 |
|
Iesenbahn up Fehmarn vun Anke Nissen |
||||
|
Annerletzt hett mien Mann en Geschicht vun Fehmarn vertellt, wo vun en Bummeltog mit en Damp-Lokomotive dorvör snackt warrt. Dor mell sik en Fru un sä: "Dat kann nienich stimmen! Up Fehmarn harrn se de "Therese" un keen Lokomotiv! Wo sullen se so'n swoor Deert ok wohl övern Sund kregen hebben?" Tja, dor kaamt wi denn wohl an de ole Fraag: Wat weer toeerst dor, dat Hohn orrer dat Ei? Hier mit de Fehmaraner Iesenbahn is dat licht to seggen: Toeerst weer de Damp-Lok dor. Siet 1905 hett se den Bummeltog över de Insel trocken. Dat weer glieks vun Anfang an en "Normalspur"-Bahn, keen "Schmalspur".
De "Therese", as de Fehmaraner den Triebwagen nömen, is eerst 20 Johr later, also 1925 up'n Knuust kamen. Se weer en Updrag vun AEG. Se harr en NAG-Motor (NAG = Nationale Automobil-Gesellschaft), un de Wagen sülms is vun de Firma Linke Hoffmann in Köln buut worrn. Ut Köln afhaalt hett de Therese 1925 de Lokomotivführer Thomsen ut Burg up Fehmarn. Later is de Therese vun'n Benzin-Motor up Diesel ümrüst worrn. Dat hebbt de Fehmaraner sülms up de Reeg bröcht. Dat weer dortomalen ene dulle Leistung, un de Lokomotovführer Ludwig Dittmer ut Burg up Fehmarn hett för disse Arbeit ene Anerkennung un ene Geldprämie vun de hoge Direktion kregen. Vun 1938 bit 1942 is noch en anner Triebwagen up Fehmarn lopen, de is in Wismar buut worrn. 1942 sünd beide Triebwagens afhaalt un na Dessau bröcht, wegen "Kriegseinsatz".
De Therese weer blots för dat Hen- un Herföhren vun Lüüd tostännig. Man dat weer de lüttste Deel vun de Upgaven, de de Iesenbahn harr. Dor sünd veel mehr Gütertöög över de Insel tuckert as Personentöög. All de vele Kohl, de Weten, de Röven müssen wegbröcht warrn. Süh, un dat kunn doch uns' Therese nich. Dorto weern Lokomotiven nödig. Un nu to den Inwand vun de Fru, wo se de sworen Deerten up de Insel kregen hebbt: Bevör de Gleise up Fehmarn leggt worrn sünd, is 1903 in Danzig eerstmal de "Fehmarnsund" buut worrn. Dat weer dat Trajekt, de Fähre. De is 1904 na Fehmarn kamen. Un wat bruukt so'n Trajekt? Dat bruukt enen Anlegger, so'n lütten Haben, up beide Sieden, bi uns in Fehmarnsund un up anner Siet in Großenbrode-Fähre. Un eerst as de Fähranleggers trecht weern un de "Fehmarnsund" in Fohrt keem, eerst dor is man anfungen, de Schienen över de Insel to leggen. Se güngen vun Fehmarnsund över Wulfen un Burgstaaken na Burg. Vun dor güng't in'n Westen, över Landkirchen, Alt-Jellingsdörp, Lemkendörp, Petersdörp na Ohrt.
So, un mit dat Trajekt sünd Lokomotiven, uns "Therese", later ok de "Dieselpeter" (de in Heiligenhafen stationeert weer) un all Waggons un wat dat anners noch geev, rup up de Insel bröcht worrn un ok wedder hendal. So 1926/27 wörr de "Fehmarnsund" aflööst vun en nieg Schipp, de "Fehmarn". De weer grötter as uns' "Fehmarnsund" un so müssen de Fähranlegger ok ümbuut warrn. Later hett man de "Fehmarn" vun Dampmaschin up Diesel ümrüst un dat Schipp ok en poor Meter länger buut. Dat kann een düütlich sehn, wenn een ole Photos orrer Postkorten süht: de ole "Fehmarn", de harr Schosteens. As se ümbuut weer, hett se de nich mehr bruukt.
De "Fehmarnsund" is denn noch lang as Reserveschipp lopen un later — as de "Schleswig-Holstein" keem —, dor is se noch as Arbeitsschipp insett worrn, ganz toletzt ok noch bi den Buu vun den Fährhafen in Puttgorn. De "Schleswig-Holstein" keem tosätzlich to de "Fehmarn", se weer keen nieget Schipp, se is bi Nobiskrug för de Fehmarn-Sund-Fohrerie trechtbuut worrn. Tja, un nu is dat mit de Beschaulichkeit vun de "Iesenbahn up Fehmarn" lang al vörbi. De grote un — ut mien Sicht — schöne Brüüch över den Fehmarnsund hett allens en End sett. Se is 1963 inweiht worrn. In Puttgorn weer de niege Fährhaben buut. Nu susen de Töög blots noch över de Insel un warrt vun Puttgorn ut na Rödby in Dänemark röverschippert.
De "Bahnhof Burg" is uplööst un all de lütten annern Bahnstationen ok. All de bitherig Gleise wörrn upnahmen, de Trassen hett man to Fohrradweeg ümbuut.
De letzte Fohrt mit uns Fähre över den Fehmarnsund weer an'n 30. April 1963.
Un nu holl ik up mit Vertellen, ik wull ja man blots de Fru seggen, dat wi Damp-Lokomotiven up unsen Knuust harrn, un dat wi de ok rupkregen hebbt up de Insel!
|
||||
|
Upnahmen ut de Archive vun Vetter Harald Loose,
17.5.2015 |
