"Un geev uns Freden!"

Disse Wöör wüllt wi an'n Sluß vun uns' Andacht beden — man hüüt wüllt wi mit disse Wöör ok anfangen. Wat kann beter för de Welt sien as Freden? Freden ünner de Minschen un ok in uns' egen Hart. Ik meen, Gott hett de Welt maakt, dat wi alltohoop dorup in Glück un Freden leevt.

Siene Leev to uns bewiest sik dorin, dat he de Sünn schienen lett, dat Regen ut den Heven fallt, wenn't nödig is, üm de Blomen to'n Blöhen to bringen.
He lett de Sünn upgahn för de Goden un för de Legen, över de Gerechten un över de Ungerechten — so steiht dat bi Mathäus, in't 5. Kapitel, Vers 45.
Verpflicht' is he natürlich nich, uns sien Gunst tokamen to laten, för uns de Sünn upgahn to laten. Dorför, dat he dat deit, sullen wi em dankbor sien.

Wi leevt hüüt in ene unruhig Welt. Worüm? Dat mööt wi uns woll jeden Dag fragen, wenn wi blots morgens in de Zeitung kiekt. Angesichts vun all de Verbreken, Krieg un Krankheiten mütt een dor doch över nadenken, wat uns noch de Tokunft bringen warrt. De ogenblicklich Situation warrt ümmer leger statt beter.

Överall hebbt de Minschen den Wunsch na mehr Macht, na mehr Geld. De Erfolg warrt na den Geldbütel meten, un de Leistung doran, woveel materielle Saken een besitt. De Minschen hannelt hüüt na dat Gesetz:
Wer weet, wat morgen is — hüüt nehm ik mi dat, wat ik hebben will.
Dat is in't Grote graad so as in't Lütte.
De Ellbagen regiert un övertöönt dat Woort vun'n Freden. Dorbi sehnt wi uns doch woll all deep in uns' Hart na Freden.

Wenn wi mal so'n lütt beten wat Godet höört — wat ja ok mal vörkümmt — denn freut wi uns dull. To'n Bispill, wenn en Minsch orrer en Deert ut Gefohr rett worrn is, denn köönt wi för en korte Tiet all de Schlechtigkeit in de Welt vergeten. Man blot nich lang, denn haalt uns nie Hiobsbotschaften wedder in.

Worüm köönt sik de Minschen blot nich verdrägen? Jeedeen verteidigt sien Revier. Ok in de Tierwelt is dat so. Ene wohre Geschicht will ik hier mal vertellen:

Bi uns in Klinkraad gifft dat — so lang as ik denken kann, un dat sünd vele Johren, denn ik bün dor geboren — also in Klinkraad, dor gifft dat en Storchennest up dat Dack vun en Buurnhuus. Johr üm Johr is dat vun en Storchenpoor besett, un meist treckt se denn bet to dree Junge up. Wenn dat nu in en Johr mal veer Junge sünd, denn smiet se dat Lüttst wegen Platzmangel rut ut dat Nest. Dat mütt wegen Platzmangel sien; denn Foder gifft dat bi uns in de Gegend noog. Dat Duvenseer Moor is blot en poor hunnert Meter wiet weg. Un achter unsen Goorn is en Sportplatz mit veel Gras, dat "naturbelassen" is, wiel dor Kinner speelt. Wenn ik morgens ut mien Kökenfinster kiek, denn seh ik pünktlich Klock acht Meister Adebor dor rümstolzieren un sik wat to freten söken.
Dat weer de Freden, man nu kümmt de Krieg.

Ok en anner Familie in Klinkraad wull geern en Storchennest in ehren Goorn hebben. Se stellen enen langen Mast up, bavenup wörr en Wagenrad montiert, un denn hebbt se töövt, wat nu woll passier. Un dat passier ok bald:
En frömde Herr Adebor — he kümmt ja ümmer toeerst un maakt dat Nest för sien Fru klor — de seeg nu ut de Luft wat, dat em för sien tokamen Behüsung angenehm dücht. He inspizier dat genauer un wull dat jüst in Beslag nehmen, dor harr de Klinkrader Adebor dat klook kregen. Un nun güng't los. Baven in de Luft hett dat enen Krieg geven, de weer heel fürchterlich antosehn. Mit luut Geklapper würr de frömde Interessent toletzt verdreven.
Süh, ok bi de regiert de Ellbagengewalt.

Hett Gott dat so wullt? Wer dor nich Platz för beide Storchenfamilien? Foder weer noog dor.

Gewiß, ünner de Deerten leevt een vun den annern. De lütten Deerten, de de annern as Foder deent, sünd massenhaft vörhannen.
Un bi uns Minschen is dat ja ok nich anners. Wo nüüdlich sünd so lütte, gele, weke Küken, de wi, wenn se groot worrn sünd, geern as braden Hahn vertehrt. De smeckt uns denn jüst so goot as uns' Katt en Spatz. Blot mit den Ünnerscheed, dat Musch keen Vagels in "Massentierhaltung" tüchten deit. Musch fritt blots olle orrer kranke Vagels, de nich mehr so goot flegen köönt; un so sorgt se dorför, dat nich överall dode Vagels rümliggt.
En Vagelpoor kriggt in een Johr bet to 14 Junge. Un all freten se lütt Getier, so as Wörm, Flegen, Maden, Käfer, Lüüs, un dor gifft dat Milliarden vun.
Un kiek di mal so'n lütt Fleeg an. Is de nich ok männichmal heel nüüdlich, wenn se mit ehre Vörbeen de Flögel blankputzt? — Un doch warrt se upfreten.
Man, all Deerten mordt blot, üm satt to warrn, un nich üm Macht un Geld, so as männichmal bi den Minschen.

