Fief Wihnachtsleeder ut fief Länner
Stille Nacht, heilige Nacht

vun Behrend Böckmann

As dei Arnsdörper Dörpschaulmeister un Organist Franz Xaver Gruber (1787-1863) dei Noten tau’n Gedicht von den Preister Joseph Mohr (1792-1848) in’t österrieksche Oberndorf bi Salzburg 1918 schräben harr, wier noch nich aftauseihn, dat „Stille Nacht, heilige Nacht“ dat Weltwihnachtsleed wür. Gruber harr dat allens blot måkt, wieldat Mohr em bäden harr, ’n Melodie tau dissen sienen Text tau måken.

Hüt gifft dat in’t Salzborg-Museum Schriftstücken, dei betügen, dat wi Gruber dei Melodie un Mohr den Text tau verdanken hemm’ un dat näben Gruber ok Mohr as Sänger un Gitarrist bi dei Urupführung inne Oberdörper Kark anwäsend wier. Mohr mösst tau sien Gitarr griepen, denn dei Orgel wier nich in Schuss. Un as dei Taufall dat will: Orgelbumeister Korl Mauracher (1789-1844) gifft sik mit dei intweiich Orgel af un hürt „Stille Nacht, heilige Nacht“. Hei nähm dat Leed mit in sienen Heimaturt Fügen, wo dat denn 1819 tau Wihnachten sungen wür. 1822 ward „Stille Nacht, heilige Nacht“ den Kaiser Franz I. un den Zoren Alexander I. vörsungen un kümmt œwer Leipzig in’t Johr 1833 in Dresden an. „Stille Nacht, heilige Nacht“ wür bald œwerall sungen — un Gruber un Mohr wiern vergäten.

Dat Leed wier nu all ’n Volksleed un wür nå un nå in väle Länner sungen. Hüt ward dit Leed in mihr as 300 Språken un Mundorten sungen. Dor dit Leed dat ok den Prussenkönig Friedrich Wilhelm IV. (1795-1861) andån harr, wennt sik sien Hofkapellmeister an’t Salzborger Stift St. Peter un bäd’t üm’n Afschrift von dit Lied. Dorbi stellt sik nu rut, dat dei Komponist Gruber noch läben deit un dat Leed nich von einen Michael Haydn is, den man dat taudacht harr.

In Amerika hett „Stille Nacht, heilige Nacht“ as „Silent Night“ so väl Anklang funnen, dat dei Amerikaner dit Lied för ’n amerikan'sch Volkslied hüllen.

För „Stille Nacht-Touristen“ gifft dat hüt dei „Stille Nacht-Kapell“ in Oberndörp.
Jedet Johr ward dor ’n Gedenkmess’ afhollen un von 2005 an wedder alle söss Strophen sungen. (In’t Gesangbauk hengägen sünd blot dei ierst, tweit un sösste Stroph afdruckt.) Wiederhen gifft dat för dei Niegelichen dat „Gruberhäusl“ in Hochborg-Ach, dat „Stille Nacht“-Museum in Gruber sien Arnsdörper Dörpschaul, dat „Wallfahrts- un Stille-Nacht-Museum" inne „Schargler Keusche“, dat Öllernhus von Joseph Mohr sienen Vadder in den Wallfohrtsurt Mariapfarr.

1997 ward dei Hillig-Nacht-Geschicht as Film mit den Namen „Das ewige Lied“ inne Kinos bröcht. Ünner anner ward vertellt, woans sik Mohr dorför insett, dat dei Chor düütsch singt un ok Frugenslüüd in den Chor mitsingen dörpen. Tau dei wohren Begäbenheiten kümmt noch bäten Leiw hentau — un so is’n würklicher Wihnachtsfilm mit väl Gefäuhl taustann’ kåmen.

1905 hett dat amerikansche Haydn-Quartett dei ierste Plattenupnahm makt — un gliek wier dat dei an miehrsten verköffte Wihnachtsplatt. Von dei Upnahm von „Silent Night” mit Bing Crosby ut dat Johr 1935 sünd bet hüt mihr as 10 Milljonen verköfft worden. All dei annern Upnåhmen kåmen noch hentau.
Œwer nich nauch, 2013 wür taun iersten Mal „Stille Nacht, heilige Nacht“ ok as  Singspäl vörstellt.