Lütt
Muus
vun Karl-H. Nissen
De Jung wahnt nu buten an't Holt, dicht an dat Water. He hett dor en
fein lütt Huus funnen, en poor Stuven, en groot Köök,
enen Schuppen, un ok enen Goorn. Dicht bi is en Buurnhoff mit Köh
un Swien, mit Göös un Aanten, mit Hunnen un Katten. Enen Diek
mit Karpen gifft dat ok. Wildswien un Reh sünd to sehn. Katteker,
Poggen un noch so allerhand Krabbelkraam is buten togangen.
Un binnen in't Huus krabbelt un knaastert dat ok. Dor weern Müüs.
Nee, Angst hett he nich. Man so recht gefall en
dee em dat ok nich, un dor hett he en Fall upstellt, ene Muusfall.
Kääs hett he in de Fall stoppt, so as man dat kennt. Annern
Morgen weer de Kääs weg, man de Fall weer nich toklappt.
Bi't nächste Mal hett he den Kääs faster rindrückt
man, wedder dat sülvige: Kääs weg, Fall weer
nich toklappt.
He versöch dat wieder, ditmal hett he den Kääs mit
en Steeknadel fastmaakt. Wedder nix.
Eenmal noch, dach he, un nehm en ganz lierlütt Stück Kääs,
maakt dat ganz fast, un an'n annern Morgen weer de Fall toklappt,
jüst so, as sik dat för en Muusfall höört! Man
wat weer dat trurig antokieken! En lütt Muus harr he fungen,
blots fiev Zentimeter lang ene Spitzmuus. En "Leichtgewicht"!
Blots fiev Gramm swoor! Keen Wunner, dat de Fall nich toklappen wull,
de lütt Muus weer to licht för den Mechanismus.
Dat lütt Deert dee em nu richtig Leed. He hett de Fall eerstmal
nich wedder upstellt. Villicht verdräägt se sik ja mit'nanner,
he mit de Müüs. Wenn dat nich to veel warrt
mit de hele Verwandtschaft.
![](naturbiller/muus_03.gif)
|
Huus-
un Goorn- Spitzmuus Crocidura russula
Vun düsse Muus vertellt de lütte Geschicht baven. De Spitzmuus
höört to de nützlichen Insektenfreter. Eentlich is
se goor keen Muus, denn se höört to de Familje von de Muulworpen,
Fladdermüüs un Igels. Hett ja ok'n richtigen Rüssel,
as'n Igel.
De
Huus-Spitzmuus is eentlich ok en Goorn-Spitzmuus, de bloots in'n Winter
in't Huus levt. Se is so bi 6-10 cm groot, de Steert is noch extra
3-4 cm lang. Wicht so bi 7-18 g; düsse Spitzmuus warrt so bi
1 ½ Johr olt. Se is geern alleen, en ungesellig Diert, kann
sowoso nich goot kieken mit de lütten Ogen, aver dorför
goot snuppern.
Se piepst, tereleert un quinkeleert as'n lütten Vagel, ganz liesen
un oft ok bloots as Ultraschall fasttostellen. Se köönt
sik mit den Ultraschall ok orienteern, so as de Fladdermüüs,
de ja ok keen Müüs sünd.
De Huus- un Goorn-Spitzmuus höört to de lüttsten Söög-Dierten,
bloots poor Oorten Fladdermüüs sünd noch lütter.
De Goorn-Spitzmuus hett bloots'n Wicht von 3-6 g.
De
Kinnerstuuv von de Spitzmuus is man en fixe Saak. Na en Draagtiet
von 31 Daag bringen se een- oder mehrmaal in't Johr 3-10 junge Spitzmüüs
op de Welt, de al na 2-3 Weken alleen freten köönt, aver
noch so bit 4 Weken bi ehr Moder drinken.
In'n Sommer leevt de Huus-Spitzmuus natüürlich veel lever
buten, in verlaten Muuslöcker, in Busch- oder Bläderhupen.
Se sünd all bannig verfreten, de von de Familie Spitzmüüs,
denn sünd quicklebennig Dierten, de dat ganze Johr över
jagen un keen Winterslaap maken. Jeedeen Dag mutt dat Diert dree Viertel
von sien Gewicht an Insekten, dode Lüttdierten (ok junge Huus-
un Feldmüüs) un allerlei anner Saken freten, sünst
mutt dat starven. De Goorner freit sik över de Spitzmüüs,
wieldat se de lütten Kävers, Snicken, Rupen, Wörms
un veel anner Insekten freten.
Freet-Fienden hefft de Spitzmüüs man wenig. Se rüken
un smecken grulich na Moschus. Katten un Hunnen bieten de Spitzmuus
doot, laten se aver liggen. De stinkt so! Bloots Krüüzodder,
Addebar un poor Aadlers, as Havik un Bussard, freten se ok op.
![](naturbiller/muus_03.gif)
Huusmuus Mus musculus ![De Oogen vun de Huusmuus staht düüdlich vör, wieldess se bi de Spitzmuus deep borgen sitt](naturbiller/muus_05.jpg)
Familie Marinae echte Mäuse Langsteertmüüs.
De Muus höört to de Gnaagdierten. Se kann in't Huus 'ne
echte Plaag warrn, denn se fritt un bitt allens kaputt, wat se finnen
deit.
De Huusmuus is so bi 17-20 cm lang, incl. 10 cm Steertlänge.
Wicht 14 bit 28 g.
Se warrt so bi 2-4 Johr olt.
Se hett ok keen langen Rüssel, ne, se hett en Snuut mit'n richtigen
Snurrboort. Meist leevt se mit anner Müüs tosamen, is en
gesellig Diert, dat ok geern mit anner Müüs Kregen
speelt.
Överall kann een se finnen, in Köök un Keller, in'n
Sommer un Winter. Anners as de Feldmüüs, de bloots in Winter,
wenn een nich oppassen deit, geern in't Huus kamen.
De Huusmuus is en echten Leckertähn. Se söcht sik geern
de besten Bissen, de ok de Minsch geern eten mag. Dorbi makt ehr dat
goor nix ut, een oder twee Nachten to gnabbern un to gnagen, wenn
se dorbi de Freid över een goden Leckerbissen in Utsicht hett.
Woll alle gröttern Dierten, de ok Fleesch freten, jagen geern
Müüs un freten se ok op. Müüs sünd meist
dat "Beutediert Nr.1".
Aver se överleven dat. Bloots de Minsch schafft dat, se binah
restlos ümtobringen mit sien johrlanges Giftsprütten. Ik
meen aver, he schaad't sik sülben an mehrsten mit dat Gift.
De Müüs warrt sik wedder verhalen, wenn dat de Minschen
al lang nich mehr geven deit.
|