Dat Kruut för'n Christmaand:

Herzgespann

vun Anke Nissen

Leonurus cardiaca — Familie Labiaceae = Lippenblütler

Bärenschweif, Echtes Herzgespann, Engeltrank, Herzgold, Herzheil, Herzkraut, Herzkräutl, Herzspannkraut, Löwenschwanz, Wolfskraut, Wolfstopa, Wolfstrapp.
Ok den Namen "Andorn" heff ik för Herzgespann funnen.

dat blöhen Kruut (Herba leonuri), vun Juni bet September

Foto: Anke Nissen

Ut mien Drogistentiet kenn ik Herzgespann nich, wi hebbt dat nich as Heilplant in uns Drogen-Afdelung führt.

Begegent is mi Herzgespann to'n eersten Mal, as Fründ Harry mi en lütt, handschreven Heft wiest hett. Sien Oma kunn püüstern, un in dit Heft harr se upschreven, wat se dorto bruuk, Spröök för de verschieden Lieden, un Planten — Heilplanten. Dat Heft is olt — uns' Fründ is sülvst al lang Grootvadder —, de Schrift is krakelig, verwischt, — de ole düütsche Schrievschrift, Sütterlin. Dorto hett se allens in Plattdüütsch schreven. 't weer männichmal swoor to verstahn. Man bi disse Grootmudder heff ik to'n eersten Mal vun "Herzgespann" leest.

Kortens nu fünn ik enen Artikel, de Bericht geev, dat wissenschaftlich nawiest worrn is, dat en Extrakt ut Herzgespann dat Dörchblöden vun'n Herzmuskel verbetert. Und jüst gegen Probleme vun't Hart harr Harrys Oma dit Kruut bruukt! Ik find dat to'n Bewunnern, wat uns Vöröllern för'n groot Weten över de Heilkraft vun Krüder harrn.

Herzgespann stammt ursprünglich ut Sibirien, wasst bi uns aver al lang binah överall, up Brachland, Schuttplätze, in Gräben...

Leonhardus Fuchs schreev al 1543: Herzgespann wächst fast "allenthalben umb die Zeun unnd bey den alten Mauern".
Herzgespann is en utduurn Kruut mit grote kantig Stengel. In de Blattachsen baven vun'n Stengel sitt lütt rosa Blöden. De warrt heel geern vun de Immen besöcht. Fröher wörr Herzgespann geern in Buurngoorns plant. Dat wörr bruukt as Gewürzkruut för't Beer.
Hüüt warrt de Plant för pharmazeutisch Zwecke anbuut.
En Tee ut Herzgespann kann helpen gegen nervöös Lieden, as Migräne, Angstgeföhl, Hysterie, Epilepsie... Dat Wirken vun de Inhaltsstoffe vun'n Herzgespann is meist liek Baldrian.

Unbelastet Herzgespann-Bläder för enen Tee wörr ik in de Apotheek köpen.

Dioskurides hett al in't Altertum Herzgespann as Heilkruut kennt. Vun't Middelöller an warrt dat bruukt as Mittel gegen Hartzittern un Hartkloppen.

Leonhardus Fuchs schreev in sien "Kreutterbuch" 1543:

"Hertzgesperz oder Hertzgespan würt zû unsern zeiten Cardiaca genent/
welche name es darumb hat überkommen/
das seer dienstlich ist zû dem hertzzittern oder klopffen!"

Dat heet, dat Herzgespann to sien Tieden "Cardiaca" nöömt worrn is, und dat de Plant dissen Namen dorüm kregen hett, wiel se helpen kann — dienlich is — bi Hartzittern un Hartkloppen.
Över de Bläder schrifft Leonhardus Fuchs: Se sünd dem großen Nesselkraut "nit seer ungleich".

Un över dat Wirken vun dat Kruut schrifft he:

"Hertzgespann ist fürtreffenlich gut zu dem Klopfen des Hertzens.
Item zu dem Krampf/
und Lähmung der Glieder ——
Hertzgespann ist treffenlich gut denen so die fallende Sucht haben./
Bringt den Frawen ihre Krankheyt ——"

Foto: Anke Nissen

Hüüt is dat wissenschaftlich nawiest, dat Wirkstoffe vun'n Herzgespann maakt, dat dat Hart beter versoorgt warrt un dat se ok dat Hart entlasten köönt.
De Inhaltsstoffe vun'n Herzgespann warrt nutzt as Tonikum bi Besweer vun uns Fruun in de Wechseljohren un as Help bi en swack Hart.

Herzgespann wörr in fröher Tieden en groot Heiltöver tospraken. Dat heff ik düütlich rutmarkt, as ik in dat Grootmudder-Heft vun unsen Fründ leest heff.

Wo veel Minschen hett disse Grootmudder wohl dörch dat Weten över de Natur un ehre Krüder helpen kunnt!