Woans hett Hamborg sik verännert! Wo lang is se nich mehr hier west! Siet bald sösstig Johrn.

"Jo, Paul, so lang is dat woll her. Un nu stah ik wedder op'n Hoppenmarkt, un mi is, as stahn wi beid hier as Kinner, Hann in Hann an'n Marktdag. Sühst du ok noch de bunte Boden ünner de oole Bööm, de grooten Schuuvkarrn mit dat pralle Aavst un Grööntüüch? Dat lücht in alle Farven: rood, gröön, geel. In Glashäven lockt uns Lollys un Bruuspulver: Waldmeester, Zitroon un Himbeer. Kiek doch mol! Un sleck nich so luut an dien Salmi-Stern op'n Hannrüch! Hier de Blomen, un wo dat rükt, un all de wunnerboren Farven ierst! De Roosen in rood, geel un orange, de Nelken in witt un rosa un de blaue Iris, un roode, geele, jo sogor lila Gladiolen! Kiek, de Froonslüüd ut Veerlannen mit ehr lange Röck un de Hoot mit'n Slööp ünnern Kinn tobunn. Wat dat de nich to hitt is? Nee, wat för saftig Äppeln de verköpt! Un sühst de fien bestickten Schörten? Wat, du sühst blots de Peer vun de Holsten-Bruuerie? De verstoppt all wedder de Straaten mit de groote Pritschenwagen vull mit gewaltige Beerfässer. Gau, goh ut'n Weg, sünst rullt se di de Fässer över de Fööt!

Oh, wat is dat doch hüüt för'n fien Wedder! Son'n scheun'n Sünnschien. De swatte Wulk dor achtern? Ochwat, de treckt vörbi! Kiek, de Kierls in de derbe Büx un Wänst! Se sleppt Kisten un Kästn un Kruukn mit Gurken, salten Hering un Snippelboohn. So'n Gewörzgurk op de Hann, de much ik mi nu köpen. Ik heff man blots noch'n Tweepennstück. Warrt dat woll langen? Orrer kannst du mi wat pumpen? Du geihst to de Peer? Go nich so dicht dorbi! De haut den Kopp so wuchtig in de Hööcht un verdreiht de Ogen achter de Scheuklappens. Töv, bet se den Haversack ümhängt kreegt, dennso kann ok ik ehr eien un in de Mähn kruuln. Töv doch, Paul! Kiek, dor kümmt de Fohrersmann und bringt ehr dat Water. Dat is'n Freid, wenn se den heelen Ammer mit Water op een Tog leersuupt! Du hest ok Döst? Ik ok, Paul, un 'n beten swor is't mi in de Been! Ik much mi geern wat hensetten, hier, kumm mit mi op'e Bank! Kumm, Paul, sett di to mi! Heurst du dat Glockenspeel vun uns St. Nicolai? Wo lang hebbt wi dat nich mehr heurt! Hett di dat ok so mennigmaal fehlt?
Wi sünd lang nich mehr tohuus west, wat, Paul?
Mi fallt nu 'n beten de Oogen to."

St. Nicolai is jo nu man blots noch 'n Mahnmaal för den Freeden. Aver wat för een! Wunnerbor hebbt se dat henkreegen, wenn se ok bannig veel Versatzstücken vun de Ruin afslaan un in de Elv kippt harrn. All de Künst liggt nu op'n Grund vun de Elv! 'n nieget Glockenspeel hebbt se in'n Toorn installeert! Un dat klingt nu alle halv Stünnstiet.

Irene dröömt vun Paul, un de Biller vör ehr binner Oog un in ehr Gedanken gaht in'nanner över, vermischt sik. Se röppt em to: "Heurst du, Paul? De Leierkassenmann kümmt üm de Eck! Süh, sien Apen! ‚La Paloma' hett de Ool em nömt, erinnerst di noch? Lat uns mitsingn: ... Falle ich einst zum Raube empörten Meeres, fliegt eine weiße Taube zu Dir hierher... Un nu de ‚Hamborger Veermaster', ach, wat scheun! Ik heff maal in Hamborg 'n Veermaster sehn, to my hoo-dah... Wie hebbt doch 'n goode Kinnertiet hatt. Weetst noch, as wi lütt weern? Dien Vadder föhrt to See, un mien Vadder bedrieft 'n Kornspieker, so een, as se nu in de lütten Straten wedder opricht hebbt.

"Weiblicher Engel" vun Barbara Haeger

Heff ik di egentlich den grooten Bronzeengel in de Niesch achter de Kark wiest? Nee? Deit mi leed. Dat is hooge Kunst! Erinnert mi an de Figur'n vun Giaccometti. Hett de freuher ok hier stunn, Paul? Ik kann mi nich erinnern. Dat is so lang her! Och nee, 'n Bronze wöör jo in'n Füerstorm smolten, nich? Harrst du di nu nich wünscht, in unse Heimaatstadt begraven to waarn, dennso harr ik dat allns nie nich weddersehn.

