Mümmelmann

Geschicht vun Hermann Löns; Plattdüütsch: Anke Nissen

Se sünd uttrocken, so an de dreedusend Mannslüüd — an de dreehunnert — an de dörtig. Se weern grugelig antokieken, denn se harrn sik utstaffeert mit all Scheetgewehre, de se finnen kunnen.

Ünnen steken se in lange Steveln, baven in feine Hööd. Üm ehren Ünnerliev schlottern orrer strammen sik ruge Jacken, un de Taschen weern rieklich mit Zigarren spickt.
An de Siet hüng en Büdel vull mit brune, gröne, rode orrer gele Hülsen, in de dat scharpe Pulver weer, — un en Buddel, de dat jüst so'n scharp Zielwater in sik harr — un denn noch vele Pakete, in de lütthackt Överreste vun dode Swien un Köh packt weern.
Vör den Maag dregen se Handwarmers vun Fell, üm de Handgelenke harrn se strickte Stulpen, un up'n Rüüch Dunnerröhren vun all Konstruktion un all Kalibers, de du di blots denken kannst.

Dat hele Bahnhoffsgelänn weer vull mit ehre luden Stimmen un de Bahnstieg mit ehre hallen Schreed. Dree Afdele hebbt se mit Zigarrendamp füllt un den Schaffner mit Grusen; denn vele ut de Grupp harrn en Exemplar ut de Familie vun de Hunnen achter sik an'n Tüdelband, un nu wullen se ok för disse Derten enen Sitzplatz hebben.

Up de Fohrt is denn de een orrer anner en beten innickt; jümmers de, de an Avend vörher to lang bi'n Mannslüüdskat seten harr orrer sien Seel mit Bitterbeer trööst harr. Disse slapen Mannslüüd harrn ehre updunsen Snuten up de Mündung vun de Flinten stützt.

Anner harrn den Düvel sien Gebeetbook — de Speelkorten — in de Hannen, schulen sik gegensietig in de Korten un nehmen sik dat Lüttgeld af, dat mal rieklich, mal nich so veel weer.

Un de drütten, de schnacken Jäger-Latien.
De Dicke mit de Kalvsogen vertell mit en Stimm, de Finsterschieven to'n Klirren bringen kunn, he harr gistern up tachtig Schreed enen Krummen schaten, as rädert weer de Damp bleven, all Knaken twei. Un denn wies he sien Flint rüm, all keken rin un deen so, as glöven se em. Man all keken ehren Gegenöver mit enen Blick an, de düütlich sä, se glöven em nich.

Se snacken in en frömd Spraak, de keen vernünftig Minsch verstahn kunn. Se snacken vun Rammler un Satzhasen, vun Schweiß un Wolle, vun Löffel un Blomen, Läufen un Gescheide, Kesseln un Söken, Stockeln un Strecke. Se menen aver jümmers ganz wat anners.

So föhren se dorhen, mit de Iesenbahn, dörtig Jägers, dörch den witten Wintermorgen, up den de Sünn, de graad ut't Bett krupen de, enen lichten Rosenschemer smeet.

Disse Rosenschemer dreep ok in de Feldmark vun Knubbendörp de Nees vun enen olen Rammler, de langsam un hoochbeent över de Landstraat hink: Haanrich Mümmelmann heet he bi sien Sipp. He maak enen Kegel, putz sik en lütt Sneeflock ut sienen Snurrbort mit de ruug Böst vun sien Vörderloop, un överlegg, wat he noch en beten Rinn vun den jungen Appelboom in enen Goorn vun Knubbendörp to sik nehmen sull orrer wat dat beter weer, en poor Brummelbeerbläder vun verleden Johr to eten. He harr vörher düchtig tolangt bi de Roggensaat un föhl nu enen Druck in'n Maag.

Dor mark sien Achterdeel — mit dat he up enen plattföhrt güllengelen Appel seet, de vun en Peerd stamm —, dat dor en Wagen keem. He dreih sik üm, spitz de swart-timpigen Lepel un sä to sik in sien Gemüüt: "Dat is nich de Post, de föhrt gauer. Dat is ok nich de Meieriewagen, de föhrt langsamer. De Marktwagen is dat ok nicht, de is al lang dörch, dor weer noch Slapentiet. Nee, dit is wat anners. Dit is wat, wat ik nich wennt bün. Un allens, wat ik nich wennt bün, dat bekümmt enen Hasen nich goot."

He hoppel bet an'n Goorn, sett mit siene dree Löpers över ene Sneewehe un hoppel den Weg lang.
Up enen hogen Slehenbusch seet de Häger. Den fraag he: "Kannst du sehn, wat dor lang de Straat kümmt? Miene Ogen sünd nich mehr so goot."
De Würger sä, ja, he kunn dat woll sehen. Dat weern Jägers un Hunnen. Un denn floog he na de Diem, dor harr sik jüst en Muus röögt.

