Bild: ML

Holtfrevler in Cashagen

vun Rudi Witzke

En Chronist hett vör en poor Johrn in'n Updraag vun de Gemeind de Geschicht vun dat Dörp Cashagen upschreven. Ok de Johren na 1945 kamen dorbi vör. He bericht' vun de veelen Lüüd, de Flüchtlinge un Verdreven'n, de na Cashagen kamen weern und dat dat faken leeg togüng. Eten weer knapp, Feld-Upassers müßten Dag un Nacht en Oog op allens hebben, wat een denn eten, bieten, vertilgen un verbrennen kunn: Ähren vun Roggen un Weiten, Kartüffeln, Wrucken, Holt un wat noch allens. — De Todeilungen op Levensmiddelkorten rekent sik na Kalorien. 1200 weern dat an'n Dag. Is nawiest, dat de Minschen mit dat Maat vun Nohrenkraam egenlich all harrn starven müßt. Dat passeer' nu nich. So is de Bewies bröcht, dat sik jeedeen enerworrns wat to'n Bieten tobesorgt hett, up de ene or annere nich so legaal Wies. Wi weern even plietsch un flink.

Moor. Bild Zaubervogel/Pixelio

Ok vun den harten Winter 1946/47 schrifft de Chronist un woans de Lüüd an Brennmateriaal kemen. Dor is denn de Reed dorvun, dat in'n Spätharvst 1947 de Lüüd dat "Königsmoor" twischen Cashagen un Wulfsfell utplünnerten. Mit Sagen un Axten sünd de Frevlers över de Bööm un Strüker herfullen. So, woans he dat schrifft, weer dat wat dull kriminell, en Verbreken. He hett dat ok enerwegens ut siene Sicht vun hüüt richtig inschätzt. He hett sik avers nich in dat Leven vun de Lüüd domaals inföhlt. Dat is hüdigendaags kuum noch mööglich. Is een denn noch en "Chronist"?

Moor. Bild Helmut Schwerting/Wikimedia Commons

De Putz vun Curau, Meister Sch., un annere Schandarms, de he sik to Hülp haalt harr, hebben de frevelsch "Holtsammel-Aktschtoon" in't Königsmoor en Enn sett. Dat is richtig.

Ut uns Sicht vun domaals weer dat avers anners. —

Wedder stünn en Winter vör de Döör. Kahlen geev dat jümmer noch nich naug. Dat Holt vun de Fichtenstubben, de wi in't Vörjohr in'n Cashagener Holt utbuddeln kunnen, weern upbruukt. Wat nu? Gemeind un Dörpvörstehers beraatslagten, woans Afhülp mööglich weer. Un se kemenop de Idee, totolaten, dat de Lüüd sik dat Struukholt ut dat Königsmoor ruthalen dörvten. Se kregen de Verlööf, mit en lütt Biel dat avstorven Struukwark hannig to haugen. Mudder weer ok flietig an't Sammeln. Op de Wisch an'n Rand vun dat Moor törmten sik de Struukbargen vun deSammler-Familien. Un denn hett eerst en, denn jümmer mehr ok lütte Sagen mitnahmen. Toeerst wörrn wat grötere Struuktelgen afsaagt. Denn stünn en Wiedenboom in'n Weg. Dit nu dickere Holt wöör ünner de Strüker versteckt.

Bild FKM/Pixelio

Ik weer bi'n Buurn up Uthülp un föhrt Meß. Bi miene Turen keem ik ok in de Neeg vun de Holtsammlers. Mußt doch mal röver na Mudder kieken!

De Peer wörrn kort bunnen. Un denn stünn Mudder bi ehr Warkerie en wat gröter Eller verdweer, so meent ik. Gau weern de Stammstücken ünner dat Struuk verswunnen. Hinnen un vörn an't Moor güng dat liek to. Dat weer denn so as en Süük. Jümmer mehr Grootholt fööl dal,Wieden, Pappeln un Ellern, eerst an'n Rand, denn ok binnen in't Moor. — Un dor weern keen Uppassers orrer Putze, de dat stoppen.

Twei Daag hett Mudder, an un af mitmien Hülp, op disse Wies för'n Winter vörsorgt.

