|
Leve Lüüd,
bevör ik richtig anfangen do, dor mütt ik Se noch 'n beten
vertellen: Ik weet gor nich, wo lang disse Andachten hier in de lütt
Kapell al hollen warrt, vele Johren! Mi hebbt de jürnmers
goot gefullen, ik bün jümmer geern herkamen un heff tohöört.
Mit de Morgenandachten in't Radio güng mi dat jüst so.
Dor weern Gedanken, kort un bünnig, mit de kunn een sik achteran
noch 'n beten ut'neensetten. Nu is dat Tohöörn veel sworer
worrn, morgens, fiev Minuten vör söß geiht't los
dat is mi to fröh; de Kurv krieg ik nich oft.
Un denn de Plattdüütsch Spraak bi de Sendungen, ut all Ecken
vun't plattdüütsch Land kunn een wat hören: Ostfreesland,
Pommern, Neddersassen, Hamborg, Schleswig.
Man eenmal, dor kregen wi mien Fru un ik dor keen Klook rin. Dat
höör sik meist an as Holstener Platt, man dor weer noch
wat anners dorbi, wat wi eenfach nich up de Reeg bröchen. An'n
Enn vun de Andacht, dor sä de Anseggersch in't Radio: "Sie
hörten Pastor Albert Domnik vun de kathoolsch Gemeen in Hamborg-Mümmelmannsberg."
"Minsch", keem dor mien Fru, "mit enen Albert Domnik
bün ik up Fehmarn na School gahn, un kathoolsch weer de ok, schull
de Pastor worrn sien?" Se hett sik künnig maakt. Dat weer
Albert. Un mit sien Plattdüütsch, dat keem ok rut: Sien
Kirch, de harr em för vele Johren na Südamerika schickt,
un dor harr he Portugies'sch snackt. Dat weer de Farv in sien Platt.
Hüüt hebbt wi goden Kontakt mit Albert.
He hett sik för sien Andachten wat Feines utdacht: He vertellt
wat vun Biller, de in Hamborg in de Kunsthall hangen doot. Dat hett
mi so goot gefullen. Ik heff em fraagt, wat ik sien Idee ok mal bruken
kunn ik wull se nich klauen un he hett glieks "ja" seggt.
Süh, un nu bün ik dor, wo ik hen wull, ik will Se ok 'n
Bild verkloren, ok ut de Kunsthall in Hamborg.
Wat ik dat so goot kann as Albert Domnik, weet ik nich.
|
|

Dat ik dat nich so kann as de Direktor un de Kunsthistorikers in
Leningrad, dat hüüt wedder St. Petersburg heet, dat weet
ik wiß. Vun de warrt vertellt, dat se in'n Krieg de Stadt
weer inslaten vun düütsche Suldaten de Lüüd
harrn Hunger un weern krank, dat weer 'n heel lege Tiet, dor hebbt
de Kunsthistorikers Führungen maakt dörch de Eremitage,
dat berühmte Museum. Se hebbt de Lüüd all de Biller
wiest man de hungen dor gor nich an de Wännen, de legen in'n
Keller. De Kunsthistorikers hebbt so schöön vun disse Biller
vertellt, se hebbt de richtigen Biller gor nich bruukt.
Mien
Bild, vun dat ik hüüt vertellen will, dat findt wi in de
Kunsthall in Hamborg in'n eersten Stock, rechte Siet. Dor steiht en
groten Altar, riesengroot, söben Meter breet.
Hier, in de Grönauer Kapell, hett ok mal en Altar stahn, bet
1913, de weer dree Meter breet, dorto noch de Flögel, allens
ut Holt sneden. In de Lübecker Aegidien-Kirch, dor wullen se
em nich mehr hebben, dor keem he hier na Grönau. Nu steiht he
in't St.Annen-Museum. He is 'n Prachtstück, möten S' mal
ankieken!
Man de Altar in Hamborg, de is noch veel grötter. He is een
vun de gröttsten, de dat geven deit. Meister Bertram hett em
maakt. Üm 1350 hett he leevt.
De Altar hett veermal söß Tafeln. Up disse 24 Biller kann
een sehen, wo uns' Herrgott de Welt maken deit un de Minschen, so
as dat bi Mose schreven steiht. Un dor sünd ok Biller ut Jesu
sien Kinnertiet, wo Jesus up de Eer kümmt.
De Biller, de sünd 50 cm breet im 80 cm hooch. Un een vun disse
Biller, dat wüllt wi uns hüüt ankieken:
Gott maakt de Deerten.
De ganze Achtergrund is gülden, nix wieder, keen Huus, keen Boom.
In de Mitt, dor steiht uns' Herrgott en ganz jungen Gott, as'n
jungen Mann! Gott is nich so'n ollen Tattergreis, he is un blifft
jung. Üm em rüm sünd all de Deerten, de he maakt hett
an'n föfften un sößten Dag. 28 Deerten köönt
wi tellen.
Uns'
Herrgott is meist so groot as dat ganze Bild. He hett 'n Boort un
lange Hoor. Enen roden Mantel hett he an, up den gülden Grund
is dat goot to sehn. He steiht 'n lütt beten scheef na rechts
röver, dor is 'n Bewegung in.
De linke Hand wiest na baben, so, as wull he seggen: "Nu paßt
mal up!"
De anner Hand wiest na ünnen up de Deerten: "So is dat goot."
Süht ut, as segent he all de Bester: de Koh, dat Swien, dat Peerd,
den Boor, Wulf un Hirsch, Schaap un Haas un 'n Kanink, 'n Kanink- Mama,
de ehr Lütt to drinken gifft. Up de anner Siet: En Uul un Fleddermuus,
Hahn un Swaan, en Pageluun, Stieglitz, Mann un Fru.
Un ünnen: de Fisch, Stöör, Karpen, Heek un 'n Dwarslöper.
En böös Deert mit grote Tähn un noch veel mehr.
Uns' Herrgott mit Swien un Uul un Fisch up'n Altar! Nich an'e Siet,
ne, richtig in de Mitt, wo een se elkeen Dag sehen un bekieken kunn.
Dat weer, as Meister Bertram dat Bild maalt hett, wat ganz Nieges
hüüt würrn wi je seggen, wat bannig Modeernes.
Sowat geev dat vörher nich. Bet dorhen hören in 'e Kirch
up'n Bild Hillige mit ehren Sünnschien üm'n Kopp. Villicht
ganz an'n Rand mal 'n Bloom orrer 'n lütten Vagel. Man en Koh
un dat Swien, dat Kanink mit ehr Junges wat wullen de in'e Kirch?
Wat wullen de up 'n Altar?
Ik denk mi:
Meister Bertram wull uns erinnern:
Gottvadder hett uns' Welt maakt,
he hett se goot maakt.
Gottvadder hett sien Welt leef,
mit allens, wat dor up leven un wassen deit.
ok uns Minschen.
Ik wünsch uns,
dat uns' Herrgott ok hüüt sien goden Hannen utstrecken deit
un sien' Welt mit allens, wat sik dor up beweegt, segen deit
so as up dat Bild!
|