St.Andreas Slutup. Bild: MrsMyersDE/Wikimedia Commons

Vun'n Zingst na Slutup

Geschicht vun Rudi Witzke


Faken heff ik in Slutup an'n Grenztuhn stahn, un mien Lengen güng Richt Zingst. Harrn wi Besöök, so müßten wi hen na de Grenz un Gröten na Huus henschicken. Wenn wi mit de "Finnjet" na Helsinki föhrten, heff ik mi up de Darsser Höcht de Ogen utkeken mit'n Kieker, wat ik an de Kimm een Striepen vun'n Darß seihn kunn.
Dor weer aver nix as Nevel und Dunst.


Finnjet. Bild: Wikimedia Commons

Un denn keem ik Upenslaag mien Tohuus en bannig Enn neger. Bloots noch een
Tuhn!!! Aver wat för en Tuhn!


Grenzsuldat, Wikimedia Commons

Grenztuhn, Wikimedia Commons

Slutuper Fischer, Foto: C.Westphal

Ik weer as junge Spund 1965 Realschauldirekter in Slutup worrn. Een mutt sik de Koort vun Slutup un Ümgegen vörhalen. Denn süht een den Breitling, de Dassower Wiek, de Trååv, Gothmund, veel Wader rundüm. De Oostsee is nich wiet. Un överall köönt Fisch sien. Un wo Fisch sünd, gifft dat Fischer. Un dor bün ik denn ok nich wiet. In den Håben leeg Kutter an Kutter.


Kutterhaben. Bild: Pande/Pixelio


Een Kutter is överbleven. Bild: Wikipedia

Vun de Fischfabrik Westphal tröök de Ruuch vun rökert un braden Hiering öwer ganz Slutup. Dat weer för mi as Parföng. Nich so schöön weer de wat biddere Ruuch vun de Fischmehlfabrik.


De Bückel (Bild: Wikimedia Commons)...


...un de em maakt

Dat duurte ok nich lang, dor harrn de Slutuper Fischer ehr Kringelhöög. Dat is so en Oort Johres-Vullversammeln vun de Fischer un ehr Fischerknechten. Dat gifft an den Dag en vun de Lück-Bruueree extra bruet Düster-Beer un Kloren.


En gaaanz düüster Beer... Bild: Clemensfrans/Wikimedia Commons

Ik kreeg en Inladen un den Raat: "Föhr lever mit'n Taxi!" Na naue Zermonien löppt so en Kringelhöög af. "Ik drink di to!" "Dat do!", un de Snack geiht jümmer wieder. Wokeen Fehler maakt, mutt meern up'n Saal 'n Duppelten to Straaf up dat Woll vun den Öllermann drinken.

Ik müßt "upnahm" warden. Hannes Sterly sen. harr mi goot prepareert. Ik heff all Pröven bestahn. Nu mutt een weiten, dat dat Fischer-Plattdüütsch in Slutup liek uns Fischerplatt up'n Zingst is. Dor weer keen Ünnerscheden twüschen lübsche Plattdüütsche, de jümmer noch to mi seggen: "Ach, Se sünd nich vun hier. Se snackt Meckelborger Platt!" Wi snackten Fischermanns Platt und süngen ok so. Un de Slutuper Fischerslüüd wüßten, dat dat heit "Wo de Oostseewellen trecken an den Strand". Un dat dat Leed en Fruu vun'n Zingst schreven harr.

Ik kreeg mit de Tiet besten Draht to de Fischers: De Willwaters, Sterlys, Langemanns, Möllers, Kraffts un veele anner wöörn mit de Tiet goode Maten. De liernten mi ok, dat dat bannig wichtig weer, wat de Fruuns an de Bänner in Westphals Fischfabrik to uns Daun un Laaten in de Schaulen sään. "Und was sagen die Fischfrauen dazu?" Dat weer faken de Kuntrullfraag in uns Schaul-Konferenzen. Un dat weer en gaude Kuntrull.

