Horst Wernecke vertellt:

De wohre Störtebeker

Störtebekers Denkmal in de Hafen-City vun Hamborg. Foto AxelHH/Wikimedia Commons

In de Uhlenflucht in dat Amt Steenborg an de Elv, ok twüschen Hohenasp un Mehlbek an de Stör un in Sünnerheit bi dat Goot Bülk norrn vun Kiel gifft dat Plackens, neem de Seeröver Klas Störtebeker vör rund 600 Johm sien Versteken harr, so seggt de Lüüd dor jedenfalls. Un bi Putlos an de Howachter Bucht wiest een hüüt noch de Streek, neem Störtebeker woll ehr vun sien Utkiek ut ünnereerdsch na de Scheep an't Water kamen kunn. Jüst so as an düsse Plackens geistert de ole Störtebeker hüüt noch in Oostfreesland rüm. Dor is he in sien letzten Johrn nämlich oftins west, wenn he sien Fru besöken wull, de de Dochter vun Kenno tom Brooke, en freesschen Adelsmann, west hebben schall. Hier kann een nudaags 'n "Liekedeeler-Koffi" drinken un 'n "Störtebeker-Menü" eten. Un in Marienhafe, wat in de Neegde vun de Leybucht liggt, hebbt's letzthen 'n Stroot na den Pirat nöömt!

De Stadt Hamborg wull dor nicht nastahn, harr Broder Klas doch up'n Grasbrook sien Leven laten müß. Bi de Spiekerstadt is in 1982 'n groot Denkmal vun den Seeröver inweiht worrn, wat 'n Barg Geld kost hett. Un körtens is hier 'n Theoterstück speelt worrn, dat heet "De wohre Störtebeker" un wiest em wohrraftig as 'n Minschenfründ mit 'n twiefeln Geweten ut. Dree Roman-Böker hett dat al bit dorto geven, un dat sünd seker nicht de letzten. Nudaags kunn een höörn, dat Störtebekers Leven un Drieven as hansischen Fiend in Hamborg vun Schölers in de Geschichtsstünn besnackt warm schall. Türlich gifft dar ok al 'n Schoolfunksennung dorto.

Wenn een sik mol all de Balladen, Sagen, Geschichten, Legenden, Leder un Moritaten över Klas Störtebeker ankickt, denn kann een blots staunen. Meisttiets wart de Seeröver dor as 'n starken Held mit 'n stolte Gestalt un 'n edles Wesen hinstellt, de 'n Hart för de Armen un Ünnerdrückten harr. En Konterfei vun 1520 wiest em bito noch as 'n staatschen Rittersmann mit 'n Samtbarett un fein bestickte Kledaasch ut.

Dat fälschte Bild vun Störtebeker. Klick op to'n Vergröttern!

Ja, wat is denn nu würklich an düssen Störtebeker? Wat is wohr? Wat is utkeest odder bimengt?

Wohr is up jeden Fall, dat de "Vitalienbröder" üm Störtebeker toeerst de Oostsee unseker maakt hebbt, in Sünnerheit de ut Rostock un Wismar. Düsse beiden Meckelborger Städte hebbt de oftins gor ünnerstütt un utrüst, wieldat de Ratsherrn füünsch weern, dat jüm ehr Hertog Albrecht na König Waldemar sien Dood nicht däänsch Regent worrn weer. All, wat "däänsch" weer, schull to See kapert odder ok in Dutten haut warrn. Kann sien, dat Störtebeker, de ut Rostock stammen schall, "vun Staats wegen" dat Kapern, Roven un Dootslaan lehrt hett. As eendaags de Ordensmester Konrad von Jungingen in'n Updrag vun de Hanse mit 'n groote Flott in de Oostsee up Piratenjagd gahn dee un de Rövers al örnlich wat up de Mütz geven harr, hebbt sik de meisten Liekedeeler na de Westsee vertrocken, man nicht ahn vördem noch gau de norwegsche Stadt Bergen to överfalln un uttoroven. Dorna hebbt se sik mit de oostfreesschen Adelslüüd verbünd un vun de Inseln ut de Engellandfohrer un de Spanienfohrer angrepen.

Seeroverromantik? Allens Tüdelkram!

De Lübecker Chronist Johann Rufus hett düsse Begevenheiten üm 1406 rüm nau upschreven: " ... do voren de rostocker unde wismerschen vytalien brodere in norweghen unde schinneden den copmanne to bergen, ... nemen dor veles gudes, clenades (Kleenodien) in golde, sulvere, ... husrade unde ok in vysschen. en del quemen (keem) an vreslandes syden unde roveden dor. desser zeerovere hovetlude weren gheheten: godeke michelis, wichman wycholt unde clawes stortebeker."

