Meister Bertram

Andacht in Grönau, Wegekapell, 10.Juli 1994
Karl-Heinz Nissen


De Wegekapell in Lütten Grönau. Teknen vun Jürgen Hagen
 

Leve Lüüd,

bevör ik richtig anfangen do, dor mütt ik Se noch 'n beten vertellen: Ik weet gor nich, wo lang disse Andachten hier in de lütt Kapell al hollen warrt, — vele Johren! Mi hebbt de jürnmers goot gefullen, ik bün jümmer geern herkamen un heff tohöört.

Mit de Morgenandachten in't Radio güng mi dat jüst so. Dor weern Gedanken, kort un bünnig, mit de kunn een sik achteran noch 'n beten ut'neensetten. Nu is dat Tohöörn veel sworer worrn, morgens, fiev Minuten vör söß geiht't los — dat is mi to fröh; de Kurv krieg ik nich oft.
Un denn de Plattdüütsch Spraak bi de Sendungen, ut all Ecken vun't plattdüütsch Land kunn een wat hören: Ostfreesland, Pommern, Neddersassen, Hamborg, Schleswig.
Man eenmal, dor kregen wi — mien Fru un ik — dor keen Klook rin. Dat höör sik meist an as Holstener Platt, man dor weer noch wat anners dorbi, wat wi eenfach nich up de Reeg bröchen. An'n Enn vun de Andacht, dor sä de Anseggersch in't Radio: "Sie hörten Pastor Albert Domnik vun de kathoolsch Gemeen in Hamborg-Mümmelmannsberg."
"Minsch", keem dor mien Fru, "mit enen Albert Domnik bün ik up Fehmarn na School gahn, un kathoolsch weer de ok, schull de Pastor worrn sien?" Se hett sik künnig maakt. Dat weer Albert. Un mit sien Plattdüütsch, dat keem ok rut: Sien Kirch, de harr em för vele Johren na Südamerika schickt, un dor harr he Portugies'sch snackt. Dat weer de Farv in sien Platt. Hüüt hebbt wi goden Kontakt mit Albert.
He hett sik för sien Andachten wat Feines utdacht: He vertellt wat vun Biller, de in Hamborg in de Kunsthall hangen doot. Dat hett mi so goot gefullen. Ik heff em fraagt, wat ik sien Idee ok mal bruken kunn — ik wull se nich klauen — un he hett glieks "ja" seggt.
Süh, un nu bün ik dor, wo ik hen wull, ik will Se ok 'n Bild verkloren, ok ut de Kunsthall in Hamborg.
Wat ik dat so goot kann as Albert Domnik, weet ik nich.

Hamborg: De Kunsthall
De Hamborger Kunsthall
Gott schafft de Deerten. Detail vun'n Altar
 


Dat ik dat nich so kann as de Direktor un de Kunsthistorikers in Leningrad, dat hüüt wedder St. Petersburg heet, dat weet ik wiß. Vun de warrt vertellt, dat se in'n Krieg — de Stadt weer inslaten vun düütsche Suldaten — de Lüüd harrn Hunger un weern krank, dat weer 'n heel lege Tiet, dor hebbt de Kunsthistorikers Führungen maakt dörch de Eremitage, dat berühmte Museum. Se hebbt de Lüüd all de Biller wiest — man de hungen dor gor nich an de Wännen, de legen in'n Keller. De Kunsthistorikers hebbt so schöön vun disse Biller vertellt, se hebbt de richtigen Biller gor nich bruukt.

Mien Bild, vun dat ik hüüt vertellen will, dat findt wi in de Kunsthall in Hamborg in'n eersten Stock, rechte Siet. Dor steiht en groten Altar, riesengroot, söben Meter breet.

