Dat Recht hinricht'

Vun Heinz Rehn

Af un an spazeer ik hier bi uns in Holtenau de Oskar-Kusch-Straat hendaal. Vör een paar Johr hett se noch 'Am Schießstand' heten. An de Eck, wo dat na den Scheetstand to geiht, steiht ünner dat Stratenschild 'Oskar-Kusch-Straße' wat lütt schreben:
U-Boot Kommandant, geb. 1918 in Berlin, wegen Kritik am NS-Regime hingerichtet.
Un op den Gröönstriepen mang Straat un Footweg steiht een Feldsteen mit een Kopperplatt, op de schreben steiht:

Oskar Kusch
Sein Name steht für die vielen Opfer des nationalsozialistischen Unrechtstaates, die hier und an anderen Orten ihr Leben ließen.

'Ihr Leben ließen' is natürlich fein un vörnehm utdrückt, un wenn man de Saak een beten scharp op den Grund kickt, ok logen. Will man dat Kind bi den rechten Naam'n nenn'n, denn mutt dat heten '…die erschossen wurden, weil sie ein Wort gegen den Krieg, das Militär und die Regierung gesagt haben'.

Vele Menschen goht doran vorbi un överseht den Steen un de lüttschreben Wöör ünner dat Stratenschild. Mi aver zwingt dat Schild un de Steen ümmer wedder to'n Nadenken. Also disse Straat, hier na den Scheetstand hendaal, is för Oskar Kusch, de U-Bootskommandant, un för minst 150 annere Menschen so teemlich dat Letzte ween, wat se vun disse Welt sehn hebbt.

Doch wer weer Oskar Kusch, de U-Bootskommandant vun 26 Johr, den se hier dootschoten hebbt? Nu, vundaag noch een Charakterbild vun em to mool'n, um een Held ut em to maken, is unsinnig. Aver ik bün seker, dat he as jede junge Mensch op den Weg in dat Leben na Vörbiller utkeken hett, as he freewillig na de Marine gohn is. As de Krieg utbrook, hett ok he wiß gläuvt, dat dat notwendig weer. Hett stramm stohn un "zu Befehl!" seggt, wo ümmer dat vun em foddert worr. All sien Frünn'n hebbt dat doon, geev gor keen annern Gedanken. So is he rasch befördert worrn un weer mit 26 Johr all Kommandant op een U-Boot. As 1943 aver alle Fronten in sik tohoop broken un aftosehn weer, dat de Krieg een unsinnig Blootvergeten weer, hett he op sien letzte Heimreis dat Führerbild in de Offiziersmess vun de Wand nehm'n laten un seggt: "Wir betreiben hier keinen Götzendienst."

De Staatsanwalt in Uniform hett dorna vun "Wehrkraftzersetzung" snackt un een Straaf vun teineenhalv Johr Haft vörsloog'n. De Militärrichter aver hett den 'Tod durch Erschießen' foddert. Dat Gericht, hohe Offiziere, hebbt em tostimmt.

Op den Scheetstand hebbt se em de Oogen verbunn'n un an de Wand stellt. Tein Suldaaten hebbt op sien Hart zielt. Een Offizier hett "Feuer" gröllt, un dat weer denn ok dat letzte Woort, dat Oskar Kusch vun disse Welt höört hett.
Oskar Kusch is na Recht un Gesetz hinricht worrn.

Wat aver heet 'hingerichtet'? Wenn ik mien Naver dootscheet oder dootscheten laat, blot wat he een Wort seggt hett, dat mi nich paßt, bün ik een Mörder.
Wer aver sünd nu Oskar Kusch sien Mörder? De Juristen, de disse Gesetze schreben un in Kraft sett hebbt? De Richter, de sien Dood foddert hett? Dat Gericht, dat urdeelt hett? De Offizier, de 'Feuer' gröhlt hett, oder de tein Suldaten, de op em schaten hebbt?
Nu vör Gott, so schull een anmehm'n, hebbt se sik all tohoop un jeder för sik alleen för dissen Mord to verantworten. För de Welt aver ward jeder jede Schuld vun sik wiesen. De Juristen ward segg'n: Dat weer Krieg, un dor sünd harte Gesetze nödig. De Richter ward segg'n: Dat weern de Gesetze, dorna heff ik mi to richten hatt. De Offizier ward segg'n: Ik heff mien Plicht doon, un de Soldaten ward segg'n: Wi harrn Befehl.
Nu mag de een oder annere Sudaat vörher beed hebb'n: Leve Gott, laat mi nich to'n Mörder warrn, laat mi een Flint mit een Platzpatron to faat kriegen. Wat aver schall de Herr maken, wenn alle tein Suldaaten as fromme Christen dat Glieke beed hebbt? Man süht, gegen soveel menschliche List ist sülbst de leve Gott raat- un machtlos.

Keen Snack, dat weer Mord. Un dor will ik ok nix an scheunsnacken. Liekers hett de Saak noch een anner Gesicht. As ik annerletzt de Oskar-Kusch-Straat langut gohn bün, weih mi een kolen Wind um de Ohrn un de fraag mi: "Wat harrst du sülbst doon, wenn du as Staatsanwalt harrst anklagen oder as Richter harrst urdeeln schullt, un wat harrst du an den Offizier sien Steed doon oder as Suldaat, as de eenkelte Suldaat?"

Tscha, verdorri, wat harr ik doon? —— Harr ik mi graad maak, towehr sett, vun Unrecht snackt oder gor seggt, dat ik as Handlanger för so een Verbreken nich to hebb'n bün? Oder harr ik wortlos doon, wat vun mi verlangt worr, un mi in still'n dormit trööst, dat een grote Schuld, op vele Schullern verdeelt, nix mehr weegen deiht? Nu, de Antwort schrifft alleen dat Leben. Denn wohre Helden ward nich in Gedanken boorn un se dräägt keen Orden. Se hannelt in den Oogenblick vun Noot un Gefohr, ohn to Fragen un to överlegg'n. Se doot, wat nödig is, un kennt in den Moment keen Wenn un Aber.

De Stratennaam un de Steen schüllt uns vundaag an de Verbreken ut een verleden Tied erinnern. Doch wat nützt dat Erinnern? Denn Krieg is ümmer een Mordsgeschäft. Un wer den Krieg un de grotenVerbreken in uns Gesellschaft luuthals anprangert, de steiht meest alleen, so alleen, as Oskar Kusch stohn hett, as tein Flinten op sien Hart utricht weern.