Zuckerrööv. Bild: Wikimedia Commons/Florence Devouard

Wat en Engel woll Sepp heiten kann?

vun Rudi Witzke

De mehrsten vun uns hebbt den Riemel, dat Leed, dat wi achter'n Aven singen schüllt, liernt. Matthias Claudius hett dat op den Winter schreven:

"Wenn Steen un Been in Frösten brickt,
wenn Diek un Seen krachen,
dat hett he giern, dat hatt' he nich,
denn will he doot sik lachen."

Wenn hüdigenjohrs de Küll sik över dat Land leggen deit, denn so gifft dat ok dit or dat an Probleme. De Autos springt nich an, köönt in't Schliddern kamen, de Lüüd kamen to laat to Arbeid, de Buusteden liggen still, Slechtweder-Geld gifft dat nich mihr, de Ölbrenner löppt un löppt un dat Geld flüggt to'n Schosteen rut. — För de Minschen ünner Brüchen geiht dat üm Leven un Doot. Avers in uns Stuven hebbt wi dat warm, de Kaakherd is elektrisch orrer brennt mit Gas.

Geev avers een Tiet, wo de Frost uns all schier de Knaken breken dä. Is noch gor nich so lang her. Dor stimmt Claudius sien Riemel:

"Un wenn he dörchtreckt, stahn wi dor
un seihn ehm an un freern!"

Nu weit een Minsch ja nich jümmer, wat kamen deit, dat avers de Winter mit de Küll kümmt, dat is ehm kloor. So weer dat ok in'n Harvst 1946. Uns Familie weer wedder tohoop, Vadder harr de Liehrersteed in Cashagen kregen. Wi husten mit veer Lüüd un een uns tolopen Katt in een Stuuv. In de för den Schoolmeister vörseihne Wohnung levten veele Minschen. Dor weern noch twei heimsche Familien un een ut Danzig. In een Afsiet ünner’t Dack harrn sik Elly un Sepp, een hangen bleven Suldat ut Ööstriek, inricht. Tosamen weern wi denn achteihn Minschen, een Katt un een Köter.

Umschichtig kakten in de Köök up een' ollen upmuurten Heerd, wo Kakerlaken husten, twei Familien, een inheimsche un wi. De annern harrn "Brennhexen", ut ieserne Munitschoons-Kisten tosamenbastelte Brennsteden. Anslüsse an de Schosteens geev dat nich, dat Avenrohr wöör ut dat Finster steckt. Sepp harr een Dackpann afnahmen un dat Avenrohr vun de Afsiet dörch dat Dack steckt. Rundüm üm dat Huus rokte un qualmte dat, hüüt wöörst du denken, dat brennt. Bloots buten harrn wi keenen Holtdiemen för de tokamen kolen Tieden. Een' Sack natten Kahlengruus harrn wi todeilt kregen. Dat reikte vun nu na jetzt. Un brennen dä de natte Kraam bloots in een ornlich Füür. Dat weer nu kloor: Wenn dor nix passeerte, denn müßten wi den Winter in de Nootbetten up'n Strohsack tobringen, inmummelt in Plünnen. De School fööl so un so öftins för länger Tieden ut. "Küll-Ferien!" geev dat.

Boomstubben. Bild: Wikimedia Commons/Uwe Göpfert

De Dörpvörsteher un de Börgermeister ut Ahrensböök sorgten denn doch för uns. Sammelschiens för Lüttholt in't Cashagener Holt brukten se nich uttogeven: Dat Holt weer all lang afsammelt un de Woold sehg blitzblank ut as utfeegt.
Wi kregen rechttiedig in'n Sommer de Verlööf, Stubben vun Fichten in dit Cashagener Holt uttoroden. Wat goot, dat ik in de Johren tovör bi'n Russen ok Holtarbeider west weer! So kunn ik Vadder goot bi de Hand sien.

Jümmer, wenn wi fri'e Tiet harrn, weern wi bi unse Stubben an't Warken, Wurachen un Wöhlen. In enen Krink vun fief Meter Dörchmeter kuhlten wi üm den Stubben rümmer een grootes Lock un legten dorbi alle gröteren Wötteln frie. An de een orrer anner Steed müßten wi minnst enen Meter deep buddeln. Mit Äxten un Sagen lösten wi denn dat roore Holt un wölterten de Stubben ut de Ierd. Dat Lock müßt tosmeten warrn. Denn avers keem noch hardere Arbeid: Mit Holtkielen müßten wi den Stubben to hannige Stücken uteenannerklöben. Dat güng bannig up de Knaken.

