Dat Kruut för'n Oostermaand: vun Anke Nissen Hyoscyamus niger Familie Solanaceae (Nachtschattengewächse) |
|
|
Anner Namen: |
Billerkruut, Bilsamkruut, Dullbillerkruut, Dulldill, Dulldillen,
Dulldillsoot, Hexenkruut, Hunnemigenkruut, Kesselkruut |
|
|
||
Bilsenkruut
waßt geern up Schuttplätze, dat bruukt Stickstoff to'n Wassen. Uns Enkeldeerns un ik hebbt al Bilsenkruut funnen, ok in den schönen botanischen Goorn in Stolpe. Dor steiht dat Bilsenkruut tohoop mit siene Verwandten de Tollkirsche un den Stechapfel. De
Bilsenkruut-Blööd is wunnerschöön, meist as en
enkelt Orchideenblööd. Se is witt, licht geel, violett sprenkelt.
|
||
Mit Bilsenkruut
mutt de Minsch vörsichtig sien. De nedderdüütsch Naam
"Dulldill" seggt dat: Dor kann de Minsch "dull"
vun warrn. Alleen vun dat Rüken kann een al tüdelig warrn.
In't "Altertum" hett man Bilsenkruut as Gift för de
Piele (Pfeilgift) bruukt. In't Mittelöller höör Bilsenkruut to de "Rausch-Drogen". De Namen "Tollkraut", "Tolldill", "Verrenkkraut" wiest dor up hen,ok Dullbillerkruut, Dulldill, Dulldillen, Dulldillsoot, Irrwurzel, Rasewurzel. De Samen vun't Bilsenkruut wörrn dorüm geern vun de Beerbruer bi't Bruun vun't Beer tosett. De Naam vun de böhmisch Stadt "Pilsen" geiht up disse Praxis trüch, heff ik mi vertellen laten. Disse Unsitte bi't Beerbruun wörr dann aver dörch Gesett (Reinheitsgebot) verbaden. In en Polizeiordnung ut Eichstätt in Mittelfranken steiht, dat en Beerbruer 5 Gulden Straaf betahlen mütt, wenn he Samen, Asch orrer dat hele Bilsenkruut in dat Beer rin mischt. |
||
|
||
Bilsenkruut
wörr in't Mittelöller as Narkotikum insett. Dat weer dormals
en wichtig Help bi Operationen, oft tohoop mit Slaap-Mohn un Alraunenwörtel
(Naams as "Schlafkraut" wiest dor up hen).
In de Baadstuven hett man de Samen vun'n Dulldill up glöhen Kahlen streut, wiel man glöövt hett, dor dörch keem man in erotisch Stimmung. Dit is vör allen de Plant, de Hexen un Töver-Lüüd bruken (dorwegen Namen as Teufelsauge, Hexenkruut). Ok in de Kloostergoorns hett dat dit hoochgiftig Kruut geven, denn ok Gift-Planten höört to de Heilplanten. In olle Krüderböker, as in de "Leipziger Drogenkunde", heff ik leest:
Un in "Buch der Natur" vun Konrad Megenberg:
|
||
Bilsenkruut
speel in de Volksmedizin al jümmers ene grote Rull, man ok bi dat
Spökenkieken, bi den "Aberglauben".
Uns Vöröllern hebbt enen tollwütigen Hund Bilsenkruut (tohoop mit anner Krüder) geven. Dorvun sull he doot gahn. De Lüüd sään: Wenn du Bilsenkruut un Herbstzeitlose tohoop in enen sülvern Beker deist, denn geiht de Beker dorvun twei. Se glöven, wenn du to disse Krüdermischung (Bilsenkruut un Herbstzeitlose) ok noch dat Bloot vun enen jungen Hasen deist un allens buten henkippst, denn sammeln sik an disse Stell vele Hasen. Hieronymus Bock schrifft, dat de Lüüd mit Bilsenkruut Fisch fungen hebbt, un dat Fohren-Volk hett mit Bilsenkruut Höhner grepen.
|
||
Vörsicht
mit Bilsenkruut! Ganz besünners giftig sünd de Samen, de Bläder un de Wörteln (Gift: Atropin). Symptome un eerst Hölp sünd jüst so as bi't Vergiften mit Tollkirsche. Jümmers enen Arzt halen! Symptome, de besünners upfallen:
Dorto kaamt Symptome as:
Eerst Hölp:
|
||
Bilsenkruut
waßt geern up Schuttplätze, man ok annerswo. Uns Enkeldeerns
un ik hebbt dat Kruut al mal funnen. "Oh, kiek mal, Oma!" Un denn hebbt se ehre niege Digitalkamera ruthaalt un Photos maakt. Toletzt sünd se ganz dicht rangahn, dat se de Blööd upnehmen kunnen. Se hebbt feine Biller trecht kregen Man denn heff ik ehr allens över Bilsenkruut vertellt, heff se wohrschuut dat se Bescheed weet. |
||
|