht för't minschliche Oog witt ut! Dorüm süht ok de Sünn witt ut, wenn se hooch an'n Heben steiht. (Woso se nerrn rood warrt, heff ik letzten Oktober verklaart). Un wieldat de Snee neegto allens Licht reflekteert, süht he ok witt ut! |
||
De Snee schütt de Planten, de Natuur, de noch slöppt. He
smitt dat Sünnlicht mit ehr Farv- un Strahlenspektrum, mit veel
Warms, aver ok mit Infrarot- un Ultraviolettstrahlen, de een gaar
nich sehn kann, wedder torüch von'ne Eer in de von de Sünn
dörchstrahlte Luft. Anners köönt de Planten bi de Warmnis
meenen, dat is al Fröjohr, un denn verfreern se nachtens. |
|||
De Torüchstrahl-Kraft (Albedo) vun ünnerscheedlich Överflachen. Klickt Se op to'n Vergröttern! Torüch kaamt Se denn mit'n Zurück-Knoop op de Symboolliest.
|
De Torüchstrahl-Kraft von een Saak warrt vun de Wetenschaplers "Albedo" nöömt. De frischfoolen Snee strahlt 85-90 Perzent von dat Sünnlicht wedder torüch! He hett also een hoge Albedo. Altosaam smitt de ganze Eer bi 31% Strahlung torüch. De Woold süht in de helle Sünn dorgegen heel swatt ut. De nimmt binah all de veelen Strahlen op. Dor warrt dat denn ok richtig scheun warm an'n Holt. To'n Glück riekt de Sünn in so'n Woold nich so richtig rünner na'n Bodden. Sünst weer dat velicht to veel. De witte Sand an'ne Küst reflekteert man ok bloots bi 35 Perzent. Dat heff ik nich dacht! De blend't doch ok so as Snee. Dat kann een sik licht vörstelln, dat de Albedo ok wichtig dorför is, dat dat op de Eer nich to hitt warrt, nich? De Woolden hebbt twoors en ringe Albedo, avers se benütt de Strahlung dorto, den Kahlenstoff ut de Luft to fischen un Suurstoff natoschuven; un dormit daat se dat Klima good. Avers wenn de Snee un dat Ies ganz verswinnt un de Eer mit swatten Asphalt toplastert weer, oha, dat güng leeg ut! |
||
So funscheneert dat! |
|||
Düssen Snee-Trick von'ne Natuur hebben sik nu de Aaftbuern tonütt
makt. Se strieken den Stamm von ehr Aaftbööm mit sneewitte
Farv an, dormit he nich so warm warrt in de Middagssünn un womeuglich
al de Levenssaft in den Boom opstiegt. Dat dröff noch nich passeern. |
|||
|
Meent doch gistern graad uns Opa Harms to mi: "Jo, nu weet ik
ok, woto dat goot is, dat ik witte Hoor heff. De hollen mien' Kopp
in'n Sommer scheun köhl, nich? Sünst geiht de ganze Grütt
bi mi heidi!" |
||
Un wenn dat in Winter Krieg geven deiht? Wat is denn? Mööt
wi denn wedder freren? Jo, een kann de Woot kregen! Dat meent Ehr Sünnschienkieker. |
|||
|