Bi Klås tohuus in Borby, en Oortsdeel vun Eckernför, geev dat op den Platz vör de Döör so'n runnen, utdehnten Bunker, dee in den 2. Weltkrieg buet worr, as Luftschuulbunker, to'n Schuul dorför, wenn de Sirenen bi Angrepen vun de Alliierten ut de Luft anmeldt worr'n.

Emil, de Balbeer

Vertellen vun Klaus-Dieter Tüxen

Gode düütsche Weertarbeit, achtig Zentimeters dicke Betonwand mit 'n Barg Monieriesen dor binnen. Een Döör, keen Finster, 'n Lock as Nootutgang to'n Dörchkrupen un dorvör en grote Betonklotz, so, as Schuulwand vör dat Lock.
Gottloff keem dat nümmernich to'n Eernstfall, de verdammichte Krieg güng, ohn' Schåden in Borby antorichten, nå sössunhalf Johr'n to Enn.

Duer nich lang, dor keem, mit 'n Barg Arbeit verbunnen, en Finster in de een Wand vun den Bunker, den Kruuputgang hebbt se dichtmuert, över de Döör 'n rode Lamp anbröcht — un miteens harr dat åsige Buewark en'n Nåmen: "Zur roten Laterne"!

Dat geev, nakloor, 'n lütte beten Unroh in'n Omkrink, man lang hett sik de Spelunke nich hool'n. De Bunker verkeem to'n schedderigen, griesen Klotz un worr för 'n ganze Tietlang to'n Tummelplatz för de Gören ut de Stråten ümbi.

Dee Spååß weer åvers nich vun Duer. Een's Dåågs geev de Besitter, de Stadt Eckernför, den Opdrag, den Bunker hertorichten, dormit hier en Frisör — låter hett man to hören kregen, för fief Mark Pacht in'n Måånd — arbeiten kunn.

Nå de Westensiet worr noch 'n twetet Döörlock mit veel Möögd in de dicke Wand inhaut un so'n lütte Anbue anmuert. Rundherüm keem witte Farv op de Wännen, binnen worr elektrisch Stroom verlegt, de Bunker kreeg 'n ornlich kommodiget Utseh'n. En Möbelwågen bröch de niege Frisörutrüstung: Twee Stöhl, twee Spegels, twee Wåterstellen — un "Emil, de Balbeer" kunn losleggen.

Wiss hebbt ji all lang markt, dat hier de meisto wichtigste Inrichtung fehlen dä, de "Tant' Meier"! Weer ja nich plåånt, dat Emil in den Bunker wåhnen schull, un de Kunnen —— dee kunnen ja vörrut oder achterran, bi sik to Huus. Man dat geev 'n ganze Reeg von Dååg un Nachten, wor de Balbeer sik 'n Hoorbüdel antüteln dä un sodennig achter den Vörhang, meern in den Ruum, to Slåpen keem.

De grote Frååg för all in 'n Omkrink weer, wordennig möök Emil dat, wenn he sien lütten un groten "Geschäfte" afhanneln müsst. Meist fiefuntwintig Johr låter keem de Antwoort vördag. Emil setter sik jümmersto op Weckglöös un stell se all, fein ornlich mit Deckels op, in de Anbue, dee, nå so veel Johr'n, bit an de Deck vull vun Weckglöös, man kann seggen, "vullsch...åven" weer, wieldat he nich eenmål an't Entsorgen dacht hett.

Hee weer ja ornlich wat billiger as sien Kollegen in de Stadt, man Klås keem nich foorts nå em hen. En groot Familie, as sien dat weer, mit söss Kinner, dorvun veer Jungs, kunn sik dat nich leisten, Geld för 'n Frisör uttogeven. Dat weer de Opgååv vun sien'n Vadder, dee mit 'n olen Handhoorsnieder de Köpp vun sien' Jungs bearbeiten dä.

Nå sien Mütz weer em dat nich, düsse Arbeit, un wenn he dormit torecht weer, nå de Mütz vun de Jungs åvers ok nich. Dat reet un ziep an'n Achterkopp, un denn de Frisuur: Achtern kort un de Övergang mit åsige Kanten, jüst so, as dat hüütodåågs modern is. Dat seeg ut, as kregen se jümmersto 'n Pott op'n Kopp.

Mit de Tiet worr de Kunnschaft bi Emil jümmers grötter, un de Dag keem, dat Klås' Vadder vun sien'n Stammbalbeer "Krauel" ut de Bargstrååt wesseln dä. To'n enen weer de niege Frisör nich so düer un to'n annern blots teihn Schreed weg vun uns' Tohuus, kunnst henspütten.

Keem ok de Tiet, dat Klås bilütten opsternååtsch gegen sien Vadders untalentiertet Hoorsnibbeln worr un eens Dåågs güng he denn ok dat eerste Mål as Jung nå "Emil, de Balbeer".

Wenn Emil ok geern dat Geld för 't Kinnerhoorsnieden in de Tasch steek, so seeg he dat nich geern, wenn de Gören in de Haupttieden andanzen dän. Dee schullen so üm de Middagstiet kåmen un meist vörrut för em wat to'n Eten inkopen. Sien Liefgericht weer Kees un Melk, wat he denn bi'et Hoorsnieden so "peu à peu" in sik rinstoppen dä.

Dormit he lang goot dorvun harr, beet he 'n groot Stück vun den Kees af, drunk 'n groten Sluck Melk un — klipp wieder Hoor.

Klås froog sik, wat Emil sik dat woll ok bi de Groten erlauben dä? Ja, un eenmål hett he denn Jung ok bannig füünsch mååkt! As hee mål wedder afbeten un drunken harr, kreeg he denn Krååm in sien Muulwark nich ünner Kontroll un spee Klås de Nack vull. As öölt sprung he hooch, reet sik de Ümhang vun sien'n Hals un leep, halfferdig, as he weer, un ohn' to betåhlen, rut ut 'n Bunker.

Dat hett Måånde duert, ehrdat he wedder in den Bunker to'n Hoorsnieden gåhn is. Friewillig leet he nu twee/dree Mål sien'n Vadder wedder an sien'n Kopp.

Nådat "Emil, de Balbeer" in sien'n wohlverdeenten Rohstand güng, verfull de Bunker, as fröher all mål, to'n gräsigen Schandplacken in Borby un worr vun jugendliche Deevsbanden as Versteek, för sik sülvst un dat Deevsgoot, bruukt, ehrdat de Polizei dat spitz kreeg un dor 'n Regel vörschoov.

Dat schedderige Buewark rott' so vör sik hen un eerst en Bericht in de Eckernförder Zeitung bröch denn Steen in't Rullen. Duer nich lang, un en Bedriev vun de Westküst kreeg den Opdrag, düssen Schandplacken restlos aftodregen.

Dat hett ok wunnerbor klappt — un nu steiht dor, an desülvige Steed, so'n lütt piekfeinet Transformatorenhuus.