Schoolkarken — Karken, de egens för de Schölers und Liehrerslüüd vun en School buut woorn — sünd heel roor in Düütschland. In Oostfreesland gifft dat welk, tominnst fröher geev dat welk. Stiekelkamperfehn (hüüt Neukamperfehn) is so en Dörp, 'neem fröher en Schoolkark stunn.

In't Johr 1799 woor eerstmal de egentliche School buut. De Koloniseern vun de Moore weer dor al afslaten, de Fehngemeenden güng dat leidlich good, un se höllen apensichtlich dull op en gode School för ehr Kinner. Tovöör mutt dat al twee anner Scholen geven hebben, de een is söbenteihnhunnertfiefunveerdig (1745) afbrennt — dat mutt en utnahmen dröges Johr west hebben, in de Chronik heet dat "...in einer trockenen Gegend des Fehnes ...". En Oberförster Lantzius Beninga hett för de School en weertvulle Glock spendt, de ok in't Dörp gaten woor, nämlich vun de Klockengeterie H. van Bergen. Düsse Glock keem later in de Schoolkark to hangen.

De Schoolkark mit ehrn langtrocken Buukörper woor 1864 buut. Dor stunn al wedder en nieges Schoolgebüüd, nu al de 4. School. Mit de School tosamen keem dat Liehrerhuus; hüüt is dat en Seminarhuus mit Ferienwahnung. Dat Buudatum 1864 is dor in'n Gevel inlaten. De School un de Kark woorn avers 1978 afbroken; hüüt steiht dor en ganz moderne School, de Kinner mööt nich mehr in'n Gottsdeenst, un de Liehrerslüüd wahnt ok nich mehr in't Liehrerhuus.

De ole School harr (luut dat Book, dat ik bruukt heff) en Toorn mit Wederfahn in de Foorm vun en Swaan. De Swaan steiht för Martin Luther. Bet de Schoolkark buut woor, woor de Gottsdeenst ok in de School afhollen. De School harr twee KLassen, de "lüttje Klass" (för de jüngern Kinner) un de "grote Klass" (för de ölleren Kinner). De "grote Klass" harr ok den grötteren Schoolruum.

114 Johr hett de Schoolkark stunnen in uns Dörp. As se 1978 afreten woor, geev dat ok so'n Aart "Volksbegehren" in't Dörp, dat de Klockentoorn nich afreten warrn schull, ehrdat de ehmaligen Schölers dorvun Afscheed nehmen kunnen.

Dat Bild baven wiest de Westansicht vun de School, dorachter links dat ole Lehrerhuus. Lehrer to de Buutied weer sachs en Herr Baumann — en begängsche Naam in uns Rebett. In't Auswandermuseum in Bremerhaven warrt verklaart, dat Lü mit düssen Naam, wenn se na Amerika utwannern dään, sik in "Bowman" ümdöpen dään. Spannende Saken! De Liehrers vun fröher hebbt blangenbi heel eenfach un spartaansch leevt. Liekers weer dat sachs heel schöön.

Nu folgt noch poor histoorsche Opnahmen. Se köönt de per Klick vergröttern.

Siedenansicht Schoolkark

Schoolkark

Blick ut de Schooldör. Na Süüd is en Graffkrüüz to kennen. Güntöver de Straat liggt en Karkhoff.

---

de ole tied de kittelschört
dat dörp de klockenklang
de liehrersmann de rode kark
de school de höltern bank

de wiede welt dat abc
wat weten is woll wohr
dat dörp begrenzt dat himmelstelt
bloots glöven langt bet dor

de ole tied dat ole bild
de noot un dat idyll
de frame tied de klockenklang —
he swiegt noch in de still...

Histoorsche Biller ut dat Heft "Entwicklung Neuefehns und Stiekelkamperfehns",
Ostfriesische Landschaft mit Archäologie, Aurich 1981

9.11.2022