An'n tweiten Avend wörr denn ok de Transpoort bewarkstelligt: Na mien letzte Tour mit'n Messwagen maakt ik enen Umweg. In alle Iel ladten wi op, dat Dickholt na ünnen, de Struukkraam baben op. Tohuus packten wi uns Holtsammlung achtern Stall.
De Buur harr nich mitkregen, dat ik wat later up'n Hoff keem. In alle Rooh fodert ik mien Peer. Un denn wörr ik dat wies: De Schandarms weern in't Dörp kamen för Huus- un Hoffdörchsöken, Huus för Huus, Hoff för Hoff. An veele Steden wörrn se denn fünnig un beslagnahmten dat Holt un snackten wat vun Strafen.

Nu weit ik nich, woso Vadder bi disse Arbeid nich dorbi weer, villicht harr he mit sien School to doon. Kann ok angahn, dat he wat quiemig weer. Op alle Fäll harr he keen naues Ahnen, wat Mudder un ik bereten harrn.

Ornung müßt sien: Meister Sch. kloppte denn ok an unse Döör. Vadder nödigt ehm in de Stuuv.
"Sie verstehen," sä de Gandarm Sch., "wir dürfen keine Ausnahmen machen. Sie haben sicherlich gehört, was die Leute im Königsmoor getrieben haben. Sie haben fast alle Bäume abgeholzt. Ist das nicht furchtbar? Wir müssen alle Grundstücke durchsuchen."

Vadder harr noch 'n Sluck Richtenbarger Koorn in't Huus. De keem up'n Disch, un de beiden Mannslüüd prosten sik to. De Piepen wörrn in Brand sett. De Schandarm laavte den Tobak, Marke Eigenbau un den goden Sluck. Un se snackten vun dit un dat.

Foto: ML

Na 'ne längere Tiet müß Meister Sch. trüch to sien Plichten.
"Bei Ihnen brauche ich ja nicht durchsuchen!" meen he to'n Afscheed un tröök wieder. Dat dat nu ok ganz kloor is: Vadder hett em nich aflenkt, keen Hehlerie bedreven. Vadder wüßt nich, dat achter unsen Stall 'ne Fuhr Holt leeg. Ok Dickholt!

Later is he dat wies worrn. Ik weet nich, wat he denn seggt hett. — Wi harrn wedder Füürung för den tokamen Winter, un he hett dat Holt wißlich kort maakt.

De beslagnahmten Holtfuhren bleven ok, wo se weern. De "Plünnerer" wörrn noch eiß vun Meister Sch. bannig in de Bicht nahmen un behöllen ehr Brennmateriaal. Anner Strafen wörrn nich utspraken. Dat weer blots in groote Noot mööglich, dat Putze Barmen mit freren Lüüd hebben kunnen!

In't Moor. Bild: H.-J. Grebin

Un nu, na so vele Johren, stahn in't Königsmoor twüschen Cashagen un Wulfsfell wedder staatsche Wiedenbööm un verscheden Pappeln un Ellern. Dat Struukwark is so dicht, dat du keen Schritt in dat Moor rinnerkümmst. Ut de Stubben un Samen hett de Natuur niege Planten utdreven.

Steckrööv. Bild: Wikimedia Commons

Ehr Vörfahren hebbt vele Lüüd 1947/48 in Cashagen vör Küll, Verköhlen un Legeres bewohrt. De Brennhexen qualmten ok dissen Winter wieder ut alle Stuven. In de Pött, ut Stahlhelms trechtkloppt, smurgelten meist Steckröven, dat Natschionaal-Eten in disse Tiet.

Wat heff ik ut liernt?
Bööm un Minschen hören up en besünner Wies tosamen.
De ole Dichtersmann Goethe hett dat beder wüßt as de Chronist, wat Bööm un Strüker schaden deit. He seggt:

Bild: Pixelio © Michael Hirschka

"Vör Zegenbück un Käfers
schallst du lütte un groote Bööm schütten."

Nich vör freren Flüchtlinge 1947/48 in Cashagen.

Un ok dat heff ik liernt:
Truu keen "Chronisten", ok wenn se Magisters un Doctores sünd!
Wat se nu willn orrer nich, se mengeleern ehr Menen mit dat, wat un woans wat wohrhaftig west is. Un dat weer mennigmaal anners.

Rudi Witzke