Dat Kruut för'n Christmaand:
De Walnutt
Juglans regia — Familie Juglandaceae

vun Anke Nissen

 

 

Anner Namen:

Warnutt, Walnööt
Baumnuss, Nussbaum, Walnuss, Walnussbaum, Welschnuss
Sorten: Grübelnuss, Johannisnuss (blöht üm Johanni), Kobernuss, Meisennuss (se hett en besünners dünne Schale), Pferdenuss, Rossnuss, Schafnuss (se is orrig groot), Steinnuss (se is lütt un hett en harte Schale)

Sammelt warrt:
Bläder (Folia juglandis), blots de Flederbläder, keen Blattsteel.
Schalen (Cortex Juglandis Fructus), in'n August (de grönen Schalen)
Warrt bruukt:

in Baad'water för Huusdeerten,
goot gegen Steekflegen

Nöötschalen: to'n Bruunfarven vun Huut un Hoor

To de Vörwiehnacht höört se to, de Walnutt:

  • Nööt knacken in'n Schummern,
  • Walnööt in de Wiehnachtsbäckerie,
  • Walnööt güllen farven as Dannenboomsmuck,
  • ut halve Walnutt-Schalen lütte Wegen basteln . . . . . .

Fründin Elsbeth hett mi mal Schaafsnööt ut de Pfalz mitbröcht. De sünd Walnööt, de ganz besünners groot sünd. Ik heff de vörsichtig upbraken, lütte Geschenke in de Nööt rinleggt un de beiden Hälften wedder tobackt.

Wi harrn jümmers enen Walnuttboom in'n Goorn. Uns' Kinner seten dor geern baben in, un wi seten geern dor ünner. Ik meen, dat dor nich so veel Mücken sünd.

In'n Harvst smitt de Boom siene Bläder bi de eerste kole Nacht alltohoop — up eenmal — af. Dat hett mi gefullen, denn harr ik blots eenmal de Bläder-Harkerie!

Ünnern Walnuttboom, so meen ik, dor bruukst nix to planten, dor wasst nix.

Oostern warrt bi uns Höhnereier faarvt. In enen Pott kaak ik jümmers Walnöötschalen in Water, so 10 Minuten lang. Dann legg ik de Eier in dissen Suud un laat de 6 Minuten kaken. Denn angel ik de Eier ut de düüster Bröh rut un schreck se kort ünner kolt Water af. De Eier seht fein düüsterbruun ut, meist kunn een de mit Schokoladeneier verwesseln.

Frünnen vun uns leggt geern en Krüderkissen, füllt mit Walnuttbläder, in'n Korf vun ehren Hund. Se meent, ehr Hund hett denn keen Lüüs un anner Ungeziefer.

Mien Oma weer de Meen, se müß ene Walnutt mit gröne Schaal direkt an'n Lief dregen, dat sull helpen gegen ehr Rheuma.

Se drünk ok Tee ut Walnuttbläder gegen Rheuma. De Bläder hett se plückt, wenn dor keen Sünnenschien un ok keen Maandschien up füll. Man, denn müssen de Bläder gau dröögt warrn — nu geern an de Sünn —, dat se de gröön Farv behollen.Dor full Gertraud rut

Wenn ik as Kind mien Mutter fraagt heff:
"Worüm hett Gertraud kenen Vadder?," denn kreeg ik to Antwort:
"Ja, weeßt Du, Gertraud, de is ut'n Walnuttboom fullen" (dat bedüüdt, dit Kind weer unehelich).

 

De Walnuttboom warrt ok as "Orakel" bruukt. Wi hebbt as Kinner twee halve Nöötschalen in't Water sett. Wenn de up'nanner to drieven, denn harrn wi Glück. Dreven de ut'nanner, denn weer't nix mit dat Glück.

Wenn wi sään: "De hett Walnutt-Ogen", denn hebbt wi utdrückt: "De hett Glotzogen".

Fröher hett man glöövt, wenn een Fever harr, denn müß de blots en Spinn in ene halve Walnuttschaal leggen, de anner Hälfte wedder upsetten un mit'n Band goot totütern. Disse Nutt müß de Kranke denn twee Daag üm'n Hals drägen un dorna in't Water smieten. Denn wöör't Fever wegswömmen.

Man dormit is de Töverie vun den Walnutt-Boom noch nich to Enn: In Italien gifft dat enen "Walnuttboom von Benevent". Dat is so wat Ähnliches as uns' Blocksbarg in'n Harz. Dor draapt sik de Hexen.


Kiekt Se ok mal op www.walnuss.de !


na baven