Preiselbeer
Vaccinium vitis Idaea, Familie Ericaceae

vun Anke Nissen


Anner Namen:

 

 

 

 

Preißelbeere
Bergbuchs, Bickbeere, Borowken, Breinschnetzen, Bruischenze, Brudertsche, Budlergreifeln, rote Bulgrafen,
Duttenbeere,
Fuchsbeere, Fluhbuchs,
Gichtbeinchen, Granten (Westdeutschland, Tirol und Südost-Österreich), Granken, Grankach, Grandelbeere, Grangelbeere, Granbeere, Graubeere, Grestling (Südost-Deutschland), Grifeln, Grüpfli,
Hölperchen, Holperlebeere,
Kadelbeere, Kastenbeere, Kostenbeere, Klosterbeere, Knafwelbeere, Klunderbeere, Kräuselbeere, Krausbeere, Krausenitzbeere, Kräubeere, Krestling, Kronsbeere (Nordwest-Deutschland), Kronbeere,
Linjon,
Mardaune, Mehlbeere, Moosbeere (Südost-Deutschland), Mostjöckle,
Prauselbeere, Prausbeere, Praselbeere, Preselbesinge
Rauschbeere, Reisselbeere, Riffelbeere (Südost-Deutschland), Röstelbeere, Ruschbeere
Schmalzbeere, Speckbeere, Sprießelbeere, Steinbeere, Strickbeere, Sauerbeere,
Taubenbeere, Trüffelchenstrauch, Tressen,
rote Welpern
plattdüütsch Namen: Bickbeer, Kroonsber (na Mensing)

Sammelt warrt:

Bläder, Folium vitis idaeae;
de scharlachroden Beeren

Warrt brukt:

  • Bläder hebbt hüüt keen Bedüden mehr
  • Beere drifft Water ut de Blaas rut,
  • in de Köök as wohlsmecken Bilaag to allerlei Spiesen

Een vun uns Enkeldeerns schreev, dat se Blasenbesweer hett un dat se al düchtig Cranberry-Produkte to sik nimmt. — Hm? Wat sünd Cranberries? In miene ollen Krüderböker heff ik denn leest, dat de Preiselbeer (Vaccinium vitis Idaea) ok Granbeer nöömt warrt. Kann ja villicht sien: Granbeer — Cranbeer — Cranberry?
Ik stöber wieder un keem up de Moosbeere (Vaccinium macrocarpon). De Naam Moosbeere warrt bruukt für uns Heidelbeer (Blaubeer), för de Preiselbeer un ok för de Früchte vun de Bärendruuv (Bärentraube). All drei Planten höört to een Familie, nämlich to de Heidekruutgewächse (Ericaceae).


Moosbeeren warrt in Amerika ok för Wiehnachtsdeko bruukt

Mit "Kulturpreiselbeere" is nich uns Preiselbeer (Vaccinium vitis Idaea) meent, sünnern ene Moosbeere (Vaccinium macrocarpon), un de warrt ok "Cranberry" nöömt. Disse Kulturpreiselbeere hett en anner Ort to wassen, se krüppt över de Eerd, un ehre Beern hebbt enen düütlich annern Smack. Se höört aver ok to de Familie vun de Heidekruutgewächse.


Nu weet ik, dat de Preiselbeer geern gegen Blasenentzünden anwendt warrt. Blasenentzünden warrt ja mehrst dörch Bakterien (mehrst Kolibakterien ut 'n Darm) utlööst. Se langt dörch verkehrte Hygiene, Geslechtsverkehr orrer anners wat in de Harnröhre. Fruun hebbt disse Krankheit öfter as Mannslüüd. Dat kümmt dorher — so warrt annahmen —, dat Fruuns ene veel körter Harnröhre hebbt, de Erreger köönt also veel gauer in de Blaas rinkamen. En Blasenentzünden warrt meist dörch Jucken un Brennen bi 't Waterlaten markt.

1. Spölen

En goot Gegenmiddel is dat Dörchspölen. Also: veel, veel drinken! Dordörch bildt sik veel Urin un vele Bakterien warrt mit rut swemmt. De Lief hett dat denn wat lichter, mit de restlichen Bakterien fardig to warrn.

Een kann — wenn een denn veel drinken mütt — dat Nützliche mit dat Leckere verbinnen un Preiselbeersaft drinken, ca. 300 ml an'n Dag. Ok Himbeersaft orrer Johannisbeersaft kann ik empfehlen.