Denn aver güng dat bargdal mit de Fischerie. Jümmer weniger Kutter föhrten rut, hüüt keeneen miehr.
Veele Grünnen gifft dat dorför. Een beschrifft de Riemel, de up den Kraugdag vördragen wöör.

"Mit de Flitzers is dat for uns ne Qual / Den ganzen Sommer speelt se unklog und rast de Trav up un dal / Ken Stück Nettück bliv noch hel im Wader stahn / Dat kann unmöglich so wiedergahn / Hierto wullt se ok noch de Pötnitzer Wiek hem / Ober ne ne, de lat wir uns nich nehm / Na den Nordpol mit de ganze Flitzerie / Denn heb wi weder uns Ruh und ward ok beder mit de Fischerie / denn fang wi Dorsch un Butt un Hering un Aal / Und vergeten ist die ganze Flitzerqual / Und Krogtag fiert wi denn noch so manches Johr / Drink Köm und Brunbeer und alles löp wedder klor."
(Fischermeister Hans Kranz, Schlutup, 1965)


Düsse Flitzers sünd meent

Un denn is de Schiet, de ut de Hoochåbens in Kücknitz, dat E-Wark in Siems und de Fischindustrie rutkeem, de Fisch gor nich bekamen. Dat Wader weer miehr en Jüüch, wat nu aver veel beder woorn is, wo de "Industrie" in Herrenwyk un Siems afreten is. Ok dat se Traav deiper baggert hebbt, mutt een dortau tellen. Nu kunnen grote Scheep de Traav rup föhren und verjågten de Fisch. In de Dassower See wöör dat Wader dörch dat Överdüngen vun de DDR-LPGs verdorven.

Hüüt kann dat angahn, dat twei ole Fischerslüüd in'n Håben sitten un en Praat hebbt. "Hest letzt leest in't Blatt, de Maten vun de Waknitz — orrer Waaknitz orrer sogoor Wååknitz — hebbt wedder een staatschen Wels an Land håålt! De laten banning lang hängen." "Laat se man, mi weern un sünd uns Lasse un Bückel leiver!"


Wels ut een oles schwedsches Schaulbild, fungen in de Wååknitz


Lass, fungen in Wikipedia


Schaul in Slutup. Bild: Wikimedia Commons

De Tiet flöög man so. Vun 1972 an weer ik Schaulraat un von 1974 an ok för de Slutuper Schaulen.

Un de 19 Johr as Schaulraat in Lübeck weeren in Ümdreihn vörbi. As dat denn nu 1993 an't Afscheednehmen in de Realschaul Slutup güng, harrn de Slutuper Fischer sik wat Besünners för mi utdacht. En Fischersfruu in Slutuper Fischer-Dracht keem to de offizieell Afschiedsstunn un dröög en Riemel vör, de vun de Fischer un mi hannelte. Un vun Dank seggen! Se harr mi en fetten Åål un en Buddel Kloren mitbröcht.


Rökeråål. Bild: F Manuel/Wikimedia Commons

Dat hett mi bannig freugt. Ne, nich de Åål un de Korn weern de Freud, veel miehr, dat de Fischerslüüd mi in later Tieden erinnern.


Grenztuhn. Bild Wikimedia Commons

Ja, dat weer eenmaal. Slutup leeg an de DDR-Grenz. Un ik mutt noch wat vertellen, dat een nich glöövt, de Slutuper seten in't Paradies. — De Grenztruppen schöten Raketen mit Flugbläder up unsen Schaulhof. Kurioos, kannst seggen. To'n Verfiehren aver ok! De Grenzschutz müßt anrücken un de Zeddel insammeln.

Wenn Kinner bi't Spelen in Hüüs an de Grenz vun den Voßbargbågen orrer de Straat "An der Landesgrenze" de Ball röverlööp, geven de Grenzsuldaten em nich trüüch. Hunnen kunnst nich frie lopen laten. Woans dat de Katten maakt hebbt, weit ik nich.

