Schoolreformen up de Sunsche Wisch

Opschreven vun Rudi Witzke

Folg 3: Woans Mudder de School-Reform up'e Sunsche Wisch reddt hett

"Schaffendes Schulvolk" stünn bi de Reformen ganz baven. Un dat is de School "Sundische Wiese" glückt. Alle Schoolkinner wöörn up Kassenwagens ünnerbröcht, dorto Planen, Staken, Kookpött, Pannen un Etenkraam. En Ledderwagen wöör hooch mit Strohballen beladen. So bröchten de Buurnfuhrwarke se hen na de Hoge Düün kort vör Praamoort. Ut Planen und Staken wöörn Telte buut. Dat Strohlager weer weik und dröög. De Jungs söchten in't Dünenholt na Brennholt, de Deerns putzen Wötteln, schällten Kartüffeln, makten allens trecht, dat in enen grooten Kettel en Supp kaakt warden kunn. Dat Best weer de Slaap in dat frische Stroh. Dat Ruschen vun de Oostsee süng jüm dat Gode-Nacht-Leed.

Wat doran "Reform" is? Junge Lüüd mütten Rutföddern bestahn! Se mötten sik in de Noot trechtfinnen und helpen können. Wenn jüm jümmer braden Duven to'n Hals rinfleigen, dennso verpimpeln se un warrn obsternaatsch.

Winters fröör de Bodden to. Ut ole Strietschöh un enen Holtrahmen wöör dat Ünnerdeil vun'n Iesschleden buut. En Mast un en Segel keemen dorto, un trecht weer de Iessegler. Dat weer Ünnerricht in dat Fack, dat hüüt "Technik" nöömt ward. Un denn keem "Sport" an de Reig. De Schoolkinner susten mit de Iessegler över'n Bodden. Ne, Handarbeit weer ja noch eerst anseggt. De Seils mußten neigt warden.
Is vörkamen, dat sik een dat Slötelbeen orrer ok'n Arm bröök. Professer Würfel in Borth packte dat in Gips. Wat de Öllern sik upregt hebbn? "Woso?" fröög mi Adelheid Eggert, de ik na föftig Johren dorna fraagt heff, "Iessegeln bi dienen Vadder weer meist sekerer as wenn wi alleen togang weern."

Swemmen liernten all de Lütten in de Oostsee. Mit de Grooten swööm Vadder denn ok maal hen na dat Schippswrack, dat sik kort achter de Buhnen fastrammt harr. — De Lütten müßten twüschen de Buhnen blieven.

Versteiht sik, dat de Schöler Vagels, Planten un Bööm mit Naams kennten. Se ströperten mit ehren Liehrer dörch dat Osterholt, wo Kinner alleen nich hendörften. Dat weer in dissen Urwald mit Waderlöker und Moor to gefährlich. Ok dat hört to de Reform: Gefohren kennen un respekteren. Un jümmer wöör düchtig sungen, goot un schöön sungen, binnen un buten.

Denn dat Kinnerfest. Dat weern en grootes Begevnis. Dat ganze Dörp weer vun morgens bit avends up de Been. Wettspille, König un Königin utropen, Geschenke verdeilen, mit en Ümtoog dörch't Dörp trecken. Nameddags Koffie un Koken in't Fährhuus up de Aflaag bi Otholts, denn de Öllern de anstammten Dänz wiesen. De Groten danzten vun avends an up de Aflaag, bit de Sünn wedder an'n Häven stünn. Nau so lustig güng dat bi't "Tunnenafslaan" to, en Fest, dat de Buurn utrichten. — To en "Reform" höört nu maal to, dat de Minschen sik kennt un — noch beder is dat — wenn se sik truut un geern hebbt.

An'n 11. August wöör elkeen Johr en groot Fier utricht. Dat weer de "Verfassungstag", wieldat se in Weimaar an'n 11.8.1919 uns "Weimarer Verfassung" beslaten harrn. De Liehrers stunnen truu to ehr Demokratie, besünners de, de ehr Knaken in'n Krieg 1914/18 henhollen harrn.

Wiehnachten speelten de Kinner up'n Saal vun't Fährhuus an de Aflaag för de Öllern Theater. In'n Handarbeidsünnericht, den Mudder geev, wöörn Kostüme neiht. Ganz aventüürsch dään sik de Kinner verkleden.

Un dat versteiht sik: Reken un Schrieven kunnen Vadder sien Jungs un Deerns bannig goot. Vör en poor Johren drööp ik sienen ehemalgien Schöler Otto Stark. "Du," sää he, "dat will ik di maal vertellen: Dien Vadder, dien Vadder weer en heel scharpen Schoolmeister. Wi müßten to'n Afsluß vun uns Schooltiet en Diktaat schrieven, dat kreegst ok du nich ahn Fehler hen." Un denn sää de Achtigjöhrige na över sößdig Johr den Text vun dit Diktat up. Ik harr Mööh, mi poor Sätz to marken: "Herzlich begrüßte der Bootseigner den vornehmen Herrn an der Ablage. Der trug einen Zylinder aus Velours, eine lange Samtjacke mit silbernen Knöpfen. Ihm folgten Diener in Livree." — "Un Komma un so müßten wi alleen insetten."

Bi so veel Leven in de School un godes Könen kunn Vadder ruhig sik de Tweete Prüfung stellen. Binah avers weer dat noch scheef gahn. Un dat keem so:

Vör dat Examen müßt de Jungliehrer en Vördraag hollen. De müßt wat dögen un dien Ünnericht müßt wat dögen, dat du to dat Examen tolaten wörrst. Vadder hett sik flietig vörbereidt un allens in siene akraate Schrift to Papeer bröcht, wat he vördregen wull. He hett Mudder sienen Vördraag in de Köök upseggt. He harr düchtig arbeidt un övt.

Jüst an'n Avend vörher avers weer wedder wat los mit de Windturbinen, de dat Wader ut de Rie-Gravens rin na'n Borther Bodden pumpen schullen. So müßt he mit Buurn un Arbeidslüüd as Diekgraaf alle Turbinen aflopen un repareern laten. Denn mußten ok noch de Rie-Gravens kontrolleert warrn, dat dor nix verstoppt un se good upklaart weern. De Storm harr de Mannslüüd düchtig dörchpuust. —— "Laat uns noch enen Grock bi Otholt up'e Aflaag hebbn", slöög en Buur vör. ——
De Klock in uns Wahnstuuv harr all vör 'ne längere Tiet ölven maal slaan. Mudder wöör kribblig. "Morgen mutt de Kierl utslapen hebbn!" dacht se sik. Ehr güng de Vördraag, den Vadder neegsten Vörmeddag in Zingst upseggen müßt, nich ut'n Kopp.
Twölf slöög de Klock nu. Dor weer keen Hollfast mihr. Stall-Latücht anstickt un los, hen na de Aflaag. Un denn stünn se in de Döör vun de Schankstuuv vun't Fährhuus. Wieder is miendaag nich vertellt woorn.

Doch: De Vördraag is good ankamen, Vadder hett en goode Tweete Prüfung maakt. He kennte sik nich blots in dat "Handbook vun de Pädagogik" ut, he weer ok as Minsch dörch un dörch un jümmer för sien Schölers dor. Und Mudder hett nie nich wedder in de Döör vun en Schankstuuv stahn.
So hett Mudder de School-Reformen up de Sunsche Wisch reddt.