Horst Wernecke vertellt:

Wat Napoleon mit de holsteensche Peertucht to doon hett

Hoofiesen verkehrt ophangt? De Buurn harrn dunntomaals keen Glück...

Dat de franzöösche Kaiser Napoleon wat mit de Peertucht in Holsteen to doon hett, dat kann een nu würklich nich vermoden. Een kunnig Saak is avers, dat de Landwirtschap in düsse Rebeden to Tiet vun de Napoleoonschen Kriege vull dornedderleeg. De Buurn, de jüm ehrn Hoff in 't Lauenborgsche liggen harrn, hebbt so groote Verluste an Peer, Lüüd un Erdrag hatt, dat veele Hööf Konkurs maken deen. Welk Spannwarks güngen mitsamst de Peer an't Militär, un de Deenst- un Hölpslüüd weern de Franzosen as Suldaten graad recht. Klor, dat nu veele Feller in de Gegend braak legen, de Hüüser un Schurren verfullen un männigeen Wohld na den Kahlslag utsehn dee as 'n Urbrook. De däänsche Deel vun Holsteen hett öllig wat ünner de "Kontinentalsperre", mit de Napoleon England schaden wull, leden. Landwirtschaftliche Produkten kunnen över Johrn hinweg nicht mehr na Britannien exporteert warrn. En Verfall vun de Priesen för Melk, Botter, Fleesch, Kantüffel un Koorn weer nicht mehr uptohollen.

Erst üm 1827 rüm, as Napoleon, de för all dat Leed verantwortlich weer, al söss Johrn doot weer, is de Laag in de holsteensche Landwirtschaft pö a pö wedder beter worrn. Eendeels harrn de Buurn jüm ehr Schullen na johrlang Wrucken un Wurachen bilütten wedder afdragen, annerndeels harr sik de Bevölkerungstall in tein, föfftein Johrn bannig vergröttert, in ganz Düütschland vun 25 Million up üm un bi 35! Un de schulln all satt warrn! Miteens kunnen de Lüüd vun'n Lannen wedder Geld investeern, hebbt sik Reedschoppens för de Aarnt un de Fellerbestellung köfft, Land kultiveert un dörch Kalken verbetert, de Plantentucht intensiveert un as nie Feldwirtschaft den Zuckerrövenanbu inföhrt, wieldat dat den Rohrzucker ut Middelamerika ja nich mehr geven dee. Un een üm't anneremool hebbt de holsteenschen Buurn dunn de Deertentucht bedreven, in Sünnerheit de Peertucht. Peer wöörn up jeden Hoff jümmers noch bruukt, liekers de so nöömte "Industrielle Revoluschoon" mit all de Maschiens un technischen Redschoppen al mit Macht insett harr. Ok dat Militär hett wedder leistungsfähige Peer hebben wullt, niege Kavallerie-Regimenter uptobuun. Dat hett nich lang duurt, denn is in Itzhoe de "Verein zur Verbesserung der Pferdezucht und zur Stiftung eines Pferderennens, einer Thierschau und öffentlichen Versteigerung" gründ worrn. Itzhoe weer de
rechte Placken dorför, harr de Stadt doch vun de Tallen her 'n ganz starke Kavallrie-Garnison un weer bito dat Wirtschapszentrum för de Wilster- un de Kremper Masch. Een hett dunn sachs nicht bloots de ingelschen Vullblöter mit de holsteenschen Warmblöter krüüzt, man ok foorts de Leistungsschaun ut England övernahmen. Un dorto höör nu mol ok 'n staatsches Peerrennen.

Dat Peerrennen in Itzhoe, Bild vun Johann Gädt

An'n 23. Juli 1830 wöör dat eerste Peerrennen up holsteenschen Bodden utricht. De Rennbahn weer 'n breden Veehweg, de vun Edendörp bi Itzehoe in de Ölixdörper un Kollmoorer Masch föhrn dee un ganz licht to planeeren weer. De Maler ]ohann Gädt hett dit Spiktakel up en Bild fasthollen. Een kann dorup sehn, dat dat för de vörnehmen Daams extra överdackte Tribünen geven hett. De Mannslüüd dörven achter en hoochlegen Holttuun in't Frie stahn. Pries- un Utrichters, so as de "Peernarr" Hartog Christian August to Sleswig-Holsteen, de Itzehoer Börgermester Detlef Rötger un de däänsche Staatsminister Graf Conrad Rantzau up Bredenborg, harrn jüm ehrn egen Ünnerstand direktemang blangen dat Ziel. "Polizeioffizianten" hebbt dunn as hüüt bi so en groote Veranstaltung nicht fehlt un för Ornung sorgt. In dree Telten güng dat för rund teindusend Minschen an de dree Renndaag mit Kieken, Snacken, Drinken, Musik un Danzen hooch her. För de Tüchters weern avers de Veeh-Aukschoons un de Hingstenkörung, neem se sik sund stöten kunnen, wichtig. Den Sluss vun den Puhee un de Geschäften billn de sonöömte "Subskriptionsball" un en fein Füürwark.

Düsse Deertenschaun, Aukschoons un Peerrennens, de en Nawies vun den Leistungswillen un de Kraft vun de holsteensche Landwirtschaft na en heel leege Tiet weern, hett dat nadem ok in Oschloe (Bad Oldesloe) un in Wandsbek geven. Wandsbek hett mit sien moderne Rennbahn un de Grootstadt achter de Grenz Itzehoe un Oschloe mit de Tiet twors den Rang aflopen, man de "Holsteener Peertucht" is hüüt noch in de ganze Welt beropen.

Danke, Napoleon!