De Grönauer Kapell. Teknen vun Jürgen Hagen

Käthe

Andacht vun Brigitte Fokuhl


Tschä, wat fangt man mit en Deern an, de en ansläägschen Kopp hett, aver ok en beten opsternaatsch is? So en Deern döögt nich to'n Heiraden. De bringt man an'n besten bi de Nonnen ünner. Wokeen will al as Mann ene Fru hebben, de jümmer en egen Menen to alle Saken hett?! Sowat höört sik doch nich! So hett de Vadder vun Käthe siene Dochder to de Benediktinerinnen geven.

Boren is Käthe an'n 29.1.1499 in Lippendorf/Sachsen — un 1504 hett se as Schölerin in de Kloosterschool anfungen. Nahst hebbt de Benediktinerinnen ehr bi sik in't Klooster as Nonne upnahmen. Herr vun Bora, Käthes Vadder, stammte ut verarmten sächsischen Adel. De Mudder weer fröh dootbleven. De Broder vun Käthe kreeg den lütten Hoff, dor bleev för Käthe blots dat Klooster.


Hier hett Käthe leevt un harr later dat Leit in den Trupp vun Utbrekersche.
Kloster Nimbschen is hüüt en Ruin. Foto Z thomas/Wikimedia Commons

Nu lehr dor aver mal Demot, Demot un nochmals Demot. Kene Wedderwöör gegen de Äbtissin weern verlöövt — un en egen Menen al gor nich. En afslaten Leven vull Sülvstverleugnen. Denn dat weer nich so friewillig as hüüt; för en Nonne weer dat Klooster dormalen as en Gefängnis. Levenslänglich.


In en Wagen as in düt Modell hett en Koopmann de Nonnen ünner Käthes Leit rutsmuggelt

Dat hett Käthe bit Oostern 1523 dörchholln. Aver denn is se mit ölben anner Swestern ut dat Klooster Nimbschen bi Grimma utbüxt, un se hebbt sik up den Weg in de Welt maakt. In dissen Fall weer dat Wittenberg. Dat geev eerstmal en groot Upsehn wegen de weglopen Deerns. Sowat deit man doch nich! Fruuns hebbt to pareern. Se süllt heiraden, Kinner kriegen, an de Waschbalg stahn, in de Köök den Lepel swingen, wat Godet up'n Disch bringen un ansünsten Huus un Hoff in Ordnung hollen. Mehr nich! Un al gor nich en egen Menen hebben. Dat Recht harrn blots Mannslüüd, ok wenn de een odder anner böös döschig weer.


Katharina, maalt vun Cranach

So keem Käthe eerstmal in den Huusholt vun den Maler Lucas Cranach. In de Twischentiet kreeg Martin Luther vun de opsternaatschen Nonnen to weten. He weer to de Tiet al en bekannten Minschen un steek merrn in de Reformaatschoon (vun 1517 af an). Groot weer he in de Wöör un sien Doon.

Toeerst sünd Martin un Käthe en beten üm sik rümsliekert. Man denn hett Martin begrepen, disse Fru künn doch recht goot to em passen. Dat he dormit sowat as en Sösser in't Lotto wunnen harr, kunn he to de Tiet noch nich ahnen. An'n 25.6.1525 hebbt de beiden heiraat. Käthe weer sössteihn Johr jünger as ehr Mann. Se hett em in acht Johrn Ehe söss Kinner boren. De sünd nich all groot worrn. Vun ene Dochder Luthers gifft dat aver hüüt noch Nahkommen.

Käthe hett ehrn schietigen Keerl eerstmal afböst un in reine Klamotten kregen. Nahst hett se den Huusholt un dat hele Anwesen in Ordnung bröcht, dat Geld tosamenholln un dörch de Upnahm vun Pangschoonsgäst vermehrt. Luther weer je ofteens nich dor, müss sien Anliggen mit mächtige Wöör ünner de Lüüd bringen. Wenn he nah Huus keem, denn föll em up, wat siene Fru för ene düchdige Persoon weer. He hett ehr dorför bewunnert un wull ehr bi alle siene gelehrten Dischrunnen tohuus dorbi hebben — as eenzige Fru. De gelehrten Mannslüüd weer dat nich unbedingt nah de Mütz. Aver gegen Luther waagte nüms Wedderwöör. Blots Käthe dörfte dat un hett em af un to den Kopp torecht sett, denn eenfach weer he nich — so'ne Oort Choleriker even un männigmal ok melanklöterig. Aver Käthe weer Luther sien gröttsten Schatz — bi alle Reformaatschoon nevenher.

In't Johr 1546 is Luther dootbleven. Nu weer Käthe Wittfru un harr nix mehr to seggen — as dat dormals even so Mood weer. Allens, wat se anschafft un bewohrt harr, hebbt se ehr wegnahmen un ünner Verwaltung vun een besünners kloken Mann stellt. Un de hett nahst allens dörchbröcht. Käthe müss Huus un Hoff verlaten un harr nix mehr. In't Johr 1552 is se in Armoot storven un in Torgau bisett worrn. Wenn dat Martin mitkregen harr, wat se siene Fru andaan hebbt, he wäär noch mal up de Barrikaden kladdert. "Und wenn die Welt voll Teufel wär …".

Ok hüüt noch is Katharina Luther geb. von Bora en Vörbild för uns all. Zivilkuraasch un dat Hart up den rechten Fleck, sowat kümmt even nich ut de Mood.


Käthe-Denkmal in Ludwigshafen

Amen.

22.10.2017


na baven