De Grönauer Kapell. Teknen vun Jürgen Hagen

Singen

Andacht in Grönau, hollen an'n 13.7.2008 vun Gisela Küter


"Gah rut, mien Hart un söök di Freud" — graad hebbt wi't sungen, dat Leed Nr.199.
Is dat nich en feines Leed? Paul Gerhardt hett dat 1635 na en Volkswies schreven.
Man hett dat bi dat Volk woll ümmer so klungen?
Wo klüng dat, as dat noch nich in Notenschrift fasthollen weer?

Singen David an de Westmuur. Foto: R.Witzke
Singen David an de Jerusalemer Westmuur. Foto: R.Witzke

Villicht doch en beten anners, denn wo licht kann mal ut en Leed en ganz anner warm, wenn dorbi en Toon orrer en Woort verloren geiht.

Kann ok sien, de Schriever is mal fröhlich orrer ok trurig. Denn geiht dat Leed dat so as hier in mien Gedicht:

En Leed würr hüüt geboren,
en Leed, so lies un sacht.
De Wind harr dat verloren
just in en Maiennacht.
Dat Leed weih dörch den' Morgen,
en Vagel füng't sik in
un sett sik, frie vun Sorgen,
in enen Eekboom rin.
Füng an, to jubilieren,
dat Leed klüng sülverhell.
Dat höörn ok anner Tieren
un weren fix to Stell.
En Swaalv hett't sik infungen,
drääg 't över 't grote Meer,
un na en Tiet würr't sungen
rund um de ganze Eer.

Man so bilütten, so allmählich
verwannel sik de Wies.
De Een, de süng dat hell un fröhlich,
de Anner dump un lies.
In'n Süden klüng dat schöön in Dur,
in'n Norden swoor in Moll,
de Kolibri süng't frisch un kloor,
heel wehmödig de Troll.
Un irgendwann weer't nich mehr dor,
dat lütte, leve Leed.
Kümm't noch mal wedder över't Johr?
Wer weet, wer weet, wer weet!

Jenaer Liederschrift
Jenaer Liederschrift

Al in't Öllertum hett dat de Tonschrift geven. So entstünn ut de hebräischen un de griechischen Teken dat hütig Notensystem. "Do - re - mi - fa - so - la - ti". Kenn ik noch ut mienen Klavierünnerricht.
Bet 1473 würrn de Noten mit de Hand schreven.

To de Tiet vun König David speel een up en Psalter — en holten Musikinstrument — de Psalmen, de Utdruck vun Hoffnung un Gloven weern. Un disse beiden sünd ja dat, wat en Minsch in jeden Ogenblick vun sien Leven bruukt. Dörch den Gloven kümmt een to Erkenntnis, un in den Psalm 126 leest wi, dat de, de mit Tranen seiht, mit Freuden aarnen warrt. Selig sünd de, de Leid dräägt, denn se schöllt trööst warrn. Se schöllt wenen mit de, de weent, un sik freuen mit de, de sik freut. All juuch Sorgen smiet up Gott, denn he warrt ümmer för juuch sorgen. So heet dat bi Petrus in't 1. Kapitel. Sorgt juuch nich! Kümmt dat aver doch mal dorto, denn wendt juuch mit Gebet un Flehen an Gott, dormit he juuch allens afnimmt, wat juuch up'n Harten liggt, un dankt em dorför.

Denn is de Nacht vörbi, un de Dag is kamen. De Psalm 19 beschrift dat up en wunnerbor Wies:

"Sünn un Dag, Christentum un Evangelium, un seggt to uns:
De Himmel verkündt Gottes Ehr, maakt fröhlich un lustig,
un bringt allens Gode mit sik!"

Dat kümmt ok in dissen ur-ollen Riemel to'n Utdruck, de seggt:

"Ik leev, un weet nich wo lang,
ik starv, un weet nich, wann,
ik föhr vun dannen, un weet nich, wohen,
mi wunnert, dat ik so fröhlich bün!"

Aver:

Jümmers fröhlich is gefährlich,
jümmers trurig is beschweerlich,
jümmers glücklich is bedrööglich.
Een um't anner is vergnööglich!

Dat is ok en Sprickwoort, dat groten Trost gifft, un wi schullen dor man öfters mal över nadenken.

