Wat schall ik blots kaken?

vun Meike Balzer-Fraun

Hüüt kann een bald allens jeedeen Dag in jeedeen Supermarkt köpen. Weetst ja faken gor nich, op wat du mal Smacht hest. Chineesch, italjeensch, amerikaansch? Oder Spargel und Eerdberen in'n Februarmaand?

Wenn mien Oma avends anfung, sik wat för't Middageten to överleggen, keek se eerst mal in'n Goorn, in't Flegenschapp un in de Rökerkamer, wat dor wat weg müss. Den annern Morgen leep se na'n Slachter hen un haal Fleesch, Wust oder Speck, wat jüst nödig weer.

Kantüffeln, Eier, Melk, Botter, Smolt, Solt, Zucker, Peper witt, bruun un swatt, Lorbeerblööd, Muschaat, Nelkenpeber, Curry- un Paprikapulver, Maggi, Kaneel un Vanilje weren jümmers in't Kökenschapp. Gruven, Suppennudeln, Sago un Ries geev dat in'n Konsum, Mehl bi'n Bäcker. Allens dicht bi, kunnst gau henlopen.

De Böörd in'n Keller weren proppenvull vun Weckglöös mit Grööntüüch, Kompott vun Aaft ut'n Goorn un Marmelaad. Ok uns Appeln hööd Oma dor ünnen. De Besten geev dat in't Föhrjohr jümmers toletzt — de weren denn aver ok al heel schrumpelig.
To Middag seten bi uns allemal söven Lüüd an'n Disch: Oma, ehr Süster, Mama, mien Süster un ik, uns Deenstdeern Annelise, un wokeen ok jümmers jüst bi uns an't Hölpen weer, de Wittneihersche, en Discher, en Goorner, Tant Minna… Opa keem vun'n "Vulkan" to'n Eten na Huus, un Papa nehm en Henkelmann mit na't Raathuus. In de Kantien dor warrt dat warm maakt.

Vun Oma heff ik Kaken lehrt — ahn Rezepten, mit veel Geföhl, Phantasie un grote Pött un Pannen. To'n Kakenbacken keem dat Dr. Oetker Schulkochbuch männichmal anne Luft, meist aver en Sammelsuus vun Zeddels ut de Kökenschuuvlaad.

För welk Daag un jeedeen Maand weer dat kloor, wat dat to eten geev:
Fröhstück mit Kaffe, Muckefuck oder Kakao, Botterbroot, Marmelaad, Honnig, Wust un Kees. Sünndaags Stuten oder Rundstücke un Eier.
Namiddaags Kaffe, Water mit Eerdbeersaft un en Marmeladenbroot ‚op de Hand'.
Avends Braatkantüffeln (Överblievsel vun't Middageten), Swattbroot un Botter, Wust, Kees, Schinken. Mal sure Heren oder Röhrei, sure Gurken, sööt-suer Körbs, Salat vun Rode Beten oder Wuddeln, Tomaten oder Radiesken, Melk oder Saft, sommers Beer un winters Tee mit Rum.

För de Braatkantüffeln harrn wi den ‚Fettpott': Allens Fett vun Rind un Swien,
Botter, Öl oder Magarien, wat in Pott oder Pann överhen weer, keem in düssen Toonpott un geev de Kantüffeln ehren wunnerboren Smack.

Middaags geev dat jümmers wat Warmet mit Kantüffeln un Nadisch. Meist Kompott ut'n Keller oder Pudding. Selten mal Peerschen, Ananas oder Mandarinen ut de Doos. Dat weer heel wat Besünners.

Maandag weer Waschdag, keen Tiet to'n Kaken, also Naschrappels vun Sünndag oder Lepelkost un Dicken Ries mit Zucker un Kaneel. De wöör vun alleen goor ünner de Küssens in de Sofaeck.

In de Maanden mit ‚r' eten wi fredaags frischen Fisch, wenn de Fischfru mit ehren Korv vörbi keem: Stint, Schullen, Aal, Schellfisch oder Porren.
Sünnavends Naschrappels. Oma kreeg dat Fleesch för Sünndag in'n Pott un uns Annelise en Kaken in'n Backaven. Meist Pottkaken mit Rosinen oder Marmorkaken.
Sünndaags kreeg Oma en frischet wittet Dischdook un'n Rükelbusch op'n Fröhstücksdisch. Namiddags halen wi ok mal Rahmstücken vun'n Bäcker oder fohren to'n Kaffe oder Avendbroot in en Kroog. Söss Lüüd un en Teckel in een VW Käfer.

De kulinaar'sche Johrskrink

Dat Middageten änner sik mit de Johrstieden: Jümmers wedder kunn een sik op wat anners freuen.

In'n Aprilmaand endlich wedder wat frisch ut'n Goorn: Rhababerkompott mit Vaniljepudding, Snittlook över't Röhrei un Radiesken.
To Oostern bunte Eier, Schokolaad un en ‚Frankfurter Kranz'.

