Blööd vun't echte Vijöölken

Vijöölken

vun Antje Heßler

"Wees as dat Vijöölken in't Moos,
trüchhöllern, eenfach un fien,
un nich as de stolte Roos,
de jümmer bewunnert will sien."

Dat typische "Veilchen im Moose", hier: Hundsvijöölken

Echtes Vijöölken (süht beten ut, as harr dat Hasenohren...)

Düssen Spruch kennt wi all noch ut de Schooltiet in Hochdüütsch vun uns Poesiealbum. Ik höör ümmer noch mien Tante ropen, wenn se am End vun den Märzenmaand en Vijöölken wies wöör: "Kiek mal, dor is dat eerst Vijöölken! Un wo goot dat rüükt!" Ok för mien Vadder weer dat sien leevst Bloom. Vele bekannte Dichterslüüd hebbt över dat Vijöölken Riemels schreven. Un för mi weer dat ok ümmer en groot Freud, wenn ik de ersten Vijöölkens in mien Goorn sehg. Luder lütte blage Ogen keken mi denn ut dat gröne Gras an.

Echtes Vijöölken

En Teppich vun Echte Vijöölken

Hundsvijöölken-Kolonie

Nu sünd de echten Vijöölkens, de so goot rüükt, verblöht. Aver in mien Goorn gifft dat noch anner Vijöölkens, de "Hundsveilchen". Se blöht vun April bit in den Maimaand. De sünd ok smuck mit ehr lütten hellblaag Blöden, aver se rüükt nich.

De Vijöölkenwohld

Wohldvijöölken-Kolonie

As wi an Oostermaandag mit uns Auto dörch den hellgröön Bökenwohld ünnerwegens weern, sehg ik mit eens up den Wall vun den Stratenrand enen hellblaag Placken in de Sünn lüchen. Anhollen un nakieken, wat dor so smuck blöht, weer eens. Dat weern luder Vijöölkens! Toeerst dach ik an "Hundsveilchen". Tohuus heff ik glieks nakeken. Dat weern keen "Hundsveilchen", dat weern "Waldveilchen". De beiden Oorten sünd licht to verwesseln.

Ok dat Wohldvijöölken is "trüchhöllern, eenfach un fien"...

...vör allen fien! — Blööd vun't Wohldvijöölken

Dor heff ik mi eerstmal richtig klook maakt. Dat geev ja noch en ganzen Barg mehr Oorten vun Vijöölkens! Welk mit gele Blöden un welk mit witte Blöden. Nich alle Vijöölkens sünd bi uns to Huus. Welk wasst blots in uns Goorns un welk in de Bargen. All hebbt se en latinschen Binaam.

Dat klassische düsterlila Vijöölken hett baben twee Blödenbläder un ünnen dree. De Ruuch is heel leevlich un sööt. Dorüm heet dat Vijöölken ok wohlriechendes Veilchen (Viola odorata). In de Antike weer dat Vijöölken sogoor en hillig Bloom. De Gott Pan kreeg enen Kranz vun Vijöölkens up den Kopp.

Blödenkapseln vun't Wohldvijöölken

In Englands Köök worrn de Blöden vun de Vijöölkens in't Mittelöller för Suppen, Saucen un söten Nadisch bruukt. Kandierte Blöden warrt noch hüüt as Dekoratschoon bruukt. In de Natuurheelkunn warrt dat Vijöölken as Tee gegen Hosten, Bronchitis un Kopppien insett.

Witte Goornvijöölken

Knubben vun't Goornvijöölken

De blagen Blööm ut den Wohld, de ik wies worrn weer, höört ok in de Sipp vun de Vijöölkens un weern "Waldveilchen" (Viola reichenbachiana). De Blödenspoorn is düsterlila un de Stengel un Bläder sünd ahn Hoor. De Bläder hebbt de Form vun en Hart un wasst deelwies ut den Stengelgrund. Dat Vijöölken kann bit to 25 cm hoch warrn un wasst geern in lichte sünnige Wohlds. De Blööhtiet reckt vun den Märzenmaand bit in den Fröhsommer. De Plant is winterhart un vermehrt sik dörch Utlöper an de Wötteln un dörch Samen. De riepen Samen ut de Kapseln warrt vun Eemken verdeelt.

Witte Goornvijöölken

Bi mien Fründin heff ik en Goornvijöölken funnen. So een harr ik vördem noch nich sehn. De Blöden weern witt mit lütte blage Placken or Striepen. Se hebbt wi de annern Vijöölken ok fief Blödenbläder. Gefallt mi goot. Aver för mi is ümmer noch dat smuckste Vijöölken dat "wohlriechende Veilchen"!