Dat Kruut för'n Hornung:
De Brennettel

vun Anke Nissen

Urtica dioica (grote Nettel) un Urtica urens (lütte Nettel) - Familie Urticaciae

Anner Naams:
Brennessel, Donnernettel (Donnernessel), Eselskruut (Esselkraut), Gänsenessel, Goosnettel, Habernessel, Hanfnettel (Hanfnessel), Nettel, Saunessel, Senznettel (Senznessel)
Sammelt warrt:
dat Kruut, orrer blots de Bläder, ehrdat de Nettel blöht.
Warrt bruukt:

drifft dat Water ut de Blaas;
as Hoorwater, dat dat Hoor beter wassen deit;
as Gespinstfasern;
as Gemüüs;
as Kraftfoder för Deerten (Swien).

So warrt't anwennt:

1 Teelöpel dröögt Kruut mit 1/5 l kaken Water övergeten, 10 Minuten trecken laten, langsam drinken.


De Brennettel kannst' ok in'n Düüstern kennen: Wenn du ehr anfaten deist, denn brennt se di. Dor hett se ok ehren Namen vun. Dat latiensch Wort "urere" bedüüdt brennen ("...sik in de Netteln setten").

Wiel de Brennettel dat Water utdrifft, is se goot to bruken in'n Fröhjohrstee. Se maakt dat Bloot rein, kann helpen bi: Gicht, Rheumatismus, Watersucht, Huut-Utslag.

In en olt "Kreutterbook" vun 1543 (vun Leonhart Fuchsen) heff ik wunnerlich Rezepten funnen:

"Nesselbletter mit salz zerstossen und übergelegt, heylen di biß der unsinnigen hünd un die grossen geschwer (Geschwür). - - -
Die bletter mit meerschnecken gesotten und getrunken, lindern den stulgang und treiben den Harn. - - -
Der Saft von gesotnen blettern, mit wenig Myrrhen vermischt, im mund gehalten unnd gurgelt, ist gut zu dem geschwollen zepfflin (Zäpfchen). - - -
Die bletter mit Beeren(Bären) schmaltz gestossen und übergelegt, ist gut zu dem podagra, und allerley weetagen (Wehdaag) der glider."

Fien, nich? Man woneem nehmt wi vundaag Boornsmolt her...?

Wi kennt woll all dat Märken "De söben Raaven". Dor maakt de Swester för ehre söben Bröder söben Hemden ut de Fasern vun de Netteln. Dordörch warrt de böös Töver vun de Bröder nahmen.
Ok in dat Märken "Jungfer Maleen" is vun'n Nettelbusch de Reed:

"Nettelbusch kleen
wat steihst du hier alleen..."

Mien Grootvadder harr mit Rheuma to doon. Dorüm harr he jümmers en poor Bienenvölker. Man he hett mi vertellt, een kann sik ok mit Brennettel-Telgen düchtig up de Huut hauen, dordörch kümmt de Ameisensäure ut de Nettel in de Huut, un disse Säure helpt gegen Rheuma.

Wenn een bi sien Doon keen Erfolg hatt harr, denn sä mien Oma:

"He hett en Ei in de Netteln leggt."

Un wenn se meen, dat kloke Lüüd ok Fehler maken köönt, denn sä se:

"Kloke Höhner leggt ok in de Netteln."

Un wi Kinner, wi süngen:

De Katt de seet in'n Nettelbusch,
in'n Nettelbusch verborgen,
dor keem de lütte König (Tuunkönig) rut
un sä ehr "goden Morgen".
Musch in'n Nettelbusch,
wat maakst du di för Sorgen?
Nich wohr, wenn du mien Flünken harrst,
denn frittst du mi hüüt morgen.

Ik kann mi ok erinnern, dat in mien Kinnertiet de Spitzen vun de Brennettelbleder hackt wörrn un denn mit kaakte, hackte Eier mengeleert. Dormit wörrn de Küken fodert.


Uns' Fründ Herbert, de hett enen Goorn un dor fix mit Blattlüüs un anner Un-Tüüchs to doon. Dor is he enen Dag bigahn un hett Brennetteln plückt, vele Brennetteln. De hett he mit Water övergaten un denn stahn laten. Dat schull nastens ene feine Bröh gegen de Lüüs geven. Wat dat hulpen hett, weet ik nich, man disse Brennettel-Jauche hett so dull stunken, dat ik verstahn harr, wenn ok de Lüüs dorvör utneiht weern.

Dat gifft Lüüd, de eet geern Brennettelgemüüs. Een schull dor blots de jungen Spitzen vun de Nettel plücken. Kaakt warrt dat jüst so as Spinat.

Un dat gifft ok Lüüd, de eet geern Brennettelsupp.

Brennettelsupp

Uns' Fründin Ursel, de höllt veel vun dit Eten. Hier is ehr Rezept
(för twee Lüüd):

  • 200 Gramm Brennettelbleder (junge!) goot afspölen un mit
    1 Liter kaken Water övergeten,
    5 Minuten trecken laten,
    denn de Bläder afköhlen laten un denn hacken
    un denn wedder trüch in't Water doon.
  • Twee Eetlöpel Mehl in'n half Tass Water anrögen
    un mit'n Sneebessen in de Supp rögen.
    Supp upkaken laten.
  • 2 Teelöpel Bröhpulver (Gemüüs orrer Rind),
    en beten Solt
    un enen Eetlöpel vull Botter in de Supp rögen.
  • Mit suur Sahn (orrer Yoghurt) afsmecken.
  • Mit 4 halve hartkaakte Eier
    un hackten Snittlook smücken
    un sik goot smecken laten.

Dat seggt uns' Fründin Ursel. Mi smeckt de Supp nich.


"Gröön - geel"
en Rezept vun Käthe Redöhl

Junge Brennettel-Bleder goot waschen, kort upkaken, afgeten un mit 'n Pürierstab lütt maken.

Dissen Brennettel-Brie mit Kartüffel-Brie mengeleern un mit reven Muskatnuß un Solt afsmecken.

Allens in ene Uploop-Form geven.
Doröver streut man en beten:

  • Semmelmehl
  • Bodderflocken
  • reven Kääs

Kort in'n Aven överbacken.

Un to dissen "Grönen" Kartüffel-Brie warrt geel "Rührei" serviert. Fardig is "Gröön-Geel"!

Dt Wappen vun Sleswig-Holsteen - rechts dat Nettelblatt för Holsteen
Wappen vun KielWi hier baven in Schleswig-Holstein, wi hebbt dat Nettelblatt (för Holstein) in uns' Landeswappen un ok in't Wappen vun Kiel. Dat Nettelblatt weer dat Wappen vun de Schauenborger. So üm 1150 rüm hett Hinrich de Lööv de Grafen vun de Schauenborg hier herhaalt. De schullen hier so'n beten för Ordnung sorgen gegen de Slaven. Dat hebbt se ok daan.
Un so sünd wi to dat Nettelblatt in uns' Landeswappen kamen.


na baven