Mümmelmann kratz sik nadenkern de Lepeln un hoppel wieder bet an den groten Steen bi de Sandkuhl. Dor klopp he dreemal mit den linken Achterloop. He harr blots den enen. Den annern — den rechten — hebbt na de Drievjagd in'n verleden Johr de Nebelkreihen upfreten. Na sien Kloppen dükern achter enen dürren Kamillenbusch twee fienkämmt Lepel up. De höörn Geesche Wittbloom to.

"'n Dag, Geesche", knurr Mümmelmann, "vundaag gifft dat Drievjagd. Ik weet blots noch nich, wat se in't Holt drievt orrer in de Feldmark. Seh di vör!"
"Ik gah in't Holt, dor kann een sik lichter bargen", meen Geesche, "adschüß Haanrich", un dormit hoppel se af.
"Segg dat de annern an!", reep Mümmelmann ehr na, un Geesche maak enen Kegel, spitz de Lepel, nickköpp un hoppel wieder.

Mümmelmann keem bi Weg noch Trine Geeltehn un Jochen Pielsteert in de Mööt, un he sä jem, dat dat goot weer, wenn se de Lepel stief hollen. Un denn hoppel he bet na en hooch legen Stell, de ganz kahl weer. Dor leep he ielig hen un her, as harr he wat verloorn, he slöög Haken up Haken, un denn schööv he sik in en Loger, dat he sik scharrt harr.

Een Stünn hett he woll so legen, dor höör he wat un maak enen Kegel. Dor sehg he Aadje Slappohr ielig anrennen. Aadje sien Ohren harrn kenen Hollfast mehr, de Schroten harrn em in letzten November de Knorpel kaputtslagen.
"Junge", sä Aadje un verpuus sik, "dat warrt leeg vundaag. De Driever drückt dat Holt dörch, un denn sall inkesselt warrn."
"Düvel", sä Mümmelmann, "de vermuckten Schinners warrt vun Dag to Dag heller. Na, will sehen, wat sik doon lett. Tschüß!" Un denn rekel he sik wedder in sien Lager trecht, un Aadje leep wieder.

Noch een Stünn leeg Mümmelmann dor un dach na. De Minsch is doch dat böös' un slimmst' Roovtüüg, dat dat geven deit, böser as Reinke Rootvoss un Griepto Höhnerdeev, de Habicht. Dat warrt Tiet, dat een wat dorgegen deit.

Dor höör he vun wieden enen Ton, as wenn en groten Rammler klopp. Un de Ton keem jümmers wedder, jümmers wedder.

Haanrich Mümmelmann maak sik hooch un keek na de Gegend hen, man sien Lichter dregen nich so wiet. So rück he wedder tohoop un tööv. De Sünn brenn em warm up sienen billigen Balg, de Wind harr sik leggt, dat weer allens goot un schöön sowiet, wenn blots de verdreihtlichen Jäger nich dor weern. Na, sien Testament harr de Oll al maakt, he weer nu binah teihn Johr olt, un ewig kann een je nich leven. So philosopheer he vör sik hen.

Up'n mal spielohrte he. He höör den Mordschrieg vun de Nebelkreih. He maak sik en lütt beten wat höger, un sien Kieker wörrn starr. Över dat Feld keem en Haas in ungliek Sätz, un över em strieken twee grote griese Kreihen. Een steeg jümmers hooch un streek na vörn, un de anner föhr dal un stött na de Lichter vun den armen Hasen. Un de Kreihen schriegen "Arr" un "Err" dorbi. All Ogenblick wörr de mööd Haas körter, denn fohren beide Krähen up em dal. Un denn rappel he sik wedder up un maak en poor Sätz, man denn wörrn de wedder körter. Un vun'n Horizont keem en swatten Punkt, un noch een — un jümmers wedder een, luter Kreihen, griese un swarte, un as en Wulk vun Bloot un Doot trock dat över den Kranken her. Un nu — Mümmelmann schuter tosamen un legg de Lepel an, denn he wüss, wat nu keem — nu keem de Graven, un dat weer dat End. Un dor höör he ok al:
"O weh, o weh, o weeäh, o weh mi", un denn weer allens still, blots de Galgenvagels, de zanken sik.

Na korte Tiet höör de Oll en Pultern, un de Kreihen stieven af. He richt sik en beten hooch un sehg nu enen bannig groten Köter, de enen kranken Hasen hetzen dee. Dull krank weer de Haas nich, dat kunn de Oll sehen, man doch so, dat de jagen Hund em bald toschann hetzen wörr. Disse Haas weer en goden Kerl, Natz Klewersitter vun Uhlenbrink. Em müss hulpen warrn.

"Natz", knurr Mümmelmann liesen, "ik stah up, sett di dal!"
De mööd Waldhaas nehm all sien Kraft tohoop un föhr in dat warm Lager. Mit en "Hui" suus de oll Feldhaas ut den Pott. En Sneewulk stööv achter em. He feeg los, slöög en half Dutz Hakens. De Hund wörr ganz verbiestert. Denn suus Mümmelmann graadut, slöög wedder Hakens, maak enen Kegel, nehm wedder dat Feld achter sik, bet den Hund de Tung ut'n Hals hüng un he de Jagd upgeev. Uns' Haas luuster achter em na, lach, hoppel bet an't Holt un buddel sik wedder in. Siene olen Knaken bruken Roh.

