Logo "Wunnerwarken in Mäkelborg"Wunnerwarken in Mäkelborg, Deel 13:
Dei Insel Vilm

vun Gisela Reink


Dei Biller laten sik per Klick vergröttern.
Torüch geiht dat denn mit den Zurück-Knoop in'n Browser.

Ole Boom up VilmDe 8. Mai is ümmer noch ein denkwürdiger Dag. Wi führn dörch de Landschaft, de so friedlich utseihn deit. Ick wünsch mi, dat dat ok so blifft. Wat bringen Kriege doch för Leed in de Welt! Hett man nich nauch mit de Ümweltkatastrophen tau daun? Minschenläben erhollen, de Natur erhollen, dat is human.

Natur pur up Vilm

Uns Land

So wiet mien Og kieken kann,
is miene Heimat schön.
Ob Barge, Warer orrer Strand'n,
ob Eiken, Bäuken orrer Dann'n,
ick mücht' woll allens sehn.


In dei Fern dei Küst von Rügen

Hüt will ick mi de Fohrt hier günn'n.
In warme Frühjohrsluft
bläuht Raps väl gäler as de Sünn',
erfreut uns Johresringler- Frünn'
mit sienen säuten Duft.

Wi will'n de Urwaldinsel sehn,
wo wassen deit, wat wassen will.
De Böm sünd einzigorrig schön,
ob an'n Strand'n, ob in de Höhn.
Vör Andacht schwieg ick still.


Allee twüschen Lauterbach un Binz up Rügen. Klick up tau'n Vergröttern!


Koort: Wikimedia Commons/Rauenstein

Vilm is so'n lütten oewrig bläben Rest von de letzte Iestiet. Sei liggt knapp vör dei Süüdoostküst von Rügen un is blotsen 1 knappen Quadratkilometer groot, ehr Form is small un sei is 2,5 km lang. För ehr graute Naturveelfalt is sei as Biosphären-Reservat utwiest.

Bärlauch bi Putbus. Klick up tau'n Vergröttern!

Julchen leggt an
Julchen leggt an. Klick up tau'n Vergröttern!

Uns Führer öwer dei Insel

De Insel verännert sick hier un dor, wenn Wind un Wärer dat will'n. Dat meint dei Inselführer, de väl oewer Flora, Fauna, Geologie un Geschicht' weiten deit. All 1936 is de Insel Vilm ünner Naturschutz stellt worden. In fröher Tieden wüür dei Insel bewahnt un as Weid nütt, hüüt verwildert dei Wohld. Dat is ein interessanten Vörgang.

Ole Boom

De gaude Mann kennt jeden Bom, alle Strüker un Planten, allens, wat krupen un fleigen kann. Wat de vertellen deit, is so interessant, dat mi de Inselrundgang gor nich so lang vörkümmt, obtwoors de Wäge stellenwies' siehr steil, matschig un unäben sünd.


Dei öllste Eik up denn Vilm. Klick up tau'n Vergröttern!


Bärlauchwildnis ünner Böm

Ne, wat de Natur doch allens hervörtaubringen versteiht! De Borrn von dat Holt hett sick mit den'n schönsten Blaumenteppich schmückt. Waldgeißblatt rankt an de Böm hoch un wickelt sick üm de dicken Telgen. De Kronen von Eiken un Bäuken breiden sick in Richtung See twoors bärer ut, möten allerdings väl Sturm un Unwärer oewer sick ergahn laten. Hier un dor sünd de afbraken Telgen noch mit ehren demolierten Bom verbunnen, wassen piel in de Hööcht, un niege Böm entstahn. So einfach is dat in de Natur. Un wat de noch allens an snurrige Saken hervörbringen deit!

Ole EikAn eine bannig hoge Bäuk wasst ein Telgen in'n rechten Winkel na baben. Eine olle knorrige Eik is von einen Blitzschlag so kaputtschlagen worden, dat ehr Stamm uthöhlt worden is un bloten noch de Bork up eine Siet läwig sien deit, un disse Bork hett noch soväl Kraft, dat de afbraken Telgen un Twiege gräun utschlagen sünd. Möt man dor nich an Fritzing Reuter denken? "...un sien Holt is so ruuch un sien Bork is so fast..." Ja, un denn de välen Utwüsse an de Böm, de de Phantasie bannig anrägen deit. Karpen, Bor, Reiher un anner Orten ut de Tierwelt sünd gaut heruttaufinnen. Wecker hier un dor wat Erotisches entdecken deit, Bärlauchmöt grienen un kricht viellicht Frühjohrsgelüste. Ob de Natur ok de Steintietminschen inspiriert hett? Gewiss! Bloten de hemm' woll oewerall ehre Götter seihn, un de Slawen un nastens de Christen makten dat lütte Eiland tau eine Wallfohrtsinsel.

