Loki Schmidt un de Appels

vun Katja Renfert


na Folge 1
na Folge 3
Se köönt de mehrsten Fotos per Klick vergröttern. Trüch kaamt Se denn mit den Zurück-Knoop op de Browser-Symboolliest.

Dat heet, de ingelsch Physiker, Natuurforscher un Verwaltungsbeamte Sir Isaac Newton (born 1643 – storven 1727) hett mol ünner en Appelboom seten, un as een Appel rünnerfull, hett Newton dat Gesetz vun de Schwerkraft entdeckt. Hett Newton man blots fuul to'n Entspannen ünnern Boom seten or wull he weten, worüm de Appel daalfallt?

Dat mutt in'n Maand August or September west ween. Op jeden Fall bi uns in'n Norden vun Düütschland beginnt in August in't Ole Land dat Oornen vun de fröhen Sorten vun de Appels un in September denn vun de Sorten, de inlagert ward. Hier kannst mehr doröver lesen.

Düssen Buurn heff ik 2011 fotografeert, as he mit luud Knattern dörch de Straten in den Hamborger Stadtdeel Cranz langdüüst weer, achtern op kistenwies Appels, un ik heff dacht: Glieks röppt he: „Frische Appels, frische Appels ...“


So lecker süht de „Elstar“, den ik opleevst eet, von baben un von ünnen ut.

Jede drütte Appel ut Düütschland kummt ut de Region an de Elv, wo de Hamborger Stadtdelen Francop, Neuenfelde un Cranz sünd. In't Fröhjohr fohrt 'n Barg Lüüd dor hin in't „Alte Land“, wenn na de Kirschblööt de Appelbööm de ganze Landschap as een witt- un rosafarvenet Meer utsehn laten, un dat gifft denn dat „Blütenfest“ in Jork.

De „Appel des Jahres 2016“ is aver de „Horneburger Pfannkuchen“.
Tosamen mit den Bund hebbt Lüüd vun dat Hamborger Frielichtmuseum Kiekeberg een Boom vun düsse historische Sort dor in den Landwirtschaftlichen Entdeckergarten plant.

Op düsset Foto is de „Horneburger Pfannkuchen“ to sehn. Dat Motiv is op de Kort vun den Botanischen (Loki-Schmidt-)Goorn afbild, dat Copyright dorför is bi nimar-blume.de.

Wat hett dat nu op sik, dat de meisten Minschen düsset Aavt eten?

In de Wetenschop ward de Appel „Pirus malus“ nöömt. De Plantenfamilie höört to de Rosengewächse (Rosaceae) un hett veel sund Saken in sik binnen, to'n Bispeel de Vitamine A, B un C, he gellt as en godes Heilmittel för dat Verdauungssystem un den Stoffwessel, lett den Cholesterinspegel sinken; he hölpt bi Dörchfall un maakt dat Bloot rein. Dörbi wart de Früchten un de Bläder nahmen.


Dat Blatt op dat Foto is vun en ganz jungen Boom mit noch lütte Appels dran.

Appelpektin wart bi't Marmelade-Inkaken brukt. Alleen de Röök vun so'n frischen Appel lett dat Water in'n Mund tosamenlopen, dat regt denn al mol de Verdauung an.

Al de düütsche Äbtissin un Mystikerin Hildegard vun Bingen, de 1098 bit 1179 leevt hett, wusst 'n Barg över de Heilkraft vun de Natuur un hett uk över de Appels schreven.

Appels köönt ganz ünnerscheedlich eten warrn: roh; man kann em kaken, denn gifft dat Appelmus, Appelkompott; manch een itt gern Appelpannkoken, annere drinkt Appelwien, Appelsaft, Marmelade, Gelee, Appeltörtchen, Appelstrudel, as Trockenfrücht, op'n Johrmarkt gifft dat den „Liebesapfel“.
Un wenn een den Appel itt, kriggt se/he villicht uk roote „Appelbäckchen“.

De Botanische Goorn vun de Universität Hamborg in Hamborg-Klein Flottbek ward siet den 23. Oktober 2012 uk „Loki-Schmidt-Goorn“ nöömt.

Vör den Hauptingang steiht de Skulptur Adam, de de Künstler Waldemar Otto (born 1929 in Petrikau/Polen) 1982 makt hett. Op dat Foto is to sehn, dat Adam en Appel itt. Un nevenan in den Bronzeboom is, as mi en Fru vun de „Gesellschaft der Freunde des Botanischen Gartens“ vertellt hett, de Hand vun Eva, de na den Appel grippt. För 'ne ganze Skulptur vun Eva weer wohl keen Geld mehr dor.

In dat Bild baven bitt Adam herzhaft in den Appel rin. Hier grippt Evas Hand na den Appel.

Dat heet jo, Eva hett den Appel vun den „Baum der Erkenntnis“ afplückt, aver de Fru vun de „Gesellschaft der FreundInnen des Botanischen Gartens“ hett mi vertellt, dat weer en falsche Översetten in de Bibel, meent weer de „Affall Gottes“.