Lang duur dat dormit aver nich, dor höör he en Dröhnen un Knirschen. Eerst weer't na Norden to, denn in'n Westen, denn in'n Süden, denn ok in'n Oosten. He maak sik hooch un sehg rundüm luter swarte Pieler. Un na en Wiel güng dat "Tara, Tarattata", un de Pieler kemen up em to. Un denn höör he dat knallen, un he sehg hier enen ut sien Sipp över den Snee rennen un dor enen vun de Wildhasen, dor stünn een up'n Kopp un hier roll een ünner Damp.
"Düvel", dach de Oll, "ik sitt in'n Kessel!"

De swatten Pieler kemen neger. Överall stööv de Snee, prasseln de Schrote, floog de Damp, dat knall vun all Sieden. Mümmelmann bleev in sienen Pott un överlegg: Na rechts? — Nee, dor güng dat nich, dor knallen wenig Schüsse un jümmers enkelt, dor stünnen gode Schützen.
Na links? — Dor güng dat bargdal, dat weer ok slecht.
Man graadut. Dor weer en Jäger, de scheet jümmers all twee Rohren up eenmal, un sien Naver, de fuchtel jümmers eerst hen un her, ehrdat he afdrücken de.

De Schreed kemen neger. Dicht bi Mümmelmann slöög Konrad Flinkfoot en Rad, sprüng noch en poor Dodessprünge un farv den Snee root. Wieder rechts maak Dorette Quappbuuk ehr Testament, nich wiet dorvun Lieschen Hoppintkruut. Man mang den langen Snellscheter un den korten Fuchtelmeyer passeern jüst Jochen Pielsteert un Fritze Pattlöper heel de Schüttenlinie, un dor richt sik de oll Haas stief, hoppel in en graade Linie los, jüst up de Lück mang de beiden Schützen to, ganz langsam, bet he binah in Schusswied weer; denn witsch he na links, slöög enen Haken na rechts, enen na links, enen na rechts, sehg noch even, wo twee Gewehre in de Luft rümfuhrwarken — as Steerten vun Köh, üm de de Bremsen togangen sünd —, un denn geev he her, wat he in sik harr, suus dörch de Lück, slöög söven Hakens, höör enen Knall, enen Schrie, enen Flöök, neih ut, bet he nix mehr höör, man denn maak he en Männchen un keek trüch.

Dat Jagdhorn klüng. Dat Scheten höör up. De Jägers lepen na en Steed, hebbt wat upböört un sünd na't Dörp gahn. Dorbi weer't eerst Middag. As se all weg weern, hoppel Mümmelmann na den Kessel. Dor leeg Schweiß, hier en beten Hasenschweiß, un dor veel Minschenschweiß. Un den ollen Hasen swoll sien lütt Hart. He harr sik rächt. Nu wull he geern starven, he harr sien Volk rächt.

Nachts, Klock twölf, as de Vullmaand klor an'n Himmel stünn, kemen de Knubbelsdörper Hasen up dat Feld, wo de letz Kessel west weer. Mümmelmann reep se all de Reeg na up. Tweeunsößtig hebbt keen Antwort geven, twintig weern entschulligt, se heilen ehre Wunnen, sößteihn humpeln, se weern licht ankratzt. As se all tohoop weern, dor höll Natz Klewersitter en Reed un sä, wo Haanrich Mümmelmann em dat Leven reddt harr, un all tweehunnert kloppen den goden Mümmelmann Bifall un reven ehre Nesen an siene.
Un denn maak Jochen Pielsteert Männchen un vertell, dat de Oll vun den groten Steen se alltohoop reddt harr. He, Jochen, hett dat sehen, dat Mümmelmann dörch siene Taktik de Jägers so dörch'neen bröcht hett, dat de een sienen Naver swoor anflickt hett.
"Kaamt mit, ik will juuch dat wiesen!", sä he an'n Enn.

Reinke Rootvoss, de baven an de Straat ünner'n Wind anschüürt keem, bleev stahn, un sien Nüüstern schnuppern tofreden de Witterung vun tweehunnert Hasen. Man denn sett he sik dal. Över dat maandschienen Sneefeld keem en wimmeln, krimmeln Hupen, Haas bi Haas. Un nu höllen se an.

Sowat harr Reinke noch nie beleevt. De tweehunnert Hasen füngen denn an mit ehre Achterlööp to kloppen un as Gespenster in'n Krink rümtodanzen. As Reinke dit sehg, dor kreeg he dat mit de Angst to doon. He maak kehrt un geev Fersengeld, dat em de Standarte blots so flöög.

As an'n annern Dag de Jagdupseher Nasöök hollen dee, dor fünn he üm den roden Placken, wo de Assessor den Buraat loopkrank schaten harr, enen Krink, faststampt as ene Tenne. Un he sehg, dat de Hasen dat maakt harrn. He schüttel den Kopp un trock en ganz verstöört Snuut.

Dat weer de Stell, wo in de verleden Nacht de Knubbendörper Hasensipp Mümmelmann, den Heldenhasen, up Hasenoort ehrt hebbt.