Sien Majestät Georg III.De Paranutt

un

Den Nuttknackerkönig sien Noot

vun Antje Heßler


De Biller köönt Se per Klick vergröttern! Torüch kaamt Se denn mit'n Zurück-Knoop vun den Browser.

Halve ParanuttDe Nööt, de wi as Paranööt beteken, sünd egentlich gor keen richtigen Nööt. De sitt as Samen in en groot 2-3 kg swoor Kapselfrucht mit en teemlich harde Schaal. Süht meist so'n beten de Kokosnutt liek. In de Kapsel sünd 20-40 Samen, de wi as Paranööt kennt.

Ganze Paranutt

Een ParanuttDe Samen hebbt ok wedder en harde un kantige Schaal. De köönt nich vun alleen dörch de harde Kapsel. De Kapsel mööt vun Deerten oder Minschen opmaakt warrn. In de Natuur warrt se vun Agutis upnaagt.

Aguti bi't Freten. Bild: Hweihe/Wikimedia Commons
Aguti bi't Freten. Bild: Hweihe/Wikimedia Commons

De Agutis stammt ut Süüdamerika, jüst so as de Paranutt sülven. Se sünd lütte Leckertähns, se sünd scharp up de söten Köörn. Agutis höört to de Nager un se seht dParanööte Meerswien liek. Mit ehr scharpen Tähn kriegt se de harde Schaal vun de Paranutt up. — Blots dör de Agutis kaamt welk vun de Samen in de Eer un köönt kiemen, un dat gifft niege prächtige Paranuttbööm.

De Paranuttbööm wasst in den Regenwoold vun den Amazonas. Ehrn Naam hebbt se na den Bundesstaat Para kregen. De Bööm wasst langsam un kriegt eerst mit ca. 30 Johr de eersten Nööt. Un de Nööt bruukt ok noch wedder so üm un bi 18 Maand, bit se riep sünd. Sammelt warrt se in de Tiet vun den Nevelmaand bit to den Lenzmaand. Plücken kann man de Nööt slecht. De Bööm warrt bit to 60 Meter hoch. De Sammler mööt sik bi't Sammeln böös vörsehn. Vun de rünnerfallenden Nööt mit ehr groot Gewicht un ehr harde Schaal künnt de Sammler sünst glatt Schaden nehmen.

Düsse Paranööt tellt bi uns mit Walnööt, Hasselnööt un anner Nööt to de Wiehnachtsnööt. Ik heff se besünners geern eten. Ok wenn ik de harde Schaal nich mal mit enen goden Nuttknacker richtig upkreeg. De Resten heff ik denn mit en Bloots schellte Keern!Nadel ut de Schaal puult.

Letzt Johr wull ik geern mal wedder Paranööt eten. Aver narms heff ik welk kregen. Blots schellte un in Tüten afpackte Paranööt kunn ik köpen. Mi wöör seggt, dat de fetthaltigen Nööt licht Schimmel ansetten köönt, un de is giftig. Dorüm wöörn se glieks verpackt to'n Verkoop kamen. Wat en Glück, dat wi noch anner Wiehnachtsnööt hebbt un de knacken köönt! Sünst wöörn ja al de verscheden Nuttknacker nich mehr bruukt un harrn keen Arbeit mehr!

Nuttknackers

Sien Majestät Georg III.Nuttknackerkönig Georg den Drütten sien Noot

Nuttknackerkönig Georg keek ut Finster un weer an't Sinneern. He höör to de Sipp vun de Figurenknacker. Al siet lange Tiet weern se an't Regeern. Buten weer dat schon schummerig. De Daag weern al orrig wat kötter. De Wintertiet stünn vör de Döör. Bald weer Wiehnachten. Dor luur wedder en Barg Arbeit up em. All de Nööt müssen knackt un verdeelt warrn. Ok wenn he en Barg Höölp vun sien Lüüd harr, much he dor gor nich an dinken.

O hauahauaha!

Nevenan in de Kamer legen Hupenwies Nööt; Paranööt, Walnööt un Hasselnööt för al de Minschen un de lütten Kinner. Em schudder vör Küll. De letzte Winter harr em bannig tosett. Dat Rieten in de Knaken weer leger woorn. Sülvst de warme Sommer harr wenig Betern bröcht. Wo sull dat blots warrn? Dat Öller möök em doch böös to schaffen. Langsam müss he doran dinken, sienen Söhn as Nafolger intosetten.

Schafft he dat?Aver nee, dütt Johr wull he dat noch mal versöken. He harr dat den Niklaas verspraken. Dat brööch em ümmer toveel Freud, wenn de lütten Kinner ehr'n Riemel upseggen:

Knackt die Schale, springt der Kern,
Weihnachtsnüsse ess ich gern.
Komm bald wieder in mein Haus,
guter alter Nikolaus.

