"En
Volk, dat siene Doden nich alle Ehren gifft, dat döcht nix"
Volkstruurdag 2005 En Nadenken vun Rudi Witzke
Gedenken
hüüt? En Mahnmaal uprichten an den gräsigen Checkpoint
Charlie in Berlin? "Allens Huchelee! Dat Buuland kann een annerswoto
beder bruken!" Ne! Ne! So geiht dat nu nich! So köönt
wi nich mit Steden, de een Schudder dörch't Lief jagen, ümgahn.
Wenn dat en Erinnern-Steed is, denn mutt wat för daan warden.
Un dat is solk en Steed. Nu Buuland! Dat is för mi en Schann!
Dat mütt ik hüüt as Eerstes seggen, an'n Volkstruurdag.
Un
dat stött af, wenn gegen dat anner Mahnmal in Berlin, för
dat sik Lea Rosh un annere insetten, iefert ward. Iefern un Gedenken
passen nich tosamen.
Dat stött af, wenn annerswo resengrote Pielers upstellt warden
orrer anner bannige Monjumente. De Grött maakt den Doot nich
lütter, minnert de Truur nich, maakt Gedenken nich deper. Dat
sünd nich de wohren Steden för "Denk maal an!",
för "Laat Di mahnen!".
![](welt_biller/volkstruurdag_01.jpg)
Ik wanner dörch mien Erinnern un vertell vun söven Dode
ut den letzten Krieg.
Hinnerk Sievers in Wulfshagen hett Familjendag. 80 Johr ward
he hüüt. Sien noch wat öllre Broder kümmt ok,
un ok Kuddel Sievers ut de överneegst Generatschoon is dor. Hinnerks
Broder is al wat quiemig. Un Kuddel kümmt bi'n Gang dörch
de Feldmark in't Snacken mit den Olen. Na so veel Johren kümmt
dat ut den olen Keerl rut: "Ik mucht nu doch noch geern weten,
wo un woans mien Jung üm't Leven keem un wat he en Graff hett."
Twee Johr hett Kuddel woll bruukt bi sien Söök: 1939! De
junge Sievers, Toogföhrer, marscheert na Polen rin. "Wat
för en wunnerbore Dag! Keeneen vun mien Lüüd hett een
Ratscher afkregen. All sünd kregel un munter." He mutt noch
en afsparrt Straat kuntrulleern, un in de Freud un in den Övermoot
schütt he Lüchtpatronen
af, een ok Richt Teertunnen, mit de se de Straat dicht maakt harrn.
En Exploschoon! En Füürball! De junge Kerl brennt as'n Fackel.
Eerst 2003 kriggt Kuddel rut, wo sien Graff is,
dat, un ok welk vun anner Suldaten. He lett en Steen setten. Un för
de, de he nich kennt, ok enen! En Mahn-Maal! Hinnerks Broder
hett dat allens noch mitkregen. Un weer tofreden, harr sien Rooh.
Nu is he ok up de groote Reis gahn.
Esther is en jüüdsche Deern in Wien. Ehr Grootöllern
weern rieke Lüüd. Dat Johr 1938 kümmt neger. Ehr Opa
schickt se mit en Alija, en Inwannern, egenlich Rupgahn na Jerusaleem,
mit 14 Johr na Palästina in en Jugendlager. Un as se dor is,
kriggt se vun em Verbott, wedder
trüchtokamen. 1938 jubelt Wien den brunen Düvel to. Esthers
Opa överlevt de eersten Daag nich, he ward dootslaan. De Juden
dörfft em noch na den Judenkarkhoff bringen, he kriggt en Graff,
aver keen Steen. All annern vun de Sipp sünd nahsten
in Wilna un up den Wilnaer Dodesmarsch ümkamen. Esther is alleen.
Woll eerst so üm 1980 fangt se an, up den Judenkarkhoff in Wien
na dat Graff vun ehren Opa söken to laten. En Book kunnst vun
schrieven vun de Hülp
un vun de Schnoddrigkeet vun Minschen in Wien 1980. Se finndt
dat Graff, un se sett ehren Opa en Steen. Denn föhrt se
de kamen Johren jümmer mit een vun ehr velen Enkel na Wien, hen
na den Steen, na dat "Denk-Maal"! Letzt weer se mit den
jüngsten Enkel dor. "Nu heff ik Fieravend," seggt se,
"mien Lüüd weet, woher wi kaamt. Un wat dat för
en Tiet weer." Wenn ik Esther up dat Berliner Denkmaal ansnacken
wöör, ik glööv, denn wöör se luud swiegen.