Maimaand
Wat'n Fest! Wenn de Kukuuk reep, warrt de Schinken ansneden.

Junimaand
De eersten nie'en Kantüffeln mit Petersillsooß, Matjes mit Speckstipp, Spargel ut'n Goorn un Koppsalat mit de lütten grönen Lüüs in de Zitronenmarinaad.
Ünner de Week Eerdberen mit Melk un sünndaags mit Slackermaschü. Stickelbeerkompott mit Vaniljepudding.
Wenn de jungen Höhner Eier leggen, kemen de olen in'n Pott. Slachten dee se Fru Hirsch op'n Hauklotz un ruppen Oma in de Waschköök.
Nu geev dat Höhnersupp mit lütte Nudeln, un Eierstich, Ragout mit Spargel un Ries (un Kantüffeln!) oder Hohn mit Currysooß, Ananasries un Kantüffeln.
Ries un Nudeln weren nix för Opa!

Julimaand
Wüsst nich, wat du toeerst plücken schusst: Johannsberen root un swatt, Eerdberen, Karsberen, Arfken. De Froonslüüd kemen kuum rut ut de Köök. En Weckglas na dat annere warrt vull maakt. Opleefst much ik den Schuum vun't Marmeladekaken un de Rode Grütt mit Melk, Arfken vun'n Busch un Wuddeln ut de Eer.

Augustmaand
Bargenwies Bohnen: Botterbohnen, stoven Bohnen, Bunte Bohnensupp, Bohnensalat. De nich so schönen Bohnen wöörn snippelt un inweckt.
Blots nix ümkamen laten!
Oma harr ok al Tomaten. De much ik to un to geern.

Septembermaand
Flederbeersupp mit de eersten Fallappeln un Mehlklütjen. Mehlpudding mit Berenkompott, Zwetschenkaken, Smoltkaken vun'n Ve'sacker Markt.

Oktobermaand
Wi kregen sackwies Winterkantüffeln vun'n Buern un Bargen vun Appeln ut'n Goorn.
Himmel un Eer mit Zibbeln un Speck. Puffer mit Appelmoos, Appelkompott, Appelries, Appelpannkoken, Appelkoken. Appeln op de Hand.
De Maschbuern mit Peer un Wagen brochen Kohl un Röven. Kohlrouladen un stoven Wrucken much ik op leefst.

Novembermaand
Nu keem faken dat opdröögt Grööntüüch anne Reeg: Arfkensupp mit Pökelfleesch, Witte Bohnensupp mit Rindfleesch, Linsen sööt-suer mit Frikadellen, Gruven op'n Schinkenknaken kakt. Allens mit veel Zibbeln, Wuddeln, Porree un Sellerie. Labskaus mit Rode Bete, sure Gurke un Rullmops.
Un endlich de eerste Brune Kohl mit Pinkel an'n Buuß- un Beeddag.
De Deeg för den Klaben wöör kneedt un bi'n Bäcker afbackt.

Dezembermaand
Ünner de Week geev dat Klaben blots mit ne Schiev Swattbroot, sünndaags schier mit Botter un Mettwust.
Wi köffen Spekulatius un Brune Kaken bi'n Bäcker.
Dat geev Nööt, Appelsinen un Mandarinen. Schokolaad, Marzipan un Söötkraam vun'n Nikolaus un to Wiehnachten.
Herensalat, Kantüffelsalat mit Bockwust, ‚Frankfurter Kranz', Wiehnachtsgoos oder Kalkun. Vullbuuksavend, as dat in't Book steiht.

Januormaand
Oma back Heetwecken un kaak deftige Suppen mit inweckt Grööntüüch.

Februormaand
Oma back Waffeln un braad Stint (Ut de Pann glieks op den Teller). Suerkruut mit Bremer Gekochte ‚ohne' (Blots keen Knuuflook! Nich bi uns to Huus!). Ok keen Lammfleesch oder Kaninken.

Martmaand
Porren mit Röhrei, Schullen mit Kantüffelsalat, Backaaftsupp mit Speck, Appelries mit de schrumpeligen Appeln ut'n Keller.
De Weckglöös weren nu bald leddig. De Kantüffeln kiemen, de Buer broch Mest för den Grööntüüchgoorn.
De letzten Appeln kregen de Höhner, un de Höhner kregen Küken.
Wenn dat in'n Goorn nu so richtig veel to doon geev, kaak Oma ehr "Serbische Bohnensupp". Dree Dosen witte Bohnen, een Buddel Ketchup, Paprikapulver, Bockwust. Allens in een Pott. Hitt maken. Fardig weer Oma ehr ‚Fast food'!

Ik glööv, dat warr ik ok mal wedder op'n Disch bringen! Heff ik allens för in't Huus — heff ik veel Tiet för mien Goorn.