Hier, in de Grönauer Kapell, hett ok mal en Altar stahn, bet 1913, de weer dree Meter breet, dorto noch de Flögel, allens ut Holt sneden. In de Lübecker Aegidien-Kirch, dor wullen se em nich mehr hebben, dor keem he hier na Grönau. Nu steiht he in't St.Annen-Museum. He is 'n Prachtstück, möten S' mal ankieken!

Man de Altar in Hamborg, de is noch veel grötter. He is een vun de gröttsten, de dat geven deit. Meister Bertram hett em maakt. Üm 1350 hett he leevt.
De Altar hett veermal söß Tafeln. Up disse 24 Biller kann een sehen, wo uns' Herrgott de Welt maken deit un de Minschen, so as dat bi Mose schreven steiht. Un dor sünd ok Biller ut Jesu sien Kinnertiet, wo Jesus up de Eer kümmt.
De Biller, de sünd 50 cm breet im 80 cm hooch. Un een vun disse Biller, dat wüllt wi uns hüüt ankieken:

Gott maakt de Deerten.
De ganze Achtergrund is gülden, nix wieder, keen Huus, keen Boom.

In de Mitt, dor steiht uns' Herrgott — en ganz jungen Gott, as'n jungen Mann! Gott is nich so'n ollen Tattergreis, he is un blifft jung. Üm em rüm sünd all de Deerten, de he maakt hett an'n föfften un sößten Dag. 28 Deerten köönt wi tellen.

Klickt Se op dat Bild to'n Vergröttern! Dorna trüch mit den Trüch-Knoop in SeEhr Browser-SymbolliestUns' Herrgott is meist so groot as dat ganze Bild. He hett 'n Boort un lange Hoor. Enen roden Mantel hett he an, up den gülden Grund is dat goot to sehn. He steiht 'n lütt beten scheef na rechts röver, dor is 'n Bewegung in.
De linke Hand wiest na baben, so, as wull he seggen: "Nu paßt mal up!"
De anner Hand wiest na ünnen up de Deerten: "So is dat goot." Süht ut, as segent he all de Bester: de Koh, dat Swien, dat Peerd, den Boor, Wulf un Hirsch, Schaap un Haas un 'n Kanink, 'n Kanink-Klickt Se op dat Bild to'n Vergröttern! Dorna trüch mit den Trüch-Knoop in SeEhr Browser-SymbolliestMama, de ehr Lütt to drinken gifft. Up de anner Siet: En Uul un Fleddermuus, Hahn un Swaan, en Pageluun, Stieglitz, Mann un Fru.
Un ünnen: de Fisch, Stöör, Karpen, Heek un 'n Dwarslöper. En böös Deert mit grote Tähn — un noch veel mehr.

Uns' Herrgott mit Swien un Uul un Fisch up'n Altar! Nich an'e Siet, ne, richtig in de Mitt, wo een se elkeen Dag sehen un bekieken kunn.
Dat weer, as Meister Bertram dat Bild maalt hett, wat ganz Nieges — hüüt würrn wi je seggen, wat bannig Modeernes. — Sowat geev dat vörher nich. Bet dorhen hören in 'e Kirch up'n Bild Hillige mit ehren Sünnschien üm'n Kopp. Villicht ganz an'n Rand mal 'n Bloom orrer 'n lütten Vagel. Man — en Koh un dat Swien, dat Kanink mit ehr Junges — wat wullen de in'e Kirch? Wat wullen de up 'n Altar?

Ik denk mi:

Meister Bertram wull uns erinnern:
Gottvadder hett uns' Welt maakt,
he hett se goot maakt.

Gottvadder hett sien Welt leef,
mit allens, wat dor up leven un wassen deit.
— ok uns Minschen.

Ik wünsch uns,
dat uns' Herrgott ok hüüt sien goden Hannen utstrecken deit
un sien' Welt mit allens, wat sik dor up beweegt, segen deit
— so as up dat Bild!

Nieschierig worrn? Denn kiekt Se ok bi de Hamborger Kunsthall orrer bi onlinekunst.de.


na baven