Väle, väle Tieden müssten vergahn, bet an de 300 Malers de Landschaft un de Böm up de Insel Vilm för sick entdecken deden. Sei wiern taumeist Gast bi den'n Fürsten tau Putbus, de hier sienen Sommersitz har. In de DDR wier Vilm 'ne Ferieninsel för den'n Ministerrat der DDR. Von 1990 an keemen väle Wetenschapler ut de verschedensten Länner up de lütte Insel, wiel hier nu 'ne Naturschutzakademie entstahn wier. Künstler un Fotografen können hier ok in Rauh arbeiten.


Dat grote Huus. Klick up tau'n Vergröttern!

Männig ein Künstler leiwt de Winterstiet orrer den'n Harwst. Ein anner treckt Frühjohr un Sommer vör. Jede Johrestiet hett ehre Reize. Wi erläben, dat de Wildappelböm bläuden daun, de Wildbeernböm un de Wittdurn äbenfalls. Schön seihn de Bäuken un Eiken un de Ahurn ut, de alltausamen maigräun utschlagen sünd, grad so as de Barken. Dor möt doch de Vagelwelt jubilieren.

Ankamen

De Utsicht is nich so gaut. Up See is dat diesig, oewer de Oie kann man erkenn'n. Wi sünd woll an de 30 Lüd. Mihr dörpen tau glieker Tiet nich up de Insel. Sei dörpen ok bloten mit Führung rup; un dat is richtig so. Dat Kleinod möt erhollen warden.


Dei NDR filmt

Mit uns Johresringler sünd ok Urlauber, meist ut Hessen un Bayern, up de Insel kamen. Ein NDR-Kamera-Team is ok dorbi. De Reporterin mücht Befragungen dörchführn. Wi Rostocker sünd woll nich so interessant. Sei fragt de annern. "Warum fahren Sie auf die Insel?" De Antwurten gefallen ehr woll nich so gaut. Sei hürt ümmertau: "Um die Fauna und Flora kennenzulernen." Dat Team geiht de ganze Tiet mit uns un filmt uns, de Böm, dat lütte Getier, dat de Inselführer uns wiesen deit.

Taun Schluß hemm' sei mi miteins bi den'n Wickel. "Warum sind Sie auf die Insel gekommen?" — Na, wat sech ick dor as Ingeburene? "Wegen der Eichen. Die wollte ich so gern sehen. Sie erinnern mich an das Lied von Fritz Reuter. Ick weit einen Eikbom, de steiht an de See."
"Danke, das war ein gutes Schlusswort." Dat mi dat noch eins begriesmulen künn', dormit har ick würklich nich räkend.

Dei Natur helpt sik

Vilm

Ick heff recht väl von Vilm all hürt,
von dit lütt Inselland.
Dorüm bün'ck giern eins roewerführt,
wull seihn, wat interessant.

De ollen Böm wull ick besäuken,
ok Wildbeern, de dor bläud'n.
Oewer ruuge Eiken, schlanke Bäuken
ded 'ck mi von Harten freud'n.

De Blaumen wiesten ehre Pracht
mit Farb'n, bannig bunt.
Up Vilm de Sünn mi fründlich lacht',
dat wier'n gaude Stund'n.

Bärlauch

So ruhig as de Oewerfohrt wäst is, is ok de Torüchfohrt. An de Anlägestell makt de NDR äbenfalls siene Sendung. Kum legg'n wi an, dor ward mi de Puschel an eine lange Stang' vör den'n Mund hollen. "Was hat Ihnen auf der Insel am besten gefallen?" "Die Buchen und Eichen!"

"Was sagen Sie zu den Ferienhäusern des Ministerrates der DDR?" "Klein, schlicht, bescheiden!" Wat wohr is, dat is wohr. Ick wüßt, sei wulln wat anners hürn, oewer wat anners heff ick nich seihn. Ick glöf nich, dat sei dat bringen daun.

Up de Torüchfohrt sünd wi alltausamen niegierig, ob dat "Nordmagazin" dit abends bringen deit. Dat ward broecht, tatsächlich!!! Dor stahn wi vörn an de Reling, un ick hür mi un erkenn' miene eigen Stimm nich mihr. An'n annern Dag krich ick väle Anraupe, dorbi wier ick doch bloten poor Sekund'n lang tau seihn wäst.

Ok disse Fohrt wier eine schöne Fohrt, eine Fohrt ullproppt mit Beläwnisse, Erkenntnisse, niege Indrücke un Liehrstund'n.


Blick vun'n Waschstein na'n Snieder. Klick up tau'n Vergröttern!

Text un Riemels: Gisela Reink
Fotos: Hans-Jürgen Grebin
Översicht över de Bidrääg

28.6.2009


na baven