Foto: Marlou Lessing

Denn weer dat so wiet: Mit een vun enen Buurn utlehntes Pierfuhrwark wöör uns Holt na Huus hen halt un upsett. Jümmer noch eiß bekeken wi unsen Schatz: Wi harrn woll so an teihn Fastmeter stahn. Ene Plackerie weer denn noch dat Kortmaken, avers wi harrn wat to Beuten.

Wi harrn so rieklich Holt, dat wi uns in'n Winter dorbi maken kunnen, Sirup intokaken. Alle Lüüd in't Schoolhuus deilten sik de Arbeid un denn den Sirup.
De sööte Saft mütt veele Stünn, ja Daag kaakt warrn, dat he indickt. Un uns Fichtenholt geev bannig goodes Füür. Dat bullerte man so.

Zuckerrööv. Bild: Wikimedia Commons/Florence Devouard

Sirup. Wikimedia Commons/Badag nani

Natüürlich weer de Köök nu de warmste Eck. Wi rückten tosamen, de Küll kunn uns nix anhebben. Wi harrn dat de heele Sirupstiet schöön kommodig. Wenn Stromsperr weer, brennten Hindenburg-Lichten, un wi Lüüd vertellten uns wat. Heff ik ja jümmer seggt: Tosamen-Wat-Kaken bringt Lüüd tosamen! Dor sitten nich mehr de Frömde ut Ööstriek, de Heimschen ut Holsteen, wi ut Vörpommern un de ut Danzig, de een hier, de annern dor un afbucht de negsten. Dor sitten Sirup-Kaker tohoop un töven, dat ut sötes Plöörwader schöönen, brunen Sirup warrt. Un ik denk, uns Engel sünd mit uns tofreden west.

Denn denn begeev sik dat: Dor weer so'n Grummeln, dortwüschen Knacken un Brummen to hören. Toierst dachten wi, dat buten een Fuhrwark vörbipullterte. Doch dat Grummeln wöör luder, keem jümmer neeger, dorto keem nu Brusen as bi unbannigen Storm. Nu kregen wi dat mit, dat dit Getöös ut'n Heerd keem un ut'n Schosteen. Mudder hett buten nahseihn. Wi hörten se luud ropen: "Hülp! Hülp! Uns Schosteen brennt!" Wi störmten na buten un lepen up'n Hoff. Dor sehgen wi dat Malöör. Ut den Schosteen jagte een Füürstrahl woll so teihn Meter in de Höcht. Wi stünnen as vun Blitz drapen.

Brennen Schostein. Bild: Wikimedia Commons/Man wyi

"Füür ut! Maakt gau dat Füür ut!" reep een. "Alle Klappen to! Los, maakt de Klappen to!" Dat wöör in de Reig bröcht. Sepp harr dat Kommando övernahmen.
De Mannslüüd truten sik na baben up'n Böhn. Dor dunnerte, wummerte un ballerte dat, as wenn dat Huus glieks uteenanner fleigen wull. — Wi wöörn denn woll witt üm de Nees. Un wat dat Legste weer: Dat weer een ollen Sleppschosteen. He wöör up Balken beten schreeg lenkt und denn piel ut't Dack rut. Un disse Sleppbalken füngen all an to glösen.

Sepp weer wedder de ierste, de enen kloren Kopp harr. "Los, haalt natte Säck!" bölkte he in dat Gedunner. Denn kladderte he as een Katteiker up de högeren Balken rup. He kunn röverlangen na de Slepphölter. Woll so an drei Stünnen hockte he dor baben un köhlte dat Holt un dat Muurwark vun'n Schosteen af. Wi halten jümmer wedder natt maakt Säck. Ik reikte se ehm vun een an den Schosteen stellte Ledder hoch.

Bild: Wikimedia Commons/Sam@feuershow.de

Na 'n tehmlich lange Tiet lööt dat Bullern un Dunnern na. Uns mit Fichten-Hoors utkledte Schosteen weer utbrennt un de Sleppbalken harrn keen Füür fungen. Dat Muurwark vun'n Schosteen harr standhollen.

Laat in de Nacht weer de Gefohr vörbi. Afmaddelt un natt seten wi in de Köök. — Un denn güng uns na un na dörch den Kopp, wat allens harr passeeren kunnt. De natten Säck un de Hitt in de Steen? Dat harr explodeern kunnt.

Dat gifft denn ok woll Engel, de mit Füür ümgahn köönt.
Wiß un wohrhaftig weer dat Sepp sienen.
Engels maakt keenen Ünnerscheed nich:
En ööstriekschen Engel hett Heimsche, Frömde un Flüchtlinge behöödt.
Engel för alle Minschen!

Orrer is gor Sepp de Engel west?