Weetst du denn noch, dat wi hier dööpt worrn sünd un unse Konfirmatschoon fiert hebbt? Un kannst du di noch an unse Hochtiet in disse Kark erinnern, Paul? Glieks an'n neegsten Dag harrst du wedder an de Front musst. Dat hett mi binah ümbröcht. Du weerst jo nich hier, as de Kark denn 1943 afbrannt is. Bi di in'n Kreeg wörr dat wiss noch veel slimmer. Aver uns beid Öllernpoor hebbt dat nich överlevt. Un no'n Kreeg hest du 'n Assistenzarzt maakt in Eppendorf. Bet dat du tein Johr later no Münster roopen worrst. As Chefarzt! Un ik wöör mit de Wiel 'n Kinnerärztin worrn. Jo, un denn, as wi beid so suutsche opheurn wullt, dor muttst du krank warrn.

Ik heff di pleegt, weetst noch, du wulltst di nie nich hölpen laten! Aver denn, as dat nich mehr güng, dor hest du mi blots noch beeden, di no Hamborg övertoföhrn. Jo, un denn bün ik liekers hier bleven. Dat ik dat allens nochmaal seihn dörf! Dat is goot so, dorför dank ik di, mien Lever! Ik hoop, dat ik di nu jümmer allns wiesen kunn, wat du nich mehr seihn dörfst. Segg maal, heurst du dat ok: ‚My Bonnie is over the Ocean'? Kiek doch nochmaal över'n Markt. Dor torkelt doch glatt to de helllichte Meddagstiet 'n jung'n Kierl twischen de Boden rüm, un süh, de Peer-Slachter gifft em 'n Knackwost. De Leierkassen treckt vörbi. Ik wöör geern mit em gahn, aver ik glöv, dat is meist 'n beten to lat för mi."

Glockenspeel in'n Toorn

Irenes Blick folgt de Kontuurn vun'n oolen Toorn. De dritthögst in Düütschland! Dat wusst se noch vun School her, ok dat he binah 30.000 Tonns weegt un in 8 Meter Deep op'n Iesenbetonplatt roht, de erste in de heele Welt!

De Himmel harr sik verdüüstert. Vun Süden schuuvt sik en grulich Wand her. Se kiekt noch een Maal den Toorn hooch un denkt: "Wo veel Hann' wöörn hier woll an't Wark west un woveel Stünn un Middel harrt't woll bruukt, üm ut de Överresten vun de Brandkatastroph dütt slanke, swatte, filigranortige Mahnmaal hertorichtn. Un dat midden in Hamborg!"
Irene sleppt sik övern grooten Platz, se will geern noch den Toorn vun binnen sehn. Dor hangt dat Mosaik vun Kokoschka.

"Ecce homo" vun O. Kokoschka

"Paul, wat seggst du? Ik weet nich, de Künstler wull seeker 'n tietsgemäße Buurn-Szeen vun de anner Siet vun de Elv schaffen. Aver ik kann mi gor nich mehr mit all de moderne Künst anfrünnen. De dicke Nees, de feiste Backen, de Ünnerlipp. De groven Hann'. In de Oog keen Spur vun Lieden. Bi em steiht een vun sien Landsmann un will sik schier wat högen. Luuthals lachen vör Schadenfreid. Wo findst du dat, Paul? För mi is dat nich de Christus, de dat Lieden vun de heele Welt op sik nahmen hett. Kunnst du vör düt Wark beden? Ik nich, ik heff 'n anner Vörstelln vun Christus. Laat uns an den Bronzeengel denken, laat uns hierher sitten op dissen Ecksteen, laat uns de oolen mööden Ogen sluten un de Hannen folen.

Dat gewaltige Ruuschen dor baven? Du meenst, dat is de Regen? Avers nee, Paul, dat sünd doch de Flögel vun den Giaccometti-Engel dor buten, ik heff di't doch erst vertellt. In de letzt Tiet vergittst du jümmers so gau! He bringt uns no Huus. Heurst du nu dat Glockenspeel? So'n oolen kloken Römer hett doch maal seggt: Der letzte Tag, den wir erleben, ist der Geburtstag der Ewigkeit. Büst du praat?
Paul, mien Leven, heff Dank för de veelen Johrn an Dien Siet."

Buten störrt de Starkregen ut den swatten Himmel, veele Daag un Nächten lang. Wulkenbrüch överfloot't de Stadt, Orkane maakt, dat nüms an'n Toorn kamen kann, an dat Mahnmaal för den Freeden in de Welt. De Füerwehr rückt pro Nacht över 1000maal ut, in een Nacht sogar 1400 maal.
Över all dat Unheel op Eer'n erklingt dat Glockenspeel in de Hööcht noch jümmers alle halve Stünn.
Kokoschkas Christus wunnert sik.
Irene? Nee, vun Irene hett nüms wat sehn. Een seggt, dat gifft mehr twischen Himmel un Eer, as de Minschen sik vörstellen köönt.

Edith Breckwoldt, Fredensbeden