Wenn ik bi uns Schüttenfest Schüttenkönigin worrn weer — wat ik nich hoffen wull —, denn weer ik en Johr lang Majestät. Ik harr gewiß in dit een Johr blot Godet för mien Ünnergevenen daan, harr nich de annern Vereensvölker ünnerdrückt un harr blot up ene Pappschiev schaten, nich aver up enen Minschen. Na een Johr weer ik denn wedder aflööst worrn.
Wat weer dat fein, wenn wi ok uns' Herrscher na een Johr wedder wegschicken kunnen!

In de Bergpredigt heet dat:

Selig sünd de Minschen, de Freden hollt un Freden maakt,
se warrt Gott sien Kinner nöömt warrn.

Un ebenso:

Selig sünd, de verfolgt warrt üm ehren Globen,
denn ehr höört dat Himmelriek to.

Disse Grundsätz ut de Bibel sullen hüüt egentlich noch genau so aktuell wesen as
dormals. De kloke Mann ut Indien, Gandhi, is vun de Bergpredigt so andaan west, dat he to enen englischen Politiker seggt hett:
"Wenn sik ehr Land un mien Land na de Lehren, de Christus in disse Predigt fastleggt hett, richten würrn, denn weern woll de Probleme vun de hele Welt lööst worrn."

Keen Wunner, dat de Minschen vun de Bergpredigt dull beeindruckt weern — un sünd. Jesus wiest dormit den Weg to dat Glück,
he wiest, wo Striet to meistern is,
he leit uns an, woans wi beden schöllt un in Freden leven könnt.

De russisch Dichter Leo Tolstoi schrifft in sein Book "Krieg un Frieden" in den Epilog:
"De Tofall hett de Laag schafft,
un dat Genie hett ehr nutzt."
Man wat is Tofall? Wat is Genie? Disse Wöör laat sik nich so eenfach definieren, wiel se wat betekent, wat gor nich würklich dor is.
Wi köönt dit orrer dat ja nich vörher weten, un denn nöömt wi dat "Tofall".
Un wi weet nich, woher en menschlich Fähigkeit kümmt un nöömt dat "Genie".

Nu is Freden nich blot dat Gegendeel vun Krieg, nee, Freden is deep in uns binnen.
Wenn wi beedt, denn is dat Gebeet veel mehr as blot de Bitt üm dat Erfüllen vun uns' Wünsch. Bi't Beden markt wi, dat Freden in uns warrt. Wi denkt an de Wöör vun Paulus, de vun Freden snackt, vun "Freden, de all dat Verstahn överstiggt", so as dat bi de Philipper, Kapitel 4, heet.

Wenn wi an Freden denkt, denn denkt wi togliek ok an dat Gegendeel, an den Krieg.
Wenn wi vun enen bösen Minschen höört, denn denkt wi an vele annere, de goot sünd.
Wenn wi in't kolle Meer baadt, denn denkt wi an dat warm Water in uns' Baadwann tohuus.
Jümmers denkt de Minsch in Gegensätz, graad so, as wenn dat Leven en Waagschaal weer.

Un eerst de Sünndag! De is en ganz besünner Dag. Wi erinnert uns noch an fröher. Dormals repen de Glocken morgens, mittags un avends to'n Gebeet. Dat hebbt de Lüüd hüüttodaags vergeten. In de Städte is dat vele Lüden vun de Glocken al lang wegen "Lärmbelästigung" instellt worrn.
Den Sünndag fiern heet: Sik Tiet för Gott nehmen, sik in Roh finnen.
För mi bedüüdt dat aver ok: an Maandag denken. An dat, wat de nächst Dag bringen mag. Wo warrt de tokamen Week verlopen? Un wat schall ik to Mittag kaken? De Gedanken föhrt in mienen Kopp Karussell.
Un denn is dat goot, wenn ik mi wedder up Gott besinn. Gott is unsichtbor in jeden Anfang un in jedet Enn. He is ok in mi un in alle Minschen. He is dat Ziel un de Vullendung vun allens hier up de Eer.
Man dortwischen is dat Minschenleven vull vun Sorgen un Bang. Dat is de bitter Insicht, de mit dat Gift vun de Schlang in de Welt rinkamen is. Wenn dat Leven seine düüster Sieden wiest, denn wendt de Minschen sik af. Se versöökt, dat Leiden un de Schatten to verdrängen un to bekämpfen.

Paulus schrifft in sienen 2. Breef an de Korinther, Kapitel 5:

Dorüm beuurdeelt wi vun nu af an keeneen na sein minschlich Aart.
Wi hebbt sogoor Christus as Minsch kennt,
aver nu denkt wi ganz anners vun em.
Un so seggt wi, wer würklich Christus tohöörn deit, de is ganz un gor wat Nies worrn.
Dat Ole is vergahn, un süh, allens is nie worrn.

Över allens waakt Gott, so, as he dat al jümmers daan hett.
Un mit sienen Willen warrt uns schöne Eer ok in Tokunft segent sien.
Un wenn wi Minschen malins klook warrn, denn kunnen wi woll alltohoop in Freden tosamen leven. Denn bruken wi nich eerst üm den Freden beden. Nee, denn harrn wi em.

Amen.