De Perseiden kamen! Verklaart vun Gertrud Everding Immer noch spöökt bi de Minschen de Angst rüm, uns
Eer warrt maal mit een Kometen tosamenknallen. Ok wenn dat nich wohrschienlich
is, so is dat doch mööglich. Wat de Astronomen mit ehr Steernkieker rutkriegen Uns Eer kümmt al lang poormaal in't Johr op ehr Bahn üm de Sünn dörch ünnerscheedliche massige Gas- un Stoffringen dörch. Dat sünd Resten von kaputte Steerns un Kometen, de dat villicht al lang nich mehr gifft. De Stoff is so fien, dat de Körner alwiel blots so 0.5 bet 5 mm groot sünd. De lütten Steen- oder Metallsplitter heten Meteoriten (meteoron heet op Greeksch "dat Swevende") oder Steernsnuppen, as de Lüü dorto seggt. Wenn se mit 30 bet 70 km per Sekunn (!! dat sünd 110000 bet
250000 km/h!) in uns Lufthüll indükern, denn rievt se sik
as dull an de Molekülen vun de Atmosphäär. In't lerrige
Weltall is ja nix, avers hier sünd mitmaal Molekülen! Dat
warrt bannig hitt bi dat Tempo. Dordör fangt se so in 100 km
Hööchte an hell to glöhn smolten Steen orr Metall
susen övern Heben un husch sünd se verglöht,
in Damp opgahn. Ok de Luft warrt hitt, wo se so gau dörchsusen,
un so süht dat ut, as harrn de Meteoriten sogoor 'n Glöh-Steert.
Dat is aver
man blots de Luft umrüm mit ehre Moleküle, de furts to glüstern
anfangt. Düsse Daag gifft't maal wedder wat to kieken! De
Perseidenswarm kümmt von 20. Juli bet 19. August. De mehrsten
Snuppen süht een so üm den 11. August rüm. Den Dreck
un Stoff hett de Komeet Swift Tuttle 1862 torüchlaten. De Swarm heet "Perseiden", wieldat de Meteoriten schienboor
ut dat Steernbild "Perseus" kamen. Spraken warrt se "Perse-iden"
dat e un i utnanner. De Söhn von Zeus Se weten, de ollen Greken hebben all ehre Sagen an'n Heben maalt. Perseus weer de Söhn von den ollen Zeus und is de Brögam von de wunnerscheune äthiopische Prinzessin Andromeda. Nich wiet dorvon steiht ok Andromeda ehr Vadder Cepheus un sien Fru, de Königin Cassiopeia, an'n Heben. Dor löppt nu de arme Perseus immer noch achter sien scheune Prinzessin Andromeda her, de den Pegasus narennt un nich op dat grote Peerd ropkümmt. Dat is nömlich bannig gefährlich dor baben an'n Heben! Dat Ungeheuer, de Walfisch, de ünnen an Horizont luurt, will ehr freten, un Perseus mutt ehr all Daag, woll al 2000 Johr lang, retten. Woneem un wannehr sünd denn de Perseiden to sehn? Dat Steernbild "Perseus" steiht an Noordoostheben, en Stück
rechts von den "groten Wagen" oder "groten Boor".
Dat süht ut as'n Ypsilon, dat op'n Kopp steiht, oder as'n Mann
mit siene twee Been. Eerst so üm Middernacht kümmt dat Steernbild
so richtig hooch an Heben, so dat wi den ideligen Göttersöhn
goot sehn köönt. Un wannehr is de beste Tied? Na, de dickste Deel vun'n Swarm schall
düt Johr (2004) bi uns utrekent an'n 12. August üm de Middagsstünn
dörkamen. Dor is dat natüürlich hell, also nix to sehn.
Wi mööt op den Opgang von de Steerns töven, op Perseus,
op de Nacht. In de Nacht von'n 11. to'n 12. August warrt dat also
best sien, sünnerlich in de fröhen Morgenstünnen von'n
12. August. De junge Maan un de Venus warrt denn tosamen mit Perseus
den Heben smücken un vele Steernsnuppen. Wenn dat scheun
düster is, dor wo Se graad kieken, sünd dat villicht so
üm 100 Meteoriten in eene Stünn. Sühst Du en Steernsnupp, hest 'n Wunsch free... De Kathool'schen hebben'n ganz annern Naam för den Meteoritenswarm.
Se nöömt em "Tranen von'n hilligen Laurentius".
De is en Märtyrer west, de in ole Tieden för sien Gloven
storven is. Sin Gedenkdag warrt an'n 10. August fiert un fallt also
sotoseggen merrn in de Meteoriten. Gertrud Everding
Disse Böker un de Biller heff ik ünner annern för mien Bidrag nütt: Kosmos Naturführer: "Welcher Stern ist das?" von Joachim Hermann Falkenverlag: "Astronomie als Hobby" von Detlev Block Dat is ok gode un prieswerte Literatur för Hobby-Astronomen un Lüü, de dat geern weern. |