Leven bi en Gautsherrn, Deil 7 :
De Gautshoff

vun Rudi Witzke



Dat Gautshuus von 1878 is hüüt en Buudenkmaal

Fang ik wohl an besten dormit an, in wat för en Verhältnis de Herr un de Schaulmeister tau eenanner stünnen. Wi kaamt ut de spätfeudale Tiet.

As Schaumeister wöör to de feudale Tiet de Liehrer beteikent, de nich up de Hoge Schaul sien Profeschoon liernt harr. Hei wöör in Dörpschaulen un "niedere" Schaulen insett. Bit 1823 harr de tostännige Pastoor in'n Updraag vun den Grundherrn de Upsicht. De Patron, wat ok de Herr vun dat Gaut sien kunn, müßt för den Liehrer sorgen und harr dat Recht, ehm antostellen un aftosetten. — Denn aver övernehm de Staat de Schaulupsicht, vertreden dörch en Schaulraat.

In düster Johrstiet, wohl so 1937, stünn Upregendes in't Huus. Vadder harr den Herrn, de to dei Tiet noch Einspänner weer, un sien Mudder, de Fru Oberamtmann, to en Avend-Eten inlaadt. Wi wöörn de meist Tiet in uns Jungsstuuv afschåven. Denn aver, so twei Stunnen bevör de hogen Gäst kamen schullen, kreeg ik vun Mudder heel upregt en Updraag. In dat Eet-Timmer wöör normaler Wies nich eten. So weer dor ok bloots för dissen Avend inbött. De Küll weer aver in alle Ecken kråpen. Un Mudder harr faststellt, dat de Leddersitten vun de Eet-Timmerstöhl kold weeren. Ik müßt se mit en Wulllappen warm rieven. — Dat weer denn ok allens, wat wi vun den hogen Besöök mitkregen.

So en Gautshoff is en Utsnitt ut dat drieven Leven. En grote Kauhstall stünn up de linke Siet, vun't Gautshuus ut seihn.


Kauhstall. Foto Wittig/Bundsarchiv

De wöör vun drei "Schweizer" un den Oberschweizer reinlich hollen, dat Veih wöör best pleegt. Elkeen Morgen rullte en Loor vull mit Melkkann na'n Bahnhoff. De Kannen wöörn verladen un in de Meierie Stråålsund brööcht. De Käuh weeren de sekerst Innahm vun den Hoff.

Ik kann verstahn, dat de Schweizer dat gor nich afkunnen, wenn wi uns in den Stall rinsliekerten. — Sommers weer de Stall nich so bewacht. Wi makten Wettfohrten mit de bi uns, bi Kreugers un bi Lemkes in letzten Harvst ankamen lütten Bräuder in Sportkåren.

In en Rönn bleev mien Sportkåår hangen un överslöög sik. Ik sammelte mienen lütten Brauder ut dat Stroh, dat dor to'n Glück leeg. Een kunn seihn, dat hei sik twei Finger beten klemmt harr. — Mien Maten weern verswunnen. Nix ahnend trudelte ik mi mienen Brauder na Huus hen. Ik weer woll in den Goorn achter dat Huus ankamen, dor stünn Mudder mit'n Utklopper vör mi. Se slöög tau, wo se drapen kunn. Un bit an ehr Levensenn hett se seggt, nau as mien Brauder dat natüürlich ok vertellt, dat se mit den Lütten in't Sükenhuus müßten, wieldat de beiden Finger braken weern.

Wenn de Vadder vun den ganzen Kauhstall an sien Steed anbunnen weer, makten wi en groten Bagen üm den Kauhstall.


De Bull. Foto Fernando Hartwig/Wikimedia commons

Sie Naam weer "Tank" un man vertellte, dat hei een Tunn swoor sien schull. Wenn dat man reikte.

In de Richt kemen denn de Pierd- un de Kutschpierdstall. An teihn Gespannföhrer müßte so en Hoff schon hebben. De Inspekter deilte vör'n Pierdstall de Arbeid för den Dag in. Dor harrn wi nix so säuken.

Ok bi den Kutscher un de Kutschpierd weer för uns verbaden Rebett. De Kutscher müßt de Kutschpierd plegen, den Herrn sien Rietpierd saddelt bringen, wenn hei utrieden wull, mit de Herrschaften in en wienert Kutsch utföhren. De Kutscher keem in de Reigenfoolg na den Inspekter vör alle annern Arbeitslüüd. Kurioos weer, dat se den Lanz Bulldog so wenig insett hebbt. Dor weer woll nich de rechte Maschinist up den Hoff. Vun mienen Opa in Rauschendörp weit ik, wo wichtig so en Maschinist weer.



Gespannföhrers. Bild Heilig/Bundsarchiv


De Lanz Bulldog wöör nich veel nütt. Harrn se keen rechten Traktormaschinisten?


Slott Rauschendörp. Bild Theodor Albert/Wikimedia Commons


Mien Opa un sien Dampmaschien

Mien Opa hett mit een Dampmaschin veele Maschinen andrieven kuunt. Dor weer an ierste Stell de grote Döschkasten, den de Häcksler, de Kreissaag, de Buschhacker, villicht de Kartüffelsorteermaschin. Dor weer dat kein Fraag, wat de Kutscher vun den Hoff orrer de Maschinist wichtiger weer. Nu weer de Hoff, wo mien Opa in Deputat weer, wat grötter. Dat weer de Gautshoff Rauschendörp. 1907 duukt en niege Besitter up, Robert Ollendorf, twei Johr later köffte Ernst vun Beyme den schöönen Gautshoff mit dat Slott.

Mien Opa keem best mit den niegen Herrn ut. Un de Herr hett mienen Opa sien Familje, besünners mienen Vadder, Gaudes daan.

Nu mütt wi aver wieder uns den Gautshoff Klein Kordshagen ankieken. Dor weern de Warksteden, toeerst de Stellmakerie.


Stellmaker-Warkstee. Foto Flominator/Wikimedia Commons

Wenn ik mi still verhööl, kunn ik den Meister un sienen Gesellen bi ehr Arbeit tauseihn. Up Fragen kreeg ik ok Anter. Ik wüßt, wat en Raubank weer, woans en Rad för de Arbeidswagens buut wöör un veles miehr.


Raubank. Foto ruizo/Wikimedia Commons


Bi'n Haufschmitt. Foto Scurfield/Wikimedia Commons

Ik denk, dat is al up dat Bild to seihn, dat bi den Haufschmitt veel loos weer. Ok hier müßten wi wiet naug af musingstill sitten. Denn kunnen wi mitkriegen, wat de Haufschmitt för en Künstler is.

Vun de Swien, dat Fedderveih un de Goornerie heff ik nu gor nix vertellt. Ik glööv aver, dat een mitkregen hett, wat en Gautshoff för en Inrichtung is, wo een Hand in de anner grippt.

Tau'n Glück kannst nich meten, wo för dien Leven an mehrsten Gaudes orrer Leges mitnümmst. Ik wull nu hier nich upreken, wat de Sunsche Wisch orrer de poor Johr mit de Jungs up den Gautshoff in mi un för mi bedüden.




20.11.2011


na baven