Dat "Wiehnachtsgeld" warrt streken

vun Rudi Witzke

Keem denn de Wintertiet, weer Slachterköst anseggt. Ne, nich beide Swien weern för uns: Een halte de Veihhännler Tjarks, un dat bröch dat Wiehnachtsgeld in't Huus. Geld weer in disse Johren bi Schoolmeisters meist bannig knapp. Noch weer de Brüningsche "Notverordnung" vun vör 1933 güllig, na de de Beamten 5% orrer 7% weniger Geld kregen. Ümrekent up de Indeelung hütigendaags kreeg en Dörpschoolmeister na A8 mit den Brüningschen Afschlag betahlt, also binah na A7. Uns Swien weer dor en groot Hülp. Vun en dörteihnstes Gehalt kunnst to de Tieden blots drömen.

Hüüt will ik nu nich vun de Slachterköst, dat Wellfleesch, de Wustsupp, de Tollatschen un all den leckern Kraam vertellen. Hüüt speelt een vun uns Swien de Hauptrull. Na, un denn ok dat leve Geld.

Dat weer all 'ne Tiet na'n letzten Krieg. Ik weer mit de Oberschool in Lübeck trecht un dorbi, in Lüneborg up Liehrer to studeern. As sik dat hörte, güng dat to Wiehnachten na Huus hen.

Wintertiet weer de Tiet, wo bi uns Tohuus öftins sünnersam Geschichten passeern. In'n Kachelaven in de Wahnstuuv buller warm Füür, de anneren Stuven weern meist bannig wat köller. Um dissen Aven rüm speel sik dat Leven af.
Ünner den upsetten Kachelaven harr de Pötter en Fack laten, dor kunnen wi de Puschen warmen un de natten Socken drögen.

Wikimedia Commons/Marel Szczepanek

Nu weer uns Vadder in uns Dörp dorför bekannt, dat he plaagt wille Deerten wedder up de Been bröch. Wat hebbt sien Schoolkinner em nich allens ansleppt!

Lange Tiet weer dat Fack ünner den Kachelaven in enen Winter de Unnerkruup vun enen verklaamten Bussard. Vadder harr em dat Leven mit Water, Vigantol-Druppen un sienen ollen Pullover, in den de ünnerköölt Kreatuur inmummelt weer, reddt. Later seet de groot Vagel in de Köök up en över ene Tunn leggten Knüppel un plier na Freten un schrieg "Pi-aaah! Pi-aah!". Ok bi en Uhl, en lütten Dodenvagel, is em dat lückt, dat ut't Nest fullen Wull-Kluun groot to kriegen, blots he lööt sik nich utwillern. He hett em sogoor noch mien Broder verarvt, bi den he över 15 Johr goot levt hett.

Up so'ne kuriosen Beleevnisse harrn wi uns all instellt, Mudder ok, denn de Veicher bröchen ehren Huushoolt doch wat dörcheenanner.

Nu keem ik kort vör Wiehnachten vun't Studeern na Huus. De Freud weer groot. Wi harrn uns veel to vertellen. Natüürlicherwies seten wi üm unsen Kachelaven rüm. Avers wat weer dat? Ut dat Fack ünner'n Aven kemen so afsünnerliche Töön. Fiepen weer dat, lies Snuven un Atenjappen. Uns Hund Flocki weer dat nich, de leeg an de Avensiet, warm sienen Rüüch un drööm vör sik hen.

Un miteens krabbelte dat mang de Wullplünnen ünner den Aven. Wat Rosiges keek vör un huschte flink as en Wissel vör un suus in de Köök: En lüttinglüttes Farken!