2. Warms

Goot is ok as Gegenmiddel de Wärmetherapie. Se deit goot, linnert de Smarten, linnert den Reiz. Dull to empfehlen sünd warme Sitzbäder.
Man sull up warme Kledaasch achten, un man sull sik nie up kolle Sittgelegenheiten setten.

3. Planten

Un denn gifft dat natürlich ok noch unse Heilplanten, vun de en ganze Reeg gode Helpsmittel bi en Blasenentzünden sien köönt:

Brennnettelkruut hett veel Flavonoid in sik, dorto veel Kalium
Birkenbläder hebbt veel Flavonoid in sik
Johannisbeerbläder hebbt veel Flavonoid in sik
Ackerschachtelhalm hett veel Flavonoid in sik, dorto Kieselsäure
Brunnenkresse hett keimhemmend Senfölglykosid in sik
Meerrettichwörtel hett keimhemmendes Senfölglykosid in sik
Preiselbeersaft reduziert de Keime in de Harnweeg, wohrschienlich dordörch, dat dörch em en suur Milieu entsteiht. Preiselbeersaft is ene wohlschmecken Besünnerheit.
Bärentraubenbläder hemmt de Keime
Spargel reegt de Nieren an, erhöht so de Menge vun Harn, de utscheden warrt. Ok Spargel smeckt bannig goot!
Liebstöckelwörtel reegt de Nieren an, erhöht de Menge vun Harn, de utscheden warrt
Kürbissamen reegt de Harnbildung an, hemmt Entzünden, kräftigt de Blaas

De Preiselbeer is wiet bekannt, se wasst fast överall. Vele volkstümlich Namen bewiest dat, ik alleen heff al 61 verschieden Namen för de Preiselbeer tosamensammelt.

Dat is en niedrig Half-Struuch. De Bläder sünd eiförmig, se fallt nich af, se sünd an de Ünnersiet heller gröön mit brune Pünkten. De rosa Blöden hangt as Druven. De Frucht is ene scharlachrode Beere. De Beeren warrt al siet Oldingstieden vör allen as Nahrungsmittel bruukt. Ok hüüt bruukt wi Preiselbeeren geern in de Köök, as Bispill as Kompott to Wild.


Lecker Beeren! Bild: W.J.Pilsak/Wikimedia Commons

Wegen de schöne rode Farv sind de Beeren fröher aver ok to 'n Farven vun Stoff bruukt worrn.

Fröher sünd de Bläder vun de Preiselbeer ok to Heilzwecke bruukt worrn. De müssen per Hand plückt warrn; anners wörr man de hele Plant twei maken. De Bläder müssen an luftig Steden dröögt warrn, anners verloorn se ehre gröne Farv. För een Tass Tee bruukte man drei uphümpelt Eetlöpel Bläder. De wörr drunken gegen Entzünden vun de Harn- un Gallenweeg, gegen Rheumatismus un gegen Dörchfall.

De deep-rode Preiselbeere — nauer seggt, de nahe Verwandte vun de Preiselbeer, nämlich de Cranberry — is al vun de amerikanisch Ur-Inwahners, de Indianer, as Heilmittel bruukt worrn. Se hebbt mit Cranberry-Saft Wunden utwuschen, un se leggten Cranberry-Umschlääg up, de dat Gift ut de Pfeilwunden ruttrecken sullen.

Hüüt, vele hunnert Johr later, entdecken Wissenschaftler en nieges Indikations-Rebeet: Preiselbeeren as Mittel to 'n Vörbeugen un to 'n Behanneln vun Harnwegsinfektionen. Preiselbeeren bzw. Cranberries hemmt dat Anheften vun de Koli-Bakterien an de Zellen vun Blaas un Niere.

Ik heff leest, dat Wissenschaftler faststellt hebbt, dat al 400 ml Preiselbeer-Saft orrer Preiselbeer-Nektar, elkeen Dag drunken, veel bewirken köönt. Dat sall ok Preiselbeer-Extrakt geven, ok en wohlsmecken Preiselbeer-Lutschtablett.

Ja — un dit allens hett uns Enkeldeern denn wohl al wüßt, denn woso sull se anners schrieven, dat se wegen ehr Blasenbesweer al düchtig Cranberry-Produkte to sik nimmt. — En plietsche Deern!


14.12.2011


na baven