In
dat Raathuus sünd wi al so'n beten rümlopen, hüüt
will ik nu en beten vun unsen Raatskeller vertellen.
Wi staht nochmal up den Markt. Upstunns warrt hier düchtig buut,
ganz wat Modernes kümmt hier hen. Dat hett veel Snackerie un Arger
bröcht. Dat is ja so:
"Wer da baut an Markt und Straßen,
muß Neider und Narren reden lassen."
Wenn
allens trecht is, denn staht sik dor en poor hunnert Johr gegenöver.
Up de en Siet Glas un Beton, up de anner Siet Backsteen, blank un swatt,
dorto de helle Wand ut de Renaissance-Tiet.
Hüüt köönt wi ünner dat Raathuus dörch
gahn na de Breed Straat, fröher weren disse Gewöölv tomuurt.
Links
ünner dat "Danzelhuus" seten de Goldsmeed. Veeruntwintig
(24) Meister harrn dor ehre Warkstellen. Vertellt warrt, dat se dor
ünner dat Raathuus arbeiten müssen! Man kunn ehr so
beter up de Finger kieken.
Ünner dat "Nie Gemach" weer de Raatswaag. De groot iesern
Waagebalken is hüüt noch to sehen. Dat Wiegen weer en hart
Stück Arbeit; up de en Siet bummel en Sack Korn, up de anner Siet
jüst so veel an iesern Gewichten.
An
disse Stell hebbt al siet lange Tieden de Nädler
seten, Handwarkers, de Neihnadeln maakt hebbt, to bruken för Stoff
un Pelz un Ledder.
Un dörch de schöne Döör, de dorneven is, dörch
de gaht wi nu dal in den Raatskeller.
Woans wi to den Keller kamen sünd? Dat güng doch mit
den Düvel to. De Muurlüüd, de bi weren, de Marienkirch
to buun, harrn em vertellt, ehr Buuwark
sull en groten Kroog warrn. Un
dat gefüll em, den Düvel. Man, as he den Swinnel markt hett,
dor weer he so vergrätzt, he wull de Kirch tweismieten. De Lübecker
müssen em begöschen, un so sünd wi to den Raatskeller
kamen.
De Düvel sitt hüüt noch vör de Kirch un kiekt röver
na den Keller.
Hier ünnen is allens fein inricht, grote un lütte Festen
köönt wi hier fiern. Wi findt den "Hansekeller",
dat is de Raatswienkeller. An de Wännen hangt Wappen vun vele Hanses tädte.
Gliek blangenbi, dat is de "Jakobikeller". En Mann mit den
Namen "Jakobi" weer 1660 de eerst Raatskellermeister. Un dat
gifft ok ene "Klookschietereck". Acht Lüüd paßt
dor rin. Ik heff dor ok al mal seten.
Up de anner Siet findt wi dat "Admiralszimmer" mit Wappen
vun olle un nich so olle Lübecker, de mal to irgendeen Tiet Ad miral
west sünd. In dissen Ruum lett sik dat goot sitten, to'n Exempel
bi dat Gröönkohleten.
Wieder na achtern kaamt wi an dat grote Wienfatt vörbi. 3.300
Liter gaht dor rin, un 12 verschieden Sorten Wien kunn man ruttappen.
Üm d e
Eck rüm is de "Roos". De vörnehmen "Zirkelbröder"
hebbt hier fröher tohoop seten, un later de "Ritter vun de
Roos", to de ok Emanuel Geibel tohöört hett.
![Emanuel Geibel. Klick op to'n Vergröttern!](luebeck_biller/rk_08.gif)
Denn is dor noch de "Linn" un dat "Bruutgemach".
Dat lohnt dat Ankieken. An de Wand steiht en Kamin ut Sandsteen, mit
Wappen un en wunnerlich Riemel:
"Menich Man lude singhet
wen men em de Brut brinjet!
Weste he wat man em brochte
Dat he wol wenen mochte!"
Dissen
Kamin hett woll een stift, de dorvun ok en Leed singen kunn.
(Up Hoochdüütsch heet dat soveel as:
"Mancher Mann singt laut,
bringt man ihm die Braut.
Wüßte er, was man ihm bröchte,
er wohl weinen möchte".)
All disse Keller sünd ünner dat Haupthuus vun uns' Raathuus.
Ok ünner dat Danzelhuus un ünner dat "Nie Gemach"
sünd Keller. Man schaad, de sünd nu dicht. Wi köönt
dor nich mehr rin. Dat letzte End, dat weer de "Hamborger Keller".
