En Vördrag op'n Klimaschuuldag vun Marlou Lessing

Wi snackt ja hüüt vun'n Klimaschuul.
Denn schuult wi ja dat Klima, nich?
Ik segg ju, Lüüd: Dor seet en Uul.
Dat Klima, nee, dat schuult wi nich,
wi schuult uns sülvst, uns' Levenswies
vör de Malesch vun'n Klimakries.
Ja warrt de denn so fürchterlich?!
Hm — ik bün keen Expertin nich,
un stah hier — ik verraad ju wat:
De hebbt mi inlaadt bloots för Platt!

Dor doot wi uns gor nich an kehren,
uns intresseert de Wetenschap,
un Platt warrt uns dorbi nich stören.
Dat Klima is't — dor kiekt wi op.
Wi kiekt tosamen, leven Lüüd,
wat Klimakries för uns bedüüdt.
Wat dat bedüüdt?! So'n Barg vun Saken,
de köönt wi hier doch nich besnacken!
Wenn'n bloots den Meeresspegel nimmt,
de höger, jümmers höger klimmt —
un Sleswig-Holsteen is man sied
un flach. Dor weetst, wat dat bedüüdt…
Wi sitt hier an de Waterkant
un denkt uns bloots: Laat mi an Land!
— Hollstopp. Nu fang ik an to tühnen.
Noorddüütsche sünd keen Dramaqueenen.
Wi laat uns ok nich licht verschüchtern.
Dorwegen kiekt wi hüüt ganz nüchtern
un noorddüütsch-cool op een Aspekt,
de uns angeiht, hüüt un direkt.
Op't Weder richt wi uns' Vermaak.
Dat Klima is wied weg, afstrakt;
dat Weder seht wi alle Daag,
dat is reaal, ok hüüt al Fakt.

De Julimaand, weer de nich natt?
Dat Regendeep keem nich vun'n Fleck,
vull weern al Graven, Tunn un Fatt,
man regen dä dat egaalweg.
In anner Johrn, dor full keen Drüppen,
un Oorn un Goorn verdröög uns schier.

Woneemhen deit dat Klima kippen?
Welk Weder-Tokumst kriegt wi hier?
Warrt wi Wööst orr suupt wi af?
— Dat hangt elk Johr vun'n Tofall af,
Denn mal de Güüst, mal to veel Water
sünd Stück ut't sülvige Theater.
Welk Stück, dat kann ik licht verkloorn.
Is gor nich swoor. Nu spitzt de Ohrn!

De Deeps un Hoochs, de reist per Jet,
wat sien natüürlich Ordnung hett.

Denn "Jetstream" nöömt wi enen Wind,
de in de Hööcht de Eer umründt,
op den de Druckrebetten suust,
wenn he vun West na Oost henpuust
in föffteihn Kilometer Hööcht —
mit wat'n Tempo he dor feegt,
500 Stünnenkilometer,
dat nööm ik flott, dat geiht nich beter!

De Luft op Eer, de zirkuleert
ja twüschen Tropopaus' un Eerd.
Wi nöömt den Luftruum Troposphäär.
Dat is de Köök för unser We'er.
Koolt is de Noord un warm de Süüd
bet to'n Äquator, as man süht,
de Luftdruck fallt na Süden af,
dat sett Luft al good in Draff;
dat Speel vun Druck un Tempratuur
schickt Luftmassen op grote Tuur,
un wiel de Eer sik dorbi dreiht,
passeert't, dat't baven mächtig weiht.

De Jetstream föhlt sik also wohl
bi warmen Süüd un kolen Pol.
Is dor de Ünnerscheed recht groot,
denn löppt de Jetstream glatt un goot
un schuuvt de Druckrebetten stracks
vöran an jümmer niege Flacks.
So geevt sik Hoochs un Deeps de Hand
un wannert över unser Land.

De Klimawannel kriggt dat hin
un bööt den Noordpol bannig in.
Wi weet, de Noordpol heet ok "Arktis",
wiel he vun Ies un Water maakt is.
Man mit dat Ies, dor hett sik wat!
Bald is de Arktis bloots noch natt,
wenn dor, as Forschers uns bericht't,
de Tempratuur üm acht Graad stiggt.
Bi veer Graad sünd wi al bestimmt.
Dat Bild wiest, wat in Tokumst kümmt.

Nu fallt de Warms nich mehr so af
na Noord, dat maakt den Jetstream slaff;
he spannt sik nich, löppt nich mehr gau,
kriggt Bulen as en slappes Tau.

In so en Buul orr Tasche sett
sik jichtens so en Druckrebett
(wat dat en Deep is orr en Hooch,
dat kriegt wi denn vun sülven klook)
un hangt dor fast un kümmt nich futt,
un batz!, de Sommer is in'n Dutt.

Dat Druckrebett blifft "stationär"
un wi hebbt bloots datsülve We'er!
Wat dor en Hooch orr Deep fastklemmt,
warrt wi verdröögt orr överswemmt.
Dat Klima is för sowat blind.
— Ji seht, dat beid datsülve sünd:
Dat natte un dat hitt' Extrem
sünd gor keen ünnerscheedlich Saken,
sünd egentlich bloots een Problem.

Wat köönt wi nu dorgegen maken?
Na Utweeg söcht de Minsch ja faken,
man Tricks gifft dat hier leider kein.
Blifft bloots: dat grote Rad to dreihn.
Wi mööt uns Footafdruck verringern,
gewaltig!, sünst kaamt wi in't Slingern.
Elkeen vun uns kann dor wat doon —
meist bi sik sülven, weet ji schon ??
Dat CO2 un dat Methaan —
de Klimagase hebbt dat daan,
dat unse Eer in't Sweten kümmt
un nixnich mehr bi't Klima stimmt.
Wi all köönt dat ja sülven stüürn:
nich mehr so veel Benzin verfüürn;
nich flegen; Saken konsumeern,
de hierher stammt, nich ut de Feern;
kort: alltohoop wat kötter pedden.
Wi mööt, wüllt wi dat Klima redden,
dat Övel an de Wuddel packen
un endlich hanneln, nich bloots snacken,
wenn nich uns Kindeskinner bald
verdösten, bald versupen schallt.
Wi kennt de Schreed. Wi mööt ehr gahn,
steiht ok "Verzicht" mal op den Plan —
denn so'n Verzicht, dat kann ok heten,
wat dor is, inniger geneten!
Uns Klima ganz togrunn to richten,
dor wüllt wi doch geern op verzichten!

Mehr segg ik nich to düsse Saak.
Ik dank ok schöön för Ehrn Vermaak.
Hier sünd de Quelln för elkeen Bild.
Un wenn ji, leven Lü, dat wüllt,
un wenn ji meent, dor fehlt noch wat,
denn fraagt Se mi — man bloots op Platt!