De Opfinner vun de Brüüch mit sien Fundstück

Op ole Weeg un Brüchen: Sütel

vun Antje Heßler

Dat weer in den Oktobermaand. Wi harrn godes Weder un wullen noch mal na Fehmarn. In Niekarken leet uns en Stratenschild anhollen. Dor stünn up den Wegwieser:

"Historische Bogenbrücke
Sütel 1km".

"Du, wüllt wi uns de nich ankieken? Dat is doch wat för uns!" Mien Mann nickköpp, un schon weern wi in Richt na Sütel ünnerwegens.

De Weg is lang, avers schöön

Wat wi uns dor andahn harrn, kunnen wi vörher nich översehn. De Wegwieser weer för Radfohrer un Footgänger un nich för PKW dacht. Uns Auto hebbt wi denn braav an'n Wegrand afstellt un los güng uns Footmarsch. "Meenst du, dat du dat schaffst?", fraag mien Mann. Wi sünd beid nich mehr so ganz good to Foot.

O ja, en schöne Weg is dat!

Neven den Footweg weer de Iesenbahnstreck na Fehmarn, verlopen kunnen wi uns nich. Eenmal hett uns de Iesenbahn överhaalt. Wi geern weer ik mitföhrt. Mien Been weern al bannig mööd. Mien Mann güng al en Stück vörrut. Aver vun de Brüüch weer noch nix to seh'n.

Dat güng langsam bargdaal. Ünnen in den Grund leep en Au. Villicht funnen wi dor de Brüüch. Rechts neven uns weer'n grote Rapsfeller, de junge Saat för't neegst Johr. Mien Mann leep wieder vörut un wöör in de Feern ümmer lütter. Ik kunn nich so gau lopen. Denn wink he mi endlich mit sien Handstock to. He harr de Brüüch utmaakt. Mit niegen Moot güng nu de Footmarsch för mi wieder.

Libelln an'n Steenpoller

En meist mit Reet un Gras towussen Au leep neven mien Weg.

De Brüüch is ganz unschienbor

Un denn wöör ok ik de ole Feldsteenbrüüch wies. En smallen Feldweg güng över de Au. De Sieden vun de Brüüch weern mit ole Feldsteenpieler afsichert. An de seten Libellen un sünnen sik.

De Denker an de Brüüch...

Un wat en Glück, up de anner Siet vun de Au stünn en Bank direktemang an de Brüüch! Lahm un mööd sack ik neven mien Mann up de Bank hindaal. Dor hebbt wi uns eerstmal verhalt.

Unsen beswoorlichen Footweg na de ole Löhrsdörper Feldsteenbrüüch över de Goddesdörper Au hett sik lohnt. De Brüüch weer üm 1600 buut woorn un meist verfullen. Eerst 2007 is se renoveert un to'n Kulturdenkmal vun dat Land Schleswig-Holsteen verkloort woorn. Se weer en Deel vun en olen Fernweg, en Pilgerweg, de vun Skandinavien över Fehmarn na'n Süden güng. Dat weer allens up en Tafel natolesen.

...un de Denkerin.

Kleevköpp sünd ganz schön lästig, wenn se an di kleevt!

Wi beiden seten noch ümmer up de Bank un sinneern över ole Tieden. Vör uns de Brüüch över de Au mit Gras, Reet un Kleevköpp meist towussen.

Wi dat wull utsehn harr, wenn de olen Planwagen bespannt mit Peer över de Brüüch rumpeln? Un wo de Pilger wull utsehn harrn? Wo wied sünd se pilgert, kemen se alleen orr in Koppeln? Hüüt kunnen blots noch Footgänger un Radfohrer över de Brüüch, un Pilgerslüüd gifft dat hier nich mehr. De Fernwege weern hüüt Autobahnen un Iesenbahnstrecken. Jüüst suust wedder en Iesenbahn na Fehmarn achter uns lang.

Teemlich veel dröög Riedgras an de Brüüch

De Brüüch in Jütland

"Du, weetst du wat, de Feldsteenbrüüch süht meist so ut as de vun den Ossenweg in Süüdjütland!" "Dat is överhaupt wohr", stimm mien Mann to. De hebbt wi in Harvst 2011 bekeken. Un nu hebbt wi en gliek utsehend Brüüch bi uns in Holsteen funnen.
Seker hett dat fröher mehr vun düsse olen Brüchen geven. De sünd aver dörch dat niege un modeern Wegenett verswunnen. Ümso mehr freut wi uns, dat wi de Löhrsdörper Brüüch funnen hebbt.

De Brüüch in Sütel

De Sünn stünn al teemlich deep. Dat wöör Tiet för uns an den Nahuusweg to dinken.

Ulenflucht — Nahusgah-Tied

De Iesenbahnbrüüch: teemlich prosaisch

Wi müssen noch den wieden Footweg na uns Auto trüüch lopen. As de Pilgerslüüd in fröher Tieden trocken wi los. Dor wöörn wi eerst de niege Iesenbahnbrüüch över de Goddesdörper Au wies, över de de ganze Tied de Bahnen achter uns Rügg fohrt weern. Dat is en ganz nüchtern Zweckbuwark. Dor gefallt uns de ole Lörsdörper Brüüch beter.