Farken. Foto: Antje Heßler

Dat müßte Mudder mi nu denn doch verklaren: Hannes Langes Söög harr to veel Farken smeten, un dit lütte Deert harr se afbeten. "Dor is nich mihr veel mit los," sä Rosa, den Buurn sien Fru, "dat kriegen wi nich dörch. Wenn willst, kannst dat hebben." Enen Bussard harrn mien Öllern wedder hochbröcht, en verfroren Hasen up de Been holpen, ut't Nest fullen Vagels uptrocken, besünners de Kuckuck hett veel Spaß bröcht, Igels in de kole Johrestiet upbewohrt. Worüm dat nich mit dit Farken versöken? Dat güng ehr so dörch den Kopp. —
In ehr Schöört bröch se dat binah verhungert lütte Veih mit na Huus. — Un nu suus dat kregel bi uns rümmer.

Natüürlicherwies müß uns Farken denn na en Tiet ümtrecken: Weitenstroh wöör fien sneden, en Nest in'n Stall buut, anwarmt Muursteen rundüm packt. Infrarode Lampen geev dat noch nich. De Tiet in dat Avenfack weer för dat Farken vörbi.
Avers Vadder harr mihr as een Oog up unsen Huuskumpanen. Faken weer he in'n Stall un snack mit dat nu to enen Pölk ranwussen Farken.

Foto: Antje Heßler

Nu wull Mudder bi 'n Veihhändler en' Passer dortoköpen. Vadder schüttkopp. "Un uns Wiehnachtsgeld?" wenn Mudder in. Vadder schüttkopp wat knulliger. Dor sweeg Mudder lever still. En tweites Swien keem nich in'n Stall.
Un as de Sünn denn höger stünn, kreeg uns besünneres Swien, nu all een Löper, Utgang. Dat harr nu överhaupt keen Lust, dörch de Gegend to susen. Vadders Büxenbeen wörrn besnuppert un denn! Ja, un denn güng dat jümmer wat grötter worrn Swien "bei Fuß", Schritt bi Schritt neven Vadder her. De beiden spazeren ierst up'n Hoff hen un her, denn avers kemen se in den goot pleegten Gemüsgoorn den Stieg lang. Elkeenen Dag weern se beid nu so ünnerwegens. Ne, na'n Koopmann sünd se tosamen nich hengahn. Dat weer för Vadder denn woll doch wat to afsünnerlich.

Dat weer laat in'n Harvst: En Bild, dat ik nie nich vergeten warr. Vadder buddel de Kartüffeln ut, neven em dat nu staatsche Swien. Af un an geev Vadder em ene Kartüffel, tofreden gnaatsch de Kumpaan de Leckerie.

Un denn keem de Winter. De beiden Kumpane tooven in'n Snee rümmer. Dat groot Deert wölter sik in de witte Pracht, stupps Vadder, wat he sik ok in'n Snee küseln schüll. Slachterköst geev dat nich. — —
De Winter weer binah vörbi.
Slachterköst geev dat nich. — —

Ostern stünn vör de Döör. Ik kreeg enen Breef vun Tohuus.
"Leve Jung," schreev Mudder, "du müßt nu en Paus bi't Studeren maken. En poor Daag müßt du na Huus hen kamen." Dat dee ik denn ok. Un ik kreeg Upklärung: Dat Swien schull slacht warrn. ——

Vun Vadder weer dissen ganzen Dag nix to seihn. Vör Dau un Dag weer he to Holt gahn un keem laat in'n Düüstern trüch un verkrööp sik in de Stuuv. — —
Ik kann mi nich erinnern, dat wi later noch eiß Swien uptrocken un fett maakt hebbt. Kann ok angahn, dat in uns Familien dorför so wenig Fleescheten warrt?

Dat "Wiehnachtsgeld" weer 1953 streken. Un dorbi bleev dat ok in de tokamen Tieden. — Wi leten dat "leve Geld" vun nu an lever leven un munter rümmerquieken.
Müssen even mihr Arften un Bohnen plückt warrn! Eerst för fiev — denn för söven Penn dat Pund.
Denn so en arm Dörpschoolmeister bruuk enen lütten Toverdeinst.

Wat hebbt de Tieden sik ännert!
Doch dat Wiehnachtsgeld gifft dat jümmer noch,
und dat warrt dit Johr noch maal wat köört.
Un vele stöhnt.