De Menora warrt anstekenChanukka

vun Dieter Guderian


To de glieke Tied, wenn hier de Wiehnachtstrubel losgeiht, fiert de Juden en anner Fest. Dat heet Chanukka (dat "Ch" hört sik an as in dat Wort Bach). No den jüdschen Kalenner geiht Chanukka an'n 25. Kislew los. Dat is in dit Johr de Tied vun 22. bit 29. Dezember.


Chanukka 2008 in'n Klenner

Dat Wort Chanukka is nich so eenfach in't Dütsch to bringen. Dat kann "Widmung" oder "Einweihung" heeten. Mehrsdeel warrt ok "Lichterfest" seggt. Dat is moderner un passt sik 'n lütt beten an dat an, wat rundüm so vör sik geiht.

De Utgangspunkt vun dat Fest liggt wiet trüch. De eersten Berichten findt sik in dat eerste un tweete Book vun de Makkabäer. De Juden hefft in ehr Land jümmers Druck vun alle Sieden kregen, vun de Ägypters, vun de Griechen un ok vun de Römers. Üm dat Johr 167 vör uns' Tiedreken leevte Antiochos IV., de König vun de Seleukiden. He hett sik teemlich veel Möh dormit geven, de annern Hamerlütter to moken, üm sülben grötter to schienen. In de Bargen vun Judäa hefft sik eenige Juden dropen, de veel Kraasch harrn. Se wulln gegen Antiochos un siene Suldaten angohn. Se nöhmten sik Makkabäer (dat heet "de Hamers"). As de Hamer een poor Mol toslagen hett, trock dat Judenvolk mit se, so dat se bald wedder Herr in't eegen Huus wörrn. Nu harrn Antiochos un siene Spitzboben den jüdschen Tempel in Jerusalem toschannen mokt. Dat wär för de Makkabäer de nächste Arbeit, den Tempel wedder fein un rein to moken.

ChanukkiaNu kümmt de nächste Chanukka-Geschicht, de de Juden sik hüt noch vertellen doot. För de Lampen in'n Tempel brukten se Ööl. Dor funnen se tofällig noch eene ganz lütte Buddel mit Öl for eenen eenzigen Dag. As se de Lamp anzünden dähn, hett dat Füer noch acht Daage brennt. En Wunner! Wenn dat Fest wedder kümmt, warrt jümmers de Chanukka-Lücht, ChanukkiaChanukkia seggt se dorto, anmokt. De Lücht hett, dat kann man sik denken, acht Arms. Enen negentenArm nennt se den "Diener" (Schammes). Wenn de Juden Chanukka fiert, dennso gifft dat as Erinnern an de Wunnergeschicht wat to eeten, wat mit oder in veel Öl kokt warrt. Ik glööv, eene vun de schönen söten Saken hefft de annern sik bi de Juden afkeken, dat sünd de runden Pannkoken (Krapfen, Berliner).

Nun
Gimel
Hej
Shin
Quelle: www.hagalil.kidz

Dor is noch eene drütte Geschicht, de to Chanukka höört. Överall in de wiede Welt warrt speelt, wenn Feste to'n fiern sünd. Dat is bi de Juden nich anners. To Chanukka speelt nich blots de Kinners mit eenen Dreidel. Dat is een lütt Krüsel mit veer Sieden. Jede Siet wiest eenen hebräischen Bookstaven: Nun, Gimmel, Hej, Schin.

Dat bedüüdt: ''Nes gadol haja scham'' — ''Een groot Wunner is dor passeert". Jedeen von de Speelers mutt eene glieke Tall vun Nööt oder annere lütt Deels in de Kasse smieten. Noeenanner dreiht de Speelers den Krüsel. Eene vun de Sieden liggt nu boben. Nun bedüdt: nix, Gimel bedüdt: Man winnt allens, Hej bedüdt: Man winnt de halve Kasse, Schin bedüdt, dat man wat in de Kasse leggen mutt.

Dat is en Glücksspeel, bi dat een mehr winnen as verleeren kann. Dat Richtige even för en Freudenfest.


12.12.2008


na baven