De Hamborger Pädagogin Hannelore „Loki“ Schmidt (born 1919 in Hamborg und dor uk 2010 storven), de later mit den Altkanzler Helmut Schmidt verheirat weer, harr en Liedenschop för Biologie un weer bannig aktiv as Botanikerin, Natuur- un Plantenschützerin. (Quelle Wikipedia)

Siet de 1970er Johren hett se sik för den Botanischen Goorn insett, dat heet, för de Erforschung un Erhaltung biologischer Vielfalt.


De Loki-Schmidt-Büste vun Manfred Sihle-Wissel

Ehr to Ehren hett de düütsche Künstler Manfred Sihle-Wissel (born 1934 in Tallin/Estland) 2005 en Büste ut Bronze vun „Loki“ Schmidt maakt. De steiht in den Loki-Schmidt-Goorn 'n Stück wieder achter den Hauptingang Ohnhorststraat (S-Bahn S1, Station Klein Flottbek, Buslinien 21 un 15).

Man dat gifft nich blots de Büste vun ehr, sünnern vun den Hauptingang, an de Büste vörbi, den Weg beten na links, steiht dat „Loki-Schmidt-Huus“. Dat blaue Huus is op dat Foto hier links achter'n Boom 'n beten to sehn.

Lokis Kopp an de rechte Siet süht in Richtung na "ehr" Huus.

Dat „Loki-Schmidt-Huus“ is dat eenzige „Nutzpflanzenmuseum“ in Düütschland un fiert jüst den 10. Geboortsdag.


Dat Loki-Schmidt-Huus


Vun 17. Mai bit to'n 16. November 2016 is dor de Sünner-Utstellung „Sammeln – Von Leidenschaft, die Wissen schafft“ to sehn. Vun März bit Oktober Dingsdag – Donnersdag un Sünnavend vun Klock een bit Klock fief, Sünn- un Fierdaag Klock teihn bit Klock fief, in November bit Klock veer. Friedaags is de Döör to!

Wieldem de Intritt frie is in dat Museum, is dat uk in den Veranstaltungskalenner vun kulturlotse.de – dor köönt de Lüüd eer kostenlose Veranstaltungen uk kostenlos freeschalten laten.

Hier steiht mehr över dat Nutzplanten-Museum, un hier poor Infos över Hannelore „Loki“ Schmidt.

Wat hett Loki nu mit de Appels to doon?

Siet 2001 gifft dat de „Norddüütschen Appeldaag“. In dat Vörwoort steiht, vun mi in't Plattdüütsche översett:

Grötenwöör vun Loki Schmidt †

Ik heff mi fraagt, worüm wi egentlich de 'Norddeutschen Apfeltage' fieren, wenn wi in unse Goorns doch uk Kirschbööm, Beeren- un Plummenbööm finnen? Is dat villicht graad de Appel, de uns als Erstes in den Sinn kümmt, wieldem wi em al ut unsere Kinnertietserinnern kennt?

Ünner den Appelboom liggen un dörch de Twiegen hindörch de Wulken bekieken un in den Appel bieten, mol suur, mol sööt, mol lüchtend grön, denn wedder füürroot. Appelmus op Pannkoken un Appelkoken mit Rahm in'n Sommer, dorna wedder de hitten Bratappels in'n Winter. He is eenfach överall, de Appel, all Generationen kennt em. Wieldem hüüttodaags uk Mangos un Kiwis den Markt erobert hebbt, blifft de Appel doch jümmer de bekannteste ünner de Früchten, de Allgegenwärtige sogar. Vun den ersten Appel in de Brottasch för den Weg to'n Kinnergoorn bit to egenen sülvst plant'ten Appelboom in'n Goorn is he jümmer dorbi un sülvstverständlich worrn. Graad aver wat sülvstverständlich schient, dörf nich ut den Blickwinkel geraten, un dorwegen, meen ik, mutt unser Appel mit sien alldääglichen Daween in den Mittelpunkt rückt un in sien Veelfalt unnerstütt warrn, dormit noch veele Generationen de ünnerscheedlichsten Sorten probieren köönt un jümmer enen Platz ünner den Appelboom finnen köönt.

Mehr to de „Apfeltage“, de an'n 24. un 25. September 2016 stattfinnen, is hier to lesen. An 23.9.2016 is al en Tagung „Apfel & Gesundheit“, un an den 25. September 2016, Klock 10.00, beginnt en Föhrung dörch den Botanischen Goorn.


Loki Schmidts junge Appelboom

Also: rechttiedig den Termin in'n Kalenner opschrieven un denn man los in den wunnerschönen Loki Schmidt-Goorn! Dor köönt Se denn uk in den Nutzgoorn „Loki Schmidts Boom“ ankieken, den „Roten Wildapfel“.

Düsse lütte Boom is vun de „Gesellschaft der FreundInnen des Botanischen Gartens“ inplant woorn. Eva, dat is een vun de Fruunslüüd, de dor arbeiden deit, hett mi to düssen Boom hinföhrt, un Maija hett tolaten, dat ik eer bi't Arbeiden fotografeer.


Aha, 3 roode Appels an den jungen Boom. — Hier mutt beten Wildkruut rut.


© Katja H. Renfert — renfert.net
17.7.2016

trüch


na baven


na't Flack

na de Startsiet