Blick över de Koppel

Novemberdaag

vun Antje Heßler

Oftins warrt de Novembermaand as düstern un griesen Maand, as Nevelmaand beteken. Aver he kann ok noch richtig schöne Daag mit Sünnenschien bringen. De mehrsten Büüsch un Bööm hebbt al de Bläder afsmeten un geevt den Blick in de wiede Landschop frie. Enkelte Büüsch in de Knicks dreegt letzte bunte Bläder. Anner hebbt sogoor noch lüchend rode Beeren an ehr Telgen.

Vierth

Pfaffenhütchen

To geern föhr ik denn mit mien Auto över de Dörper. Dor kiekt noch letzte bunte Blomen över den Goorntuun. Mank dicht Buschwark un Hecken wöör ik en griesen Busch wies. Sehg ut, as wenn de Lüüd em mit en dicke Schaapswulldeek todeckt harrn. Sull dat en Schutz vör de Nachtfröst sien? Oder weer de Heck am Enn krank?

Dat is de Wooldreev!

En olen Mann keem mit en Schuuvkoor den Weg lang un stüür up de Heck to. Seker wull he dat Loov tosamen harken. Gau stopp ik mien Auto un güng up em to. Na mien Fraag na den griesen Busch meen he: "Ach dat dore Ranktüüch menen se. Dat is en legen Kraam. Dat breed sik dull ut un rankt üm de Büüsch un nimmt de Heckenplanten meist de Luft weg. Jeden Harvst versöök ik dat uttorotten, aver ümmer wedder dükert dat up un rankt sik üm de Büüsch. Dat is en Lianenoort, de gemeen Wooldreev!"

De ole Mann lach mi to. "Kieken Se sik de Plant ruhig mal an", stopp sien Piep un möök sik wedder an de Arbeit. Ik heff denn natüürlich allens niep un nau bekeken un knipst. De gemeen Wooldreev harr noch meist alle Bläder. Ok lütte witte Blöden weern noch to sehn. Dat griese Wulltüüch weern de Samen, de in enen Samenball tohoop an dat Enn vun enen lütten Stengel seten.

In de Twischentied stünn de Sünn al teemlich deep un ik möök mi up den Nahuusweg. Ik heff mi noch enen lütten Stengel afplückt. To Huus heff ik denn noch naleest, wat ik hüüt an den schönen Novemberdag Nieges entdeckt heff.

De Gemeen Wooldreev
Clematis vitalba

De gemeen Wooldreev is as de wilde Wien en Lianenoort, de in unsen Woold to Huus is. Se hett neven den latinschen Naam Clematis vitalba vele anner Naams:
Frauenhaar, Geissbart, Greisenbart Herrgottsbart, Hexenstrang, Hexenzwirn, Lian, Lianentschik, Lün, Narrenholz, Niele, Petersbart, Teufelszwirn, Waldstrick.

De mehrsten gaht up de wulligen Samenbüschel torüüch. In manch Gegend gifft dat soveel vun de Wooldreven, dat se al to Plaag woorn is. Se verbreedt sik deelwies so dull, dat unsen Woold as en exotischen Tschungel utsüht. De Plant warrd bit to 30 Meter lang. Se rankt sik an Bööm un anner Saken hoch. De Stengel warrt bit to 3 cm dick. An de Bläder is en Vörrichtung to'n Fasthollen. Dormit dreiht se sik linksrüm üm Bööm un Büüsch. Ehr botanisch Süster de Clematis,vun de Goorners tücht, süht se kuum noch liek. De hett grote farvig Blöden. De Wooldreev hett blots ganz lütte witte Blöden. Se blööt vun Juli bit in den laten September. De Blödenbläder sind na achtern bagen.

In'n Harvst warrd ut de witten Blöden dichte wullige Samenbüschel, de in enen Ball dicht tohoop sitt. So'n Ball sehg meist enen lütten Igel liek. De meist twintig Samenkoorns harrn all enen behoorten Steert. Wenn de Samen riep weern, kunnen se mit Hölp vun düssen Steert enkelt dörch de Luft flegen un in en anner Rebeet anwassen.

De Ranken un Stengel vun de Wooldreev warrd to'n Korfflechten un anner Flechwark nütt. Kinner kennt düsse Stengel ok goot. Wo dat Geld knapp weer, hebbt de Jungs de drögten Stengel lütt hackt un smöökt. Dat weer nich ahn Folgen. De Tung brenn ehr düchtig un se müssen oftins dorna spiegen. De frische Plant is licht giftig! Se reizt ok de Huut.

Düt Utsehn hett de Wooldreev to en anner Tied

Mit den frischen Saft hebbt sik fröher de Bettler de Hannen un anner Stellen vun ehr Huut inreven. Dorna wöör de Huut root un dat geev Geschwüre. Dat sull bi de Mitminschen Mitleed wecken. Dorüm hett man de Plant ok Bettlerplant un Deevsplant nöömt.

In Winter fallt de Waldreev ümmer wedder dörch ehr wullig utsehn up.