Ik wull nu vör de Wenn maal mit anner Liehrerslüüd up Inladen vun DDR-Liehrer Schaulen besäuken un dischkereern. In Slutup föhrte uns Bus över de Grenz, dörch den "Iesern Vörhang". Grenzstatschioon: Kuntrull! Pass! Gepäck!


Grenztoorn. Bild Wikimedia Commons

Mi hebbt se ut'n Bus ruthåålt un drei Stunnen mit mien Bagaasch in en Kamer ahn Finster inspaart mit en fastschråven Disch un twei faste Stäuhl. Mien Plünnen hebbt se jümmer wedder dörchsööcht, mi ok, mien Terminkalenner fotokopeert. Mien Maten müßten in'n Bus sitten blieven un up mi täuven. De wüßten nich, wat loos weer. Wohrhaft: De "Iesern Vörhang" füng in Slutup an.

Uns Sozieregeerer harrn uns al upgeven. För de schull Slutup för alle Tieden Grenz blieven. Se snackten vun "Frieden durch Annäherung"!
Un ik weer so en Konservativer, de nich glöven wull, dat dat för alle Tieden so blieven wöör. Ik harr dat Button "Wir halten Verbindung trotz Zonengrenze" jümmer bi mi. Wenn't nau weiten wißt: Dat heff ik in mien Bibel liggen.


Privaatbuttonbesitt


Grenzstein, Wikimedia Commons, digistaal bearbeit

Wat weer de Freud 1989 groot, as de Slagbööm doch verswünnen. En Slutuper Öllernbieraat un Liehrerkonferenz harrn Kontakt to en Schaul in'n Oosten in Meckelborg. Un nu wulln se mit de Schöler een Dag to Besöök föhren. Se müßten bi mi nafragen, wat se denn ok schaulfrie kriegen kunnen.
As ik seker weer, dat se seker hen un her kemen, weer dat keen Fraag för mi. Heit dat doch up mienen Button: "Wi hollen tosamen!"

De Schöler ut Slutup un den Osten, Öllern un Liehrerslüüd harrn een gauden Dag tosamen.
Bi all de Arbeid harr ik lang vergeten, dat ik de ganze Schaul frie geven harr. Ik fünn dat heel normaal. Ik wöör aver na Kiel to en hogen Boss inbestellt. Een "Herr Oberstudienrat aus Timmendorfer Strand" harr sik över mi beklagt, wat mi infööl mit den Unnerichtsutfall, bloots dat de beiden Schaulen sik besäuken kunnen.
De hoge Boss harr veel miehr Verständnis un hett mi nich de Uhren afreten.

Johre sünd vergahn, vun den Grenztuhn und den Doodsstriepen is nix miehr to seihn. De "Iesern Vörhang" is wegrüümt.


Klützer Möhl. Bild Ch. Pagenkopf/Wikimedia Commons

Küst an'n Darß. Bild Wikimedia Commons

Frie weiht de Wind över den Grenzstein un drifft de Klützer Möhl glieks achter Slutup an. Vergeten sünd de Quarrköpp ut Timmendörper Strand und de Sozieregeerer. De middelständsch Industrie wasst un bläuht in Lüdersdörp un Selmsdörp un Schönbarg, dat de Lübecker geel vör Nied warden. Hett hei doch Recht behollen, de Ool mit siene "bläuhenden Landschoppen".

De Slutuper un de Fischer sünd dorbi bleven: "Wi blieven verbunnen, de See, de Fisch un de Lüüd vun de Küst."
Wat up'n groten Stein steiht: "Slut Up!", dat weer ehr Teel. Ehr Levenswies.
Slutuper un Zingster behollen en Schuss Fischerblaut in de Adern, wenn ok keen Kutter miehr föhrt. Un dat is engaal, wat een vu'n Zingst orrer Slutup is, hei is hier und dor un dor un hier tohuus.


Gröten ut Slutup bi Wikipedia


2.8.2009


na baven