Foto: Anke Nissen
Foto: Anke Nissen

So en Toversicht kümmt ok in dit chinesische Woort to'n Utdruck, dat heet:

"Dat de Vagels, de Kummer un Sorg heet, över dienen Kopp henweg fleegt,
kannst du nich verhinnern, aver du kannst verhinnern, dat se Nester in dien Hoor buugt."

Ob de armen chinesischen Minschen, de so swoor vun dat Erdbeven drapen sünd, ok woll doröver nadenkt? Villicht doch, un denn is ehr dit woll ok en Trost.

De Klang vun so en Woort schall sien as en wunnerbor Melodie,
egal ob luut orrer lies,
gau orrer langsam.
Se schall enen annern Minschen erreichen,
schall Freden stiften,
de Bang verschüchen
un Moot maken.

Wat för en Kraft liggt doch männichmal in en Woort, blot mütt dat heel behutsam utwählt warrn.

Gott sien Woort kann uns ut jede Gefohr redden, wenn wi fast dorup vertruut. Sünd wi nich glücklich, dat wi leevt? Wi leevt dörch Gott, un all sien Kraft leevt in uns.
Genau so is dat in de Natur. De Boom will wassen, de Bloom will blöhen, un de Vagel will singen.
Un de Minsch? — De will sik verännern, liekso as de Libell. Wi kennt all dit schillern Insekt. Ehr Leven fangt in't Water an. Wohrschienlich denkt se — wenn se överhaupt denken kann —, se is en Fisch un leevt dor ünnen glücklich un tofreden. Aver denn maakt de Natur dat mööglich, dat se enen Drang föhlt, na baven to stiegen, un dor baven smitt se denn ehr Huut af, un ehr wasst Flögel, un mit de flüggt se in den hellen Sünnenschien un kümmt nu keenmal in ehr fröher Element, dat Water, trüch. De Naturvörgang lett sik nich uphollen. Blots — wünscht hett se sik dat nich vörher. Wünsche hett blot de Minsch. Jedereen wünscht sik Freden. Un den to beleven, mööt wi uns up Gott instellen un sienen Freden in uns upnehmen. Still sien in Gott, dat bedüüdt Freden. De Bibel seggt to uns: "Und es ward eine große Stille!"


Zachäus, Jericho. Bild: Wikimedia Commons

So is Jesus dörch Jericho gahn, un all de Lüüd wullen em seihn. Dat wull ok en rieken Mann, de Zachäus heet un en Töllner weer. He weer nu aver teemlich lütt vun Gestalt un is dorüm up enen Boom kladdert, üm över de Lüüd henweg to kieken. He gell vör de Minschen as en Sünner, un se hebbt murrt. Dor sä Zachäus to Jesus:

"Kiek, Herr, mien halvet Vermögen geev ik för de Armen, un schull ik enen bedragen hebben, denn kriggt he dat veelmals wedder trüch."
Jesus sä: "Hüüt is dien Huus en Heil wedderfohren, denn ik bün kamen, selig to maken, wat verloren is, denn Gott süht, wer sik över de Armen erbarmt un warrt em Godes doon. Een schall keenmal Böses mit Böses vergellen, he schall sienen Fiend leven un den segen, de em flöökt!"

De Gode Harder"De Herr is mien Harder, mi warrt nix mangeln." So heet dat in den 23. Psalm. "Un wenn ik wanner in't düüster Daal, so bün ik doch vör keen Unglück bang, denn Gott is bi mi, sien Stecken un Staab trööst mi."

De Herr is bi all de, de em anroopt, he deit, wat de Gottesfürchtigen begehrt, he höört ehr Schrien un helpt ehr. Gott will, dat all Minschen holpen warrt un se de Wohrheit erkennt, seggt Paulus. Un Wunner kaamt blot to de, de ok an ehr glöövt. Un dormit glöövt se an Gott.

Un weest blot nich bang, leve Lüüd, langsam to gahn. Dat Leegst in't Leven is, stahn to blieven. Gaht sachten, Schritt för Schritt, de Trepp to Hööcht, denn jede Stuuf bedüüdt en Glück un bringt juuch wieder na Gott hento!

Amen.

Dat düüster Daal. Foto: Paul Sippel / Pixelio
Dat düüster Daal. Foto: Paul Sippel / Pixelio


19.10.2008


na baven