Mien Broder kreeg 1943 mit de anner Suldaten vun de Fleger
in en Park vun'n Gootshoff bi St.Trond sien Graff. De Gräver
müßten na den Krieg dor weg. Wenn dat
nu de Kriegsgräver-Hülp nich geev, harrn se de Eck in'n
Park planeert. So hett he in Lommel tosamen mit 40000 Kameraden sien
Graff funnen. För mi un uns Familje weer dat en wichtige un grote
Dag, as ik 1976 an sien Graff, an een "Denk-Maal" stahn
kunn.
Un dat grote Krüüz över de Puurt vun Lommel "stört"
nich, dat "mahnt" denn doch woll wiet in't Land un dörch
de Tieden.
Winter 1945: Up'n Hoff vun'n Buurn Stock loopt all dörcheenanner.
De Russ is dicht an dat oostpreußsche Dörp rückt.
Gerd hett dat Seggen. He is en Jung vun 14 Johr, all de annern Mannslüüd
sünd in'n Krieg. Polnische Dwangsarbeider helpen bi de Arbeid.
Sogoor nu!! Gerd rüst en Wagen mit Mudders un Süsters Hülp.
En Teppich kümmt as Dack boven röver. Eten, Klamotten, Bedden
warden inlaadt. Pier vörspannt un los geiht dat up de Flucht
Richt West. Överall sünd se ünne rwegens,
de Treckwagens. Denn kümmt de Bott: De Weg na Westen is afsneden,
wi köönt blots noch över't tofrorn Haff na de Nehrung
un höpen, dat dor Scheep sünd.
Dauwedder leeg in de Luft. Russ'sche Bomber smieten Bomben up dat
Ies. Jümmer wedder versackt en Wagen mit Pier un Lüüd
in das ieskoolt Wader. Gerds Mudder kutscheert. De Süster sitt
mang de Plünnen. Gerd geiht achter den Wagen her. Hulen, Krachen,
Schriegen! Vör de Pier en Bomb! Gerd ritt in letzten Ogenblick
sien Süster vun den unnergahn Wagen. För ehr Mudder gifft
dat keen Redden mehr.
Wi draapt uns 1947 in Holsteen, Gerd, sien Süster un ik, gahn
tosamen to School.
![De Treck över't Haff](welt_biller/volkstruurdag_09.jpg)
In't Johr 2001 kaamt wi noch maal tosamen, na dat Jubiläum vun
den Schoolafsluß 1999 uns weddertoseihn. Ok Gerd un sien Süster
sünd kamen.
Gerd is jüst trüch vun en lütt Dörp an de Nehrung,
vun de Steed, wo se twüschen de Dünen över'n Strand
up't Ies vun't Haff föhrt sünd. He hett mit de kathoolsche
Kark un mit den Börgermeester vun dat Dörp verhannelt. Se
hebbt em en hoge Düün
verköfft, un tosamen mit de Polen hebbt se en Steen upsett. Un
se hebbt in twee Spraken rupschreven, wat dor 1945 passeert is un
den Sprook ut de Bibel Römer 14,19:
"So willt wi allens för den Freden doon un för
dat, wat uns hen un her helpt, tosamen in'n Gloven to leven."
Un so geven Gerd un sien Maten un de polnischen Lüüd, de
hüüt dor leven, de Doden de Ehr un nehmt sik in de Plicht.
Un dor staht schonst mehr Steen an't Haff. Se nehmt uns all
in de Plicht.
Ok in uns Gemeend harrn se in de Kriegsjohren Dwangsarbeider
un Dwangsarbeidersche insett. Vun dree Storvene, een Jung 17 Johr
old, een Deern 20 un een Fruu vun 46 Johr geev dat achtern in de letzt
Eck vun'n Karkhoff Graffsteden, de jümmer mehr bre ken
dään un vun Unkruut towussen.
Uns is dat en groot Freud, dat dissen Harvst na föftig Johr för
disse dree Minschen in uns Gemeend de Graffsteen restaureert un to
en Mahnmahl tosamenstellt worrn sünd. Nu vörn an en schöne
Steed up den olen Karkhoff. De Steen blieven stahn för alle Tiet.
Mit "Mahnen" un "Andenken" schullen wi fienföhlig
ümgahn, alltosamen. Un an Steden vun groot Unglück schullen
wi still warden. So, as dat ünner uns jümmer Lögner
gifft, so ok Huchler, so gifft dat aver ok nadenkern, truurn Lüüd.
Is ehrder en Schann, dat wi as Volk nich recht truurn un gedenken
köönt. Wi mütt bit deep
in't Hart begriepen, wat Freden för en Geschenk
is, wat Leven för en Geschenk is.
Nix ward uns vun'n rechten Weg afbringen. Un so is dat goot,
dat dat dorhen Wiespahls gifft, hen na Steden vun uns Gedenken, na
Steden, de uns mahnen, wenn't sien mutt, schüddeln:
Wi willt uns Doden all Ehren geven.
|