Weern dat noch Tieden, as even nå denn verdammichten 2. Weltkrieg vele Lüüd "gesenkten Hauptes" dörch de Gegend lepen, wieldat se nå Füerholt, Köhlen oder åvers ok nå Zigarettenkippen Utschau helen ...!

Stummels sammeln

Vertelln vun Klaus-Dieter Tüxen


De knappe Tiet, dee harr wat Verdüveltet in sik un duer vun nå den 2. Weltkrieg — 1945 — meistto föffteihn Johr lang an. Inflatschoon, Währungsreform un Arbeitslosigkeit weern an de Dåågsordnung. De Minschen in Düütschland harrn nich bloots knapp to eten, ok de velen Smökers müssten sik jümmersto wat infallen låten.
In vele Goorns, achter't Huus, worr Taback anplant't. Dor harr de Regerung åvers keen Gefallen an, wieldat ja dorbi keen Stüern rinkemen. Also worr dat verbåden, evenso as dat Snapsbrennen vun Kantüffeln oder Röven. Man to Smöken müsst åvers wat her, de Körper verlang dornå.

Un wat keem dorbi rut? Ok de Kinner müssten op de Wegen, nå un vun School, de Ogen ophool'n un nå Zigarettenkippen oder Zigarr'nstummels Utschau hool'n. Dat weer åvers gor nich so licht to, wieldat veel smöken wullen, un meist lieksoveel söchen nå Reste. Schall heten, dat dat liekers knapp weer, evenso as dotomålen ok in de düütsche Wohld dat Füerholt ... — dat geev keen'n Wohld in Düütschland, dee in't Ünnerholt nich pikobello rein weer.

Klås also op de Söök nå Tabackreste. Wenn een so doröver nådenken deit, weer dat doch 'n groten Swienkrååm dat dore un hüüt gor nich uttodenken. Geern möken de Göörn dat nich, weer jüm ornlich wat schenant.

Lever as dat sammel' Klås de Zigarettenschachteln. Wieldat he geern Korten spelen dä, dee to köpen doomåls åvers Luxus weer, hett he de beiden groten Flächen vun de Schachteln ut'neen sneden un de Trüchsieden as Speelkorten anmåålt.

Åvers nee, hee müsst de utspütten Kippen sammeln, wornå hee sik åvers nich blots so eenfach bücken dä un dee denn in de Tasch steken hett, neehee, he meen, dat weer sünnerlich plietsch, eerst den Schoolranzen op de Kippe fallen to låten, utversehn nakloor, un sammeln dee wedder op, ganz bilöpig ok de Rest vun denn Glimmstengel.

De Taback worr tohuus utpuult, op'n Hupen smeten un jümmers so'n lütte beten fuchtig hool'n. Wenn't denn nootwennig worr, stopp sien Vadder den Taback in sien Piep un fung an to smöken. "Weer beter as gornix", sä he jümmers. De Zigarrnstummels kemen so, as se weern, in de Piep.

Nå 'n Tiet greep dat düütsche Wirtschopswunner; weern meist all in Arbeit un sodennig keem ok wedder Geld in't Huus. Taback, Zigaretten, Stumpen un Zigarrn kunnen wedder köfft warrn.

Klås möök dat nu åvers wieder mit de "sammelten Werke", denn de Bengels kämen in dat Öller, in dat se dat sülvst versöken dän.
Mann, wat hett sik de Körper dorgegen wehrt. Afåsig slecht tomoot worr dat de Göörn, un se speen nich blots eenmål nå 'n deftige Lungentog, åvers dor müsst man schients dörch.

Duer nich lang, dor harrn se denn ok dat Geföhl, 'n ganz düchtigen Dutt to sien, wieldat se so richtig smöken kunnen. Dat weer de Anfang vun 'n åsige Süük, dee sössteihn Johr anhool'n schull, nu åvers ok all över fiefunveertig Johr torüch liggt —— vörbi is.


20.2.2022

 


na baven