Dor geev dat Hamborger Beer, dat gell as dat best. Nu weer dat Utschenken
Saak vun den Raat, tostännig weer de Beerherr. Enen goden Dag hett
de dat Beer dürer maakt. En Quartier dat weer so bi enen
Liter kost nu nich mehr dree Penning, nee, nu wull he veer Penning
dorför hebben. De Lübecker hebbt böös schimpt up
den Herrn, so lang un so dull, dat he en Johr later doröver storven
is.
So
warrt dat tominnst vertellt.
De lange Keller ünner dat Danzelhuus, de weer vele Johren as Lager
nutzt. Vun 1847 an wörr he denn de "Germanistenkeller".
De "Germanisten" hebbt sik na de Franzosentiet tohoop funnen.
Dat güng ehr üm düütsch, üm Spraak, Recht un
Geschicht, even allens, wat düütsch weer. So bi 170 studierte,
kloke un engagierte Lüüd hebbt in den Keller bi'nanner seten,
ok de Brüder Grimm weren dorbi. Dat weer en grote Saak, un dor
hett de Keller sienen Namen her.
Veel Platz is ünner uns Raathuus. Hüüt is allens püük.
Dat gifft goot to Eten un to Drinken. Man so över de Johrhunnerte
weg hett sik doch en Barg ännert.![Wiendregers. Klick op to'n Vergröttern!](luebeck_biller/rk_10.jpg)
De Keller weer Lager för all den Wien, de na Lübeck keem.
De Kooplüüd dörven den Wien na Lübeck bringen, de
Hannel mit Wien weer denn avers Staatsangelegenheit, also Lübecker
Saak. Twee Raatsherren al en beten öller un mit veel Erfohrung
weren de "Winmestere" (Wein-Meister). So steiht dat
ok hüüt noch an en Döör anschreven. De Winmestere
harrn denn enen Kellermeister un Gesellen un Knechte ünner sik.
För den Wien un den Keller gellen scharp Gesetten. Harr een falsch
Maat bruukt orrer panscht, denn weren hart Strafen vörsehn.
Till
Uhlenspegel hett dat versöcht, he wull den Kellermeister bedregen
un hett Water in den Wien schütten laten. De Lübecker hebbt
em faat kregen un glieks verurdeelt: Uphangen!
Nu weer Uhlenspegel even en Uhlenspegel. He stünn al up de Ledder
na den Galgen hooch, üm em rüm töven Börgermeister,
Wienherrn, Kellermeister un de Scharprichter, dor harr Till, as so enen
armen Stackel dat tosteiht, noch enen letzten Wunsch.
Sien Wunsch kost de Stadt keen Geld, leet he weten, un de Herrn sullen
ok nich beden för em, nee, sein Wunsch weer ganz bescheiden, hett
he seggt.
As dat nix kosten sull, hebbt de Herrn tostimmt, hebbt "Ja"
seggt, man as se Till sienen letzten Wunsch hören deen, weern se
düchtig in de Kniep. Wenn he dor baben nu bummeln dee, hett he
sik wünscht, sull em de Wienmester dree Daag lang, vör dat
Fröhstück, den blanken Achtersen küssen.![Wiendrinkers in den groten Keller. Klick op to'n Vergröttern!](luebeck_biller/rk_12.jpg)
Na, de Herrn fünnen, dat weer "kein zimlich Bitt". Man,
se harrn em ehr Wort geven, un dor hebbt se em lever lopen laten.
De Keller weer to vörderst Lager, man kunn ok Wien köpen
un drinken. So to Festtieden, as Wiehnachten un Niejohr un Fastnacht
weer veel Leven dor ünnen. Smöken weer lange Tiet verbaden,
Scheetgewehr un Säbel müß buten blieven. Liekers hett
dat nich jeden Gast dor gefullen, een hett mal snackt vun "scheußlichen
Höhlen".
De Keller weer kolt. Mit grote Becken ut Bronze un glöhnig Kahlen
kreeg man de Gaststuven avers en beten warm. De Footbodden weer plaastert
mit
Tegelsteen un Kattenköpp. In de Sommertiet wörr Gras dor up
streut, in'n Winter Sand. Wenn dat letzt Mal Gras verdeelt wörr,
denn geev dat "Hippokras" to drinken. Dat weer Wien mit veel
Krüder un Gewürz. Dorto geev dat dissen Riemel:
"Dat eerst Füür un dat letzte Gras,
dor drinken de Herrn den Hippokras."
Dat is lang vörbi. In den Raatskeller lett sik dat hüüt
uthollen, he is en goot Stück Lübeck.
|