Resoluut güng de ool König na de Kamer, drück de Klink hindaal und stünn vör den groten Nuttbarg. Dor huusch en Eekkater mit en Walnutt ut Finster. He harr sik sülvst bedeent. De Walnutt harr he mang de Poten. Dat wöör He hett al een klaut!Tiet, dat he sik mit sien Lüüd an de Arbeit möök. Sünst kemen villicht ok noch de lütten Müüs un halen sik welk vun de Nööt.

Se ok?

De König kunn kuum över den groten Nuttbarg kieken. Hasselnööt, Walnööt un Paranööt legen dor bunt dörcheenanner. En Paranutt! Oha!He bück sik na de Nööt un greep sik en Paranutt. De smecken em besünners goot. De müss he doch mal wedder pröven. He wüss aver ok, dat de harden un kantigen Paranööt ganz swoor to Knacken sünd. Aver he müss dat ganz eenfach noch mal versöken. He steek sik de Nutt mang sien Tehn un hal deep Luft; beet düchtig to un knaaak... segg dat. — Oje! Keen Tähn mehr!Togliek föhl he grote Pien in sien Mund. De Nutt full hindaal up de Eer. Se weer noch ganz. Aver sien ünneren Tehn weern twei! Vör Wehdaag sprüng he vun en Been up dat anner un sett sik eerstmal up en Stohl. Wat sull nu blots warrn? So'n Mallöör ok!

Georg de IV. schümpt sien Vadder utDor keem sien Söhn överto. "Wo kannst du ok versöken, mit dien olen Tähn de harde Paranutt to knacken!", reep he sien Vadder to. "Dat schaff ik ja kuum noch!" Aver dat hölp nu allens nix mehr. De ünneren Tehn vun den Nuttknackerkönig weern afbraken. Nu müss Hölp ranhalt warrn.

De Königssöhn reep dat Gefolge tohoop. Dat weern eenfache Lüüd, Nuttknacker ut dat Volk! Mit luud Klappen kemen se an un stünnen in en Reeg achter den Königssöhn. He nehm de Lüüd dat Verspreken af, gode Arbeit aftolevern. Glieks möken se sik an't Wark. Mit ehr twee Hevelarms knepen se de Nööt twei.

Schruuvstock-KnackerEen vun de olen Knacker harr besünners veel Knööv. He möök sik över de Paranööt her. "Dat weer doch en Schann," meen he, "wenn wi dat nich schafft. Al in de Antike hett uns Sipp de Nööt up düsse Oort twei kregen!" Een Knacker, de utsehg as so'n Sruuvstock, weer ok dorbi. Dat duur gor nich lang un de Nööt weern all knackt. Ok de harden Paranööt!

De AmtsövergaavAs de König dat wies wöör, schoten em meist de Tranen in de Ogen. He beslööt, dorför sull de Königssöhn vun nu an Nuttknackerkönig warrn. He reep sien Söhn to sik un verkünn vör all Ünnertanen: "Vun düsse Stunn is mien Söhn de Nuttknackerkönig! Deent em genauso ehrlich un truu, as ji mi deent hebbt." Nehm de Kron af un övergeev se sien Söhn, "Ik treck mi up Olendeel He hett gesunne Tähn!torüch!" Alle Nuttknacker klappen mit ehr Arms luut Bifall.

De Söhn güng up sien Vadder to, legg em de Hand up de Schuller un meen: "Du kannst seker ween, dat allens so maakt warrt as ümmer!" De Knacker nicken mit de Köpp un klappen vör Freud ehr Arms tohoop. Nu kunn de Niklaas kamen un dat kunn wedder Wiehnachten warrn!


TangennuttknackerDe Nuttknacker is en uuroolt Warktüüch to'n Nöötknacken. Al in de Antike hett dat Nuttknacker geven. Aristoteles sall ene Oort Tang erfunnen hebben. In de klemmt man de Nutt, drückt denn de beiden Hevelarms tohoop un de Nuttschaal geiht kaputt. Aver so'n Nuttknacker harrn blots de fienen un rieken Lüüd. Dat gemebeedsiedig Tangennuttknackeren Volk knack de Nööt ganz eenfach mit de Tähn oder hau se mit en Steen twei.
Hüüdigendaags knackt man de Nööt meisttiets ok ümmer noch mit enen Tangen-Nuttknacker. Dorneven gifft dat aver noch en anner Form. De Nuttknacker süht as en lütten Sruuvstock ut. In en lütte Schaal leggt man en Nutt un dreiht denn langsam de Schruuv gegen de Nutt, bit se knackt.

Schruuvstock-Knacker

Sien Majestät Georg III.In't 18. Johrhunnert keem dat up, verscheden un smucke Figuren ut Holt as Nuttknacker to fabrizeern. Se knacken de Nööt mit ehrn Mund. Den kunn man mit enen Hevel upmaken. Dor geev dat verscheden bunt bemalte Figuren: Gröönrock, Schandarm, König un Husar. Altohoop sehn se mit den groten Mund böös grimmig ut. In de Wiehnachtstied hett man se later un ok hüüt noch geern as Dekoratschoon upstellt. So en Nuttknacker is de Nuttknackerkönig Georg de III.!


24.12.2008


na baven