Wohr is ok, dat de Hamborger Rat männigmol mit de freesschen Adelslüüd verhannelt hett, dormit dat de de Seerövers nicht mehr ünnerstütten schulln. As dat all nix helpen dee, hebbt de Hansen 'n Strafexpeditschoon na Emden un Aurich losschickt un de Hobens 'n ganze Tietlang besett hollen.

Wat Störtebeker, de vun 'n Rang her noch ünner Gödeke Micheels stunn, mit sien Kumpaans allns in de Westsee dreven hett, dat wart ok ut de so nöömten "Ingelschen Klageakten" an den Hamborger Rat klor. Dor steiht t. B.: "... that 1395 ... Gokin Mighel and one called Stortbeker did take 5 pies es of waxe" un wieder "that certaine malefactors (Seerovers) of Wismar and Rostok ... namely Godkin
Mighel, unde Stertebeker in the yeere 1399 took out of a ship" un denn folgt Angaven över de Büüt so as Öl, Wass, Beer, Wien, Honnig un Talg.

Den gröttsten Schaden an Woorn, Scheep un Leven harrn avers jümmers noch de Engellandfohrers ut Hamborg un Lübeck to beklagen; wat Wunner, dat se nu ölben Koggen as Kriegsscheep utrüsten un mit Hunnerte vun de besten Bagenschütten besetten deen. Un denn is dat ok bald to dree groote Seeslachten kamen, bi de de Hansen de Vitaliers öllig een överbraat hebbt. De eerst weer an 'n 22.4.1400 in de Emsmünnung, un de tweete, wobi se Störtebeker faatkregen hebbt, kort dorna odder ok een Johr later bi Helgoland. Man de gröttste Slacht geev dat dorna in de Wersermünnung.

De Vitalienbröder wart up den Hamborger Grasbrook hinricht. Up dit Bild vun ümbi 1700 is de Seeslacht gliek mit uptekent worrn. Klick op to'n Vergröttern!

Licht to bewiesen is, dat de Feiden gegen de Vitalienbröder Hamborg 'n ganzen Barg Geld kost hebbt. In de Böker vun de Kämmeree, wat dunntomol de Finanzverwaltung weer, heet dat kort na 1400 ünner Utgaven: ,,48 p. Symoni de Utrecht pro labore et destructione navalium instrumentorum ...", wat nix anners heten deit as: ,,48 Pund för Simon von Utrecht för Arbeit un för tweigahn Schippinstrumenten." 48 Pund, dat sünd na vörsichtige Schätzungen vun den Historienforscher Heinrich Reincke na hüdiges Geld bi 1500 Euro, fröher 3000 Mark rüm, 'n ganz schön Stück Geld, wenn een bedenkt, dat een för 5 bit 6 Pund al 'n schön Peerd in de Tieden köpen kunn. Mit düsse Upteknungen is ok klor, dat de namalige Börgermester Simon von Utrecht an de Seegefechten deelnahmen hett. De Anföhrer un dormit de groote Sieger weer he avers nicht. Dat weern de Ratsherrn Schoke un Jenevelt. Un dat hochberühmte Schipp "Bunte Koh" hett de brave Kaptein Nyenkerken anföhrt. De rieke Niebörger Simon, de erst een Johr vördem ut Flannern na Hamborg kamen weer, hett avers, un dat is beleggt, twee Kriegsscheep up sien Kosten buun un utrüsten laten. Biweglang, veel Geld hett ok de Lohn un de Beköstigung vun de Seelüüd kost, de oftins veele Weken lang up See weern.

Wiss is ok, dat Störtebeker in Hamborg up de Elvinsel Grasbrook mit sien Kumpaans hinricht worrn is, een weet blots nicht nau, weer dat 1400 odder 1401, denn för beide Johrn gifft dat je een Kämmeree-Reken. 12 Pund hett de Büttel för't eerste dorför kregen, dat he 30 Seerövers den Kopp afhaut, un 1 Pund de Afdecker dorför, dat he de Lieken to Eer bröcht harr. De Liekedeeler weern 'n poor
Maanden lang in Kellerlöck ünner dat Rathuus insparrt, bit dat se hinricht worrn sünd. Över de Utgaven vun jüm ehr Beköstigung un Bewachung gifft dat jedenfalls ok 'n heel naue Bookföhrung.

En ganz groote Fälschung is dat Konterfei vun Störtebeker vun 1520. Dat Bildnis wiest nix anners as de Visaasch vun Maximilian 1. sien Hoffnarrn, un de hett lieksterwelt 100 Johrn later leevt as de Pirat. Dat gifft in de Hamborger Kämmeree-Böker un Johrböker, ok in Lübecker un Kopenhagener Chroniken twors noch 'n ganze Reeg vun Upteknungen över Störtebeker un sien Kumpaans, man de bringt all nix Nies.